به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا؛ سكوت و سكون ظاهری كه در 1356 خورشیدی مبارزات مردمی دچار آن شده بود، رژیم پهلوی را به این باور رساند كه مبارزات را سركوب كرده است اما شهادت آیت الله سید مصطفی خمینی در اول آبان همان سال بستر جدیدی برای مبارزات انقلابی به وجود آورد و باعث شد، سرمایه های مبارزاتی سال های بعد از 15 خرداد 1342خورشیدی را به آرامی شروع به بار دادن كند. از این رو مردم با برگزاری مراسم متعدد در سوگ فرزند امام(ره) در صحنه مبارزات ضد رژیم، حضور مؤثری نشان دادند.
چنین شرایطی باعث شد تا در 17 دی 1356خورشیدی محمدرضا پهلوی فرمان حمله جدید به مقام مرجعیت شیعه و امام خمینی(ره) را صادر كند و به دستور او مقاله ای با عنوان «ایران و استعمار سرخ و سیاه» با امضای مستعار «احمد رشیدی مطلق» تهیه شد و «داریوش همایون» وزیر اطلاعات و جهانگردی نیز مأموریت یافت تا این مقاله را در یكی از روزنامه های كشور به چاپ برساند.
پس از خودداری روزنامه كیهان از چاپ مقاله اهانت آمیز، روزنامه اطلاعات كه به سازمان اطلاعات و امنیت كشور(ساواك) و دربار نزدیك تر بود، مقاله را چاپ كرد. نویسنده مقاله با هم دست توصیف كردن روحانیت و حزب توده به عنوان عوامل استعمار سرخ و سیاه، به شخص امام خمینی(ره) توهین كرد.
مقاله موجی از اعتراض را در میان مردم و روحانیان برانگیخت و شهر قم را به فریاد و اعتراض فراخواند و نام و یاد امام راحل را در ذهن ها زنده كرد. طلاب با تعطیل كردن درس‌ها به منازل مراجع تقلید و مجتهدان نامدار رفتند و با آنها اعلام همدردی كردند. روز بعد بازار قم نیز تعطیل شد و افراد به حركت اعتراضی خویش ادامه دادند.
سازمان اطلاعات و امنیت قم و شهربانی به كمك نیروهای كمكی كه از تهران وارد شده بودند، در سطح شهر به ویژه در حوالی مدارس علمیه و مرقد حضرت معصومه(س) متمركز شدند. مردم و طلاب در مقابل مدرسه خان و میدان آستانه تجمع كردند و با راهپیمایی به طرف منزل بزرگان حوزه رفتند و پس از آن درگیری ها شكل گرفت.
با دستور فرمانده نیروهای امنیتی، تیراندازی به طرف مردم شروع شد. با به زمین افتادن تعدادی از مردم جمعیت در كوچه های اطراف پناه گرفتند. مردم با هر آنچه كه به دست می آوردند، مقابل مأموران مسلح رژیم ایستادند. جنگ و گریز تا ساعت هایی از شب ادامه یافت و تعدادی زیادی از مردم به شهادت رسیدند.
** نقش قم در انقلاب اسلامی
قم به عنوان مرجع تولید كننده دانش دینی در تحولات دوران معاصر ایران به خصوص پیروزی انقلاب اسلامی نقش مهمی ایفا كرده است كه عامل اصلی این تحول، نقش موثر علمای دینی به ویژه امام خمینی(ره) به عنوان كارگزاران حوزه علمیه به شمار می رفت.
این شهر از زمان شروع نهضت از 1341خورشیدی تا پیروزی آن در 1357 خورشیدی همواره پیشتاز بود كه این مهم را می توان در قیام مردمی قم در 19 دی 1356 خورشیدی به خوبی مشاهده كرد.
آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری امروز در دیدار با مردم قم در حسینیه امام خمینی(ره) در سالروز قیام 19 دی در خصوص نقش این شهر در انقلاب فرمودند: «قم همان‌جایی است كه سرچشمه‌ای برای آن شطّ جوشان حركت و مقدمه‌ای برای انقلاب شد ... قم شهر انقلاب، مركز انقلاب و مادر انقلاب است. البته انگیزه‌هایی وجود دارد كه فضای قم را تغییر دهند و فضا و روحیه انقلابی قم را كم‌رنگ كنند. از كید و مكر دشمن نباید غافل شد».
مقام معظم رهبری همچنین بیان داشتند: «قم سرچشمه اصلی انقلاب و حوزه قم پشتوانه معنوی برای آن حركتی است كه دنیا را تكان داد و البته ما هنوز در آغاز راهیم».
**بیانات مقام معظم رهبری
ایشان هر ساله به مناسبت قیام تاریخی 19 دی با مردم قم دیدار می كنند و به نقش این شهر و مبارزات آنها در پیروزی نهضت امام خمینی(ره) اشاره دارند. مقام معظم رهبری در یكی از سخنان خود فرموده اند: «مردم قم قبل از آنكه حركت بزرگی از ملّت ایران دیده بشود و شروع بشود، قیام كردند. خب، حركت مردم قم حركت بسیار اثرگذاری بود و ایران را لرزاند؛ همه‌ی دلهای آماده را متوجّه یك فرصتی و یك امكانی و یك حقیقتی كرد و نهضت به راه افتاد».
ایشان همچنین این شهر را «شهر علم، شهر جهاد و شهر بصیرت» می دانند و می فرمایند: «حادثه نوزدهم دی یك مقطع تاریخی در زندگی سیاسی ملت ایران است. قهرمان این حادثه هم مردم قم هستند؛ اعم از جوانان پرشور و مردم مؤمن در آن شهر و حوزه‌ی كهنِ علمیه جوان شده كه نقش خود را به معنای حقیقی كلمه، آن روز و پس از آن روز ایفا كرد ... چهره قم، به عنوان یك نقطه روشن و درس‌آموز در طول نهضت، برای ملت ما و ملت های دیگر باقی ماند».
**آثار و نتایج قیام 19 دی
قیام 19 دی قم با مظلومیت شهدا و حركت روحانیت و مردم به بار نشست و حركت ساز شد. پیام امام(ره) روح تازه ای در كالبد ملت دمید و انقلاب آهنگ و شتاب تازه ای به خود گرفت. مبارزه علیه رژیم طاغوت شكل همه جانبه ای پیدا كرد.
به دنبال قیام 19 دی، نهضت به شهرهای دیگر كشیده شد و حماسه چهلم ها شكل گرفت. تبریز، یزد، جهرم، تهران، مشهد و شهرهای دیگر كشور شاهد قیام هایی خونین در گرامیداشت شهدا بودند. نخست تبریز در چهلم شهدای قم به خاك و خون كشیده شد و پس از آن شهرهای دیگر به همین ترتیب شاهد حماسه هایی جاوید بودند. حماسه چهلم ها نهضت را به ثمر رساند و با بازگشت امام خمینی (ره) به كشور به پیروزی انقلاب اسلامی انجامید.
به این ترتیب 19 دی نقطه عطفی در نهضت اسلامی مردم به رهبری امام خمینی(ره) بود كه مشعل انقلاب را شعله ور ساخت و پیروزی علیه حكومت طاغوت را به ارمغان آورد.
پژوهشم9370**2002**9131
تهران- ایرنا- مردم قم در 19 دی 1356خورشیدی با روحیه‌ای انقلابی و عزمی استوار، فریاد درود بر خمینی سر دادند؛ قیامی كه باعث شد مشعل انقلاب شعله ور بماند و پیروزی علیه حكومت طاغوت را به ارمغان بیاورد.
