به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، عزم و امیدی تازه برای پایان بخشی به جنگ خانمان سوز یمن در سطح بین المللی در حال شكل گیری است. سازمان ملل در تكاپو است تا زمینه های برگزاری دور تازه ای از گفت و گوهای صلح میان طرف های درگیر در یمن را فراهم كند. قرار است دور تازه گفت و گوها در هفته های آتی، در سوئد برگزار شود.
این در حالی است كه دور پیشین گفت وگوها در سال 2016 با كارشكنی ائتلاف سعودی و متحدانش پس از بیش از سه ماه مذاكره، بدون حصول نتیجه مشخص به پایان رسید.
«مارتین گریفیث» نماینده ویژه سازمان ملل در امور یمن مدتها است تلاش می كند موافقت نیروهای انصارالله و دولت مستعفی یمن زیر حمایت ریاض را برای نشستن پشت میز مذاكره جلب كند.
دور تازه گفت و گوها كه قرار بود در میانه شهریورماه سال جاری برگزار شود، به خاطر نبود تضمینی جدی از سوی ائتلاف سعودی برای بازگشت امن نیروهای انصارالله به صنعا، لغو شد. حال با شدت گرفتن بحران انسانی در یمن و نگرانی ها و هشدارهای سازمان های بین المللی، یك بار دیگر اراده ای جمعی برای پیشبرد روند دیپلماتیك در یمن به جریان افتاده است.
**عزمی جهانی برای پایان بخشی به جنگ یمن
تشدید خطر بروز قحطی و بحران انسانی گسترده در یمن كه چندی پیش «آنتونیو گوتریش» دبیر كل سازمان ملل در مورد آن به صورت جدی هشدار داد، مطالبات بین المللی را برای توقف خشونت در یمن افزایش داده است. گوتریش تاكید كرده بود كه در صورت تداوم بحران در یمن طی چند ماه حدود 14 میلیون یمنی در معرض گرسنگی شدید قرار خواهند گرفت.
در سایه افزایش درك جهانی از ضرورت های كنترل فوری خشونت در یمن، نمایندگان پارلمان اروپا به تازگی ممنوعیت فروش تسلیحات به عربستان را به تصویب رساندند. بر این مبنا جریان فروش سلاح از كشورهای عضو اتحادیه اروپا به عربستان از هفته گذشته متوقف شد. البته نقش ماجرای قتل «جمال خاشقچی» روزنامه نگار منتقد سعودی را نمی توان در تسریع تدبیراندیشی رهبران اروپا برای پایان بخشی به خشونت پراكنی های بن سلمان در یمن نادیده گرفت.
همچنین نمایندگان سنای آمریكا چهارشنبه (7 آذر) برای نخستین بار به پیشنهاد بحث در مورد قطع كامل فروش تسلیحات به ریاض در جنگ یمن رای مثبت دادند. این در حالی است كه پیش از این فروردین ماه سال جاری همین پیشنهاد در سنای آمریكا مطرح شده بود، اما اكثریت نمایندگان از آغاز بحث در این زمینه حمایت نكرده بودند. در آن زمان تنها 44 نماینده به آغاز بحث در مورد بازنگری در حمایت تسلیحاتی از عربستان رای دادند، ولی این بار زیر تاثیر افكار عمومی، 67 نماینده دموكرات و جمهوری خواه سنای آمریكا به آن رای مثبت دادند. این پیشنهاد در حالی رای آورد كه وزیر دفاع و وزیر خارجه آمریكا برای عدم تصویب آن در سنا تلاش بسیاری كرده بودند، ولی نمایندگان مخالفت خود را با خواست ترامپ نشان دادند.
**ضرورت های پایان بخشی به جنگ یمن
در نتیجه بیش از سه سال و نیم تجاوز ائتلاف عربی به رهبری عربستان به یمن و تحریم هوایی و دریایی، این كشور بحرانی عمیق و جدی را تجربه می كند. ویرانی زیرساخت ها، آوارگی میلیون ها و كشته شدن هزاران نفر، قحطی و گرسنگی گسترده، شیوع بیماری های واگیر دار و ... حاصل جنگی است كه در سایه بلندپروازی های بن سلمان و حمایت آمریكا از ریاض كلید خورد. تداوم جنگ در این كشور به فاجعه ای عمیق تر و جدی تر خواهد انجامید. سازمان های بین المللی و فعالان حقوق بشری به طور جدی در مورد پیامدهای فاجعه بار تداوم جنگ در این كشور هشدار می دهند.
جنگی كه به زعم بن سلمان و بر اساس وعده های او به آمریكا قرار بود سه هفته ای پایان یابد، بیش از سه سال و نیم است كه بدون دستیابی به هیچ دستاورد مطلوبی برای ریاض همچنان ادامه دارد. تجاوز به خاك یمن برای بازگرداندن مشروعیت به دولت مستعفی «عبدربه منصور هادی» رییس جمهوری فراری این كشور، حاصلی جز تحمیل هزینه های سنگین مالی به حامیان بین المللی ریاض و خدشه دار شدن اعتبار بین المللی آنها نداشته است.
مقاومت مردمی یمن در این مدت، همه معادلات و پیش بینی های ائتلاف سعودی برای فتح صنعا را به هم زد. امروز نیروهای انصارالله نه تنها در نبرد علیه متجاوزانی كه با پیشرفته ترین سلاح ها و ادوات نظامی تجهیز شده اند، در موضع ضعف قرار ندارند، بلكه توانسته اند جایگاه خود را به عنوان نیرویی تاثیرگذار در یمن تثبیت كنند.
فرسایشی شدن جنگ و پیش بینی ناپذیری نتایج و مبهم تر شدن دورنمای آن، از دیگر دلایلی است كه كشورهای اروپایی و سناتورهای آمریكایی را به سوی بازنگری در سیاست های فروش تسلیحات به ریاض سوق داده است. این در حالی است كه دولت آمریكا همچنان و یك تنه از تداوم حمایت از ائتلاف سعودی در جنگ یمن دفاع می كند.
منافع اقتصادی آمریكا از فروش سلاح و تجهیزات نظامی به ریاض، مانع از شكل گیری عزمی جدی در میان دولتمردان واشنگتن برای حمایت از روند صلح در یمن شده است. اظهارات «مایك پمپئو» وزیر خارجه آمریكا در سنای این كشور در هفتم آبان این مساله را تایید می كند. پمپئو هفتم آذر ماه در مجلس سنا گفت: اگر ایالات متحده آمریكا در یمن دخالتی نمی‌كرد، اوضاع از این هم بدتر می‌شد. كاهش رابطه با عربستان اشتباهی بزرگ برای امنیت ملی آمریكا و هم‌پیمانان این كشوراست.
**شرط موفق بودن و اثر بخش بودن مذاكرات
سال ها جنگ و ستیز نشان داده كه راه حل نظامی برای حل بحران یمن، ناكارآمد است. هر عقل سلیم و منصفی ضرورت حمایت از راه حل سیاسی و پیشبرد روند دیپلماتیك برای دستیابی به صلح در یمن را تایید می كند. برگزاری گفت و گو و مذاكرات صلح میان نیروهای مختلف یمنی بدون هرگونه دخالت خارجی باید در دستور كار قرار بگیرد. نیروهای انصارالله در این مدت اثبات كرده اند كه بخشی از فرآیند سیاسی در یمن هستند كه باید نقش و جایگاهشان در مذاكرات مورد توجه طرف مقابل قرار بگیرد.
پژوهشم**9275**1552
تهران- ایرنا- ضرورت های پایان بخشی به جنگ یمن، تلاش های بین المللی برای پیشبرد روند سیاسی در این كشور را به جریان انداخته اما نتیجه بخشی مذاكرات احتمالی، در سایه عدم دخالت خارجی و پذیرش نقش و جایگاه انصارالله به عنوان نیروی موثر از سوی طرف های مذاكره امكان پذیر است.
