به گزارش گروه علمي ايرنا از سازمان حفاظت محيط زيست، كتايون حجتي افزود: موج فزاينده رشد جمعيت به همراه مصرف رو به رشد، موجب شده تا مطالبات انسان ها بيش از ظرفيت زيستي كره زمين باشد، صنعتي شدن جوامع و افزايش مهاجرت به شهرها نيز باعث افزايش روند تصرف منابع طبيعي و استفاده روزافزون از آنها شده است.
وي اظهار داشت: رد پاي اكولوژيك اثري است كه انسان ها بر محيط زيست مي گذارند، از دهه 1970 ردپاي اكولوژيكي انسان بر روي كره زمين كه بيانگر ميزان استفاده افراد از منابع مصرفي است، از ظرفيت كره زمين بيشتر شده و هرسال اين ردپا در حال افزايش است در حالي كه افزايش جمعيت و مصرف گرايي در آينده مي تواند موجب كاهش منابعي مانند خاك سطحي، آب هاي زيرزميني و پوشش جنگل شود و منابع قابل دسترس هر فرد را كاهش دهد.
وي ادامه داد: به منظور ارزيابي ميزان مصرف انسان و اثر اين مصرف بر روي محيط زيست شاخص رد پاي اكولوژيك محاسبه مي شود، اين شاخص نشانگر مقدار مصرف و معادل آن مقدار زمين يا آبي است كه نيازهاي مصرفي جامعه را تامين كرده يا پسماندهاي توليدي آنها را جذب مي‌كند.
حجتي افزود: اين مقياس، اين امكان را به وجود مي‌آورد كه اكوسيستم هايي با حاصلخيزي زيستي متفاوت و نواحي متفاوت دنيا به صورت يكسان با يكديگر مقايسه شوند، ردپاي اكولوژيكي اين مسئله را متذكر خواهد شد كه افراد تا چه ميزان مصرف خود را كاهش، تكنولوژي را بهبود و يا رفتار خود را در جهت دستيابي به پايداري تغيير دهند.
وي گفت: ظرفيت زيستي هر سال بر اساس مديريت اكوسيستم فعاليت هاي كشاورزي( از جمله استفاده از كود و آبياري)، تخريب زيست محيطي، آب و هوا و اندازه جمعيت، متغير و متفاوت است به اين ترتيب ردپاي اكولوژيكي نيز هر سال بر حسب ميزان مصرف و توليد متفاوت خواهد بود.
سرپرست دفتر توسعه پايدار، آمار و اقتصاد سازمان حفاظت محيط زيست افزود: تحقيقات نشان مي دهد در حال حاضر با شرايط موجود، مصرف بشر از منابع كره زمين بيشتر از ظرفيت آن است يعني بشر براي ادامه حيات در اين سياره با كسري اكولوژيك مواجه است و اين روند هر سال وخيم تر مي شود به طوري كه آمارها نشان مي دهد نسبت به دهه پيش اين كسري رو به افزايش است.
وي ادامه داد: طبق برآورد دانشمندان، روزي كه مصرف بشر از منابع جهان در يكسال به پايان مي رسد روز اول آگوست است كه اين روز را روز تخطي از منابع زمين نام نهاده اند، يعني 5 ماه باقي مانده از سال را اگر مصرف كنيم، زمين فرصت احيا نخواهد داشت.
حجتي گفت: شتاب فزوني ردپاي اكولوژيك نسبت به ظرفيت زيستي در ايران نيز بسيار چشمگير است، بررسي روند شاخص ظرفيت زيستي و ردپاي اكولوژيك در ايران نشان مي دهد كه در 50 سال پيش، كشور از منابع زيستي غني تري برخوردار بود اما اوايل دهه 70 شمسي، آغاز گذر ردپاي اكولوژيك بر توان زيستي كشور است زيرا در اين سال ها افزايش جمعيت شتاب گرفت و پس از گذر از هشت سال دفاع مقدس، الگوي مصرف نيز به سمت مصرف گرايي تغيير كرد.
وي اظهار داشت: با دنبال كردن روند تغيير شاخص ها، مشاهده مي شود كه ظرفيت زيستي كشور همواره در حال كاهش و به گونه اي بوده است كه اصل سرمايه منابع بدون توجه به قابليت احياي آن مورد استفاده قرارگرفته است. در حالي كه براي دستيابي به توسعه پايدار بايد با توجه به ظرفيت تجديد شوندگي منابع، نسبت به بهره وري از آنها اقدام اصولي انجام گيرد و اين كار تنها با تغيير الگوي مصرف امكان پذير خواهد بود.
حجتي ادامه داد: لذا استفاده از حمل و نقل پاك، مديريت پسماندها، اصلاح الگوي توليد و مصرف، آموزش و آگاه سازي مردم و استفاده از تكنولوژي كارآمد از جمله راه هاي كاهش مصرف منابع زيستي است.
علمي 9014**2017
تهران- ايرنا- سرپرست دفتر توسعه پايدار، آمار و اقتصاد سازمان حفاظت محيط زيست گفت: براي دستيابي به توسعه پايدار بايد با توجه به ظرفيت تجديد شوندگي منابع، اقدام اصولي نسبت به بهره وري از منابع زيستي انجام گيرد و اين اقدام با تغيير الگوي مصرف امكان پذير خواهد بود.
