آثار تحولات در خاورميانه در وهله اول به اروپا منعكس مي شود

به گزارش خبرنگار سياسي ايرنا، «حسين سليمي» روز دوشنبه در چهارمين همايش بين المللي نظام بين الملل، تحولات منطقه اي و سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران كه در دانشگاه علامه طباطبايي برگزار شد، با اشاره شرايط كنوني و تحولات نظام بين الملل و منطقه غرب آسيا، افزود: در حال حاضر براي خاورميانه و بقيه نقاط دنيا برنامه ريزي دارند، در واقع خاورميانه نقش اگزوز آشوب را در نظام بين الملل ايفا كند.
رييس دانشگاه علامه طباطبايي در ادامه گفت: آنها مي خواهند خاورميانه جايي باشد كه انرژي هاي تاريخي دنيا در آن تخليه شود، مي‌خواهند خاورميانه را به اين سمت ببرند، آيا اين منطقه در سطح نظام بين الملل بايد چنين جايگاهي پيدا كند؟ اين پروژه بسيار حساسي است.
سليمي با اشاره به شكل گيري تحولات نظام بين الملل پس از جنگ جهان اول، گفت: بازيگران منطقه اي با توجه نكردن به مناظره ريشه‌دار در خاورميانه، بنيان پس از جنگ جهاني دوم، جنگ سرد، و همچنين عدم توجه به اين كه در جريان يك شيفت جديد در روابط بين الملل قرار داريم، بايد به اين موضوع دقت كنند كه اين منطقه همچنان كانون تعارض براي به عمل آمدن ثبات در ديگر مناطق جهان خواهد بود.
وي گفت: اين پرسش ها نه فقط براي بازيگران منطقه اي، بلكه براي بازيگران آينده نظام بين المللي كه مي خواهند بعد از گذشت چندين دهه به بازيگران مستقل در عرصه روابط بين الملل تبديل شوند، مهم است؛ ما در پايان چند دوره مذاكراتي كه از پس برجام انجام شد اين تمايل را در اروپايي ها ديديم، ولي آيا اين تمايلات نمي خواهد به يك فهم ودرك بنيادين تبديل شود؟
سليمي با اشاره به تحولات در روابط استراتژيك بين اروپا و آمريكا، گفت: آيا اروپا نمي خواهد با بنيان گذاشتن شيوه جديد كنش و فهم رفتاري، از زير چتر حمايتي و وابستگي سنتي در روابط بين الملل خارج شود؟ اين پرسش براي چين و روسيه نيز مطرح است كه آيا آنها نيز نمي خواهند كه خاورميانه به يك «گرانيگاه ثبات» و نه به منطقه « تخليه انرژي هاي تنازعي» تبديل شود؟
سليمي افزود: در شكل گيري داعش نيز ديديم كه اين گروه تروريستي اولين اثرات ناامن سازي خود را به اروپا منتقل كرد.
استاد روابط بين‌الملل دانشگاه علامه طباطبايي خاطر نشان كرد: منطقه خاورميانه مي تواند بنياد جهش اقتصادي را براي نظام بين الملل و زمينه يك تحول اقتصادي را براي اوراسيا و آسيا فراهم كند، اما اگر به عنوان كانون منازعه باقي بماند اثر آن اول به خود اين مناطق بازخواهد گشت.

**در يك نقطه عطف تاريخي قرار داريم
سليمي گفت: ما اكنون در يك نقطه عطف تاريخي قرار داريم، نقطه عطفي كه در آن نظام بين الملل در حال تجربه كردن دگرگوني اساسي است.
رئيس دانشگاه علامه طباطبايي تصريح كرد: اگر تاريخ روابط بين الملل را مشاهده كنيم در عرصه جهاني مي بينيم اين تلاطم هايي كه اكنون وجود دارد نشانه اي از يك تغيير بنيادين در نظام بين الملل است.
سليمي نظام بين الملل را يك نظام معنايي و يك مجموعه گفتماني از چگونگي درك بازيگران مختلف كه آن را شكل مي دهند، توصيف كرد و افزود: اگر درك ما از دنياي كنوني، دنيايي پر منازعه باشد، نظام بين الملل در اين نقطه عطف، نظام پر منازعه اي خواهد شد.
وي ادامه داد: اگر هم دنيا را دنيايي آنارشيك درك كنيم، يقينا نظام بين الملل، نظامي آنارشيك خواهد بود و به همين ترتيب اگر درك ما از دنيا، دنياي همكاري باشد، نظام بين الملل، يك نظام همكاري خواهد بود.
رئيس دانشگاه علامه طباطبايي بيان كرد: در نقطه عطفي كه دنيا چه در عرصه اقتصادي و چه سياسي و نظامي گري، تحولات بنيادين را به خود مي بيند، چگونگي درك ما از اين تحولات است كه آينده جهان را خواهد ساخت.
سليمي با بيان اينكه ما امروز به اتفاقات بي سابقه اي در يك قرن و نيم اخير مواجه هستيم، افزود: براي اولين بار است كه كشوري كه ويژگي‌هاي ابرقدرتي را دارد، تصميمات اساسي مي گيرد، اما اتفاق نمي افتد؛ مثلا در برجام تقريبا اجماع جهاني عليه آن شكل مي گيرد.
وي درادامه تصريح كرد: اين ابرقدرت خواسته هاي استراتژيكي دارد كه اتفاق نمي افتد، متحدين استراتژيك آن بر اساس الگوي رفتاري آن عمل نمي كنند و اين نشانه يك جا به جايي تدريجي در عرصه قدرت در عرصه جهاني است.

** شاهد تلاطمات دايمي در عرصه اقتصادي جهان هستيم
سليمي گفت: در عرصه اقتصاد جهاني شاهد تلاطمات دايمي در عرصه انرژي، عرضه مبادلات پولي و حتي حوزه نهادهاي مالي جهاني هستيم كه اين موضوع نشانه اين است كه مبادلات پولي و جهاني كاركردها و عمل هاي خود را به شكل تدريجي عوض مي كند.
رئيس دانشگاه علامه طباطبايي اضافه كرد: در سي چهل سال پيش در عرصه فهم پديده هاي مختلف، وقتي امپراطوري جهاني رسانه اي اگر تصميم مي گرفت از دولتي كه در خاورميانه جنايت مي كند و مردم عادي را به خاك و خون مي‌كشد، مي توانست تصوير كاملاً جداگانه و متفاوتي از آن ارائه دهد.
وي ادامه داد: اما امروز وارد شرايطي شده‌ايم كه در عرصه نظام آگاهي جهاني چنين كاري امكان پذير نيست، يعني وقتي رژيم صهيونيستي مردم عادي منطقه را بمباران مي كند چهره مظلومانه گذشته را نمي تواند از خود حتي در بين دولتمردان ارائه دهد.
سليمي افزود: اكنون در تمام سطوح قدرت در جهان، از قدرت نظامي گرفته تا قدرت اقتصادي و همچنين در صدر نظام آگاهي جهاني با دگرگوني‌هاي بنيادين مواجه هستيم.
وي با بيان اين كه پرسش اساسي در مورد نظام منطقه‌اي در غرب آسيا اين است كه اين منطقه چه جايگاهي در نظام بين الملل مي خواهد داشته باشد، گفت: به نظر مي‌آيد كه بازيگران اصلي حوزه خاورميانه اين سوالات را بايد در نظر داشته باشند كه آيا خاورميانه قرار است نقش مخزن احتراق يا ديگ جوشان را در نظام بين المللي ايفا كند؟ يعني ما به سمت نظامي پيش مي رويم كه اگر آن را به مناطق مختلف تقسيم كنيم به نوعي جنگ در برخي از مناطق مختلف دنيا ريشه‌كن مي‌شود و تمامي ضعف‌هاي مناطق ديگر در خاورميانه ريخته مي‌شود؟ آيا خاورميانه قرار است چنين جايگاهي داشته باشد؟
وي همچنين با طرح اين سوال كه چه هويتي را براي اين منطقه غرب آسيا در آينده نظام بين الملل بايد رقم بزنيم و آيا مي خواهيم فرهنگ هابزي را حاكم كنيم يا به سمت نظام كانتي حركت كنيم، تاكيد كرد: بايد به سمت فرهنگ اسلامي حركت كنيم، چرا كه فرهنگ اسلامي رهاوردها و آموزه هاي آن بسيار صلح آميزتر از آن چيزي است كه در صلح جهاني كانت آمده است فرهنگي كه مي تواند رشته تسبيح بازيگران منطقه اي باشد.
سليمي همچنين با اشاره به اهميت برگزاري همايش و نقش دانشگاه در تصميم سازي و تصميم گيري در كشور اظهار داشت: دانشگاه علامه طباطبايي به عنوان دانشگاه تخصصي علوم انساني كه از جمله دانشگاه هاي سطح يك جمهوري اسلامي ايران است، ايجاد پل ارتباطي بين دانشمندان و دستگاه‌هاي تصميم گير و تاثيرگذار در تصميم سازي را به عنوان كاركرد خاص براي خود تعريف كرده است.
رييس دانشگاه علامه طباطبايي گفت: نتايج، سياست ها و ديدگاه هايي كه در اين همايش ها به دست مي آيد به حوزه هاي مختلف اجرايي كشور و حوزه هاي مختلف تصميم سازي كشور منتقل مي شود و به همين دليل رويكرد ويژه اي كه اين روزها دولت نسبت به دانشگاه ها دارد بر اين روندها نيز تاثيرگذار خواهد بود.
سيام**3050**3070**1535