به گفته فعالان، اتفاق جديدي كه در بازار ارز مشهود به‌نظر مي‌رسد، اين است كه نوسان‌گيران از ابتداي زمستان تحركات بيشتري را در سمت تقاضا ايجاد كرده‌اند و به خصوص نسبت به ماه انتهايي پاييز، نحوه فعاليت آنها به شكل اساسي تغيير كرده است. به باور برخي فعالان ارزي، در حالي كه در ماه گذشته رفتار بازيگران ارزي بيشتر حاكي از همراهي با بازار ساز بود، در اولين ماه زمستان، اين دسته بيشتر رفتار واكنشي را نسبت به بازارساز در پيش گرفته‌اند.
از نظر فعالان، در آخرين ماه پاييز بازارساز به شكل كاملا محسوسي كنترل بازار را به دست گرفته بود و نوسان‌گيران بيشتر تحت تاثير رفتار بازارساز، واكنش خود را تنظيم مي‌كردند. عده‌اي حتي باور دارند، نوسان‌گيران در آن مقطع زماني دنباله رو بازارساز بودند. به‌عنوان مثال، زماني كه بازارساز عرضه خود را افزايش مي‌داد، نوسان‌گيران نيز پس از يك مقاومت كوچك، نهايتا خود را در موقعيت فروش قرار مي‌دادند و همين عامل موجب مي‌شد شدت نوسانات كاهشي حتي بيشتر از دو ماه ابتدايي پاييز باشد. با اين حال، از ابتداي زمستان به‌نظر مي‌رسد رفتار نوسان‌گيران ارزي تغيير محسوسي كرده است. آنها در برابر رفتار كاهشي بازارساز بعضا مقاومت كرده‌اند و در مواقعي حتي موفق شده‌اند قيمت را در جهتي حركت دهند كه خواهان آن بودند. يكي از روزهايي كه نوسان‌گيران حداقل براي يك ساعت كنترل بازار را به دست گرفتند، منجر به ورود دلار به كانال 12 هزار توماني شد. هرچند كه با تغيير تاكتيك بازارساز در جهت مقابله با نوسان‌گيران، به سرعت مسير قيمتي تغيير كرد. روز يكشنبه نيز بازار شاهد مقاومت نوسان‌گيران در برابر عرضه بازارساز بود؛ افزايش خريدهاي معامله‌گران غيررسمي و بالا رفتن حجم معاملات موجب شد كه قيمت در اين روز افزايشي شود. با اين حال، بازارساز نيز توانست مانع از مرز‌شكني دلار شود كه مي‌توانست موجب ورود تقاضاي جديد به بازار شود. از يكسو بايد تحليل كرد كه چرا رفتار نوسان‌گيران در آغاز زمستان تغيير كرده است و از سوي ديگر بايد ديد كه در نهايت اين تقابل در انتهاي زمستان به برتري كدام طرف منجر خواهد شد.
** چرا رفتار نوسان‌گيران تغيير كرد؟
به گفته فعالان، اولين عاملي كه در ابتدا زمينه‌ساز تغيير رفتار نوسان‌گيران شد، افزايش تقاضاي فصلي در آستانه پايان سال ميلادي بود. به گفته فعالان، هر سال هرقدر به انتهاي سال ميلادي نزديك مي‌شويم، تقاضاي شركت‌هاي تجاري افزايش پيدا مي‌كند. اين شركت‌ها بيشتر به‌دنبال آن هستند كه با تهيه ارز، تسويه‌هاي سالانه خود با طرف‌هاي خارجي را انجام دهند. دركنار اين، برخي از افراد در دوران تعطيلات كريسمس به آن سوي آب‌ها مي‌روند و در نتيجه تقاضاي مسافرتي و اسكناس تا حدي بيشتر مي‌شود. به اين دو بايد تقاضاي ارزي دانشجويان را نيز اضافه كرد كه معمولا در اين مقاطع تقاضاي ارزي آنها افزايش مي‌يابد، چراكه به‌دنبال تامين هزينه‌هاي اخذ پذيرش خود از دانشگاه‌هاي خارجي هستند. افزون بر اينها، به گفته فعالان، عوامل ديگري نيز در بازار انتظارات نوسان‌گيران را تحت تاثير قرار داده است. يكي از مهم ترين عوامل كه در روزهاي اخير نوسان‌گيران ارزي بيشتر به آن اشاره مي‌كنند، كاهش بهاي نفت در بازارهاي جهاني بود. آنچه معامله‌گران غيررسمي بر آن تاكيد دارند اين است كه با كاهش درآمدهاي نفتي، ميزان درآمدهاي ارزي نيز كاهش خواهد يافت و اين امر در نهايت سمت عرضه را مي‌تواند دچار ضعف كند. نوسان‌گيران از سوي ديگر تاكيد دارند، در سمت انتظارات اتفاق جديدي رخ نداده است كه منجر به تغييرات بنيادي در وضعيت عرضه و تقاضاي بازار شود. از نظر آنها، بازار در مقطعي به شكل هيجاني در مسير افزايشي قرار گرفت، ولي در سه ماه ابتدايي پاييز بخش زيادي از اين هيجان تخليه نشد و در حال حاضر دلالان حاضر به خريد ارز در مرز 10 هزار توماني هستند. در مقابل تحليلگراني كه باور دارند، تغيير رفتار نوسان‌گيران در نهايت منجر به رشد دلار خواهد شد، كاهشي‌هاي بازار قرار دارند كه بيش از هر عاملي بر قدرت عرضه بازارساز و تاكتيك‌هاي جديد او اشاره مي‌كنند. به گفته آنها، بازارساز در شرايطي كه كمتر معامله‌گري تصور مي‌كرد، قيمت دلار را از كانال 17 هزار توماني عقب برد و پس از آن طي چند مرحله قيمت شاخص ارزي را به‌تدريج به سمت مرز 10 هزار توماني هدايت كرد. در نتيجه بازارسازي كه چنين كاهشي را طي 3 ماه رقم زد، حداقل توانايي مديريت قيمتي در همين سطوح را نيز خواهد داشت.
** نرخ رسمي سكه و دلار در ماه هشتم
پس از بايكوت نرخ بازار آزاد در دوران نرخ دلار 4200 توماني در ارديبهشت، خرداد و تيرماه، از مرداد انتشار آمار رسمي نرخ آزاد از سر گرفته شد. بانك مركزي در گزارش‌هاي ماهانه خود از شاخص‌هاي اقتصادي، نرخ ارز بازار آزاد را نيز گزارش مي‌كند. در آخرين گزارش منتشرشده كه مربوط به آبان‌ماه است، نرخ ارز ميانگين بازار آزاد در دومين ماه پاييز نزديك به 13 هزار و 800 تومان اعلام شده است. اين نرخ نسبت به مهرماه با كاهش 6.9 درصدي همراه بوده و اين اولين ماهي بوده كه طبق آمار رسمي، نرخ ارز در بازار آزاد كاهش يافته است. اين روند باعث شد تا رشد نقطه به نقطه نرخ ميانگين ارز نيز كاهشي شود. مطابق آمار بانك مركزي نرخ ميانگين ارز در آبان 97 نسبت به آبان 96 معادل 239.4 درصد رشد كرده است؛ اين عدد نسبت به مهرماه بيش از 30 درصد كاهش يافته است.
سكه نيز در آبان‌ماه، اولين ماه كاهشي در سال 97 را ثبت كرد. قيمت سكه برخلاف ارز، دچار بايكوت آماري نشده بود. مطابق گزارش بانك مركزي، بيشترين رشد متوسط قيمت فروش سكه (طرح جديد) در مرداد ماه با رشد 32 درصدي رخ داده بود. اما نرخ رشد در ماه‌هاي بعدي كاهش يافت تا اينكه در دومين ماه پاييز، قيمت سكه روند كاهشي را پيش گرفت. براساس داده‌هاي بانك مركزي، متوسط قيمت فروش سكه در بازار آزاد تهران در آبان‌ماه، 4 ميليون و 414 هزار تومان بوده كه 2.7 درصد، افت ماهانه داشته است.
منبع: روزنامه دنياي اقتصاد؛ 1397،10،10
گروه اطلاع رساني **1699**2002
تهران- ايرنا- در دومين روز از دومين هفته دي‌ماه، نوسان‌گيران سعي كردند قيمت دلار را به كانال 11 هزار توماني ببرند، ولي بازارساز با نگه داشتن عرضه ارز در سطح نسبتا مطلوب مانع از مرز شكني اين ارز شد. با اين حال، ميزان تقاضا در بازار به اندازه‌اي بود كه قيمت با رشد 250 توماني به سطح 10 هزار و 800 توماني برسد.
