تبعات موج مهاجرت از پایتخت به روستاهای اطراف

مهاجرت از روستاها طی سال های گذشته از یكسو سبب خروج نیروی مولد از این مكان ها شده و حالا در شرایطی كه این روستاها به جای تولید به خوابگاه فعالان مستقر در پایتخت نیز بدل شود، سرنوشت روستاها را در وضعیتی غیرقابل پیش بینی قرار داده است.
این درحالی است كه بخش قابل ملاحظه ای از واحدهای مسكونی این روستاها مقاوم نیستند و شرایط نامناسبی دارند و معلوم نیست كه چشم انداز آنها درصورت ادامه روند توسعه مهاجرپذیری برای اسكان شبانه دستخوش چه شرایطی خواهد بود.
اختلاف توزیع درآمد، كاهش شكاف دستمزد میان شهر و روستا، سرمایه گذاری و تعادل قیمت محصولات كشاورزی، فرسوده بودن مسكن و مهاجرت به كلانشهر تهران، مشكلات زیست محیطی و كم آبی تنها بخشی از مشكلات روستائیان جنوب پایتخت محسوب می شود و به نظر می رسد بر حجم مشكلات آنها در حال افزوده شدن است.
آنگونه كه مسئولان اعلام كرده اند اكنون شمار زیادی از روستاها در جنوب تهران كه به عنوان نگین سرسبز منطقه شناخته می شود، خالی از سكنه شده است و یكی از علت های آن، نبود درآمد پایدار عنوان شده است، همچنین اكثر خانه های روستایی این منطقه به دلیل قدمت آن دارای بافت فرسوده هستند و گاهی برخی از این خانه از سقف تیرچوبی برخوردارند.
بنابراین مشكلات و چگونگی شرایط زیستی روستاهای ری در میزگرد ایرنا شهرری روز سه شنبه با حضور مهدی نخعی رییس بنیاد مسكن انقلاب اسلامی شهرستان ری، فاطمه فكوریان بخشدار مركزی شهرستان ری، احمد امانی مسئول دهیاری های شهرستان ری، عباس رضازاده عضو و فاطمه اسماعیلی كارشناس مسكن روستایی بخشداری مركزی در خبرگزاری ایرنا برگزار و این مسائل از جنبه های مختلف بررسی شد.

** 60 درصد واحدهای مسكونی روستایی ری فرسوده هستند
رییس بنیاد مسكن انقلاب اسلامی شهرستان ری با بیان اینكه 60 درصد واحدهای مسكونی روستایی ری فرسوده است، گفت: 56 هزار و 237 واحد مسكونی روستایی در این شهرستان وجود دارد كه 33 هزار و 782 واحد آن فرسوده است.
مهدی نخعی با بیان اینكه شناسایی بافت های فرسوده یك اقدام موثر و ضروری در كاهش تلفات هنگام وقوع حوادث و زلزله است، افزود: از آنجایی كه این شهرستان به نسبت سایر نقاط استان دارای جمعیت روستایی زیادی است، نیاز به توجه بیشتری در زمینه پیشگیری قبل از وقوع حوادث و زلزله است.
وی با بیان اینكه بنیاد مسكن ری سالانه 700 واحد مسكونی روستایی را مقاوم سازی می كند، عنوان كرد: تاكنون بیش از 6 هزار واحد مسكونی در این شهرستان مقاوم سازی شده كه به نسبت تعداد كمتری را تشكیل می دهد.
رییس بنیاد مسكن انقلاب اسلامی شهرستان ری گفت: دولت تسهیلات و شرایطی را برای روستائیان در شهرستان ری فراهم كرده تا با بهره مندی از این امكانات بتوانند در ساخت خانه های ایمن و مقاوم اقدام كنند.
وی به شرایط دریافت تسهیلات برای روستائیان اشاره كرد و افزود: تسهیلات 250 میلیون ریالی به صورت قرض الحسنه با كارمزد پنج درصد به روستائیان پرداخت می شود.
نخعی ادامه داد: بر اساس مصوبه هیات وزیران و برای تسهیل در دریافت وام مسكن روستایی، مقرر شد تا متقاضیان از ضامن های زنجیره ای استفاده كنند.
وی بیان كرد: نبود همكاری بانك ها، نداشتن ضامن و مشكلات اقتصادی در بازپس دادن وام ها از مشكلات روستائیان برای دریافت تسهیلات به شمار می رود.

** طرح هادی در تمامی روستاهای بالای 20 خانوار اجرا شده است
رئیس بنیاد مسكن انقلاب اسلامی شهرستان ری با بیان اینكه مرحله اول طرح هادی در این شهرستان به اتمام رسیده است، گفت: این طرح در 94 روستا با هدف خدمات رسانی و بهسازی روستاها اجرا شد.
وی با بیان اینكه خدمات طرح هادی به روستاهای بیش از 20 خانوار ارائه می شود، اظهار داشت: بر اساس آمار نفوس مسكن در شهرستان ری 124 روستا وجود دارد كه در 94 روستا طرح هادی اجرایی شده است.
طرح هادی روستایی در سال 78 تصویب شد كه در قالب آن بافت موجود روستاها ساماندهی و اصلاح و برای امور دیگر همچون گسترش بعدی بافت و چگونگی استفاده از زمین و كاربردهای مختلف آن تعیین تكلیف می شود.
نخعی ادامه داد: طرح هادی روستایی برای ساماندهی و اصلاح بافت موجود، نحوه استفاده از زمین برای عملكرد های مختلف از جمله مسكونی، تولیدی، تجاری و كشاورزی، ساماندهی تاسیسات و تجهیزات عمومی روستایی اجرا می شود.
وی با اشاره به اینكه طرح هادی در روستاهای فاقد كد اجرا نشده است، افزود: روستاهای هفت دستگاه نسوز، تقی آباد، كوره فرنگی و قلعه علیمون (علیان) در گذشته فاقد كد بودند كه امسال به محض اینكه كددار شدند، طرح هادی نیز در این روستاها اجرایی شد.
وی با بیان اینكه روستاهای بزرگ هزینه بیشتری برای اجرا و تهیه طرح هادی دریافت می كنند، عنوان كرد: در هر روستا با توجه به وسعت و تعداد جمعیت به صورت متغیر 200 تا 400 میلیون ریال هزینه می شود.

** 81 روستایی شهرستان ری برای ساخت مسكن به بانك معرفی شدند
رییس بنیاد مسكن ری در ادامه گفت: 81 روستایی در این شهرستان برای ساخت مسكن در قالب نوسازی و بهسازی به بانك های عامل معرفی شده اند.
نخعی اظهار داشت داشت: در پی ابلاغ پرداخت وام قرض الحسنه 250 میلیون ریالی به منظور ساخت مسكن، از ابتدای امسال تاكنون 81 روستایی درخواست خود را به شعبه های بنیاد مسكن انقلاب اسلامی در این شهرستان استان ارائه داده اند.
به گفته وی تاكنون 33 متقاضی معرفی شده به بانك های عامل موفق به بستن قرارداد و دریافت تسهیلات بانكی برای ساخت مسكن شده اند.
مقاوم سازی بافت های فرسوده با توجه به تعدد فراوان این نوع بافت ها و قرار گرفتن این شهرستان بر روی گسل های زلزله از ضروریات به شمار می رود، هم اكنون 56 هزار و 237 واحد مسكونی روستایی در این شهرستان وجود دارد كه 33 هزار و 782 واحد آن فرسوده است.
رییس بنیاد مسكن انقلاب اسلامی شهرستان ری اضافه كرد: تسهیلات قرض الحسنه ارزان قیمت طرح ویژه نوسازی و بهسازی مسكن روستایی با ارائه پروانه ساخت و بدون سپرده گذاری و نوبت دهی با دوران مشاركت 15 ساله از طریق بانك های عامل در شهرستان در حال پرداخت به متقاضیان است.
وی تصریح كرد: همچنین در سال گذشته نیز 320 متقاضی دریافت تسهیلات مسكن روستایی به بانك ها معرفی شدند كه 304 متقاضی موفق به انعقاد قرارداد شدند.
نخعی یادآور شد: سال گذشته 180 میلیون ریال تسهیلات برای ساخت و ساز هر واحدهای مسكونی بر روی اراضی و 200 میلیون ریال برای بافت های فرسوده پرداخت می شد كه امسال به 250 میلیون ریال افزایش یافت.
وی ادامه داد: همچنین تسهیلات تعمیرات مسكن نیز به روستائیان تعلق می گیرد و بناهایی كه از مقاومت و ماندگاری مطلوبی برخوردار نیستند تا سقف 50 میلیون ریال از این تسهیلات استقاده می كنند.
نخعی با اشاره به اینكه توانایی روستائیان ری در ساخت و ساز كاهش یافته است، عنوان كرد: افزایش قیمت مصالح، دستمزد كارگر و بنا و همچنین افزایش اجاره خانه ها از عوامل عدم تمایل مردم به ساخت و ساز بافت های فرسوده به شمار می رود.

** 7 هزار واحد مسكونی روستایی ری سند دار شدند
رییس بنیاد مسكن انقلاب اسلامی شهرستان ری بیان كرد: روستاهایی با قدمت بسیار زیاد با هفت هزار واحد مسكونی روستایی وجود داشت كه با همكاری ثبت اسناد و املاك سنددار شدند.
نخعی یادآور شد: طرح سند دار كردن واحدهای مسكونی روستایی در ری از برنامه سوم دولت و از سال 1381 آغاز شده و این طرح هم اكنون نیز تداوم دارد.
وی با بیان اینكه اجاره نامه ها برای دریافت سند باید به روز باشد، تصریح كرد: برخی از مالكان به دلیل موقوفه بودن ملك از دریافت سند خودداری می كنند، چرا كه بعضی از آنها سالهاست كه به اوقاف اجاره ای پرداخت نكرده اند.
وی گفت: سند دار كردن روستاها یكی از اقدامات بنیاد مسكن در راستای حمایت از روستائیان و ارائه تسهیلات به این اقشار است و نیاز است تا دیگر دستگاه های ذیربط در این زمینه همكاری لازم را داشته باشند.

** بیشتر روستاهای ری در شرایط بحرانی قرار دارند
رییس بنیاد مسكن انقلاب اسلامی ری در ادامه عنوان كرد: بالغ بر 200 هزار نفر در روستاهای شهرستان ری ساكن هستند كه با 34 هزار واحد مسكونی غیرمقاوم نیاز به حمایت های همه جانبه دارند.
وی با اشاره به اینكه در این شهرستان سه گسل فعال و خطرناك وجود دارد، تصریح كرد: یكی از گسل ها در شمال، یك گسل در جنوب و گسل دیگر هم در مركز شهرستان ری قرار گرفته كه در صورت فعالیت هر یك از این گسل ها، مشكلات و اتفاقات ناخوشایندی پیش خواهد آمد.
رییس بنیاد مسكن انقلاب اسلامی ری گفت: شیب تند زمین در كلانشهر تهران به سمت ری بوده و تمامی آب های سطحی زیرزمینی به این سمت جاری می شود كه در صورت وقوع زلزله وضعیت ری به شكل باتلاقی در خواهد آمد كه خطرات آن وصف ناشدنی است.
وی ادامه داد: آتش سوزی و انفجاز لوله های گاز از تبعات زلزله است كه با توجه به بافت های فرسوده ری امكان امدادرسانی را نیز در این صورت با مشكل مواجه خواهد كرد.
نخعی اضافه كرد: متاسفانه اكثر روستاهای شهرستان ری در شرایط بحرانی قرار دارند و حاشیه نشینی و فقر اقتصادی این منطقه بر مشكلات آن افزوده است و نیاز است تا مسئولان با نگاه ویژه ای به این منطقه مشكلات را حل كنند.

** خشكسالی زمینه ساز مهاجرت روستاییان ری به تهران شده است
نخعی با بیان اینكه كم آبی روستاهای ری، زمینه ساز مهاجرت روستاییان به شهر شده است، گفت: حسن آباد فشافویه تبدیل به كویر شده در حالیكه این منطقه در گذشته به دشت طلایی ری معروف بوده و امروز به دلیل بی آبی و خشكسالی، كویری بیش نیست.
وی سد سازی را عامل اصلی مهاجرت روستاییان ری به سمت شهر تهران عنوان كرد و افزود: باید در این زمینه تدابیر ملی اندیشیده شود و رونق كشاورزی گذشته در جنوب تهران را دوباره زنده كرد و مردم را علاقه مند به سكونت در روستاها كرد.
رییس بنیاد مسكن انقلاب اسلامی ری به دیگر معضلات مهاجرت روستاییان اشاره كرد و گفت: متاسفانه سازمان محیط زیست با حضور دام در روستا به دلیل مسائل زیست محیطی مخالفت می كند كه این موضوع معضلی برای روستائیان به شمار می رود.
وی بیان كرد: بر همگان آشكار است كه دامداری یكی از صنعت های مولد و پایدار زندگی روستاییان محسوب می شود و باید در این زمینه تدابیر و برنامه ریزی های خاصی انجام گیرد تا این معضل نیز برطرف شود.

** روستاهای ری تبدیل به خوابگاه شده اند
مسئول امور دهیاری های فرمانداری ری نیز در ادامه با بیان اینكه روستاهای ری تبدیل به خوابگاه شده اند، اظهار داشت: بیشتر ساكنان روستاهای ری روزانه در كلانشهر تهران فعالیت می كنند و به علت گرانی مسكن، شبها را در این روستاها سپری می كنند.
احمد امانی تصریح كرد: هم اكنون اقلیم و هویت روستاهای ری كاملا تغیر كرده است و دیگر نمی توان به این مناطق بعنوان فضای تولید و كسب و كار محلی نگاه كرد.
وی با بیان اینكه روستائیان با تولید محصولات كشاورزی نقش مهمی در عرصه اقتصادی كشور ایفا می كنند، گفت: فضای تولید و بهینه روستاها باید به این مناطق بازگردد تا كشاورزی و دامپروری رونق گرفته و از مهاجرت های بی رویه جلوگیری شود.
وی ادامه داد: اگر روستاها محور تولید، همدلی و هم افزایی باشند، دیگر تبعات امنیتی در این بخش وجود نخواهد داشت و آن هویت اصلی روستا كه شامل تولید می باشد به روستاها بر می گردد.

** روستاهای ری به سمت آسیب های اجتماعی می روند
بخشدار مركزی شهرستان ری نیز در ادامه با اشاره به اینكه روستاها نباید مركز توزیع آسیب های اجتماعی باشند، گفت: اقداماتی برای توسعه روستاها در حال انجام است تا روستاهای این شهرستان از آسیب های اجتماعی دور شوند.
فاطمه فكوریان بیان كرد: ماهیت روستاها به نسبت گذشته تغیر یافته و اگر برنامه مدونی در این زمینه انجام نشود در آینده شاهد سكونت روستاییان در حاشیه شهرهای بزرگ خواهیم بود كه مشكلات زیادی را به همراه خواهد داشت.
وی با بیان اینكه دامپروری و كشاورزی در روستاها به مانند گذشته نیست، افزود: زیرساخت هایی برای توسعه پایدار روستاها مورد نیاز است كه بدون برنامه ریزی و دست خالی این موضوع مهم حل شدنی نیست و این مشكلات موجب می شود تا روستاها به سمت مشكلات اجتماعی نیز بروند.
بخشدار مركزی ری به اجرای طرح هادی در روستاها اشاره كرد و گفت: با توجه به اینكه طرح هادی هر 10 سال یكبار بازنگری می شود زمان بررسی ها طولانی شده و همین مساله مشكلاتی را برای روستاهای این شهرستان ایجاد كرده است.
وی به كمبود بودجه در اجرای طرح های عمرانی در روستاهای ری اشاره كرد و گفت: دستگاه های خدمات رسان روستایی مانند آبفا، بنیاد مسكن و فرمانداری باید در این زمینه با همكاری بیشتری به سمت حل مشكلات روستایی پیش روند.

** نگاه گردشگری به روستاهای ری یك ضرورت است
بخشدار مركزی ری با بیان اینكه نگاه گردشگری به روستاها یك ضرورت و الزام به شمار می رود، گفت: روستاهای بخش مركزی نباید برای اهالی منطقه به خوابگاه تبدیل شوند بلكه باید جاذبه های گردشگری در این منطقه احصاء شود.
فكوریان ادامه داد: با توجه به نزدیكی شهرستان ری به تهران می توان از فضای بوم گردی در حوزه گردشگری استفاده كرد.
وی با بیان اینكه حاجی آباد ری به قطب گردشگری جنوب پایتخت تبدیل می شود، افزود: برنامه های ویژه ای برای تبدیل بافت صخره ای حاجی آباد به عنوان ماسوله ری به قطب گردشگری جنوب پایتخت تدوین شده است.
بافت صخره ای معروف به حاجی آباد در دامنه كوه نقاره خانه در جاده امین آباد شامل هفت دستگاه اثری معظم با پلانی دایره ای شكل قرار گرفته كه این بافت متعلق به اینانج یكی از فرماندهان ری از زمان سلطان سنجر سلجوقی بوده كه در این مكان مدفون شده است.
فكوریان با بیان اینكه 560 میلیون تومان برای بازسازی بافت صخره ای امین آباد تخصیص یافته است، عنوان كرد: 2 میلیارد و 700 میلیون تومان اعتبار نیز در زمینه ساخت و بهسازی جاده شهید رستگار اختصاص یافت تا بتوان در زمینه جلب و جذب سرمایه گذار برای توسعه گردشگری در این منطقه اقدام كرد.
وی اظهار داشت: نگاه گردشگری به روستاهای شهرستان ری یك ضرورت است چرا كه تبدیل ری به قطب گردشگری سبب توسعه اقتصادی در منطقه می شود.
بخشدار مركزی ری با بیان اینكه تغیر ذائقه مردم نیاز به اقدامات فرهنگی دارد، افزود: وجود سرمایه گذار و ایجاد اشتغال در بخش مركزی ری در راستای سامان دادن به منطقه با هدف توسعه گردشگری از اولویت ها است.
فكوریان وجود آثار تاریخی در بخش روستایی ری را ظرفیت مهم گردشگری بیان كرد و گفت: ساماندهی روستاها و توسعه صنعت گردشگری در این مناطق از مهاجرت روستاییان به شهرها جلوگیری می كند.

** مشكلات زیستی تهران به سمت روستاهای ری سرازیر شده اند
كارشناس مسكن روستایی بخشداری مركزی ری نیز در ادامه به مشكلات زیستی روستاهای این بخش اشاره كرد و گفت: آلودگی آب های زیر زمینی، آلودگی هوا و بوی نامطبوع ناشی از مشكلات شهر تهران است كه به این مناطق تحمیل شده است.
انسیه اسماعیلی به اجرای طرح پاكسازی و نظافت زیست محیطی بخش مركزی ری نیز اشاره كرد و گفت: به صورت ماهانه هر بار قسمتی از این بخش پاكسازی می شود، ضمن اینكه آموزش های لازم نیز در این موارد به مردم داده می شود.
وی با اشاره به اینكه دوره جدیدی از سرمایه گذاری در حوزه گردشگری روستاهای ری آغاز شده است، عنوان كرد: از فضاهای تاریخی و مراكز بوم گردی می توان در رونق صنعت گردشگری بهره برداری كرد.
این كارشناس روستایی یادآور شد: با وجود مهاجرت روستاییان ری به حاشیه شهر تهران نیاز است در این زمینه برنامه ریزی بیشتری انجام گیرد و لازمه آن هم رونق گردشگری و توسعه روستاهاست.
وی معرفی جاذبه های تاریخی را از مهمترین عوامل جذب گردشگر به این منطقه بیان كرد و گفت: رهایی از نخاله های اطراف روستاها و عاری شدن روستاهای بخش مركزی از هر گونه چهار دیواری ضایعاتی راهكاری دیگر در جذب گردشگر است.
اسماعیلی كوه بی بی شهربانو را از مهمترین مناطق گردشگری جنوب پایتخت نامید و گفت: اقدامات خوبی در این منطقه برای جذب گردشگر در حال انجام است وسعی داریم تا در آینده ای نزدیك گردشگران زیادی را به سمت این جاذبه ها جذب كنبم.
بخشدار مركزی ری نیز در ادامه عنوان كرد: كمیته محیط زیست برای ساماندهی مشكلات زیستی این منطقه در فرمانداری این شهرستان تشكیل شده و اقدامات خوبی نیز در این زمینه انجام شده است.
فاطمه فكوریان اجرای طرح های عمرانی را از اولویت های بخشداری ری عنوان كرد و گفت: بالغ بر 50 درصد روشنایی خیابان ها و كوچه های فرعی روستاهای این بخش اصلاح شده است.
وی عنوان كرد: احداث فضاهای فرهنگی، ورزشی و اجتماعی در روستاها ضرورت است و در این زمینه نیز فعالیت های مناسبی انجام شده كه ساخت سالن های ورزشی روستاهای اشرف آباد و امین آباد از اجمله این طرح ها محسوب می شود.
فكوریان با بیان اینكه فضای همدلی و همكاری باعث رونق كارها و توسعه روستاها می شود، گفت: ایجاد فضاهای ورزشی و فرهنگی و تسهیلات برای روستاییان از مهاجرت بی رویه آنها به شهرها جلوگیری می كند.
/6003/1970