ندا جعفری روز چهار شنبه در گفت وگو با خبرنگار علمی ایرنا در مورد رویدادهای نجومی در آذر ماه جاری اظهار داشت: دومین روز از این ماه شاهد وقوع بدر یا ماه كامل در آسمان هستیم، همچنین شانزدهمین روز آذر، ماه در وضعیت ماه نو قرار می‌گیرد.
وی افزود: اما رویداد مهم تر آسمانی این ماه بارش شهابی جوزایی است كه با بارش های شهابی دیگر از جهت منشا آن متفاوت است؛ زیرا بیشتر بارش های شهابی از دنباله دارها ناشی می شوند؛ اما منشا بارش شهابی جوزایی سیارك 3200 فایتون/ Phaethon است.
***بارش شهابی جوزایی
به گفته این عضو انجمن نجوم، این بارش از بزرگ ترین بارش های شهابی در سال است كه در بازه زمانی 16 تا 27 آذر در آسمان به وقوع می پیوندد، ولی روزهای 22، 23 و 24 آذر در اوج خواهد بود كه در ضمن به دلیل غروب زود هنگام ماه و تاریكی آسمان، شرایط برای رصد این بارش نیز بسیار مناسب است.
وی با اشاره به تعریف بارش های شهابی اظهار داشت: بارش های شهابی زمانی روی می دهند كه بقایای دنباله دارها یا سیارك ها از مدار زمین عبور كنند و ذرات جدا شده از آنها در فضا معلق می مانند؛ وقتی زمین از میان توده ذرات به جا مانده از دنباله دارها عبور می كند، تعدادی از آنها وارد جو زمین می شوند و در مجاورت اكسیژن زمین می سوزند كه به این پدیده شهاب می گوییم، همچنین از این جهت كانون این بارش را صورت فلكی جوزا می خوانند كه به نظر می رسد از آن نقطه به سمت زمین گسیل می شوند.
از آنجا كه تعداد شهاب ها در زمان عبور دنباله دارها یا سیارك ها از مدار زمین بسیار زیاد می شود، این دوران با نام بارش شهابی در عرف نجوم نامیده می شود. در بارش شهابی جوزایی انتظار مشاهده شهاب‌هایی پر نور را داریم كه اصطلاحا به آنها آذرگوی گفته می‌شود.
جعفری ادامه داد: آذرگوی شهاب هایی هستند كه جرم بزرگ تری دارند و ردی از خود برجای می گذارد، بسته به نوع آن و اینكه از چه جرمی باشند این رد می تواند در آسمان به رنگ‌های مختلفی دیده شود و حتی در بعضی موارد صدایی نیز دارد.
وی افزود: سیارك ها اجرام كوچكی هستند كه از سنگ و فلز یا تركیبی از هر دو ساخته شده اند. این اجسام نامنظم دور خورشید می چرخند. كمربند سیاركی بین دو سیاره مریخ و مشتری داریم كه بر اساس برخی فرضیه های نجومی سیاره ای وجود داشته كه بر اثر جاذبه مشتری خورد شده و از آن سیاركی به وجود آمده و سیارك 3200 فایتون از این امر پدید آمده است.
***عطارد در بیشترین كشیدگی غرب
این كیهان شناس در مورد دیگر رویدادهای آسمانی در ماه آذر گفت: همچنین روز 24 آذر عطارد به بیشترین كشیدگی غربی (بیشترین فاصله از خورشید) می رسد كه كمی پیش از طلوع خورشید، شرایط مناسبی برای رصد آن مهیاست.
وی توضیح داد: از دید ناظران زمینی سیارات به طور كلی دو دسته هستند؛ سیاره داخلی و خارجی. سیاراتی كه حد فاصل زمین و خورشید قرار دارند و سیاراتی كه بعد از زمین هستند. بر اساس این تقسیم بندی زهره و عطارد سیارات داخلی هستند و بیشترین كشیدگی در مورد این سیارات مربوط به زمانی است كه سیاره به حداكثر جدایی زاویه ای از خورشید برسد.
جعفری افزود: این سیارات دو نوع كشیدگی غربی و شرقی دارند؛ غربی زمانی است كه سیاره قبل از طلوع خورشید در بیشترین ارتفاع از افق باشد و شرقی در صورتیكه بعد از غروب خورشید بیشترین ارتفاع از افق را داشته باشد.
به گفته وی بر همین اساس 24 آذر بهترین زمان برای مشاهده عطارد است كه قبل از طلوع خورشید تا حدود 1 ساعت بعد و در همان سمت شرق آسمان، امكان مشاهده این سیاره با چشم غیرمسلح وجود دارد.
***انقلاب زمستانی
جعفری همچنین با اشاره به وقوع انقلاب زمستانی روز 30 آذر گفت: این روز در نیمكره شمالی لحظه ای است كه خورشید از دید ناظر زمین در بیشترین فاصله زاویه جنوبی از صفحه استوایی قرار گرفته و در لحظه ظهر 30 آذر كم ارتفاع ترین فاصله را نسبت به ظهر روزهای دیگر سال دارد؛ در پی آن شامگاه 30 آذر در همین نیمكره بلندترین شب سال و كوتاه ترین روز سال است. همچنین لحظه انقلاب زمستانی به طور میانگین در نیمكره شمالی ساعت 6 و 6 دقیقه صبح به وقوع می پیوندد.
علمی**9157**1440
تهران- ایرنا- آسمان سومین ماه از سومین فصل سال میزبان ماه نو، ماه كامل و بارش شهابی جوزایی است و در نهایت انقلاب زمستانی به وقوع می پیوندد.
