بهره برداری خانه های تاریخی در ایران نیازمند طرح جامع

به گزارش ایرنا، این كارشناسان معتقدند سوای اثرها و بناهای نفیس پراكنده در نقاط مختلف كشور از اصفهان، یزد، شیراز و تبریز گرفته تا كرمانشاه، ایلام، همدان، قزوین و تهران، سراهای ایرانی این سال ها به رغم سپری كردن شرایطی بغرنج در جذب گردشگران داخلی و خارجی موفق بودند.
ایده راه اندازی این بوتیك هتل ها در جهان و در نهایت تغییر كاربری كه تا حدودی به احیای خانه های تاریخی ایرانی منجر شده، به سال 1360 در شهرهای لندن و سانفرانسیسكو باز می گردد.
احیا و بهره برداری از خانه های تاریخی ایرانی اما در دهه 70 با تصویب طرح پردیسان مورد توجه جدی قرار گرفت و بعدها در قالب برنامه چهارم توسعه، میراث فرهنگی مكلف به تشكیل صندوق حفظ، احیا و بهره برداری از بناهای تاریخی با هدف حمایت از سرمایه گذاری و ترویج كاربری های جدید برای آنها شد.
نخستین نمونه ایرانی نیز هتل بین‌المللی لاله كندوان بود كه سال 85 به عنوان سومین هتل صخره‌ای جهان در روستایی تاریخی به همین نام در آذربایجان شرقی راه اندازی شد.
فروش تراكم در همین دوران در حال رونق بود و در واقع بناهای تاریخی تبدیل به مانعی برای سود مالك یا مالكان و طرح های توسعه شهری تلقی می شدند و در نتیجه فضایی فراهم شد تا بسیاری در صدد خارج كردن بناها از فهرست میراث فرهنگی باشند كه نمونه اخیر آن ماجرای تلخ آتش سوزی در كوشك سرهنگ آباد معروف به كاخ چهلستون اردستان است.
محو تدریجی صدها خانه تاریخی، تغییر سیما، حافظه تاریخی، معماری بی هویت و شرایط آشفته كنونی شهرها نتیجه آن فضا می باشد اما نقطه اتكا و وجه تمایز كاشان در مقایسه با سایر میراث داران فرهنگی ایران زمین، حفظ بسیاری بناها و پیشینه مشترك قاجاری همه این خانه های تاریخی می باشد.
جنبش احیای خانه های تاریخی كاشان در دهه 70 و در نهایت واگذاری سرای تاریخی عامری‌ ها شامل سرداب، شاه‌ نشین، آینه‌خانه، هفت ‌دری، هشتی ورودی، ایوان تابستانی و زمستانی، حوض‌ خانه، بهاربند، 2 بادگیر و راه اندازی آن در دهه 90 با فضاهای كاشانه و كاشانك، سالن های غذاخوری، سرای قهوه، چای خانه، نگارخانه و آمفی تئاتر در قلب فرهنگی شهر به عنوان برجسته ترین هتل بوتیك ایرانی را می توان تحولی شگرف در این زمینه به حساب آورد.
خطه كاشان به باور برخی كارشناسان با برخورداری از 800 خانه دارای ارزش تاریخی كه 105 باب آنها در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، در شمال استان اصفهان به یكی از مهمترین پایگاه های علاقه مندان تاریخ، معماری، فرهنگ و هنر نهفته در خانه های ایرانی تبدیل شده و در این زمینه اقتصاد مستقل خود را دارد.
خانه های تاریخی اما به رغم همه افت و خیزهای رفته بر آن ، امروز همچنان درگیر مسائلی هستند كه برای بررسی جوانب امر خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) شهرستان كاشان میزگردی با عنوان 'ضرورت های احیای خانه های تاریخی كاشان' با حضور مهران سرمدیان سرپرست و حمیدرضا زیارتی معاون اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان، سیف الله امینیان پیشكسوت میراث فرهنگی و پایه گذار مرمت خانه‌های تاریخی كاشان، سمیه فرهادی از كارشناسان میراث فرهنگی و محمدصادق آقایی از مدیران اقامتگاه های سنتی در اندرونی خانه تاریخی بروجردی ها برگزار كرد.

** شكوفایی گردشگری در كاشان با احیای خانه های تاریخی
پیشكسوت میراث فرهنگی و پایه گذار مرمت خانه‌های تاریخی كاشان در میزگرد ایرنا گفت: سوای اثرهای بجا مانده در تپه های باستانی سیلك، كاشان از جمله در دوران پس از اسلام تا پیش از پدید آمدن كارخانه های جدید، شهری ثروتمند و مركز تولیدات و فرآورده های نساجی به ویژه پارچه های گرانبهای صادراتی مانند زری و مخمل بود.
سیف الله امینیان افزود: مروری بر شهرهای بزرگ و تاریخی كشور نشان می دهد كه همه بدون استثنا در دوره ای پایتخت سلسله ها و حكومت ها بودند و از این رو نیاز به توسعه داشتند، مانند اصفهان كه سه دوره پایتخت سلجوقیان، دیلمیان و صفویان بود.
وی بیان كرد: مراغه، همدان، مشهد، شیراز، كرمان و یزد هم دوره ای رشد كرده و به توسعه با پول حكومت هم نیاز داشتند اما تنها شهری كه بدون پایتختی هیچ سلسله و حكومتی همپای آنها رشد داشت، كاشان بود و هر چه كه هست، مردم خود كردند.
مشاور پیشین سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یادآور شد: حتی فرح دیبا سال 52 در سفر به كاشان مشاهده كرد كه از مدرسه تا بیمارستان همه چیز از سوی خود مردم ساخته شده كه برای نمایش نقش حكومت تصمیم گرفت تا سه طرح ساخت بیمارستان، باشگاه ورزشی و آموزشگاه فنی و حرفه ای برای كارگرها را اجرا كند.
وی اضافه كرد: همچنین با مشاهده خانه های تاریخی كاشان، تنها بخش بیرونی خانه بروجردی ها با قیمت سه میلیون ریال خریداری شد اما حتی مرمت آن هم در كنار بیمارستان شهید بهشتی، باشگاه كارگران و مركز آموزش فنی حرفه ای شهید موسویان پس از انقلاب اسلامی صورت گرفت.
امینیان اضافه كرد: كاشان را خود مردم ساختند و علت معماری خانه های تاریخی هم این است كه پدران به دلیل توانایی مالی خانه ای بزرگ برای زندگی جمعی بنا می كردند و تنها یك اتاق را به مهمان خانه اختصاص می دادند كه در صورت نیاز استفاده می شد.
وی تشریح كرد: هیچ یك از شهرهای ایران مجموعه مسكونی دوره قاجاری به كاملی كاشان ندارد كه علت آن هم وقوع زمین لرزه ای بزرگ در اواخر دوره زندیه و بازسازی دوباره شهر با استفاده تجربه معماری دوره های گوناگون اسلامی است.
به گفته این كارشناس فرهنگی، شرایط اقتصادی و فرهنگی جامعه ایرانی به تدریج تغییر كرد و سلیقه زوج های جوان برای تشكیل زندگی مستقل موجب شد تا برخی از این خانه ها به تدریج خالی از سكنه مانده و با گذر زمان رو به ویرانی بگذارند.
وی با اشاره به تخریب تنها 82 باب از این خانه ها در سال 52 افزود: سازمان میراث فرهنگی پس از پیروزی انقلاب اسلامی برخی بناهای دارای ارزش تاریخی را شناسایی و اجازه تفكیك را ممنوع كرد كه در این میان برخی برای انداختن بناها از حیض انتفاع، به دنبال تخریب برآمدند.
امینیان تصریح كرد: كاشان آن دوران تنها به صنایع نساجی شهره بود كه برخی از كارخانه هایش به تدریج تعطیل شدند و رویداد مورد توجه دیگر گلابگیری و حضور تعدادی از علاقه مندان در فصل اردیبهشت بود.
وی بیان كرد: با كمك و نظر مساعد مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی در جریان سفرش به شهرستان كاشان، سال های 73 تا 75 هشت میلیارد و 100 میلیون ریال بودجه دولت وقت با كمك وزارت صنایع و معادن به این خانه های تاریخی اختصاص داد و اندرونی خانه بروجردی ها نیز در همان دوران خریداری شد.
پایه گذار مرمت خانه ‌های تاریخی كاشان تاكید كرد: پس از بازسازی تدریجی برخی از خانه ها، این اقدام به دلیل سودی هم كه داشت در بین جامعه محلی به یك فرهنگ و با جلب نظر بازدیدكنندگان منطقه به قطب گردشگری تبدیل شد.
وی افزود: گردشگران زمانی در فصل گلابگیری گذرا وارد خانه های تاریخی می شدند اما امروز حتی بسیاری از خریداران سراهای كاشان غیر بومی هستند كه نشان می دهد این مهم اقتصاد منطقه را متحول كرده است.
امینیان یادآور شد: بحث خانه های تاریخی كاشان نگاه عموم مردم را به مقوله فرهنگ و گردشگری تغییر داد اما هنوز جای كار بسیار است كه مسوولان و فعالان فرهنگی باید در وهله نخست ارتباط خود را با رسانه ها تقویت كنند.

** آینده نامشخص 650 خانه تاریخی دارای مالك خصوصی
سرپرست اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان كاشان در این میزگرد گفت: نزدیك به یك هزار بنا از میان یك هزار و 700 بنای شناسایی شده كه 800 خانه تاریخی ارزشمند را شامل می شود، تحت پوشش بازدیدهای دوره ای یگان حفاظت هستند.
مهران سرمدیان، ثبت 327 بنای تاریخی از شهرستان كاشان در فهرست آثار ملی را یادآور شد كه 105 باب آنها خانه های تاریخی می باشد.
وی ادامه داد : 150 خانه تاریخی در مجموع از 15 سال گذشته بازسازی شده یا در دست مرمت و احیا می باشد و اكنون 80 طرح مرمتی فعال داریم كه بیشتر آنها بناهای بخش خصوصی و برخی دستگاه های دولتی هستند كه اینها سوای طرح های مرمتی میراث فرهنگی كاشان است.
سرپرست اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان كاشان اضافه كرد: با ترغیب سرمایه گذاران در 6 سال گذشته اقامتگاه های سنتی از هشت واحد به 27 مورد رسیده و تا پایان امسال هم پنج واحد به این مجموعه افزوده می شود.
وی بیان كرد : 17 اقامتگاه جدید هم با موافقت اصولی سازمان پیش بینی می شود تا پایان سال 98 مورد بهره برداری قرار بگیرد كه بیشتر بناها همین خانه های تاریخی هستند كه با دریافت پروانه از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بازسازی شده و تغییر كاربری دادند.
سرمدیان یادآور شد: تعدادی از خانه های تاریخی بازسازی شده هم به موزه عكاسی، عروسك و اسباب بازی یا موزه عاشورا تغییر كاربری داده و به فضایی فرهنگی تبدیل شدند.
وی تصریح كرد: میراث فرهنگی تنها چند باب از خانه های تاریخی را خریداری كرده زیرا سیاست كلی واگذاری به بخش خصوصی است كه از جمله در قالب ماده 27 پیگیری می شود.
سرپرست اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان كاشان افزود: خانه تاریخی فلاحتی كه تحت تملك بود، سال گذشته در این راستا به صورت استیجاری در قالب قراردادی 20 ساله به یك شركت سیاحتی واگذار شد كه اردیبهشت 98 در قالب هتل مورد بهره برداری قرار خواهد گرفت.
وی گفت: با توجه به هزینه بالای نگهداری و بهره برداری، خانه های تاریخی حكیم باشی، شیبانی و اخباری نیز با مساحت ها و هزینه های مرمتی متفاوت تا پایان سال جاری در قالب ماده 27 به بخش خصوصی واگذار می شود تا این بناها نیز نجات پیدا كنند.
سرمدیان تاكید كرد: بازسازی خانه های تاریخی و بهره برداری از آنها با نظارت میراث فرهنگی صورت خواهد گرفت و قراردادها می تواند پس از 20 سال دوباره با توافق طرف ها تمدید شود.
وی ادامه داد: 650 باب از خانه های تاریخی موجود كه مالك دارد، در شرایطی متفاوت برخی در اجاره و مسكونی و برخی متروكه شده كه البته با توجه به ارزش بالایی كه این خانه ها پیدا كرده، كمتر كسی در صدد تخریب آنها است.
به گفته سرپرست اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان كاشان، تا پیش از سال 73 مقاومت هایی می شد اما امروز خانه های تاریخی را نگه می دارند و برخی حتی با قیمت های میلیاردی به فروش می روند.
وی تصریح كرد 'به باور ما برخی از قیمت ها كاذب است اما این شرایط به تدریج پیش آمده، چنان كه حتی برخی خارجی ها هم به اسكان در این خانه های تاریخی و حتی مالكیت آنها علاقه مند شدند.'
سرمدیان افزود: شرایط به هر روی به سود دولت و میراث فرهنگی است زیرا دوره ای افراد بسیاری برای تخریب خانه های تاریخی كاشان و ساخت مجتمع های مسكونی و تجاری تلاش می كردند اما امروز به دنبال حفظ آنها هستند.
وی تاكید كرد: رویكرد سازمان میراث فرهنگی استقبال كامل از سرمایه گذاران می باشد اما دغدغه اصلی در این میان نظارت بر بازسازی است كه باید بر اساس چارچوب و منشورهای مشخص انجام شود كه البته این امر فرهنگ سازی شده و بیشتر افراد همراهی دارند.
سرپرست اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان كاشان اضافه كرد: سرمایه گذاران در مواردی مقاومت كرده و به دنبال اعمال نظر خود می باشند.
وی بدون اشاره به چشم انداز طرح های احیا یادآور شد: كاشان در كشور بی مانند است و با توجه به اینكه 400 هكتار بافت تاریخی داریم، بیشتر معماران و مرمتگران این شهر هم با قوانین میراثی آشنا هستند و برای همراهی تلاش دارند.

** نقش آفرینی فرهنگی خانه های تاریخی در فقدان طرحی جامع
به گفته معاون میراث فرهنگی اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان كاشان در میان 600 خانه تاریخی موجود، بناهای متروكه رو به ویرانی تا بناهایی با 70 درصد تخریب و بناهای به نسبت سالم داریم.
حمیدرضا زیارتی افزود: بین 70 تا 80 درصد خانه های تاریخی دارای سكنه هستند كه برخی از جمله به تبعه های خارجی اجاره داده شده و 20 درصد متروكه مانده یا به فروش گذاشته شده است.
وی بیان كرد: خانه های دارای سكونت هم 100 درصد سالم محسوب نمی شوند و به دلیل قدمت زیادشان دارای فرسودگی هستند كه از 10 درصد تخریب تا فرسودگی لایه های نما را دارند اما مجموع خانه و معماری هنوز باقی مانده است.
معاون میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان كاشان اضافه كرد: گاه با تغییر و دخل و تصرف تنها بخشی از یك خانه مورد استفاده قرار می گیرد كه آنها نیز قابل بازسازی می باشد.
وی عنوان كرد: ممكن است در آینده برخی از خانه های تاریخی از سوی مالكان برای زندگی و اقامت شخصی همچنان مورد استفاده قرار بگیرد كه این امر طیف قابل توجهی از بازسازی ها را تشكیل می دهد.
به گفته زیارتی، تنها بحث سود و سرمایه در میان نیست و خانه های تاریخی به نوعی حس بازگشت به گذشته، ارزش ها، علایق و لذت روحی را برای طبقه ای پر رنگ تر كرده است.
وی ادامه داد: كاشان در زمینه احیای خانه های تاریخی در كشور رتبه نخست را دارد كه البته در گذشته مالكیت این بناهای دارای ارزش تاریخی معضل حساب می شد اما پس از دهه 70 ارزش واقعی آنها به چشم آمد.
معاون میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان كاشان افزود: 12 سال پیش خانه های تاریخی زیر قیمت كارشناسی فروخته می شد اما امروز با قیمت بیشتری نسبت به ارزش واقعی و كارشناسی رسمی به فروش می رود كه در این میان بحث تخریب نیز از بین رفت.
وی با اشاره به اثرگذاری رویكرد فرهنگی و دلالی بر یكدیگر در بحث خانه های تاریخی تصریح كرد: شخصی كه پیش تر به دنبال تخریب و تفكیك خانه های تاریخی بود امروز با خریداری و حل مشكلات اساسی بناها مانند سند، آنها را آماده واگذاری به سرمایه گذاران می كند.
زیارتی هدف از واگذاری خانه های تاریخی را جلوگیری از تخریب این بناها دانست و تاكید كرد: رویكرد منفعت طلبانه یا فرهنگی صرف در میان نبوده و دلال به نوعی بازاریابی هم می كند كه همین شرایط منجر به حفظ چندین باب خانه تاریخی شد.
وی اضافه كرد: احیای خانه های تاریخی جز اقتصاد تاثیر فرهنگی بر كاشان هم گذاشته و بازسازی یك بنا خانه های همجوار، بالا رفتن كیفیت محله در دید دستگاه های خدمات رسان، تردد مسافران و گردشگران و تغییر برخورد و رفتار مردم محلی را به صورت آشكاری تغییر داده است.
معاون میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان كاشان همچنین گفت: حتی احترام بافت تاریخی شهر كه زمانی پایین آمده بود، بالا رفته و امروز افراد به رغم همه مشكلات موجود، رغبت بیشتری برای اسكان در این نقاط دارند.
وی افزود: مردم در خط مقدم احیای خانه های تاریخی بوده و سایر دستگاه های دولتی از این جریان جا مانده اند؛ ارزشی كه بخش خصوصی برای این بافت قائل می باشد، مدیریت شهری كمتر آن را درك كرده كه معضل هایی را به دنبال داشته است.
زیارتی بیان كرد: امروز متوجه شدیم كه بافت تاریخی را باید جوری دیگر دید، برنامه ریزی كرد و اعتبار تخصیص داد اما همچنان طرح جامع همه جانبه نگر مشترك بین دستگاه ها نداریم.
وی تشریح كرد: طرح تفصیلی شهری و طرح های موضوعی به این مهم نگاهی داشته و دستگاه ها تلاش دارند تا بسوی شهری تاریخی، فرهنگی و گردشگری بروند اما طرح تفصیلی ویژه بافت تاریخی كاشان به مشكلاتی برخورد و لغو شد تا فقدان چشم اندازی مشخص همچنان احساس شود.
معاون میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان كاشان اضافه كرد: باید مساله از جنبه ای دیگر نیز آسیب شناسی شود چرا كه با توجه به ظرفیت ها و نیازها قرار نیست همه خانه های تاریخی تبدیل به هتل سنتی و میهمانسرا شود.
وی در مورد اقامتگاه های سنتی موجود گفت: شهر در نهایت جای سكونت است اما با توجه به اینكه معماری عامل اصلی جذابیت می باشد، تغییر كاربری با همه كمبودهایی كه خانه های تاریخی برای هتل شدن دارند، در جهت حفظ بناها صورت می گیرد.
زیارتی تاكید كرد: این امر نباید منجر به درك اشتباه شود زیرا یك شهر با مردم بومی معنا پیدا می كند و واگذاری بی برنامه خانه های تاریخی به غیر بومیان و تبدیل همه این بناها به هتل، می تواند مسائلی برای خود ساكنان شهر به وجود آورد چرا كه اصل، حفظ ساكنان بومی و بناهای تاریخی در كنار هم می باشد.
وی با اشاره به لزوم همه جانبه نگری در احیای بافت های تاریخی افزود: هم بنا و هم ارزش ها، سنت ها و هویت ایرانی اسلامی در این كالبدها قابل احیا است و این مهم باید مورد توجه مدیریت شهری قرار گیرد وگرنه با معضلاتی كه در آینده برای ساكنانش ایجاد خواهد شد، خانه ها به تدریج رها شده و جمعیت در نقاط بی كیفیت شهر سراغ چهاردیواری ها می روند.

** از ژست های فرهنگی تا بی مهری بیمه ها
سمیه فرهادی، كارشناس فرهنگی در این زمینه گفت: بسیاری ژست فرهنگی و مدافع آثار تاریخی می گیرند اما در واقع طور دیگری عمل می شود كه نمونه آن را در بحث حریم بافت تاریخی و حتی باغ فین شاهد بودیم كه جنبه اقتصادی بر قوانین میراث فرهنگی چیره شد.
وی افزود: برخی از این جریان فرهنگی جا مانده و هنوز اعتقاد قلبی ندارند كه آینده توسعه كاشان به این سمت می باشد و این بسیار بد است كه چند سال بعد به این موضوع برسیم زیرا باید هزینه تاخیر را بپردازیم.
فرهادی بیان كرد: تنها چند خانه از سوی دولت تملك شد و تعدادی مشكل سند دارد؛ برخی مالكان هم از نظر مالی كم توان هستند و اعتبارهای تخصیصی نیز كفایت حفاظت از آنها را نمی دهد كه در این شرایط رو به ویرانی می گذارند.
وی با اشاره به مشكلات تملك از سوی میراث فرهنگی اضافه كرد: هنگامی كه تعداد خریدها به رقمی قابل توجه برسد، دستگاه تملك كننده نیز با همان مشكل مالكان خصوصی این خانه‌های تاریخی رو به رو می‌شود زیرا دیگر پولی برای بازسازی و نگهداری آنها باقی نمی‌ماند.
اما این همه ماجرا نیست و امكان سودجویی برخی كارشناسان میراثی به واسطه آگاهی از ارزش های تاریخی و فرهنگی یك بنا، تملك بنایی با ویژگی های نچندان شاخص به بهایی گزاف و رها كردن بناهای نفیس تر، بد قولی دولت در طرح های مرمتی مشاركتی، نبود ضمانت های حقوقی جهت حمایت از سرمایه گذاران، بیمه نشدن بناهای میراثی و همراهی نكردن بانك ها در پرداخت تسهیلات نیز از دیگر مشكلات خانه های تاریخی است.

** لزوم شفافیت فرآیند و استانداردسازی بهره برداری خانه های تاریخی
محمدصادق آقایی، از مدیران اقامتگاه های سنتی هم در این میزگرد عنوان كرد: جریان احیای خانه های تاریخی امروز همه را به خود می خواند، چنان كه برخی مالكان مجذوب خانه های تاریخی شدند.
وی افزود: سازمان میراث فرهنگی رسالت داشت كه تنها چند خانه را برای نمونه بازسازی كند و مردم نیز به تدریج با مشاهده شرایط همراه شدند و مشكلات كاهش یافت.
آقایی تشریح كرد: سال های نخست بناهای تاریخی جذاب بود اما سرما و گرمای محل برای افرادی كه بدون دانش و آگاهی برای دیدن كالبد می آمدند، آن حس و حال را ایجاد نمی كرد كه بر این اساس به تدریج ایده تغییر كاربری پیش آمد.
وی اضافه كرد: برخی به این فكر می كردند كه باید رویدادی مانند عكاسی، فروش منسوجات قدیمی كاشان، رستوران و تجربه اقامت در این خانه ها باشد كه اندك اندك به ایجاد بوتیك هتل ها و در نهایت اقامتگاه های سنتی كنونی منجر شد.
این مدیر اقامتگاه سنتی گفت: بناها همچنان از بسیاری آدم های شهر جلوتر هستند و حالا كه خانه ها زبان باز كرده و از فرهنگ، هنر، تمدن و تاریخ سخن می گفتند، ما نیز باید كاری می كردیم.
وی افزود: امروز از جنبه اقتصادی نوعی كشت دیم را در صنعت هتلداری شاهد هستیم، گرچه تخصص به تدریج در حال ورود می باشد اما علت پیشی گرفتن كاشان از دیگر نقاط در زمینه احیای خانه های تاریخی این است كه در آنها برخی تنها به دنبال كسب درآمد بودند.
آقایی تشریح كرد: بیشتر افرادی كه در كاشان پا به میدان گذاشتند، تجارت خود را كرده و تنها به دنبال كار فرهنگی بودند؛ گرچه ممكن است فعالیت برخی از خانه ها پیش زمینه اقتصادی هم داشته باشد.
وی تاكید كرد: هر شخصی می تواند گرایشی به موضوعی داشته باشد اما در مجموع این حركت، حتی راه اندازی هتل بوتیك ها، با نگاه اقتصادی صرف نبوده زیرا این مجموعه ها به دلیل تمایز سبك هنری و معماری شهره بوده و خود هدف اصلی بازدید هستند.
این مدیر اقامتگاه سنتی اضافه كرد: با توجه به این شرایط، دیگر پذیرایی از میهمانان منوط به سود صرف اقتصادی نشد و بر این اساس بود كه حیات اقتصادی خانه های تاریخی كاشان تا امروز ادامه دارد.
وی تصریح كرد: بیشتر این خانه های تاریخی بیشتر در نقاط حاشیه ای و محل سكونت اتباع خارجی واقع شده بود اما با تغییر سلیقه مردم، از درون خود كاشان فرهنگ احیا شد و از محله های فقیر نشین سایر نقاط شهر تحت تاثیر قرار گرفتند.
آقایی اظهارداشت: كار كردن در این خانه های تاریخی و الزامات آن نیز به افرادی نیاز داشت كه در كنار آشنایی با تخصص گردشگری، به بوم هم آشنا باشند و در این راستا مالكان مجبور به آموزش نیروهای انسانی هم شدند.
وی افزود: با توجه به قرار گرفتن كاشان در مسیر تهران - اصفهان هزینه كمتر اقامت و كیفیت بیشتر خدمات شرایط را برای آنهایی كه به دنبال سفرهای آگاهانه هستند، مهیا كرد تا گردشگران بیشتری برای سفر به این خطه علاقه مند شوند.
وی تاكید كرد: توجه به تخصص مدیریتی، كاهش هزینه ها و رسیدگی به شكایات در كنار توجه به اصول میراثی، قوانین شهری و مبلمان اقامتگاه ها نیز به تدریج موجب بهبود خدمات شد و با توجه به احساس شدن نیازی مشابه در دانشگاه ها، خانه های تاریخی كاشان به عنوان تسهیلگر توسعه ای پایدار مطرح شدند.
آقایی در مورد فعالیت برخی سودجویان نیز گفت: حضور دلالان در این مسیر هم در نهایت به سود خانه های تاریخی می شود اما از سوی دیگر ممكن است كه برخی خانه ها دیرتر بفروش رفته و در این میان بخشی از اثر ویران شود.
وی اضافه كرد: برخی اما تنها به سود صرف شخصی فكر می كنند هستند كه در این میان اطمینان كاهش یافته و سرمایه ای كه باید صرف بازسازی خانه های تاریخی شود، هدر می رود.
آقایی تصریح كرد: در بخش واگذاری خانه ها حساسیتی وجود داشته كه البته بخشی از آن بجاست اما فرآیندها در مجموع باید مشخص و روشن باشد زیرا برخی خانه ای برای استفاده شخصی خریداری می كنند.
وی عنوان كرد: مالكان پس از مدتی به دلیل استفاده نكردن از اثر با هزینه های فرسودگی رو به رو می شدند و از این رو به دنبال استخدام افرادی برای نگهداری از بنا رفته و در نهایت كار اقتصادی در پیش گرفته شد.
این مدیر اقامتگاه سنتی افزود: خانه با آدم هایش زنده است وگرنه از بین می رود و از نظر اقتصادی هم موضوع قابل توجیه است زیرا به حیات خانه كمك می كند كه برای ایجاد ارزش افزوده، كاربری جدید به كالبد آنها افزوده شود.
آقایی تاكید كرد: بحث بوتیك هتل ها در سراسر ایران نیازمند استانداردسازی است تا واحدهای فعال بتوانند بر اساس آن، طرح آمار و تطبیق را پیاده كرده و ارزیاب ها و سرارزیاب ها بر اساس آن نسبت به درجه بندی و آزادسازی و اعمال نرخ های منطقی اقدام كنند.
وی اضافه كرد: با توجه به اینكه مالكان خانه های تاریخی افراد توانمندی هستند، تنها به نگاه حمایتی نیاز دارند كه باید انجمن ها یا تشكل هایی نیز در این زمینه شكل گیرد تا برای معرفی و شناسایی خانه های تاریخی به سرمایه گذاران شرایط بهتری فراهم شود.
این مدیر اقامتگاه سنتی همچنین بیان كرد: احساس می شود كه میراث فرهنگی به فكر افتاده اما نیاز به استانداردسازی فرآیندها داریم زیرا طرح آمار و تطبیق میراث فرهنگی برای هتل ها و سایر مركزهای اقتصادی اجرا اما خانه های تاریخی را شامل نمی شود.
وی افزود: استاندارد بوتیك هتل ها در دنیا 1.2 یا 1.4 و به تناسب تعداد اتاق ها 2.2 تا 2.7 است كه 2 برابر هتل های عادی و چهار برابر فضای جنبی نیاز دارد؛ از این روز اصول حفظ و بازسازی آن نیز تفاوت دارد.
به گفته آقایی، كار بازسازی بناهای تاریخی از همان ابتدای كار باید با در نظر گرفتن اصول میراثی، تامین اقتصادی و تهیه نقشه های اصولی صورت گیرد كه در گرو شفافیت است وگرنه كسی انتظاری ندارد و تنها نیازمند نگاه های حمایتی هستیم.
/6026/8123