با وجود اقدام ها و تلاش دولت های مختلف برای كاهش این معضل زیست محیطی، هنوز چتر آلایندگی بر سر شهر اراك سایه افكنده و ساكنان آن در روزها خاكستری برای نفس كشیدن و گذران زندگی روزمره مشكل دارند.
تاكنون هیچ طرح مطالعاتی جامعی در خصوص تاثیر آلاینده های شهر اراك بر انواع بیماری ها صورت نگرفته اما، بسیاری از پزشكان بر این باورند كه آمار برخی بیماری های سخت درمان و انواع آلرژی ها در اراك از میانگین كشوری بالاتر است و این مهم لزوم توجه مسئولان برای راه اندازی پژوهشكده سلامت را دوچندان می كند.
انجام یك كار مطالعاتی دقیق برای بررسی نقش آلاینده ها در سلامت مردم اراك یك نیاز جدی است كه مسئولان مربوطه باید در این راستا با حساسیت ویژه ورود كنند.
نماینده سازمان های مردم نهاد در تدوین برنامه ششم توسعه كشور گفت: بحث آلودگی هوای اراك از موضوعات مهم است اما، به صورت موردی و بیشتر زبانی مورد توجه مدیران شده و اقدامات عملی در این زمینه ناقص و كند به پیش می رود.
«سیاوش آقاخانی» افزود: ادعا می شود آلودگی هوای اراك كاهش یافته اما،هیچ مستند و مرجع علمی برای تایید این مدعا نیست و بسیاری از كارشناسان معتقدند به واقع وضعیت از دوران گذشته بهبودی ندارد.
وی بیان كرد: اثربخشی دقیقی بر اساس شمار ایستگاه های پایش هوا وجود ندارد، در شهر اراك تنها پنج ایستگاه پایش وجود دارد در حالیكه حداقل حدود 30 ایستگاه نیاز است.
استاد دانشگاه پیام نور استان مركزی ادامه داد: كاهش برخی از آلاینده ها به دلیل بارندگی های امسال نسبت به پنج سال گذشته است و این نباید به حساب اقدام های صورت گرفته به برای كاهش آلودگی هوا محسوب شود.
آقاخانی تصریح كرد: آلایندگی ناشی اط سوزاندن زباله های حاشیه شهر از طریق این ایستگاه ها سنجش نمی شود ولی تاثیر خود را بر كیفیت هوا می گذارد.
وی عنوان كرد: الگوی آلودگی شهر اراك از تابستانه به زمستانه به آلودگی ساعتی تبدیل شده به نوعی كه در هر ساعت با برخی آلاینده ها از جمله تردد خودروها، فعالیت صنعتی و تولیدی، سوزاندن زباله ها و جریان های بادی مواجه است.
این فعال زیست محیطی استان مركزی اضافه كرد: طرح جامع كاهش آلودگی هوای اراك در مرحله به روز رسانی است كه امید است هر چه سریعتر راهبردهای آن به طور كامل اجرا شود.
آقاخانی گفت: برای آلودگی خودروهای اراك هم اكنون هیچ برنامه ای وجود ندارد.
وی اظهار داشت: مشكلات زیادی در خصوص آلاینده بودن واحدهای صنعتی اراك وجود دارد اما، هنور بارگذاری های جدید صنایع در اراك مطرح است.
نماینده سازمان های مردم نهاد در تدوین برنامه ششم توسعه كشور افزود:در بحث كنترل و مقابله با ریزگردها اقدام های خوبی صورت گرفته ولی با توجه به معضلات سال های گذشته و خشكسالی های پی در پی هنوز مشكلات در این بخش وجود دارد.
آقاخانی گفت: در خصوص آلاینده های خانگی هیچ برنامه ای اثربخشی اجرایی نشده و نیاز است در این راستا آموزش های كافی به مردم ارایه شود.
وی تصریح كرد: بحث آلودگی هوای اراك به واقع باید در دستور كار جدی مدیران قرار گیرد و تاكنون در این خصوص از مشاركت همه گیر مردمی بهره گیری موثر صورت نگرفته و توجه به این حلقه مفقوده در كشور و استان مركزی ضروری است.
این استاد دانشگاه پیام نور استان مركزی اضافه كرد: نواقص زیادی در خصوص عملكرد دستگاه های اجرایی استان مركزی در بحث آلودگی هوا وجود دارد كه نیاز است در این راستا كار جدی صورت گیرد.
آقاخانی عنوان كرد: نبود مطالعات كافی از دیگر موارد جدی در بحث آلودگی هوا و تاثیر آلاینده ها بر سلامت مردم است و هنوز سهم بندی و بخش بندی دقیقی در خصوص این آلاینده ها وجود ندارد.
وی تصریح كرد: شناسایی و تعیین نوع آلاینده ها كار پیچیده و سختی نیست و باید تمام شاخص های آلاینده شهر اراك شناسایی و اثرگذاری و خطر پذیری آن ها نیز مشخص شود.
مدیر موسسه محافظان طبیعت سرزمین آفتاب استان مركزی هم گفت: سیستم حمل و نقل فرسوده از معضلات مهم در بحث افزایش حجم آلاینده های اراك است.
«محمد بختیاری» افزود: چند تقاطع غیرهمسطح سال های گذشته در اراك ایجاد شده و شماری نیز در دست اقدام است كه به نظر لزومی برای ایجاد آن ها نیست و این امر تنها تشویق افراد برای افزایش استفاده از خودروهای شخصی را دامن می زند.
وی بیان كرد: خودرو محوری در شهر اراك حاكم است و این روند موجب كم تحركی مردم، افزایش آلاینده های هوا و آلودگی صوتی می شود.
این فعال زیست محیطی استان مركزی ادامه داد: میانگین روزانه سفر شهروندان اراك پنج تا هفت كیلومتر است كه می طلبد با فرهنگ سازی لازم رفتارهای حركتی مردم در قالب پیاده روی، دوچرخه سواری و استفاده از حمل و نقل عمومی تغییر یابد.
بختیاری اظهار داشت: شهر اراك مسطح است اما به مسیرهای پیاده روی این شهر كمتر پرداخته شده و تمركز بیشتر بر روی خودرو محوری است.
وی عنوان كرد: چند دستگاه اتوبوس جدید یورو چهار در سال جاری وارد سیستم حمل و نقل عمومی كلانشهر اراك شده كه نقش موثری در كاهش آلودگی هوا دارد و این مهم باید افزایش یابد.
مدیر موسسه محافظان طبیعت سرزمین آفتاب استان مركزی اضافه كرد: شورای اسلامی كلانشهر اراك مصوبه ای در خصوص ایجاد خطوط دوچرخه سواری در این شهر دارد كه اقدام مطلوبی است و در این خصوص مشاوری در شهرداری اراك به كار گرفته شده و چند خط نیز به صورت نمونه آزمایشی ایجاد شده است.
بختیاری تصریح كرد: كمیته حمل و نقل پارك نیز از دیگر اقدام های برجسته است كه در شهرداری اراك ایجاد شده است.
وی گفت: برگزاری نشست ها و مطرح كردن مشكلات به تنهایی آلودگی هوای اراك را كاهش نمی دهد و باید در این راستا با جدیت تمام وارد عمل شد.
این فعال زیست محیطی استان مركزی ادامه داد: كاهش برخی آلاینده های شهر اراك به دلیل شرایط اقلیمی بوده است.
بختیاری عنوان كرد: وجود تاكسی های فرسوده در شهر اراك از دیگر دغدغه های جدی است و می طلبد كه نظام تردد تاكسی با سیستم برقی در اراك راه اندازی شود.
وی بیان كرد: مسئولان در بحث كاهش آلودگی هوا باید در كنار مردم باشند و مدیران در هر اقدامی پیشرو باشند.
مدیر موسسه محافظان طبیعت سرزمین آفتاب استان مركزی افزود: استفاده از حمل و نقل عمومی، دوچرخه و یا پیاده رفتن به محل كار نباید كسر شان برای مدیران و مسئولان باشد بلكه این شیوه مسئولیت پذیری یك مدیر یا مسئول را نشان می دهد.
بختیاری تصریح كرد: تصمیم سازان مدیران باید ترویج دهنده اقدامات فرهنگی باشند و همواره یك پله از سایر گروه های جمعیتی جلوتر حركت كنند.
رئیس كمیسیون خدمات شهری، سلامت و محیط زیست شورای اسلامی كلانشهر اراك نیز گفت: كاهش آلودگی هوا از دغدغه های شورای پنجم است و تاكنون گام های خوبی در این راستا برداشته شده است.
«طوفان محمدی» افزود: مصوبه سه شنبه های بدون خودرو، ایجاد خطوط دوچرخه سواری و خیابان پیاده روی (حصار) از جمله اقدام ها است.
وی بیان كرد: 50 دستگاه اتوبوس جدید برای بهبود سیستم حمل و نقل عمومی كلانشهر اراك خریداری شده كه 32 دستگاه آن در سال جاری واگذار و وارد ناوگان حمل و نقل جمعی درون شهری اراك شده است.
عضو شواری اسلامی كلانشهر اراك ادامه داد: نوسازی ناوگان تاكسیرانی اراك نیز ضروری است اما، این مهم تنها وظیفه شورای شهر و شهرداری نیست و مجموعه مدیریت شهری باید در كنار یكدیگر باشند.
محمدی اظهار داشت: حجم بالای تردد در مركز شهر اراك از معضلات اساسی است كه در افزایش آلاینده های هوا نقش موثری دارد و شورای اسلامی برای كاهش ترددها به مركز شهر مصوبه ای در خصوص ایجاد مكان های جدی میوه، تره بار و پروتئین در پنج منطقه شهرداری (بدون منطقه بافت تاریخی) دارد و در این خصوص طرح مشاور شهرداری آماده شده است.
وی گفت: 55 محله در شهر اراك وجود دارد كه پیش بینی شده این مراكز در آینده علاوه بر پنج منطقه در محله های مختلف نیز ایجاد شود و این مهم در كاهش تردد خودروها به مركز شهر اثرگذار است.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشكی اراك گفت: كلانشهر اراك از شهرهای آلوده ایران است كه آسمان آن در برخی از ایام سال ناسالم و نفس كشیدن برای مردم به ویژه گروه های سنی حساس سخت و دشوار است.
«جواد نظری» ادامه داد: تاثیر آلاینده ها بر بیماری های مختلف نیازمند انجام كار مطالعاتی قوی است كه تاكنون این مهم در اراك انجام نشده است.
وی اظهار داشت: دانشگاه علوم پزشكی اراك در راستای اجرای این طرح تحقیقاتی پتانسیل لازم را دارد و از چند سال گذشته پیش نویس طرح آماده و در اختیار مدیران استانی قرار گرفته است اما تحقق آن مستلزم تامین اعتبار است.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشكی اراك گفت: اقدام های خوبی از طریق كارگروه كاهش آلودگی هوای اراك برای مهار آلاینده ها اجرایی شده كه كاهش شمار روزهای ناسالم را در چند سال اخیر رقم زده اما، هنوز فاصله تا رسیدن به جایگاه ایده آل زیاد است.
نظری افزود: گروه های سنی حساس از جمله بیماران قلبی و تنفسی، بیماران سخت درمان، زنان باردار، كودكان و سالمندان در روزهای ناسالم هوا باید از تردد در فضاهای باز خودداری كنند و فعالیت های ورزشی در این روزها برای تمام افراد مجاز نیست و می تواند موجب بروز مشكلات مختلف شود.
وی تصریح كرد: آخرین وضعیت سرطان كشور پارسال توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی اعلام شد كه در این راستا استان های كشور به چهار دسته تقسیم بندی شدند و استان مركزی در رده سوم قرار داشت.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشكی اراك خاطرنشان كرد: استان مركزی در زمینه سرطان گوارش تا حدودی بالاتر از میانگین كشور قرار دارد اما در بسیاری از سرطان ها در حد معمول و پایین تر از میانگین كشور است.
مدیركل حفاظت محیط زیست استان مركزی گفت: كلانشهر اراك در سال جاری 45 روز ناسالم را در كارنامه خود به ثبت رسانده كه یك روز آن برای تمام گروه های سنی و 44 روز برای گروه های سنی حساس ناسالم بوده است.
«رضا میرزایی» افزود: شمار روزهای ناسالم در شهر اراك به مدت مشابه سال قبل 21درصد كاهش یافته است.
وی بیان كرد: تغییرات اقلیمی و كاهش ریزگردهای خارجی، افزایش توزیع بنزین یورو چهار، كاهش فعالیت برخی صنایع و خروج خطوط قدیمی ایرالكو از مهمترین علل كاهش روزهای ناسالم در اراك است.
مدیركل حفاظت محیط زیست استان مركزی ادامه داد: 6 دستگاه پایش هوا در این استان وجود دارد كه چهار ایستگاه آن در كلانشهر اراك در پارك امیركبیر، داخل ساختمان استانداری مركزی، روبروی پارك آزادی و ساختمان اداره كل حفاظت محیط زیست این استان نصب است.
میرزایی اظهار داشت: كلانشهر اراك نیاز به ایجاد چهار ایستگاه دیگر پایش هوا دارد كه امید است مورد توجه ویژه قرار گیرد.
وی عنوان كرد: سه نمایشگر در دروازه تهران، میدان حافظیه و میدان شریعتی اراك وجود دارد اما به دلیل قدیمی شدن فناوری خاموش شده است.
مدیركل حفاظت محیط زیست استان مركزی افزود: نصب و به روز رسانی نمایشگرهای وضعیت هوا در بخش مبلمان شهری برعهده شهرداری است و باید این سیستم ها به روز شود.
كلانشهر اراك مركز استان مركزی است كه در زمره شهرهای آلوده كشور قرار دارد.
29 دی ماه به عنوان روز هوای پاك نامگذاری شده است.
3005/6013/
گزارش از معصومه صفری
اراك - ایرنا - برخورداری از هوای سالم و پاك از خواسته های بحق مردم اراك است كه در روند صنعتی شدن و توسعه نامتوازن از ساكنان این كلانشهر سلب شده است.
