به گزارش ایرنا، با وقوع هر زلزله و پس لرزه قدرتمند و ایجاد ترك های كوچك و بزرگ بر بدنه بنا، استحكام و مقاومت سازه مورد سوال قرار می گیرد كه نباید به سادگی و به عنوان یك حالت عادی از كنار آن عبور كرد.
مشخص است كه خانه های قدیمی و با قدمت بالا نمی توانند، در برابر بی تابی های متعدد زمین تاب آورند و باید با بهره گیری از دانش فنی روز و مشاوره از مهندسان توانمند و متخصص تصمیماتی برای مقاوم سازی و یا نوسازی آنها گرفته شود.
اكنون كه استان كرمانشاه پس از وقوع زلزله سهمناك 7.3 دهم ریشتری 21 آبان سال گذشته سرپل ذهاب، در معرض بیش از 6هزار و 400 پس لرزه قرار گرفته به منظور شناخت علایمی كه از كاهش مقاومت ساختمان خبر می دهند گفت و گویی با مسئولان و كارشناسان انجام داده ایم كه شما را به ادامه آن دعوت می كنیم.
** ساختمان هایی كه توان آنها كم می شود
بیژن كلهرنیا كارشناس و متخصص شهرسازی در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: در تمام پهنه اوراسیا گسل های زلزله خیز فعال شده و شاهد تداوم پس لرزه ها در استان هستیم كه اگر شدت آن ها به اندازه شدت تخریب نرسد آسیب چندانی برای ساختمان نخواهد داشت.
این عضو هیات علمی دانشگاه رازی كرمانشاه ادامه داد: اگر پس لرزه منجر به پیدایش ترك های مشهود و ریز در ساختمان شود به این معنا است كه ساختمان در آستانه از دست دان مقاومت است.
وی با بیان اینكه صدور دستور كلی در چنین مواردی به مطالعه علمی نیاز دارد ، ادامه داد: بهتر است ساختمان هایی كه به ترك خوردگی دچار شده مورد بررسی و مشاوره مهندسان سازه قرار گیرند، كه شاید جدا از زلزله، ساختمان با خطرات دیگری مواجه باشد.
كلهرنیا افزود: مهندسان مشاور و با صلاحیت، پس از بررسی ساختمان، نظرات خود را برای انجام مقاوم سازی موضعی و یا كلی بیان می كنند و عمر مفید ساختمان و وضعیت اسكلت را ارزیابی می كنند كه این مورد برای ساختمان هایی كه صاحبان آنها حساس خطر می كنند به كار می آید.
این صاحب نظر افزود: ساختمان هایی كه مقاومت نسبی دارند و اندكی از لحاظ فنی و مهندسی پیشرفته هستند پس لرزه های جزیی به آن ها آسیب نمی رساند.
** عمرمفید ساختمان چه اندازه است؟
كلهرنیا با تاكید براینكه باید روند مقاوم سازی را جدی گرفت، افزود: ساختمان مرمتی ساختمانی است كه عمر زیادی از آن گذشته، اسكلت آن آجری و سقف آن تیرآهن است، عمرمفید مشخصی دارد كه پس از 30 سال باید به فكر مقاوم سازی آن بود.
این استاد دانشگاه یادآور شد، ساختمان هایی كه اسكلت فلزی و بتنی دارند از مقاومت بیشتری برخوردارند و عمر مفید آنان معمولا به 50 سال هم خواهد رسید.
وی اضافه كرد: گاه در صورت امكان ساختمان های قدیمی به جای اینكه مقاوم سازی شوند به صرفه تر است كه تخریب و نوسازی شوند تا سازه با اطلاعات جدیدتری مقاوم سازی شود.
این كارشاس شهری با تاكید براینكه شكل تقارن ساختمان یكی از شاخصه هایی است كه گویای مقاومت ساختمان است، ادامه داد: در نهایت این صاحب ملك است كه پس از مشورت باید برای مقاوم سازی و یا نوسازی ساختمان اقدام كند.
در ادامه رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان كرمانشاه به ایرنا اظهار داشت: بحث مقاوم سازی با تغییر آیین نامه و كاربری ضرورت می یابد كه اكنون بحث زلزله مزید بر علت شده و مردم تمایل دارند از سازه ای كه در آن زندگی می كنند، اطمینان یابند.
حسن شرفی ادامه داد: برای تحقق این امر مردم می توانند به سازمان نظام مهندسی مراجعه كنند و از یك مهندس متخصص مشورت بگیرند تا ساختمان مورد بررسی و مدل سازی قرار گیرد و مشخص شود كه آیا می تواند براساس آیین نامه های روز در برابر زلزله مقاوم باشد؟
شرفی افزود: اگر ساختمان قدیمی ساز باشد در برابر زلزله و پس لرزه مقاوم نیست و باید المان هایی كه می تواند بار زلزله را تحمل كند به ساختمان اضافه شود.
** وقتی مقاوم سازی به صرفه نیست
وی معتقد است، در برخی مواقع ممكن است تعمیرات و مقاوم سازی به مراتب دشوارتر از نوسازی باشد و هركدام از شهروندان می توانند با مشاوره از مهندسان دارای صلاحیت، ساختمان خود را در برابر زلزله مقاوم كنند و ایمنی آن را بالا ببرند.
این مسئول با بیان اینكه مقاوم سازی با هزینه همراه است، افزود: شاید در چنین شرایط اقتصادی، شهروندان كمتر به مقاوم سازی دست بزنند، با این وجود در بحث بازآفرینی شهری تشویق ها و تسهیلاتی در این زمینه وجود دارد.
این استادیار عمران ادامه داد: پس از زلزله سال گذشته بسیاری از ساختمان ها نوسازی و مقاوم سازی شدند و نظام مهندسی بیشتر متولی تهیه نقشه ها و نظارت بوده تا ساختمان متناسب با آیین نامه زلزله طراحی شود كه با زلزله و پس لرزه های ادامه دار امسال، با مشكلی مواجه نشده ایم و شاخص ها توانسته در برابر زلزله مقاومت كند.
او یادآور شد، با این وجود باید پذیرفت كه نقص ها و خطاهایی به دلیل سرعت در ساخت و ساز و یا عدم تهیه مصالح استاندارد در برخی واحدها وجود دارد.
** تدابیر دولت در طرح بازآفرینی شهری
بدیهی است ساختمان هایی كه دارای مصالح غیراستاندارد و یا بافتی فرسوده هستند پس از زلزله و پس لرزهای شدید آسیب می بینند.
چنانچه معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری كرمانشاه در گفت و گو با ایرنا، با بیان اینكه آسیب های زلزله در 2 بخش بافت روستایی و بافت های فرسوده شهری آَشكار است، ادامه داد: دولت در بخش بافت فرسوده شهری در طرح بازآفرینی شهری و مسكن امید، 400 هزار واحد را در نظرگرفته است و در بخش روستایی هیچ محدودیتی ندارد.
مهرداد سالاری با تاكید براینكه برای بهسازی مسكن روستایی تسهیلات مناسب با بهره اندك درنظر گرفته شده، ادامه داد: همچنین در طرح بازسازی و بازآفرینی شهری وام با بهره 18 درصد پرداخت می شود كه 9 درصد این میزان توسط دولت پرداخت می شود و سازنده با داشتن تسهیلات 9 درصدی به ساخت و ساز در مدت 2 سال اقدام می كند.
سالاری ادامه داد: پس از اتمام، ساختمان به مصرف كننده واگذار می شود و وی می تواند از تسهیلات بانك مسكن كه دارای شرایط ویژه ای است استفاده و بدهی خود را به صورت اقساط به سازنده پرداخت كند.
وی با بیان اینكه تسهیلاتی از سوی بنیاد مسكن انقلاب اسلامی و راه و شهرسازی برای مقاوم سازی در نظر گرفته شده است، افزود: این تسهیلات به ویژه در مناطق روستایی با استقبال رو به رو شده است.
** بازسازی 23 هزار و 500 واحد به پایان رسید
اینكه چه میزان واحد مسكونی از زلزله 7.3 دهم ریشتری سال گذشته سرپل ذهاب در استان احداث، تعمیر و یا مقاوم سازی شده و چه شرایطی برای تشویق به سمت مقاوم سازی انجام شده سوالی است كه از جانشین ستاد هماهنگی ستاد بازسازی مناطق زلزله زده استان كرمانشاه پرسیده می شود.
علی فولادی در گفت و گو با ایرنا، از تشكیل 103 هزار پرونده در همین راستا از زلزله سال گذشته تاكنون خبر داد و افزود: از این تعداد، واحدهایی بودند كه باید نوسازی می شدند كه تاكنون احداث 36 هزار و 500 واحد در دست اقدام قرار گرفته كه برخی از آنها به اتمام رسیده است.
فولادی با بیان اینكه عملیات بازسازی 23 هزار و 500 واحد به اتمام رسیده ، ادامه داد: كار ساخت 60 هزار واحد نیز در دست تعمیر قرار دارد كه 58 هزار و 500 واحد آن به اتمام رسیده است.
وی ادامه داد: مسكن های مهر شیرودی، الوند و واحدهای تكی و 2 طبقه در شهرستان سرپل ذهاب هم با نقشه و دستور ویژه ای در مسیر مقاوم سازی قرار گرفته اند كه در كل می توان گفت تا به امروز نزدیك به 82 هزار واحد احداث و تعمیر شده اند كه قابل بهره برداری هستند.
** تعمیر 11 هزار واحد سرپل ذهاب به پایان رسید
فولادی ادامه داد: در شهرستان زلزله زده سرپل ذهاب، تعمیر 11هزار واحد و كار 2 هزار واحد احداثی به پایان رسیده و مابقی واحدها هم در مرحله احداث اسكلت، دیوارچینی و نازك كاری هستند.
وی افزود: درصددیم بازسازی و تعمیر واحدهای شهری تا اواسط سال آینده به پایان برسد و در مناطق روستایی حتی واحدهای فرسوده ای كه فاقد تاب آوری در زلزله های بعدی بوده اند را بازسازی كرده ایم، چنانچه واحدهایی كه دوباره نوسازی شدند در زلزله های پرقدرت بعدی آسیبی ندیده اند.
** 73 میلیون تومان تسهیلات برای احداث هر واحد شهری
فولادی به وجود 2 اصلاحیه و سه مصوبه اصلی در هیات دولت اشاره كرد و ادامه داد: در این سه مصوبه در زمینه واحدهای احداثی شهری 73 میلیون تومان برای هر واحد تسهیلات و كمك های بلاعوض پرداخت می شود.
وی ادامه داد: یعنی برای هر واحد احداثی شهری 50 میلیون تومان وام، 10 میلیون تومان وام معیشت و 13 میلیون تومان نیز به عنوان وام بلاعوض پرداخت می شود.
فولادی اضافه كرد : همچنین در واحدهای روستایی در مجموع 57 میلیون تومان تسهیلات و كمك بلاعوض پرداخت می شود كه در واقع وام ساخت 35 میلیون تومان است، 10 میلیون تومان تسهیلات معیشتی و 12 میلیون تومان كمك بلاعوض می باشد.
** تسهیلات واحدهای تعمیری زلزله زده چه میزان است؟
این مسئول با بیان اینكه پرداخت تسهیلات برای واحدهای تعمیری درجه بندی شده است، ادامه داد: تعمیری های نوع یك كه بیشترین آسیب را متحمل شده 12 میلیون تومان تسهیلات با 2 میلیون تومان كمك بلاعوض دریافت می كنند.
وی افزود: واحدهای تعمیری نوع 2 نیز هشت میلیون تومان تسهیلات با یك و نیم میلیون تومان كمك بلاعوض، واحدهای تعمیری نوع سه نیز 6 میلیون تومان تسهیلات با یك میلیون تومان كمك بلاعوض دریافت می كنند.
نكته ای كه در پایان این گزارش لازم است به آن اشاره شود این است كه خوشبختانه هیچ یك از واحدهای بازسازی شده مناطق زلزله زده استان كرمانشاه در هزاران پس لرزه ای كه طی یك سال اخیر حتی با شدت 6.4 ریشتر به وقوع پیوسته آسیب ندیده است.
از زمان وقوع زلزله 7.3 ریشتری در 21 آبان سال 96 تاكنون بیش از 6 هزار و 400 پس لرزه در استان كرمانشاه به ثبت رسیده است.
زمین لرزه 7.3 ریشتری 21 آبان 96 در 11 كیلومتری بخش ازگله، 32 كیلومتری شهرستان سرپل ذهاب در غرب كرمانشاه 620 كشته و 12 هزار و 386 مصدوم داشت.
این زلزله به 10 شهرستان و یك هزار و 932 روستای استان كرمانشاه خسارت وارد كرد و براساس ارزیابی های صورت گرفته 103 هزار واحد مسكونی شهری و روستایی نیز آسیب كلی و جزئی دید.
گزارش از زهره كریم زاده
7460/8066
كرمانشاه - ایرنا - ساختمان هایی كه در برابر وقوع زلزله و پس لرزه های قدرتمند ایستادگی می كنند، گاه با علایمی در ظاهر خود، از كاهش استقامت و ایستادگی در برابر فشارهای زمین خبر می دهند كه زنگ هشداری برای مقاوم سازی و شاید هم نوسازی آنها به حساب می آید.
