مذاكرات مقامات آنكارا و واشنگتن در استرداد گولن به تركیه و یا تبعید به آفریقای جنوبی در حالی صورت می گیرد كه با گذشت بیش از سه هفته از اعتراف مقامات آل سعود به قتل خاشقچی، رسانه ها بر چگونگی قتل، عاملان و آمران جنایت علیه خاشقچی، نقش آل سعود به خصوص محمد بن سلمان ولیعهد سعودی در این جنایت هولناك متمركز شده و خواهان مجازات سازمان دهندگان این جنایت هستند.
گفته می شود مذاكرات آنكارا با واشنگتن در استرداد گولن سناریوی جدید آمریكا برای حمایت از ریاض است تا هر چه سریعتر این پرونده مختومه شده و اتهامات اصلی از محمد بن سلمان ولیعهد رژیم آل سعود دور شود و دستور ترامپ به برخی نهادهای آمریكا برای بررسی راه های قانونی اخراج فتح الله گولن رهبر مخالفان اردوغان و تحویل آن به تركیه نیز برای كاهش فشارها علیه حكومت سعودی و دور كردن تركیه و رسانه های جهان از پرداختن به پرونده قتل خاشقچی و شخص محمد بن سلمان ولیعهد سعودی است.
انتشار خبر مذاكرات تلفنی ترامپ و اردوغان و دستور رئیس جمهوری آمریكا به مقامات این كشور به منظور استرداد فتح الله گولن، شایعه معامله تركیه با آمریكا بر سر قتل خاشقچی را به سرعت تقویت كرده است كه كاخ سفید برای جلب نظر تركیه و آرام و مختومه كردن آن در پرونده جمال خاشقچی، اخراج فتح‌الله گولن از آمریكا را بررسی می‌كند.
به نظر می رسد اخراج احتمالی فتح‌الله گولن كه تاكنون هشت بار تركیه خواستار استرداد و محاكمه وی شده و تاكنون پاسخ مثبتی از سوی آمریكا دریافت نكرده به این دلیل است كه تركیه از فشار خود علیه عربستان در ماجرای جمال خاشقجی كم كند و به نوعی حق سكوت دریافت كند .
آمریكا برای مختومه شدن پرونده خاشقچی و كاهش فشار به عربستان سعودی و بویژه بن سلمان مجبور شده این بار به درخواست تركیه مبنی بر استرداد گولن پاسخ مثبت دهد به طوری كه شبكه تلویزیونی ان.بی.سی اعلام كرده كه ترامپ رییس جمهوری این كشور به وزارت دادگستری و همچنین اف.بی.آی دستور یافتن راه های قانونی برای استرداد گولن به تركیه را صادر كرده است
آنكارا «فتح الله گولن» را عامل اصلی پشت پرده كودتای نافرجام سال 2016 در این كشور می‌داند، وی بیش از 17 سال است كه در یك تبعید خودخوانده، ساكن ایالت پنسیلوانیای آمریكاست.
تركیه بارها خواستار استرداد و محاكمه گولن شده، اما پاسخ مثبتی از سوی آمریكا دریافت نكرده است. بنابراین یكی از امتیازاتی كه ممكن است تركیه در پی طرح موضوع مربوط به قتل خاشقچی آن را از آمریكا طلب كند، دستیابی به فتح الله گولن و لغو حمایت كاخ سفید از وی باشد.
فتح الله گولن همچنین یكی از متهمان ترور آندره كارلوف می باشد كه جمعه گذشته از سوی دادستانی آنكارا اعلام شد. این دادستانی با انتشار بیانیه ای خبر از پایان تحقیقات قضایی درباره پرونده ترور آندره كارلوف سفیر سابق روسیه در تركیه داد و اعلام كرد كه فتح الله گولن به عنوان متهم ردیف اول و 27 نفر دیگر در سازماندهی و اجرای این جنایت دست داشته اند.
فتح الله گولن در كیفرخواست دادستانی كل آنكارا به عنوان متهم ردیف اول سازماندهی عملیات قتل كارلوف معرفی شده و نام 28 نفر دیگر از جمله تیمور اوزكان، خیر الدین آیدین باش، امره اسلو، جمال كارتا، مراد توكای و مولود مرت آلتین تاش (ضارب سفیر روسیه) نیز آمده است.
موضوع دیگری كه به آن می توان پرداخت، ادعای خانم «حنان» فلسطینی الاصل است كه بعد از 45 روز از جنایت هولناك روزنامه نگار سعودی مدعی شد كه همسر جمال خاشقچی است و در ماه ژوئن گذشته در مركز اسلامی واشنگتن با وی ازدواج كرده و عكس هایی نیز از ازدواجشان با وی در اختیار دارد كه با برنامه و هماهنگی همسرش ( خاشقچی) منتشر شده است.
این ادعا كه توسط برخی منابع غیررسمی عرب زبان با انتشار عكس هایی مطرح شده هنوز از سوی منابع رسمی و یا خانواده جمال خاشقچی تایید نشده است و به نظر می رسد در روند پرونده نیز تغییری ایجاد نكند.
گفته می شود ریاض نیز برای دور نگه داشتن اتهامات از بن سلمان شاهزاده سعودی، مذاكرات محرمانه خود را با واشنگتن تشدید كرده به طوری كه طی چند روز اخیر شاهد انتشار مواضعی نرم از سوی كاخ سفید در خصوص پرونده خاشقچی هستیم ، حتی دست نداشتن بن سلمان در این ماجرا نیز از سوی مشاور امنیت ملی ترامپ مطرح شد.
جان بولتون، مشاور امنیت ملی كاخ سفید آمریكا كه برای شركت در اجلاس اتحادیه آسیای جنوب شرقی به سنگاپور رفته بود، در جمع خبرنگاران گفته كه براساس شواهد و قراین موجود، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی دخالتی در جنایت قتل جمال خاشقجی نداشته است.
هر چند روزنامه واشنگتن پست به نقل از سازمان اطلاعات مركزی آمریكا نوشته بود كه محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی پس از دریافت گزارش هایی از منابع اطلاعاتی دستور قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد آل سعود را صادر كرده و شبكه تلویزیونی الجزیره نیز چند روز قبل به نقل از خبرگزاری رویتر و روزنامه واشنگتن پست گزارش داده بود كه مقامات آمریكایی به جدیدترین ارزیابی سازمان اطلاعات مركزی آمریكا كه بن سلمان را با حادثه قتل خاشقچی مرتبط می داند خیلی اعتماد دارند.
روزنامه وال استریت ژورنال نیز اعلام كرده بود كه سازمان اطلاعات مركزی آمریكا (سی آی ای) رهبران كنگره آمریكا را در جریان نتایجی كه اخیرا در خصوص قتل جمال خاشقجی به آن دست یافته است قرار داد .
روزنامه واشنگتن پست و سایت اشپیگل آنلاین نیز از نتیجه تحقیقاتی خبرداده بودند كه بر اساس آن مسئول قتل جمال خاشقچی روزنامه نگار منتقد و حامل اطلاعات محرمانه بویژه در خصوص حمله شیمایی عربستان به یمن برعهده شاهزاده عربستان سعودی محمد بن سلمان است كه فرمان قتل این خبرنگار منتقد را صادر كرده است.
مجموع اتفاقات و اظهارات روزها و هفته های گذشته نشانگر این است كه دونالد ترامپ و تیمش در كاخ سفید برای دوشیدن بیش از پیش این گاو شیرده تلاش های زیادی بعمل می آورند تا پرونده جنایت هولناك قتل خاشقی در كنسولگری عربستان در تركیه را از دستور كار خارج و بن سلمان شاهزاده عربستان سعودی را از این مخمصه نجات دهند.
روزنامه ینی شفق تركیه نیز با انتشار گزارشی تحت عنوان 'تلاش برای نجات بن سلمان' به بیانیه دو روز گذشته ریاض در اعتراف به تكه تكه شدن جنازه خاشقچی اشاره كرده و ادعای دستگیری 11 نفر از متهمان در قتل خاشقچی و تقاضای اعدام برای پنج نفر از عاملان جنایت، سناریوی جدیدی از سوی ریاض است تا هر چه سریعتر این پرونده مختومه شده و اتهامات اصلی از محمد بن سلمان ولیعهد این كشور دور شود.
به نوشته این روزنامه سفر دادستان كل عربستان سعودی به تركیه نه برای كمك به روشن شدن همه ابعاد ماجرا، بلكه برای دستیابی به همه اسناد تركیه بود تا با اشراف كامل به این اطلاعات، نقشه ای برای انحراف در روند تحقیقات آتی را ترسیم كنند.
این رسانه نزدیك به دولت تركیه با انتشار گزارشی دیگر تحت عنوان 'ترامپ به اف.بی.آی دستور اعاده گولن را صادر كرده است' نوشت: دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریكا به وزیر دادگستری، رییس اف.بی.آی و وزارت كشور دستور یافتن راههای قانونی برای استرداد گولن به تركیه را صادر كرده است.هر چند قتل جمال خاشقچی نخستین جنایت آل سعود نیست كه این رژیم در مواجهه با مخالفان مرتكب جنایت می شود ، در گذشته هم كشورهای غربی اقدامات ددمنشانه ضد بشری این رژیم را با پیشنهادهای سخاوتمندانه كم اهمیت جلوه داده است.
مواضع ضد و نقیض عربستان سعودی با هدف نابودی مدارك قتل خاشقچی در كنسولگری آل سعود در تركیه روند پرونده قتل مرموز این روزنامه نگار را پیچیده تر و به سمتی برد كه نشان داد این روزنامه نگار ناراضی سعودی اطلاعات مهمی داشته كه افشای آن می توانست آنها را نابود كند.
مقام های دولت عربستان سعودی در ابتدا با موضع گیرها هر گونه نقش این رژیم در قتل خاشقچی را انكار و اعلام كرده بودند كه وی پس از بیست دقیقه از ورودش به مقر دیپلماتیك این كشور در تركیه را ترك كرده و ریاض نیز نگران وضعیت وی بدلیل ناپدید شدن است.
حكومت آل سعود پس از 18 روز انكار، در پی فشار بین المللی با صدور بیانیه ای به قتل او در ساختمان كنسولگری عربستان در استانبول اعتراف و اعلام كرد كه در ارتباط با پرونده قتل او، 18 نفر از جمله 15 مامور تیم ترور اعزامی از ریاض دستگیر شده اند.
معاون دادستان كل عربستان سعودی در بیانیه ای روز پنجشنبه گذشته اعتراف كرد كه این جنایت پس از مشاجره، درگیری و تزریق آمپول حاوی مواد مخدر با دوز بالا صورت گرفته كه در نهایت منجر به جان باختن خاشقچی شده و جسد وی پس از قتل در ساختمان كنسولگری عربستان در استانبول تكه‌تكه و به بیرون منتقل شده است.
پس از انتشار این بیانیه، وزارت خزانه داری آمریكا، 17 تبعه عربستان سعودی را برای تبرئه عاملان اصلی به ویژه محمد بن سلمان ولیعهد سعودی تحریم كرد تا نگاه افكار عمومی را از عاملان اصلی این پرونده به متهمان دست چندمی معطوف دارد.
عربستان سعودی پذیرفت كه 'احمد عسیری' معاون سابق سازمان اطلاعات عربستان دستور تشكیل گروهی برای بازگرداندن جمال خاشقچی به كشور را صادر و اعلام كرده بود كه او را با اراده خود و در غیر این صورت با استفاده از زور به كشور بازگردانند.
معاون دادستانی كل عربستان سعودی به دستگیری 11 نفر در ارتباط با قتل خاشقچی بدون ذكر اسامی افراد اشاره و اعلام كرد كه برای پنج نفر اعدام و برای سایرین مجازات هایی در نظر گرفته است .
پس از اعلام كیفرخواست برای عاملان قتل جمال خاشقچی توسط دادستانی عربستان سعودی 'ستفان دوجاریك'سخنگوی دبیركل سازمان ملل متحد خواستار معرفی تمامی عاملان قتل خاشقچی و تحویل به دادگاه صالحه شد و پمپئو وزیر امور خارجه آمریكا هم كه تلاش كرد بن سلمان را بی گناه نشان دهد و بصورت نمایشی 17 تبعه سعوی را به اتهام دست داشتن در قتل خاشقچی تحریم كرد.
'مولود چاووش اوغلو' وزیر امور خارجه تركیه نیز در واكنش به كیفرخواست صادره توسط دادستانی عربستان سعودی در قتل خاشقچی آن را قانع كننده ندانست.
خاشقچی 59 ساله، سردبیر پیشین روزنامه سعودی «الوطن» و نشریه واشنگتن پست، دوم اكتبر گذشته (10 مهرماه) برای كارهای اداری مربوط به ازدواج خود به ساختمان كنسولگری عربستان در استانبول مراجعه كرد اما هرگز از آن خارج نشد.
نامزد وی پس از اطمینان از خارج نشدن خاشقچی از ساختمان كنسولگری، پلیس و مقام های عالی تركیه را در جریان رویداد قرار داد ولی مقام های آل سعود منكر اطلاع از وضعیت خاشقچی شدند.
حكومت آل سعود پس از 18 روز انكار، در پی فشار بین المللی با صدور بیانیه ای به قتل او در ساختمان كنسولگری عربستان در استانبول اعتراف و اعلام كرد كه در ارتباط با پرونده قتل او، 18 نفر از جمله 15 مامور تیم ترور اعزامی از ریاض دستگیر شده اند.
همه مدارك و شواهد نشان می دهد كه 15 مامور از نزدیكان محمد بن سلمان ولیعهد عربستان كه از طرف او به استانبول اعزام شده بودند، عامل قتل خاشقچی هستند و بر این اساس، دولت تركیه خواستار استرداد این افراد برای محاكمه در استانبول است؛ درخواستی كه از سوی مقامات سعودی رد شد.
گزارش از علی حیدری
خاورم**1211**1144
تهران - ایرنا - تداوم پس لرزه های قتل خاشقچی و بازتاب گسترده آن در جهان و نشانه رفتن انگشت اتهام به سمت محمدبن سلمان، رژیم آل سعود را با یكی از دشوارترین بحران ها مواجه كرده تا جایی كه گفته می شود موضوع استرداد گولن از سوی آمریكا باهدف كاهش فشار علیه ریاض در موضوع خاشقچی صورت گرفته است.
