ترافیك دیپلماتیك در سوریه

یك منبع دیپلماتیك عراقی با اعلام این خبر به زمان دقیق این سفر و جزئیات بیشتر آن اشاره ای نكرد.
سفر رئیس جمهوری عراق به كشور همسایه غربی خود دومین سفر یك مقام عالی رتبه كشور عربی به دمشق به دنبال سفر نیم روزه عمر البشیر رئیس جمهوری سودان به سوریه است و پیش از آن نیز ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه در سفر كوتاه به سوریه از پایگاه نظامی این كشور در غرب سوریه دیدن كرده بود.
بحران سوریه كه از اسفند ماه 1389 با توطئه های برخی كشورهای عرب ، غربی و رژیم صهیونیستی در كنار سه كشور همسایه سوریه آغاز گردید ، موجب شد تا در هشت سال گذشته هیچ یك از سران كشورهای عربی به خاطر مسایل امنیتی و نگاه های سیاسی برخی دشمنان سوریه به این كشور سفر نكنند و درست به همین خاطر است كه با توجه به موفقیت های دمشق در مهار بحران مزبور و شكست تروریست ها سفرهای اخیر مقام های كشورهای عربی به سوریه بازتاب گسترده ای در مطبوعات منطقه و جهان دارد.
گذشته از اهداف سیاسی این سفرها كه به خاطر مناسبات دو جانبه و منطقه ای در جای خود قابل بررسی و تامل می باشد ، نفس این سفرها نیز بسیار مهم و دارای پیام های خاص در مقطع كنونی از بحران در سوریه است و هر یك از این دو موضوع محل ارایه تحلیل ها و ارزیابی های ویژه دارد.
بر اساس برخی گزارش های رسانه ای ، آغاز سفرهای مقام های كشورهای عربی به سوریه به دنبال كنترل دولت مركزی دمشق بر حدود 70 درصد از مناطق اشغالی این كشور صورت می گیرد.
برخی از تحلیلگران سیاسی در منطقه معتقدند كه سفر البشیر به دمشق آغازی بر دیگر سفرهای سران كشورهای عربی به سوریه است و به دنبال آن در روزهای آینده می توان شاهد سفر امیر كویت و رئیس جمهوری مصر و یا پادشاه اردن به دمشق بود.
عبدالباری عطوان نویسنده و تحلیلگر برجسته غرب آسیا در همین ارتباط معتقد است كه رهبران عربی بر حلقه‌ درهای كاخ ریاست جمهوری سوریه می‌كوبند تا انزوا و غریبی خود را از بین ببرند نه اینكه انزوا و غریبی سوریه از بین برود، آن هم پس از گذشت هفت سال از بحران سوریه كه چیزی جز غارت اموالشان توسط آمریكا نصیب آن ها نشد.
وی در یادداشتی با عنوان 'موسم عزیمت به شام فرارسیده است' در روزنامه فرامنطقه ای رای الیوم افزود، سفر عمر البشیر به سوریه می‌تواند آغازگر نجات عرب‌ها از دام آمریكا باشد و اكنون و دشمنان عربی سوریه با شكستن حلقه انزوای خود در راه عزیمت به دمشق هستند.
به عقیده عطوان ، البشیر چه با وی تفاهم داشته باشیم و چه نداشته باشیم به عنوان اولین رهبر عربی در تاریخ شناخته می‌شود كه حلقه محاصره كشورهای عربی را شكسته و این گام جسورانه را برداشت اما او قطعا آخرین رهبر عربی نیست كه بر حلقه در دمشق كوبیده است و صف بلندی در راه است، سفارتخانه‌های بسته شده مجددا ترمیم شدند و تبادل پیام‌های محرمانه ادامه دارد.
سردبیر رای الیوم افزود : بعید نیست دومین رهبر عربی كه عازم دمشق شود شیخ صباح الاحمد امیر كویت باشد و سومی هم عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر كه اخیرا برای بازگرداندن كرسی سوریه در اتحادیه عرب به این كشور فشار زیادی اعمال كرده است، چرا كه توطئه آمریكا و اسرائیل در نوامبر 2011 برای اخراج سوریه از اتحادیه عرب روند همكاری‌های مشترك عربی را به كما برده و از همین روست كه السیسی هم اینك از پارلمان عربی خواسته بیانیه ای حاوی دعوت از سوریه صادر كند.
اكنون علاوه بر آغاز سفر سران كشورهای عربی به سوریه موجی نیز در ارتباط با راه اندازی دوباره سفارتخانه های كشورهای عربی در دمشق و رایزنی ها و اعزام هیات های مختلف برای این مهم آغاز شده است.
اردن همانگونه كه در عرصه ایجاد بحران در سوریه از اولین ها بود و از تروریست ها و فعالان عرصه رسانه در بحران سوریه حمایت تمام قد كرد ، اكنون نیز در عرصه آغاز از سرگیری روابط با شرمندگی تمام در شمار اولین ها است و پیش از همه كشورهای عربی با اعزام هیات های تجاری و پارلمانی تمایل خود را برای اعزام سفیر به سوریه ابزار داشته است.
البته در این میان بشار اسد رئیس جمهوری سوریه نیز پیام كوتاه و پرمعنایی به هیات پارلمانی اردنی برای انتقال به شاه این كشور فرستاده است مبنی بر این كه ' نگاه ما به جلو است ' كه این پیام می تواند برای همه كشورهای عربی سهیم در بحران هشت ساله سوریه با همه هزینه هایشان نیز تلقی شود.
علاوه بر اردن در روزهای اخیر امارات نیز برای بازگشایی سفارت خود در دمشق ابراز تمایل كرده است و اگر در اوایل سال 1390 در دمشق موجی از بستن سفارتخانه های عربی در بین این كشورها به تاسی از عربستان و قطر به راه افتاده بود الان به خاطر شرمندگی ریاض به خاطر حمایت های مالی ، تسلیحاتی و لجستیك از تروریست ها ، این دیگر كشورها هستند كه به دنبال از سرگیری دوباره روابط هستند و احتمالا در این خصوص عربستان آخر خواهد بود.
استقبال گرم «خالد بن احمد آل خلیفه» وزیر خارجه بحرین از «ولید المعلم» وزیر خارجه سوریه در حاشیه نشست‌های مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر گذشته و مصافحه گرم آنها با یكدیگر و تاكید مقام بحرینی براینكه همه خاك سوریه باید بازگردانده شود نیز دارای معانی زیادی است كه با گذشت زمان و كنار رفتن برخی ابرها می توان در ارتباط با آن تحلیل و ارزیابی لازم را ارایه كرد.
البته در این میان بودند كشورهای دوراندیشی كه روابط خود را با سوریه قطع نكردند بلكه آن را به خاطر مسایل امنیتی و ملاحظات خاص خود كاهش دادند كه در این میان می توان از عراق و مصر نام برد كه با وجود برخی ناامنی های در دمشق روابط خود را در جریان بحران سوریه در سطوح مختلف حفظ كردند و هیات های دیپلماتیك آنها در سوریه فعال بودند.
در همین حال با افزایش رفت و آمدها بین دمشق و پایتخت های عربی به صورت دو طرفه روزنامه «رای الیوم» روز چهارشنبه گزارش داد كه منابع تونسی از احتمال سفر «ولید المعلم» وزیر خارجه سوریه به تونس و دعوت از «قائد الباجی السبسی» رئیس جمهور این كشور برای دیدار از دمشق خبر می دهند.
منابع موثق در پایتخت تونس اعلام كردند كه «ولید المعلم» معاون نخست وزیر و وزیر خارجه و امور مهاجران سوریه به دعوت رسمی «خمیس الجهناوی» همتای تونسی خود به این كشور سفر می كند و احتمال دادند كه المعلم حامل دعوت رسمی از سوی اسد رئیس جمهور سوریه برای دیدار السبسی از دمشق باشد.
به طور معمول چنین خبرهایی نزدیك به یقین است و كشورها برای كاهش تبعات و بازتاب های آن ابتدا به نقل از منابع موثق و آگاه اعلام و به دنبال آن در صورت مثبت بودن بازتاب ها به صورت رسمی این خبرها را تایید می كنند.
طبق گزارش رای الیوم، تونس در ماه مارس آینده (اسفند - فروردین ماه) میزبان اجلاس سران عرب است و به همین دلیل تماس هایی برای دعوت رسمی از سوریه برای مشاركت در این كنفرانس و بازگرداندن این كشور به اتحادیه عرب صورت می گیرد و حتی برخی منابع از احتمال حضور بشار اسد رئیس جمهوری سوریه در اجلاس سران عرب در تونس خبر می دهند.
تونس از سال 2012 روابط دیپلماتیك خود را با سوریه قطع و سفیر این كشور را از تونس اخراج شد و حتی برخی تروریست ها از تونس عازم سوریه شدند تا در كنار دیگر تروریست های حاضر علیه دولت مركزی این كشور اقدام كنند كه برخی منابع آمار آنها را تا 3 هزار نفر ذكر می كنند..
بر اساس برخی آمارهای 360 هزار تروریست از 120 كشور جهان در بیش از یكصد گروه تروریستی در سوریه در هشت سال گذشته فعالیت داشته اند.
با روی كار آمدن حزب نداء تونس وزیر خارجه تونس تاكید كرد، كشورش تصمیم دارد فعالیت‌های دیپلماتیك در دمشق را از سر بگیرد.
تابستان سال 2016 نیز برخی منابع در وزارت خارجه تونس اعلام كردند كه این كشور روابط دیپلماتیك خود با سوریه را از سر گرفته و 'ابراهیم الفواری' به عنوان سركنسول تونس در دمشق تعیین شده است.
از داود پورصحت
خاورم**9366*1436**1586