تحول در سوادآموزی نیازمند عزم ملی

به گزارش ایرنا، سوادآموزی در گام اول آموختن توان خواندن و نوشتن است و در گامی فراتر، جهشی عظیم برای فعالیت گسترده تر افراد در اجتماع است.
آموزش پایه فراگیر یكی از شرایط لازم به منظور رشد اقتصادی توانمند و پویا در هر كشور است و تجربه های كشورهای توسعه یافته در دهه های گذشته نشان از آن دارد كه ارتباط معناداری بین بهره وری اقتصادی و سرمایه گذاری در بخش آموزش پایه برقرار است.
براساس مطالعات، میزان باسوادی افراد تا حد زیادی پیش نیاز رشد اقتصادی و در ارتباط مستقیم با تولید ناخالص ملی است، چرا كه اگر افراد طعم سواد را چشیدند به افرادی متعهد تبدیل می شوند.
دستیابی به جامعه ای پویاتر و توسعه یافته تر نیازمند توجه بیش از پیش متولیان و برنامه ریزان در زمینه سوادآموزی افراد مختلف در لایه های پنهان كشور است.
سازمان نهضت سوادآموزی، از بركت های انقلاب شكوهمند اسلامی ایران، نسبت به گذشته توفیقات قابل توجهی در زمینه سوادآموزی و زدودن بیسوادی كسب كرده و این توفیقات مورد توجه و تحسین مجامع جهانی قرار گرفته است. اما با وجود موفقیت های كسب شده، وجود خیل عظیم بیسوادان در عصر دانایی در ایران، منجر به ایجاد اختلال های جدی در روند توسعه كشور شده است.
رضایت شغلی و آرامش روحی- روانی آموزشیاران، فراهم آوردن امكانات برای ریشه كنی بیسوادی، تقویت و توسعه مهارت های سوادآموزان، بهبود و كاربردی شدن محتوای آموزشی، همگی مواردی هستند كه بدون اهتمام، جدیت و عزم ملی قابل تحقق نیست.
هم افزایی دستگاه های اجرایی با وزارت آموزش و پرورش برای ترویج و تسهیل فرهنگ سوادآموزی از راهكارهای موثر برای رفع معضل بیسوادی در استان های كشور است.
براساس سرشماری نفوس و مسكن 1395، بیش از 13 هزار و 200 نفر در استان 702 هزار نفری سمنان بیسواد هستند.
هفتم دی ماه سالروز تشكیل نهضت سوادآموزی به فرمان امام راحل است و خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) استان سمنان میزگردی با عنوان « ترویج فرهنگ سواد آموزی» با حضور محمد دستورانی مدیركل آموزش و پرورش استان، مریم حدادی معاون آموزش ابتدایی اداره كل آموزش و پرورش استان، مریم آشور مدیر آموزش و پرورش شهرستان سمنان، سعید رضایی صاحبنظر و استاد مراكز آموزش عالی، اسماعیل ادهم معاون سواد آموزی آموزش و پرورش استان و رضا علی حمیدی رئیس اداره سوادآموزی آموزش و پرورش استان سمنان برگزار كرد.

** سوادآموزی شاه بیت حقوق بشر و شهروندی است
مدیركل آموزش و پرورش استان سمنان در این میزگرد با اشاره به تاكید آموزه های دینی به فراگیری علم و دانش، گفت: انقلاب اسلامی ایران یك انقلاب فرهنگی بود از این رو به محض پیروزی در مدت كمتر از یك سال به فرمایش امام راحل دستور تشكیل نهضت سواد آموزی صادر شد.
دستورانی افزود: نهضت سوادآموزی بركت های فراوانی را در عرصه ملی و استانی برای كشور به همراه داشت.
وی بیان كرد: سواد و سوادآموزی متعارف در جایگاهی قرار دارد كه به عنوان یكی از حقوق بشر و شهروندی در جوامع محسوب می شود.
دستورانی با اشاره به جایگاه حقوق شهروندی در دولت تدبیر و امید، تصریح كرد: اشخاص باسواد بیشتر با حقوق شهروندی آشنا و به رعایت و محقق شدن آن توجه دارند.
وی ادامه داد: بازتاب ضرورت و فعالیت ها در نهضت سوادآموزی ایران در صحنه های بین المللی در خور توجه است و كسب 6 مقام جهانی توسط جمهوری اسلامی ایران در این حوزه نشان از این موضوع دارد.
مدیر كل آموزش و پرورش استان سمنان ابراز داشت: جایزه بین المللی سوادآموزی كنفوسیوس 2018 یونسكو در آموزش های آی سی دی ال یا آموزش پایه رایانه، به جمهوری اسلامی و به طور مشخص معاونت سوادآموزی آموزش و پرورش اهدا شد.

** ضرورت ارایه آموزش ها مبتنی بر نیاز روز جامعه
دستورانی، به رویكردهای جدید نهضت سوادآموزی اشاره و تصریح كرد: خواندن و نوشت صرف به تنهایی برای جامعه كافی نیست، اشاعه فرهنگی و اجتماعی مسایل گوناگون در جوامع برای داشتن زندگی بهتر ضروری است.
وی اظهارداشت: نهضت سوادآموزی محلی برای شركت كنندگان در كلاس ها با فعالیت های مكمل مهارت آموزی، سواد رسانه ای، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و خانه داری متناسب با نیازهای روز همراه است.
مدیر كل آموزش و پرورش با بیان این كه تعریف سواد نسبت به گذشته تغییر كرده است، خاطرنشان كرد: افراد با توجه به تغییر تعریف ها در سوادآموزی، باید متناسب با نیاز روز جامعه و با رویكردهای جدید همراه و هم سو شوند.

** ضرورت ارائه آمار ولادت توسط ثبت و احوال
معاون آموزش ابتدایی استان سمنان در این میزگرد گفت: در گام اول، جذب بازماندگان از تحصیل در دوره ابتدایی منجر به كاهش آمار بیسوادی می شود.
حدادی افزود: انسداد مبانی بیسوادی یكی از سیاست های دوره ابتدایی است كه برای تحقق این امر یاری گر اول، بیش از همه دستگاه ها، ثبت احوال است.
وی بیان كرد: ثبت احوال با قراردادن مشخصات افراد جامعه در اختیار آموزش و پرورش، جامعه هدف و مورد آموزش را به نهضت سوادآموزی معرفی می كند.
به گفته وی، زمانی كه آموزش و پروش اطلاعات كافی از ولادت ها در جامعه نداشته باشد، به طور قطع نمی تواند افراد نیازمند پوشش را پیدا كند.
وی ابراز داشت: مشكلات بسیاری بر سر راه سازمان سوادآموزی وجود دارد كه فقدان ارائه آمار ولادت از طریق ثبت احوال یكی از مهم ترین آن ها است.

** انسداد مبادی بیسوادی مقدمه فعالیت ها
حدادی با اشاره به مسایلی كه منجر به بازماندگی افراد از تحصیل می شود، تاكید كرد: مبادی ایجاد بیسوادی جامعه از جمله فقر، مشكلات خانوادگی، مهاجرت و كودكان كار، در ابتدا باید مسدود شود و سپس به دنبال جذب افراد كم سواد و بیسواد برای فراگیری و آموزش بود.
وی ادامه داد: مهاجرت ها و تحولات جمعیتی در كشور از مهم ترین آسیب ها و مساله هایی است كه تصمیم گیرندگان به خصوص در نظام تعلیم و تربیت با آن مواجهند.
معاون آموزش ابتدایی استان سمنان خاطرنشان كرد: ورود و خروج جمعیت استان ها در خصوص مهاجران خارجی و نیز هموطنان به خوبی رصد نمی شود.
به گفته وی، هیچ مبادی برای كنترل ورود افراد به شهرهای ایران و پیگیری تحصیل این قشر وجود ندارد.
وی با اشاره به حق الزحمه بودن آموزشیاران، اضافه كرد: بی انگیزگی، بی نتیجه بودن زحمت پس از موفقیت نبودن سوادآموزی و كاهش روزافزون سوادآموزان، عمده ترین چالش پیش روی آموزشیاران است.
حدادی اظهارداشت: هرچند روش فعالیت محور بر اساس كیفیت بخشی و مقاومت اقتصادی است، اما در این موضوع زحمت آموزشیاران پس از ناكامی در قبولی سوادآموزان كلاس، بی نتیجه می ماند.
معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش استان سمنان یادآور شد: به منظور تسهیل در شرایط افرادی كه پای كار هستند، چاره اندیشی شود.

** تحقق 96 درصدی اهداف سوادآموزی سال 97 در سمنان
مدیركل آموزش و پرورش استان سمنان گفت: 96 درصد اهداف نهضت سوادآموزی این دیار طبق سند ملی در سال 97 عملیاتی شد و استان سمنان رتبه اول كشوری را در این زمینه كسب كرد.
وی یادآور شد: میزان باسوادی در منطقه های روستایی با شتاب بیشتری نسبت به مناطق شهری استان رو به افزایش است و فاصله بیسوادی بانوان به مردان نیز در حال كاهش است.
به گفته وی، تفاوت درصد باسوادی در بین مناطق شهری و روستایی از 13.5 درصد در سال 90 به حدود 12.3 درصد در سال 96 كاهش یافت.
دستورانی به دوره های سوادآموزی، تحكیم و انتقال در سازمان سوادآموزی كشور اشاره و اضافه كرد: حدود 2 هزار نفر از سوادآموزان در سال 97 تحت پوشش این سه دوره اصلی مشغول به تحصیل هستند.
مدیركل آموزش و پرورش استان سمنان یادآور شد: با احتساب فعالیت های مكمل سوادآموزی تعداد افراد مشغول به تحصیل در استان به سه هزار و 500 نفر می رسد.
وی بیان كرد: درصد باسوادی در جمعیت 10 الی 49 سال استان سمنان از 62 درصد سال 1355 به 97 درصد در سال 1395 رسید.
دستورانی تاكید كرد: اقدام های تسریع بخش به ویژه در رصد، شناسایی و جذب بازماندگان از تحصیل ضرورت دارد.

** ریشه كنی فقر نیازمند عزم ملی است
مدیر كل آموزش و پرورش استان سمنان گفت: مهره های مختلفی باید كنار همدیگر قرار بگیرند تا عزم و اراده استانی و ملی برای ریشه كنی بیسوادی شكل بگیرد.
وی با اشاره به اینكه این عزم در عمل ملموس نیست، افزود: شورای پشتیبانی سوادآموزی باید جلسه های كارآمدتری برگزار و پیگیراجرایی شدن مصوبات جلسات باشد.
دستورانی ادامه داد: همكاری و هماهنگی سازمان ها و دستگاه ها برای دستیابی به اهداف ترسیم شده اجتناب ناپذیر است.
به گفته وی، با وجود همكاری ها، انسجام و مستمر بودن در آن دیده نمی شود.
مدیر كل آموزش و پرورش ابراز داشت: سازمان ثبت احوال تحولات جمعیتی را در اختیار این نهاد به منظور رصد و شناسایی افراد باسواد و بیسواد جامعه قرار دهد و باید برای هر شهرستان یك مركز یادگیری محلی راه اندازی كنیم.
وی با بیان اینكه 2 مركز یادگیری محلی در استان دایر است، تصریح كرد: مراكز یادگیری محلی در شهرستان های دامغان و سمنان برای آموزش سواد پایه ای، مهارت زندگی، اجتماعی، شهروندی و حرفه ای در این استان فعال است كه باید در شهرستان های دیگر نیز دایر شود.

** اشاعه فرهنگ سوادآموزی
مدیركل آموزش و پرورش استان سمنان به ضرورت اشاعه فرهنگ سوادآموزی در كشور تاكید و بیان كرد: فضای مجازی، رسانه ها وشخصیت های حقیقی و حقوقی با هم نوایی، اهتمام جدی برای ترغیب افراد به سوادآموزی داشته باشند.
دستورانی افزود: سند راهبردی معاونت سوادآموزی یكی از مهم ترین سندهای در دستور كار است.
وی ادامه داد: روش های نو و خلاق برای ترغیب و جذب افراد بیسواد و كم سواد باید طراحی و ارائه شود، تولید محتواها متناسب با مخاطب با در نظر گرفتن شرایط مناطق مختلف استان ها در پیشبرد برنامه ریزی های سازمان سوادآموزی موثر است.
به گفته وی، همكاری دانشگاه ها و مراكز علمی و فرهنگی در تحقق این مهم ضرورت دارد.
وی با بیان اینكه اعتبارات در حوزه سوادآموزی عملكرد محور است، گفت: در حوزه اعتباری مزایا و تنگناهایی وجود دارد، اما با همكاری سایر دستگاه ها بخش اعظمی از مشكلات حل می شود.

** ضرورت سوادآموزی در سنت نبوی
معاون سواد آموزی استان سمنان در این میزگرد گفت: طبق سرشماری سال 1355 از جمعیت حدود 30 میلیونی كشور، 52.5 درصد بیسواد بودند و در آخرین سرشماری جمعیت كشور، تنها 10.3 درصد افراد در جمهوری اسلامی بیسواد هستند.
ادهم افزود: وضعیت سواد در استان سمنان از میانگین كشوری شرایط بهتری دارد، در سال 1355حدود 57 درصد از مجموع جمعیت 240 هزار نفری این استان باسواد بودند در حالی كه در سرشماری 1395، از جمعیت 702 هزار نفری حدود 8.5 درصد بیسواد هستند.
وی تصریح كرد: اهمیت سواد را می توان از اولین كلام الهی وحی شده به پیامبر(ص) پی برد كه بعد از پرستش ، كسب علم و دانش را بیان كرد.
معاون سواد آموزی استان سمنان ابراز داشت: سنت نبوی و سیره علوی در جای جای اشاره و تاكیدهای زیادی به كسب دانش و سواد داشته است.

** سوادآموزی منجر به كاهش آسیب های اجتماعی می شود
ادهم یادآور شد: بیسواد به عنوان معضل اجتماعی كل جامعه را درگیر می كند.
وی اضافه كرد: اثرات افراد بیسواد به كل جامعه باز می گردد و به تمام شئونات زندگی شخصی و اجتماعی افراد رسوخ می كند.
معاون سواد آموزی استان سمنان بیان كرد: در كشور ریشه بسیاری از آسیب های اجتماعی، فقدان آگاهی از حقوق شهروندی و بی قانونی ها ، بیسوادی است.
وی با اشاره به این كه سواد یكی از شاخصه های توسعه یافتگی در جوامع است، گفت: سلامت اجتماعی و روانی شهروندان در جامعه توسعه یافته، رشد و ارتقا می یابد و این مهم در گرو سوادآموزی است.
به گفته وی، هم افزایی و تلاش تمام متولیان امر در حوزه های مختلف فرهنگی، اجتماعی و سیاسی برای ارتقاء سواد جامعه ضرورت دارد.
معاون سواد آموزی استان سمنان افزود: 75 درصد از مجموع فعالیت های نهضت سوادآموزی این استان، مختص بانوان است، 30 درصد فعالیت های این سازمان در استان سمنان در مناطق روستایی اتفاق می افتد.
ادهم تاكید كرد: مبارزه با بیسوادی تازمانی كه تبدیل به یك جنبش اجتماعی نشود وهمه اقشار جامعه اعم از سازمان، دستگاه های دولتی و مردمی وارد صحنه نشوند، قابل حل نیست.
معاون سواد آموزی استان سمنان ادامه داد: سطح آگاهی مردم نسبت به سواد و اثرگذاری در شئونات زندگی آن ها همچنان در هاله ابهام است و به روشنی در جامعه مشخص نشده است.
به گفته وی، بیسوادی بحران خاموشی است كه اثرات آن آرام آرام بر پیكره جامعه وارد می شود.

** بی توجهی به تفاهم نامه های سوادآموزی
معاون سواد آموزی استان سمنان گفت: 33 تفاهم نامه كشوری با سازمان های مختلف در زمینه سوادآموزی منعقد شده است، تفاهم نامه ها پیوست استانی دارند اما از مجموع آن ها غریب به اتفاق در بخش های مختلف خاك می خورد.
ادهم با بیان این كه به روزرسانی سیاست ها و رویكردها مقدمه ای بر افزایش جذب متقاضیان سوادآموزی است، افزود: رویكرد فرهنگی جامعه به سمتی باید برود كه افراد بیسواد داوطلبانه و عالمانه وارد این عرصه شده و باسواد شوند.
به گفته وی، نبود تقاضای اجتماعی برای باسوادی چالشی برای معاونت سوادآموزی شده است.
ادهم، مهاجرپذیری استان سمنان را از دیگر چالش های این معاونت برشمرد و همكاری دستگاه ها برای شناسایی افراد و كاركردهای اجتماعی آن ها را ضروری دانست.

** سوادآموزی فرصتی در پیشبرد اهداف دولت ها
رئیس اداره سوادآموزی استان سمنان در این میزگرد گفت: سواد آموزی فرصتی برای پیشبرد اهداف و برنامه ریزی های دولت ها است.
حمیدی افزود: روش های سوادآموزی مبتنی بر شرایط و وضعیت هر منطقه متفاوت است، مناطق گوناگون ایران روش ها و شرایط احیا و تعریف شده خود را می طلبد.
حمیدی تصریح كرد: روش های نوین كنونی بر مبنای نیازهای روز جامعه و در راستای جهت دهی فرهنگی فعالیت ها، مفاهیم و آموزه های قرآنی است.
وی ادامه داد: روش های نوین منجر به تغییر رفتار و فرهنگ می شود، به واسطه این روش ها انگیزه افراد در سوادآموزی ارتقا می یابد.
رئیس اداره سوادآموزی استان سمنان تاكید كرد: خواندن و نوشتن به تنهایی ضرورت ندارد، افراد باید به سمت یادگیری آموزه های و مهارت های جدید پیش روند.
وی با بیان اینكه برای سرشماری هزینه سنگینی كشور متقبل می شود، گفت: اما در بحث استفاده از سرشماری ها اقدام خوبی انجام نشده است، اگر اطلاعات اسمی افراد بیسواد را به آموزش و پرورش ارائه دهند، مراحل شناسایی و جذب افراد راحت تر می شود.
رئیس اداره سوادآموزی استان سمنان با اشاره به نقش خطیر رسانه ملی در نهادینه سازی فرهنگ سوادآموزی، خاطرنشان كرد: رسانه ملی تاكنون اقدام مثبت و جدی در زمینه فرهنگ سازی سوادآموزی نداشته است.

** شرایط كشور تحصیل را برای برخی دشوار كرده است
صاحبنظر و استاد مراكز آموزش عالی در این میزگرد گفت: سوادآموزی نسبت به دهه های گذشته از نظر سیستمی، آموزش و رویكرد، تغییر كرد و بر مبنای نیاز جامعه است.
رضایی افزود: منابع آموزش سوادآموزی برمبنای مخاطب و سوادآموز تامین شود یا به نوعی سوادآموزی تابعی به منظور تاثیرگذاری بر عملكرد اجتماعی، شغلی و فردی باید انجام شود.
به گفته وی، هزینه كردن در بخش سوادآموزی اقشار مختلف جامعه، هزینه بخش های دیگر را كاهش می دهد.
وی سواد را وابسته به سیاست ها، مسایل اجتماعی و فرهنگی برشمرد و گفت: تغییر و تحول در مسایل معیشتی مردم، شرایط را برای تحصیل برخی از اشخاص سخت و دشوار كرده است.
صاحبنظر و استاد مراكز آموزش عالی تاكید كرد: بیسوادی افراد در كشور معلول است و علت های زیادی در ایجاد آن نقش اثر دارد، سیاست های كشور باید به نحوی باشد كه شرایط تحصیل برای اشخاص تسهیل شود چرا كه فشار بر روی برخی اقشار در جامعه منجر به بازماندن آن ها از ورود به آموزش و پرورش می شود.
به گفته وی، قشری از جامعه در گذراندن الفبای زندگی مانده اند و نمی توانند به تحصیل فكر كنند، با وجود محدودیت های مختلف، آموزش و پرورش همواره پای كار ایستاده است.
صاحبنظر و استاد مراكز آموزش عالی ابرازداشت: آموزش پرورش از منابع محدود، بهره وری لازم را می كند اما در ریشه كنی بیسوادی تنها است.

** سوادآموزی سرمایه گذاری است
مدیر آموزش و پرورش شهرستان سمنان در این میزگرد گفت: طرح ریشه كنی بیسوادی با طلوع انقلاب اسلامی آغاز شد و بعدها نهضت سوادآموزی در دل آموزش و پرورش قرا گرفت هر چند در ابتدا به صورت جداگانه عمل می كرد.
آشور افزود: آموزشیاران در گذشته بعد از 60 ماه خدمت در سوادآموزی به استخدام این سازمان درمی آمدند، كه این امر منجر به انگیزه در آن ها می شد.
وی بیان كرد: بهره مندی از آموزش حق هر انسانی است و سواد به عنوان پیش نیازی برای كاهش فقر یا یكی از ابزارهای كاهشی فقر محسوب می شود.
به گفته وی، سواد ترویج دهنده صلح و دوستی و منجر به رشد اقتصادی كشور می شود، شاه كلید ریشه كنی بیسوادی و روشن شدن مشعل سوادآموزی، جذب لازم معلمان است.
آشور ادامه داد: گروهی از اقشار جامعه راغب به شركت در كلاس های سوادآموزی نیستند، به همین دلیل برنامه ریزی برای آن ها سخت و دشوار است.
مدیر آموزش و پرورش شهرستان سمنان افزود: مسوولان در سایر دستگاه ها، وظایف خود در زمینه ترویج سوادآموزی را بپذیرند، حمایت و تعامل دستگاه ها در این مسیر منجر به سرمایه گذاری در همه بخش های مختلف جامعه از جمله فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است.
وی، ترغیب افراد فاصله گرفته از سن لازم تعلیم را از طریق حوزه های دینی میسر دانست.
مدیر آموزش و پرورش شهرستان سمنان ادامه داد: فضای آموزشی، كتاب و مكان تحصیل در حضور سوادآموزان تاثیر گذار است.

**توجه به مهارت آموزی
آشور بیان كرد: توسعه مهارت آموزی در ابعاد مختلف در كنار سوادآموزی یكی از سبك های جدید رفع چالش بیسوادی است، مهارت آموزی به طور قطع انگیزه افراد برای كسب دانش را بیشتر می كند.
مدیر آموزش و پرورش شهرستان سمنان گفت: ظرفیت فرزندان خانواده های بیسواد همچنان مغفول مانده است، محصلان این خانواده ها می توانند مربی خوبی برای خانواده باشند.
وی ادامه داد: معرفی افراد موفق كه از طریق نهضت سوادآموزی به جایگاه های برجسته و موفقیت های مختلف دست یافتند، انگیزه را در اشخاص دیگر ارتقا می دهد.
مدیر آموزش و پرورش شهرستان سمنان، به ضرورت تغییر نگرش ها در لزوم سوادآموزی اقشار مختلف جامعه اشاره و خاطرنشان كرد: گام های مثبتی در این زمینه برداشته شده اما كافی نیست، چرا كه فرهنگ سازی برای اشاعه سوادآموزی به خوبی در كشور صورت نگرفته است.
9891/6103/7408