هر چند گذشت زمان و زندگي ماشيني و گرفتاريهاي روزانه موجب ايجاد فاصله بين مردم با سنتها و آيين گذشته شده ولي مراسم سنتي در برخي نقاط مانند گناباد مورد توجه خاص قرار دارد.
مردم گناباد در شب چله با حضور در شب نشيني و در جمع بزرگان و پدربزرگها و مادربزرگها و با مهر ورزيدن و خوردن آجيل و تنقلات، خواندن شاهنامه و ديوان حافظ كانون خانواده را در آستانه زمستان سرد با مهرباني خود صفا بخشيده و گرم مي كنند.
شب چله ريشه در باورهاي كهن مردم ايران زمين دارد و در آخرين روز آذر ماه و در آستانه شب نخست زمستان و طولاني ترين شب سال ايرانيان باستان با اين باور كه فرداي شب يلدا با دميدن خورشيد، روزها بلندتر شده و تابش نور ايزدي افزايش مي يابد، به استقبال آن مي رفتند.
واژه خور يعني خورشيد و روز پس از شب يلدا را 'ˈخورروز' يا روز خورشيد مي ناميدند، حتي نام خراسان نيز از خور به معناي خورشيد و سان به معناي سرزمين يعني سرزميني كه آفتاب زودتر طلوع مي كند، گرفته شده است.
از جمله آداب و رسوم مردم گناباد در شب يلدا كف زني است.
كف، از ريشه گياه چوبك يا در اصطلاح محلي بيخ به دست مي آيد.
براي درست كردن آن در وهله نخست ريشه هاي گياه چوبك را به قطعه هاي مختلف تقسيم كرده و بعد از زدودن لايه هاي سفت و رسيدن به بخش كرم رنگ آن براي سه بار متوالي آن را در آب مي جوشانند تا تندي آن برطرف شود سپس براي مدت يك ساعت به هم مي زنند تا مايع كف غليظي به دست آيد.
براي شيرين كردن كف در قديم از شيره انگور استفاده مي شد و هم اكنون در كنار آن از شكر بهره گرفته مي شود.
با توجه به فرآيند طولاني درست كردن كف معمولا از بعدازظهر آخرين روز پاييز جمعي از مردان فاميل در منزل يكي از بزرگان دور هم جمع شده و آن را تهيه و اعضاي خانواده و بستگان در كنار تنقلات و ميوه شب يلدا آن را صرف مي كنند.
شهرستان گناباد در 287 كيلومتري جنوب مشهد واقع است.
2095/ 6053
گناباد- ايرنا- مردم مناطق مختلف كشور و استان خراسان رضوي از ديربار بر اساس يك سنت ديرينه به استقبال شب يلدا يا شب چله مي روند كه در اين راستا مردم گناباد با آيين خاصي طولاني ترين شب سال را خاطره انگيز سپري مي كنند.
