به گزارش خبرنگار ايرنا، شايد تحمل درد و رنج ديده نشدن در جامعه هم مانند نداشتن نان آور براي خانه بخشي از سرنوشت اين زنان است كه بايد در گرگ و ميش هواي بامدادي به سر كار بروند و با تاريك شدن هوا به خانه برگردند.
اين زنان، تابستان ها قرباني گرما و شرجي طاقت فرساي هوا هستند و در فصل سرد سال هم بايد سوز تيغ سرما را از بامداد تا شامگاه در دست و صورتشان تحمل كنند تا بتوانند لقمه ناني براي جمع خانواده فراهم نمايند.
چهره اين زنان نه تنها براي مازندراني ها، كه براي مسافران و گردشگران نيز بايد آشنا باشد، زناني كه سرويس اياب و ذهاب بيشترشان نيسان هاي آبي رنگ بي چادر يا با چادر در فصل گرم و سرد سال است و هر بامداد و شامگاه در ميان خودروهاي رنگارنگ مسافران و مجاوران در حال تردد در جاده هاي اصلي، چون نقطه اي بر بوم سفيد قابل تشخيص هستند.
سميه ، بانوي 50 ساله بابلي يكي از اين زنان است كه سختي هاي روزگار و اجبار زمانه براي تامين معيشت فرزندان او را به كارگر روزمزد فصلي تبديل كرده است. سميه از 10 سال پيش كه همسرش را به خاطر بيماري سرطان از دست داده، مردانه براي كار كردن و تامين هزينه زندگي كفش و كلاه كرد و اين روزها به ' خاله سميه ' دهها زن كارگر ديگر تبديل شده است.
اين زنان هر روز در فصل برداشت مركبات از روستاهاي اطراف بابل با ميني بوس يا خودروي وانت و گاهي حتي كاميون به باغ هاي قائمشهر مي روند تا معيشت خانواده اشان را تامين كنند.
ميوه چيني ، سبزي چيني ، نشاي برنج، وجين مزارع و دهها شغل ديگر كارگري در مازندران، بيشتر وابسته به وجود اين زنان است كه در تمامي مناطق استان در تمامي فصل سال كم و بيش قابل مشاهده هستند.
آمار جامعه كارگري زنان روزمزد در مازندران نه تنها با توسعه تكنولوژي و كاربرد آن در كشاورزي كمتر نشده، بلكه تفاوت فاحش دستمزد درخواستي مردان براي كار مشابه سبب شده است تا كارفرمايان براي به كارگيري زنان بيشتر ترغيب شوند.
اين زنان كارگر فصلي و روزمزد از هيچ حق و حقوقي برخوردار نيستند؛ نه بيمه كاري دارند و نه از بيمه در مقابل سوانح برخوردارند. ساعات كارشان را كارفرمايان بسته به آز و طمع خودشان تعيين مي كنند، استراحت در ساعات كاري برايشان خط قرمز است و تهيه خورد و خوراك در طول كار 10 تا 12 ساعته روزانه هم با خودشان است كه بايد از محل دستمزدي كه حدود يك سوم دستمزد مردان است، تامين كنند.
با همه اين مشقات و سختي ها، واژگوني ميني بوس و چپ كردن نيسان آبي حامل زنان كارگر را بايد به حساب بداقبالي آنان گذاشت كه حتي به اندازه يك تصادف معمولي خودروهاي گران قيمت در عصر فضاي مجازي و شبكه اجتماعي براي كاربران و مخاطبان تاثر برانگيز نمي شود.
واژگوني ميني بوس حامل كارگران زن در گلوگاه كه پنجم دي ماه اتفاق افتاد و براثر آن 14 كارگر زن كه همگي بين 20 تا 48 سال سن داشتند به همراه تنها مردي كه راننده ميني بوس بود زخمي شدند، از جمله اين حوادث است كه كمترين واكنش رسانه اي را به دنبال داشت.
زنان سرنشين ميني بوس همگي از كارگران باغ مركبات بودند كه هنگام بازگشت از كار پرتقال چيني دچار اين حادثه شدند و اين دومين حادثه واژگوني ميني بوس حامل زنان كارگر روزمزد در مازندران طي كمتر از دو ماه گذشته بود.
بيست و هشتم آبان ماه امسال هم واژگوني يك دستگاه ميني بوس به داخل كانال آب در حاشيه جاده اسلام آباد شهرستان مياندرود سبب زخمي شدن 24 تن از سرنشينان آن شد كه تمامي آنها به جز راننده زن بودند.
مصدومان آن حادثه هم تمامي زناني بودند كه از كار نارنگي چيني در باغ هاي منطقه به خانه هايشان باز مي گشتند.
** فقدان آگاهي، مهم ترين مشكل زنان كار در مازندران
مديركل امور بانوان استانداري مازندران در باره مصائب اين زنان به خبرنگار ايرنا گفت: متاسفانه بانوان كارگر روستايي به واسطه زندگي در روستاهاي دور دست استان و عدم دسترسي به منابع اطلاعاتي، از حقوق كار و حقوق خود بي خبر هستند.
سميه قاسمي طوسي افزود: در حوزه بانوان و كار، قوانيني وجود دارد كه از حقوق زن و كارگر دفاع مي كند، اما از آنها عملا در مازندران و بسياري از استان هاي ديگر استفاده اي نمي شود.
وي گفت: دولت هم تاكنون براي محروميت زدايي و هم در حوزه اشتغال زايي طرح هاي خوبي را به اجرا گذاشته است كه مي توان از سوي نهادهايي همچون بهزيستي ، كميته امداد، اداره كار و ديگر نهادهاي اجرايي و حمايتي به آن دست يافت.
مديركل امور بانوان استانداري مازندران به پرداخت تسهيلات خود اشتغالي به زنان روستايي در زمينه هاي مختلف از جمله گردشگري ، پرورش دام و ماكيان، صنايع دستي و كشاورزي اشاره كرد و گفت: با توجه به برخورداري بسياري از بانوان استان از اين طرح ها ، اما هنوز زناني در استان هستند كه به دليل فقدان آگاهي تن به كارگري روزمره با كمترين دستمزد مي دهند.
وي افزود: با توجه به سابقه طولاني و چندين دهه اي اين مدل از كار زنان در استان مازندران، اما هيچگونه ساماندهي ، چاره انديشي و ضوابط قانوني براي جلوگيري اين شكل از فعاليت اقتصادي بانوان نشده است.
قاسمي طوسي با تاكيد بر پايين بودن سطح امنيتي فعاليت اين دسته از زنان در استان مازندران، گفت: بايد دستگاههاي متولي براي ساماندهي اين مشكل پاي كار بيايند و امور بانوان استانداري با جديت به دنبال راهكار درست براي جلوگيري از ادامه وضعيت موجود و يا ساماندهي اين شكل از فعاليت بانوان است.
مديركل امور بانوان استان مازندران بر استفاده از ظرفيت هاي محلي همچون بخشداري ها و دهياري ها براي آگاهي بخشي زنان كار تاكيد كرد و گفت: دهياري ها و بخشداري ها به عنوان نزديك ترين نهاد هاي اجرايي و خدماتي بيشترين تماس را با اين قشر دارند و مي توانند بيشترين تاثير را داشته باشند.
طوسي توجه رسانه ها براي آگاهي بخشي به اين قشر را نيز مهم عنوان كرد و گفت: رسانه ها مي توانند با آگاهي سازي زنان از حقوق و امتيازات خود، آنان را نسبت به كارهاي استثمار گونه مطلع سازند و امكاناتي كه دولت براي توانمند سازي آنان ارائه مي دهد را در اختيارشان بگذارد.
** پايان شرايط استثمارگونه كارگري زنان با اندكي تدبير
يك كارشناس مطالعات زنان و خانواده نيز به خبرنگار ايرنا گفت: ورود بانوان به عرصه توليد محصولات سالم كشاورزي در مازندران با سرمايه گذاري آموزشي دولت از طريق اجراي طرح ارتقاي مهارت هاي شغلي زنان روستايي آغاز شده است اما توسعه اشتغال زنان روستايي نيازمند همراهي كارآفرينان و ايده هاي نو مي باشد.
مريم محمدي افزود: مازندران با توليد 72 نوع محصول يكي از قطب هاي مهم توليد محصولات كشاورزي در كشور است و ظرفيت فراواني براي راه اندازي كسب و كارهاي مربوط به اين صنعت از جمله خشك سازي ميوه ها، كارخانه هاي كمپوت سازي و آب ميوه و غيره دارد و مي تواند اولويت توجه كارآفرينان قرار گيرد كه با توجه به عدم لزوم تخصص يا دانش حرفه اي مي توانند زنان روستايي را به كار بگيرند.
محمدي با اشاره به لزوم استقبال از كارآفرينان غيربومي و رفع محدوديت ها در اين زمينه در روستاها ادامه داد: متوليان ارائه تسهيلات خوداشتغالي و كارآفريني بويژه در مناطق روستايي مي توانند با استقرار الزاماتي و مشوق هايي مبني بر به كارگيري زنان خود روستا در طرح اشتغالزايي زمينه هاي توسعه فعاليت زنان روستايي را فراهم كنند.
وي گفت: به عنوان مثال در طرح هاي گردشگري از جمله بوم گردي ها و يا اقامتگاه ها مي توان از ظرفيت زنان روستايي كه خود گنجينه اي از سنت ها و آداب و رسوم از جمله در آشپزي و يا پخت و پز انواع ترشيجات و غيره هستند، نان پزي در برابر گردشگران و معرفي ميراث معنوي منطقه استفاده كنند.
محمدي طراحي و ساماندهي بازارچه هاي محلي روستايي و استفاده اصولي و قاعده مندتر ظرفيت زنان در اين بخش را نيز از ديگر نمونه هاي رهايي زنان روستايي از وضعيت استثمارگونه كارگري امروز برشمرد.
به گفته او نظام مندي زنان كارگر روزمزد روستايي كه روز به روز هم با توجه به شرايط اقتصادي بر تعداد آنها افزوده مي شود، همچنين مي تواند در قالب راه اندازي شركت هاي خدماتي تحت نظارت و با مجوز و معرفي از سوي آنها به كارفرمايان با كاهش تعرفه هاي عضويت در اين شركت ها باعث جلوگيري از سوء استفاده كارفرمايان و واسطه ها شود.
گزارشي از : شقايق نائيجيان
9919/1654
ساري- ايرنا- دومين ميني بوس حامل زنان كارگر روزمزد باغ هاي مركبات مازندران در حالي به فاصله كمتر از دو ماه واژگون شد و تمامي سرنشينانش را زخمي كرد كه همانند گذشته هيچ تاثري را بر نيانگيخت و مورد توجه كمتر رسانه اي قرار گرفت.
