روزنامه «نشنال پست» كانادا روز چهارشنبه به نقل از وزارت امور خارجه اين كشور اعلام كرد، سومين شهروند كانادا در چين بازداشت شده است.
دولت كانادا دهم مهرماه، دختر موسس شركت هوآوي را به درخواست آمريكا و در هنگام تعويض پرواز خود در فرودگاه «ونكوور» بازداشت كردند. منگ متهم است كه تحريم‌هاي آمريكا عليه ايران را نقض كرده است. اعتراض تند چين به كانادا باعث شد چند روز بعد، منگ با وثيقه‌اي 7.5ميليون دلاري و چند شرط ديگر (از جمله پوشيدن پابند الكترونيك)، به صورت مشروط آزاد شود تا دولت كانادا نهايتا درباره استرداد وي به آمريكا تصميم بگيرد.
در واكنش به اين اقدام، چين دو شهروند كانادايي مايكل كوريگ ديپلمات سابق و مايكل اسپيور تاجر كانادايي را دستگير كردند. ديروز نيز چيني‌ها سومين شهروند كانادا را بازداشت كردند تا مانع از استرداد منگ به آمريكا شوند. در حال حاضر دستگيري منگ وانژو، روابط آمريكا- چين، چين-كانادا و آمريكا-كانادا را با مشكل روبه‌رو كرده است. چين دستگيري منگ وانژو، مدير ارشد مالي غول فناوري هوآوي را نقض حقوق بشر قلمداد كرد و آزادي او را از آمريكا و كانادا خواستار شده است. دولت كانادا كه در حال حاضر درگير تنش هاي تجاري با دولت ترامپ است، نمي‌خواهد به روابط خود با چين (همتاي اصلي ديگر در تجارت) خاتمه دهد. بر همين اساس نيز وزير امور خارجه كانادا از رئيس‌جمهور آمريكا كه گفته بود احتمال دارد از بازداشت مدير ارشد هوآوي به نفع توافق تجاري با چين استفاده كند، انتقاد كرد و از واشنگتن خواست كه از سياسي كردن موضوع خودداري كند.
** جنگ تجاري به بهانه ايران
در اين منازعه چين، كانادا و آمريكا، ايران چه نقشي دارد؟ منگ متهم است كه از يك شركت صوري براي دسترسي به بازار ايران استفاده كرده كه اين موضوع تحريم‌هاي آمريكا را نقض مي‌كنند. او درست در روزي دستگير شد كه دونالد ترامپ رئيس‌جمهور آمريكا و «شي جين پينگ» رئيس جمهور چين در نشست جي 20 در «بوئنوس‌آيرس» توافق كردند درباره جنگ تجاري كنوني كه منجر به تشديد تعرفه‌ها شده آتش‌بس كنند. در بخشي از اين توافق، چين متعهد شد مقدار قابل‌توجهي از محصولات كشاورزي، صنعتي و انرژي آمريكا را خريداري كند تا فاصله كسري تجاري دوطرفه كمتر شود. مهم‌تر اينكه دوطرف توافق كردند فرصت 90 روزه‌اي براي مذاكرات فراهم آورند تا به مسائل ساختاري اساسي در روابط اقتصادي چين و آمريكا بپردازند كه بنابر گفته كاخ سفيد شامل «انتقال تكنولوژي، محافظت از حق مالكيت معنوي، موانع غيرتعرفه‌اي، نفوذ و دزدي سايبري، خدمات و كشاورزي مي‌شود.» چيزي كه ترامپ و شي در زمان مذاكره نمي‌دانستند اين بود كه كانادا بر اساس درخواست آمريكا، «منگ وانژو»، را بازداشت كرد.
هوآوي به عنوان «قهرمان ملي» چين در عرصه تكنولوژي بزرگ ترين توليد كننده برج هاي مخابراتي و تجهيزات اينترنتي در جهان است و همچنين دومين توليدكننده بزرگ تلفن همراه در دنيا محسوب مي‌شود. با توجه به حساسيت زماني بازداشت «منگ» قطعا او بايد به دليل يكي از مشكلات عمده در روابط اقتصادي چين و آمريكا ازجمله دزدي از مالكيت معنوي و شايد هم جاسوسي سايبري بازداشت مي‌شد؛ اما در واقع اين‌گونه نبود، دليل بازداشت منگ، ايران بود. هر چند مساله ايران نسبت به چالش هاي بنيادين در روابط چين و آمريكا حاشيه محسوب مي‌شود، اين اتفاق افتاد. بسياري از تحليلگران غربي همواره درباره رويكرد حداكثري دولت ترامپ درباره ايران و سود چين از اين موضوع به ترامپ هشدار داده بودند.
در ماه اكتبر (مهر و آبان) تمايل اتحاديه اروپا براي توسعه ابزار ويژه مالي با هدف دور زدن تحريم‌هاي آمريكا، فرصتي براي پكن ايجاد كرد تا با قدرت هاي اصلي اروپايي آهسته از اهرم كليدي قدرت آمريكا، يعني سلطه دلار بر سيستم مالي بين المللي فاصله بگيرند. به طور حتم بازداشت منگ به نفع چين نيست اما اين موضوع نشان مي‌دهد چگونه حساسيت بيش از اندازه دولت ترامپ به ايران باعث مي‌شود تلاش‌ها براي دستيابي به اهداف مهم استراتژيكي و اقتصادي و پرداختن به مسائل ساختاري روابط اقتصادي چين و آمريكا آسيب ببينند.
** نگراني چند ساله آمريكا از هوآوي
اما به نظر مي‌رسد بازداشت منگ به دليل نقض تحريم هاي ايران، بهانه‌اي براي هدفي بزرگ‌تر بوده است. روزنامه «تايمز» رژيم صهيونيستي در گزارشي به چرايي بازداشت مدير ارشد شركت هوآوي پرداخته است. به نوشته اين روزنامه، اين شركت سال‌هاست كه يكي از موارد نگراني امنيت ملي آمريكاست و پرونده منگ هم بازتابي فراتر از تعرفه‌ها يا دسترسي به بازار دارد. واشنگتن و پكن در جنگ بين دو قدرت برتر اقتصادي درگير شده‌اند تا اينكه تسلط اقتصادي و سياسي براي دهه هاي آينده را حفظ كنند. آماندا دبوسك، رئيس بخش تجارت بين الملل در ال ال پي، مي‌گويد: «اين موضوعي بسيار گسترده‌تر از يك منازعه تجاري صرف است. مساله بر سر اين است كه چه كسي اساسا رهبر جهان خواهد بود... اين وضعيت جنگ سرد است.» منگ در همان روزي بازداشت شد كه ترامپ و شي در اجلاس گروه 20 در آرژانتين با يكديگر ملاقات مي‌كردند و براي يك آتش‌بس در جنگ تجاري شان توافق كردند.
لري كودلو، مشاور اقتصادي كاخ سفيد، به برنامه وارني و كمپاني در شبكه اقتصادي فاكس اعلام كرد كه هوآوي تحريم‌هاي آمريكا عليه ايران را نقض و اعلام كرد كه به اين شركت هشدار داده شده بود و درنهايت، ما بايد اين موضوع را تحت پيگرد قانوني قرار مي‌داديم. او اين موضوع را رد كرد كه بازداشت منگ يك اقدام عمدي براي داشتن اهرمي عليه چين در مذاكرات تجاري باشد و گفت ترامپ نمي‌دانست اين بازداشت در دست اجراست. هوآوي كه بزرگ‌ترين توليدكننده ادوات شبكه مورداستفاده شركت هاي تلفن و اينترنتي است، از سوي آمريكا متهم به جاسوسي براي ارتش چين يا سرويس‌هاي جاسوسي اين كشور شده است.
گريگوري يگر، وكيل ويژه در شركت حقوق استروك و وكيل مدافع پيشين وزارت دادگستري، مي‌گويد: «چيزي كه در اين آشفتگي اوليه ناديده گرفته‌شده اين است كه هوآوي براي مدت‌ها تحت‌نظر مراجع آمريكايي بوده و حالا به اوج ماجرا رسيده كه مي‌تواند تحقيقات به نسبت طولاني را در پي داشته باشد.»
نشانه‌اي هست مبني بر اينكه پرونده منگ احتمالا منجر به نقض آتش بس ترامپ و شي نشود، چراكه پكن با وجود اعتراض به بازداشت منگ اعلام كرده كه مذاكرات با دولت ترامپ پيش خواهد رفت. ژائو فنگ، سخنگوي وزارت بازرگاني چين اعلام كرد مطمئن است مي‌توان طي 90 روز به معاهده اي دست يافت كه ترامپ با تعليق افزايش ماليات بر واردات محصولات چيني به آمريكا به ميزان 200 ميليارد دلار موافقت مي‌كند. با اين وجود دبوسك گفت: «من انتظار دارم چين اين اقدام آمريكا را با هدف قرار دادن شركت‌هاي آمريكايي در چين تلافي كند.»
بزرگ‌ترين اقتصاد‌هاي دنيا به واسطه اتهاماتي از سوي واشنگتن درگير نزاع شده‌اند و پژواك اين اتهامات را مي‌توان توسط گروه‌هاي صنعتي و تحليلگران آمريكايي شنيد كه به گفته آنها چين از تاكتيك هاي مخرب براي سبقت گرفتن از سلطه آمريكا بر رهبري تكنولوژي و اقتصاد جهان استفاده مي‌كند. اين ادعاها شامل فشاري است كه از سوي چين بر شركت هاي آمريكايي و ديگر شركت‌هاي خارجي وارد مي‌شود تا در ازاي دسترسي به بازار چين دست از اسرار تجاري خود بردارند و همچنين، شامل سرقت سايبري هم مي‌شود. واشنگتن همچنين نگران برنامه توسعه بلندپروازانه چين است كه به نام «ساخت چين 2025» و طرحي براي سلطه بر حوزه‌هايي مثل رباتيك و وسايل نقليه الكترونيكي است. پريسيلا موريوچي، كارشناس سابق آسياي شرقي در آژانس امنيت ملي و كارشناس فعلي در شركت امنيت سايبري ركورد فيوچر، مي‌گويد كه هوآوي و بزرگ‌ترين رقيب چيني آن، شركت «زد‌تي‌ايي»، به رهبري نظامي و سياسي چين چسبيده هستند و «تهديد از سوي اين شركت‌ها در دسترسي آنها به زيرساخت اساسي اينترنت است.»
دولت ترامپ مقررات شديدي را براي صادرات تكنولوژي پيشرفته به چين وضع كرده و كار را براي شركت‌هاي چيني سخت كرده تا آنان بتوانند در شركت هاي آمريكايي سرمايه‌گذاري كنند يا اينكه بتوانند تكنولوژي آمريكايي را در زمينه هاي پيشرفته مثل رباتيك، هوش مصنوعي و واقعيت مجازي را بخرند.
در اوايل سال جاري بود كه آمريكا به دليل فروش تجهيزات به كره‌شمالي و ايران و نقض تحريم‌ها تقريبا از معامله كردن با «زد‌تي‌ايي» صرف‌نظر كرد، اما ترامپ مهلتي داد احتمالا به دليل شركت هاي تكنولوژي آمريكايي كه تامين‌كنندگان اصلي زد‌تي‌ايي هستند و آنها هم صدمه مي‌ديدند. زد‌تي‌ايي با پرداخت يك ميليارد دلار جريمه، تغيير هيات‌مديره و مديران و اجازه به ناظران آمريكايي براي زير نظر گرفتن فعاليتش موافقت كرد. آدام سگال، تحليلگر امنيت سايبري در شوراي روابط خارجي، مي‌گويد صنايع تكنولوژي آمريكايي و چيني به آن اندازه زياد به هم وابسته‌اند كه «بسيار سخت است اين دو را از يكديگر جدا كرد بدون اينكه شركت هاي آمريكايي مجازات بشوند، بدون اينكه به پاي خودمان شليك كنيم.»
منبع: روزنامه فرهيختگان؛ 1397،9،29
گروه اطلاع رساني **9117**1732
تهران- ايرنا- سومين شهروند كانادايي هم در چين بازداشت شد تا پكن خشم خود را نسبت به دستگيري «منگ وانژو» يكي از مديران ارشد شركت «هوآوي» به اوتاوا نشان دهد.
