جامع‌نگری لازمه قانونگذاری حوزه پیام‌رسان‌های اجتماعی است

محمدرضا بهمنی روز یكشنبه در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا افزود: طرح ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی كه از سوی جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی مطرح شده است، به طور یقین اظهارنظرهای هر دو گروه موافقان و مخالفان را در پی داشته اما لازمه شكل گیری گفت و گوهای سازنده پیرامون این طرح این است كه هر دو سوی موافقان و مخالفان خیرخواهی، دلسوزی و دغدغه مندی طرف دیگر را مفروض بداند.
وی افزود: هر نظر، دیدگاه و نقدی كه در آن به نوعی احتمال اصلاح، تكمیل و تقویت طرح مذكور چه در محتوا، چه در مرجع تقنین و چه در فرآیند تصویب خواهی وجود داشته باشد باید مغتنم شمرده شود.

** ابعاد مختلف ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی
مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاكید كرد: سیاستگذاری و تقنین كارآمد حاصل مساله شناسی درست است و از این منظر، كیفیت و جامعیت یك طرح یا لایحه را باید در كیفیت مساله شناسی آن جستجو كرد.
بهمنی با اشاره به اینكه ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی، موضوعی چند بعدی است، گفت: بُعد امنیتی یكی از ابعاد ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی به شمار می رود كه احتمالا بیشتر از سایر ابعاد طرح مورد توجه طراحان این طرح قرار گرفته اما دراین طرح باید به ابعاد دیگر مساله پیام‌رسان‌ از آن جمله كسب و كارهای مبتنی بر بستر پیام‌رسان‌ها، آگاهی و توان انتخاب گری كاربران پیام‌رسان‌ها، توان افزایی پیام‌رسان‌های بومی و بعد تحولات فناورانه نیز توجه داشت.
وی افزود: طرح مذكور یا هر طرح و لایحه دیگر، زمانی می تواند كارآمد باشد كه جامع‌نگر باشد و ابعاد پنج گانه فوق را مدنظر داشته باشد به عنوان مثال این طرح هیچ عامل انگیزشی را برای آگاهی بخشی و تقویت قدرت انتخابگری مردم در بهره برداری از پیام‌رسان‌های اجتماعی در نظر نگرفته است.

** ضرورت ایجاد تسهیلات برای كسب وكارهای پیام‌رسان‌های داخلی
رئیس مركز فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درعین حال تصریح كرد: این طرح، برای تسهیل و تقویت كسب و كارها در پیام‌رسان‌ها تنها به ایجاد زیرساخت های تراكنش مالی در پیام‌رسان‌های اجتماعی داخلی اكتفا كرده است و نسبت به ایجاد معافیتهای مالیاتی و در نظر گرفتن تسهیلاتی از این جنس برای كسب و كارهای فعال در پیام‌رسان‌های داخلی ساكت است.
بهمنی خاطرنشان كرد: علاوه بر موارد مذكور سوال دیگر این است كه چرا این طرح از ظرفیت قوانین موجود كشور برای دسترسی به اهداف خود استفاده نمی كند؟ چرا كه در این خصوص قوانین و مصوباتی نظیر برخی از مصوبات شورای عالی فضای مجازی، قانون مطبوعات، قانون تجارت الكترونیك و قانون مجازات اسلامی را داریم كه می توان به جای قانونگذاری جدید از ظرفیتهای قوانین موجود استفاده كرد و یا برای طراحی قانون جدید می توان نسبت این قانون را با قوانین و مصوبات قبلی مشخص كرد.

** تاكید بر بررسی خلاء ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی
وی افزود: هم اكنون دستوركارهای مشابه و مرتبط با محتوای طرح مطرح شده در مجلس، در فرآیند تدوین یا تصویب خواهی قرار دارند كه می توانند بخشی از دغدغه های موردنظر این طرح برطرف كنند كه از آن جمله می توان به لایحه مالكیت معنوی و لایحه صیانت از داده های شخصی اشاره كرد.
بهمنی تاكید كرد: مسیر صحیح برای طراحی قانونی جامع در حوزه پیام‌رسان‌ها این است كه ابتدا خلاءهای قانونی ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی بررسی شود و سپس به صورت مكمل از ظرفیت مجلس شورای اسلامی و ظرفیت شورای عالی فضای مجازی كه با وجود وجود شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس شورای اسلامی، با تدبیر رهبر معظم انقلاب برای سیاستگذاری، حمایت و نظارت در مسائل نو پدید فضای مجازی شكل گرفته است، برای سیاستگذاری و تقنین استفاده شود.

** ضعف حضور فعالان فرهنگی، هنری و رسانه ای كشور در عرصه بین الملل
رئیس مركز فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال در ادامه گفت: صرف نظر از مسائل ساختاری و ضرورت توجه به جایگاه شورای عالی فضای مجازی كشور در ارتباط با حوزه سیاستگذاری فضای مجازی، به نظر می رسد طرح مذكور در تسهیل فعالیتهای سالم بر بستر پیام‌رسان‌های داخلی تدابیر حمایتی و تسهیل گرایانه كافی را ایجاد نكرده است و مشابه تجارب سیاستگذاری پیشین در این گونه موارد، رویكرد سلبی و تحدید گرایانه غلبه دارد و طبعاً با توجه به زمینه های فنی موجود حاصل چنین رویكردی، می تواند منجر به كاستن از ظرفیت فعالان ارزشی و فعالیتهای سالم در فضای مجازی كشور شود.
مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطرنشان كرد: هم اكنون ضعف حضور فعالان فرهنگی، هنری و رسانه ای كشور در عرصه بین الملل مقوله ای نگران كننده است و یكی از دلایل این امر، طرح های دارای رویكرد سلبی و تحدید گرایانه بوده است در حالیكه ظرفیت فضای مجازی می تواند این امكان را فراهم كند كه حضور و فعالیت در عرصه فرهنگی فراملی به خصوص جهان اسلام تقویت شود لذا باید این طرح و طرحها و لایحه های مشابه، این فرصت و ظرفیت را از فعالان فرهنگی، هنری و رسانه ای كشور كه توان حضور بین المللی دارند، سلب نكند.
فراهنگ ** 1355 ** 1055