تحلیل بورس و چشم انداز آینده

به گزارش گروه تحلیل تفسیر و پژوهش های خبری طبق نظر كارشناسان به دنبال افزایش و رشد قابل توجه ارزش سهام و حجم معاملات در تابستان امسال، بازار سرمایه پاییز خود را با كاهشی چشم گیر به زمستان رسانید.
بنابر گزارش های منتشر شده در این باره ارزش سهام شركت‌های حاضر در بازار سهام در پاییز امسال 17میلیارد دلار معادل 170هزار میلیارد تومان كاهش یافته است.
به گفته فعالان بورس ارزش معاملات بورس كه در اواخر تابستان در برخی روز‌ها به 3 هزار میلیارد تومان هم رسیده بود اكنون به محدوده 800میلیارد تومان رسیده است. به زعم كارشناسان، نزول سنگین سال‌جاری آثار به ‌مراتب دنباله‌دارتری نسبت به نزول بورس در سال 92دارد و این احتمال وجود دارد كه برخی از سرمایه‌گذاران هرگز بار دیگر به بورس بازنگردند.
نظر به اهمیت موضوع و نقش و جایگاه بازار سرمایه در اقتصاد كشور پژوهشگر ایرنا با دكتر حمید میرمعینی كارشناس بورس گفت وگو كرده است كه در ادامه آمده است:
میرمعینی گفت: واقعیت این است كه بعد از یك دوره رشد در بازار سرمایه كه از اوایل تابستان تا اواسط مهر ماه هم طول كشید ما شاهد كاهش قابل ملاحظه ارزش سهام در پاییز بودیم. افزایش ارزش در تابستان به دلیل افزایش نرخ ارز و به دنبال آن اصلاح و افزایش قیمت ها رخ داد. بعضی از صنایع تحت تأثیر این افزایش ها سودآوری بالایی داشتند و در نتیجه ارزش سهام آنها در بورس به طور چشمگیری افزایش یافت و ركوردهای خوبی هم به جا گذاشتند.
وی در ادامه عنوان داشت: متأسفانه طی چند ماه گذشته كه فكر می كنم از اواسط مهرماه بود ارزش سهام به چند دلیل عمده كاهش چشم گیری پیدا كرد. درواقع چند اتفاق عمده رخ داد كه فعالان بازار سرمایه و به طور كل فعالان اقصادی نسبت به آینده با تردید بیشتری نگاه می كردند و از خوشبینی های قبلی دور شدند. نخستین عامل در ایجاد این بدبینی دور دوم تحریم ها در آبان ماه بود كه با نزدیك شدن به زمان اعمال آنها در 13 آبان و پیش بینی محدودیت هایی كه برای شركت های صادرات محور به وجود می آمد فعالان بازار سرمایه احتمال می دادند كه فروش و صادرات و در نتیجه سودآوری این شركت ها به شدت كاهش یابد. به همین خاطر ارزش سهام آنها كاهش قابل توجهی به خود ببیند. اكنون بعد از گذشت چند ماه از شروع تحریم ها و با توجه به گزارش های منتشر شده می بینیم كه این بدبینی ها بی دلیل نبود و فروش صادراتی خیلی از شركت ها كاهش پیدا كرده است.
این كارشناس بازار سرمایه در باره دومین عامل گفت: علت دوم به كاهش ارزش دلار باز می گردد. با توجه به اینكه دلار را با قیمت بازار 'سنا' وارد بازار بورس می كردند، انتظار بازار این بود كه همراه با بالا ماندن قیمت دلار بازار آزاد قیمت بازار سنا نمی تواند مقاومت كند و در نتیجه افزایش خواهد یافت. اما با كاهش نرخ دلار پیش بینی ها غلط از آب درآمد و عملاً شركت ها هم به حاظ فروش شان و هم از نظر انتظار سودآوری شان با كاهش مواجه شدند. این امر به كاهش ارزش سهام شركت ها در پاییز منجر شد.
میر معینی به عنوان سومین عامل به جریانات اقتصادی در آینده اشاره كرد و گفت: یكی از جریانات اقتصادی مؤثر در كاهش ارزش سهام بحث بودجه سال 1398 است. به احتمال خیلی زیاد منابع درآمدی دولت در سال 1398 كاهش پیدا خواهد كرد و به احتمال زیاد یك بار مضاعفی از طریق افزایش عوارض و مالیات و غیره بر شركت های تولیدی وارد خواهد كرد. یعنی با كاهش منابع درآمدی، دولت برای تأمین هزینه هایش به افزایش منابع درآمدی داخلی روی خواهد آورد. یعنی به جای اینكه از مخارجش كم كند سعی خواهد كرد كه منابع داخلی را افزایش دهد. این امر هزینه شركت ها را افزایش و در نتیجه امكان سودآوری آنها را پایین می آورد. در این صورت منطقی است كه ارزش سهام این شركت ها در بورس كاهش پیدا كند. د ر واقع این برای بازار سرمایه یك ریسك به شمار می رود.
وی در ادامه اظهار داشت: علاوه بر موضوع بودجه، بازار انتظار دارد كه با توجه به كاهش درآمد سرانه كشور اقتصاد ما به ركود تا حدودی شدیدتر از گذشته مواجه شود. این امر نیز روی فروش و در نتیجه روی سودآوری شركت ها تأثیر منفی خواهد گذاشت. بنابر این هم موضوع ركود اقتصادی در آینده و هم موضوع بودجه سل 1398 و افزایش هزینه شركت ها چشم انداز امیدوار كننده ای برای فعالان بازار بورس ترسیم نمی كند.
او در پایان گفت: در مجموع این عوامل دست به دست هم داد و منجر به كاهش ارزش سهام شد. در نتیجه مجموع این عوامل در حال حاظر دوره اصلاح قیمت ها در بازار سرمایه در حال شكل گیری است. درواقع ما اكنون در دوره اصلاح قیمت سهام شركت ها هستیم و به نظر می رسد تا زمانی كه اخبار خوش سیاسی و اقتصادی از راه نرسد و نوعی خوش بینی نسبت به اقتصاد كشور رخ ندهد بازار سرمایه ما خیلی جا برای رشدهایی مانند دوره سه ماهه تابستان نخواهد داشت، كه از نظر من این رفتار بازار غیر منطقی نیست. بلكه رفتار قابل انتظاری است و به غیر از یكی دوتا صنعت كه پتانسیل هایی برای تجدید نظر و تأمین منابع ارزی خود را دارند بقیه صنایع به نظر نمی رسد خیلی جایی برای رشد داشته باشند. البته این گفته های زمانی مصداق پیدا می كند كه بازار سرمایه را تابعی از كل اقتصاد در نظر بگیریم. در غیر این صورت اگر این بازار را به صورت مستقل و با توجه به سیاست های پولی و مالی كلان در كشور، برای مثال سیاستی مانند كاهش نرخ سود بانكی مورد توجه قرار دهیم، لازم است كه نگاه ویژه ای به این بازار داشته باشیم. برای نمونه این نقدینگی كه در بانك ها وجود دارد و سودی كه به آنها تعلق می گیرد باعث افزایش پایه پولی كشور می شود و می تواند در آینده مشكلات تورمی ایجاد كند. پس باید با اعمال یك سری سیاست ها، چه در جهت ایجاد امنیت سرمایه گذاری و چه از نظر جذاب كردن بازار سرمایه به سمت بازار سرمایه سوق داده شود، تا از این طریق جریان نقدینگی بتواند به بازار اولیه و فعالیت های مولد نیز هدایت شود و كارخانه ها و شركت های این حوزه تأمین مالی شوند و پروژه هایشان به جریان بیافتد. از این طریق تولید به جریان می افتد و سود آن بدون شك به كل اقتصاد خواهد رسید.
پژوهشم**س.م.