محمدرضا دهقان مهرجردی روز دوشنبه در گفت و گو با ایرنا با یادآوری حضور ماه گذشته ارزیابان شورای جهانی صنایع دستی در استان افزود: آنان با بازدید میدانی از كارگاه های فعال زیلوبافی میبد و بخش های مختلف از جمله موزه، دوره های آموزشی مرتبط نظر مثبت خود را به شورای جهانی صنایع اعلام كردند.
ثبت شهرهای جهانی از سال 2014 در دنیا از طریق شورای جهانی صنایع دستی شكل گرفت كه هر سال از طریق مناطق پنجگانه صنایع دستی به وسیله ارزیابی از سوی داوران بین المللی شكل می گیرد.
ایران در منطقه آسیا اقیانوسیه این شورا قرار دارد و از سال 1394 با ثبت تبریز به عنوان شهر جهانی فرش دست باف، و اصفهان به عنوان شهر جهانی صنایع دستی به این اتفاق بزرگ در حوزه صنایع دستی پیوسته است.
اكنون 28 شهر در دنیا به عنوان شهرهای جهانی صنایع دستی ثبت شده است.
زیلوبافی در میبد سابقه‌ای دیرینه دارد، برخی سابقه آن را به قرن هشتم هـ . ق و دوره مظفریان نسبت می‌دهند.
قدیمی‌ترین و در عین حال نفیس‌ترین زیلوهای میبد، به قرن 12 هـ .ق تعلق دارد و بر روی آن بیست و چهار سجاده طراحی شده است.
زیلو یا پلاس، دست بافته ای زیبا و خاص حاشیه مناطق بیابانی است، این فرش با نوع زندگی مردم منطقه تطابق دارد و بخشی از اعتقادات مذهبی، تاریخ، معماری، طبیعت و گویش مردم این نواحی نیز، بر تار و پود آن نقش بسته است.
زیلو نوعی زیرانداز و كف‌پوش دست بافت است كه با نخ بافته می‌شود و شباهت زیادی به حصیر دارد و در برخی مناطق ایران استفاده می‌شود.
زیلو هنر مردم شهرستان های كاشان و میبد است.
میبد یكی ازمراكز عمدهٔ زیلوبافی بوده و سال ها قبل، صدها خانوار از محل درآمد آن امرار معاش میكردند.
زیلو هرچند به ظاهر یك دستبافت نخی ساده است اما بررسی فنون و تكنیك بافت آن نشان می‌دهد كه غنای فرهنگی و فكر و اندیشه بارور شده‌ای در پس هر تار و پود آن خفته است.
زیلو در نقش و بافت، شباهت زیادی به حصیر، اولین دستبافته بشر دارد و مثل حصیر یكی از موارد استفاده آن در مساجد و مصلی و اماكن متبركه است بنابر این می‌توان احتمال داد كه زیلوبافی یا مرحلهٔ تكامل یافتهٔ حصیربافی است یا بافندگان آن از این صنعت الهام گرفته‌اند.
مصالح گلیم، بیشتر از پشم است و مناسب برای مناطق سردسیر، اما مصالح زیلو از نخ پنبه هم مناسب برای مناطق گرمسیر به ویژه حاشیهٔ بیابان است.
سال ها قبل، صدها خانوار میبدی با فعالیت در این صنعت امرار معاش میكردند اما در سال های اخیر تقریبا كنار گذاشته شده بود تا اینكه از سال 88 با تلاش میراث فرهنگی، این هنر احیا شد .
تجهیز كارگاه ها ،آموزش، پرداخت تسهیلات به زیلوبافان و در اختیار گذاشتن رایگان دار زیلوبافی به بافندگان از جمله اقدامات میراث فرهنگی برای احیای این صنعت تاریخی بوده است.
قدیمی ترین زیلو مربوط به 850 سال پیش است كه در موزه میبد نگهداری می شود، نفیس‌ترین زیلوی میبد نیز متعلق به قرن 12 هجری قمری است كه بر روی آن 24 سجاده طراحی شده و در حاشیه آن نام واقف و تاریخ هزار و 118 هجری قمری نقش بسته است.
مركز شهرستان 100 هزار نفری میبد در 50 كیلومتری شمال غرب شهر یزد قرار دارد.
9934/7532/ 2047/
یزد - ایرنا - معاون صنایع دستی اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یزد از ثبت شهر میبد در شورای جهانی صنایع دستی به عنوان شهر جهانی زیلو خبر داد.
