به گزارش روز دوشنبه گروه علمي ايرنا از ستاد ويژه توسعه نانو، جرم يكي از عوامل مهم در تحقيقات است و تاكنون جوايز نوبل مختلفي به تحقيقات در اين حوزه اعطاء شده‌است، اما محدوده ميان مگادالتون تا گيگادالتون هنوز منطقه‌اي دست نيافتني براي محققان است.
فناوري توزين فعلي مي‌تواند از چند تُن تا وزن اتم هيدروژن را اندازه‌گيري كند. البته در اين ميان، شكافي نيز وجود دارد كه در آن محدوده هنوز امكان اندازه‌گيري وجود ندارد. در حال حاضر ابزار تجاري براي اندازه‌گيري اجسام نانومقياس با محدوده‌ي وزن چند مگادالتون تا گيگادالتون وجود ندارد. اين محدوده براي محققان بسيار مهم است؛ چرا كه بسياري از ويروس‌ها، نانوذرات، نانوداروها و زيست‌نشانگرهاي بيماري در اين محدوده قرار دارند.
اخيرا مقاله‌اي با عنوان Neutral mass spectrometry of virus capsids above 100 megadaltons with nanomechanical resonators در نشريه Science به چاپ رسيده است كه در آن محققان فرانسوي روشي براي اندازه‌گيري در اين محدوده ارائه كردند.
محققان از نوسانگر نانومكانيكي براي توزين در اين محدوده استفاده كردند. اين نوسانگر همانند سيم گيتار عمل مي‌كند كه فركانس مشخصي دارد. زماني كه يك ذره روي اين نوسانگر قرار گيرد، ارتعاش آن تغيير كرده و مي‌توان از روي تغيير فركانس ارتعاش، وزن ذره را محاسبه كرد.
اين گروه تحقيقاتي به جاي يونيزاسيون در طيف‌سنجي جرمي رايج، از يك دستگاه موج آكوستيك سطح براي پاشيدن نانوذرات موجود در يك محلول به بخاري حاوي قطرات كوچك استفاده كردند. اين بخارات وارد محفظه خلاء مي‌شود. در قدم بعد اين ذرات با استفاده از جريان گاز به سوي شناساگر نانومكانيكي هدايت مي‌شوند كه در آنجا باريكه‌اي از نور قرار دارد. اين گروه از آرايه‌اي متشكل از 20 نوسانگر نانومكانيكي براي شناسايي جرم ذره استفاده مي‌كنند.
محققان اين روش را «طيف‌سنجي جرمي خنثي» نام گذاشته‌اند؛ چرا كه براي آناليز ذرات، نياز به يونيزه كردن نيست و مي‌توان ذرات را به‌صورت خنثي مشخصه‌يابي كرد.
منبع: Researchers weigh whole virus capsids and extend reach of mass spectrometry with nanomechanical sensors
علمي ** 1836 **1440
تهران - ايرنا -پژوهشگراني از فرانسه موفق به ساخت طيف‌سنج جرمي شدند كه قادر به اندازه‌گيري جرم ويروس است. اين طيف‌سنج بدون نياز به يونيزاسيون، اقدام به توزين ذرات در مقياس نانومتري مي‌كند.
