عبدالغني برادر به عنوان مرد شماره دو گروه طالبان شناخته مي شود و در اذهان عمومي افغانستان اين گونه جا افتاده است كه وقتي نشانه هاي تصميم براي نزديك شدن به دولت افغانستان به منظور مذاكره صلح در وي ديده شد ، با اشاره آمريكا و به دست نيروهاي امنيتي پاكستان در سال 2010 ميلادي در شهر كراچي دستگير و زنداني شد.
او حدود سه ماه قبل وقتي كه «زلمي خليل زاد» نماينده ويژه وزارت امورخارجه آمريكا در امور صلح افغانستان نخستين سفر كاريش را به پاكستان بعد از ابلاغ اين ماموريت جديد در شهريور ماه امسال انجام داد ؛ توسط پاكستان آزاد شد.
برادر كه اكنون به عنوان رئيس سياسي دفتر گروه طالبان در شهر دوحه مركز قطر منصوب شده است از قوم «پوپلزايي» يكي از زير شاخه هاي اقوام پشتون افغانستان است و يكي از چهار موسس است كه تحريك طالبان را در سال 1994 ميلادي به رهبري ملا محمد عمر در افغانستان ايجاد كردند.
ملا برادر 10 سال پيش، در حالي كه به گفت و گوهاي صلح با حكومت افغانستان علاقه نشان داده بود ، از سوي سازمان‌هاي امنيتي پاكستان دستگير و راهي زندان شد و شايد او سرنوشت ديگري داشت زير «ملا اختر محمد منصور» كه بعد از كشته شدن ملا عمر رهبري طالبان را بر عهده داشت وقتي همين نوع گرايش را به صلح نشان داد توسط پهپادهاي آمريكايي در بلوچستان پاكستان كشته شد.
پيروان گروه طالبان از ملا برادر به عنوان يكي از مغزهاي متفكر اين گروه ياد مي كنند، او در مدارس ديني پاكستان دروس مذهبي خوانده و در صف طالبان جنگيده است.
ملا برادر پس از سقوط امارت اسلامي طالبان در سال 2001 ميلادي كه در پي حمله آمريكا به افغانستان رخ داد، شوراي كويته را كه مهم ترين تشكل فرماندهي طالبان، پس از سقوط اين گروه بود رهبري مي كرد.
برادر در 17 مهر ماه امسال از يك زندان تحت نظارت ارتش پاكستان به درخواست خليل زاد رها شد و همه كارشناسان باور داشتند كه آزادي او مقدمه اي براي كمك به فرآينده مذاكراتي است كه آمريكا براي صلح افغانستان دنبال مي كند .
او در 23 دي ماه گذشته به دفتر طالبان در قطر پيوست و روز پنجشبه گذشته چهارم بهمن ماه از طرف رهبري طالبان به رياست دفتر قطر براي گفت و گو با آمريكايي ها منصوب شد.
«ذبيح الله مجاهد» سخنگوي گروه طالبان در توئيتي نوشت كه وي براي پيشبرد بهتر گفت و گوهاي صلح به رياست دفتر قطر گماشته شده و مدعي شد كه همزمان با آن تغييراتي در سطح استانداران خود خوانده طالبان در پهنه افغانستان نيز رخ داده است.
در حال حاضر ملا برادر طولاني ترين گفت و گوي طالبان با آمريكا را در قطر رهبري مي كند كه از روز دوشنبه هفته گذشته آغاز شده و تا امروز شنبه شش بهمن ماه جاري خبري از پايان آن منتشر نشده كه شايد به معناي تداوم آن باشد.
هرچند تاكنون هيچ خبر رسمي از نتايج و روند گفت و گوهاي آمريكا و طالبان در قطر منتشر نشده است اما گزارش هاي تأييد نشده حاكي از آن است كه دو طرف در باره خروج نظاميان آمريكايي، رهايي «عافيه صديق» يك زن پاكستاني تبار كه توسط سازمان سيا آمريكا به اتهام ساخت سلاح شيميايي براي القاعده سال ها پيش بازداشت شده است به توافق هايي نزديك شده اند.
بر اساس گزارش منابع غربي و رسانه هاي افغانستان در اين ديدار طالبان خواهان خروج نظاميان خارجي از افغانستان شده اند و در مقابل نماينده آمريكا از طالبان خواسته تضميني دهند كه افغانستان پناهگاه امن براي تروريستان نشود.
«وال استريت ژورنال» گزارش داده است كه طالبان توافق كرده اند تا به گروه‌هاي تروريستي مانند شبكه القاعده و گروه داعش اجازه فعاليت در افغانستان را ندهند.
همچنين گفته مي شود كه رايزني ها درباره رهايي زندانيان طالبان، خروج نام اعضاي اين گروه از فهرست تروريست هاي سازمان ملل نيز گفت و گو كرده اند.
«وحيد مژده»، آگاه مسايل سياسي افغانستان هم در گفت و گو با رسانه هاي داخلي اين كشور، دليل طولاني شدن چهارمين ديدار نمايند‌گان طالبان و آمريكا را دل گرمي طالبان عنوان كرده است و گفت: پيش رفت‌هاي خوبي در روند گفت وگوهاي صلح صورت گرفته كه سبب شده گفت و گوها بين دو طرف ادامه يابد.
مژده افزوده است كه طالبان و طرف آمريكايي به توافق رسيده اند و آمريكا گفته است كه قصد ماندن در افغانستان را ندارد، مشروط بر اين كه از خاك افغانستان عليه آمريكا تعرضي صورت نگيرد.
مژده گفت و گوي مستقيم طالبان و دولت افغانستان را مشروط به مشخص شدن تقويم خروج نظاميان خارجي از افغانستان دانسته و گفته است كه طالبان آماد‌گي خود را به آغاز گفت و گوهاي مستقيم با حكومت افغانستان اعلام خواهند كرد.
به باور مژده، ملا برادر يكي از پر نفوذترين چهره‌ها در صفوف نظاميان طالبان است كه با ورود وي به روند گفت و گوهاي صلح، اين روند سرعت خواهد گرفت.
مژده گفت كه نمايند‌گان طالبان در مذاكرات قبلي نيازمند مشورت با رهبرانشان را داشتند اما با رياست ملا برادر مي توانند بدون نياز دوباره به مشورت با بالا دست در حين مذاكره تصميم بگيرند و از همين رو روند گفت و گوهاي صلح سرعت خواهد يافت.
«احسان طاهري» سخنگوي شوراي عالي صلح افغانستان نيز از تعيين شدن ملا برادر به عنوان رئيس دفتر قطر و گفت وگو با طرف آمريكايي ابراز خوشبيني كرده و گفته است كه با حضور وي احتمال پيشرفت در روند صلح بيشتر از پيش شده است.
«احمد رشيد» روزنامه نگار معروف پاكستان و نويسنده كتابي به نام «طالبان» هم به يكي از رسانه هاي خارجي گفته است كه منصوب شدن ملا برادر به رهبري دفتر سياسي قطر گامي براي پيشرفت است و احتمال توافق صلح را بيشتر كرده است.
اما خلاء بزرگ اين گفت و گوها عدم حضور دولت مركزي افغانستان است كه طرف اصلي صلح محسوب مي شود و در روند گفت و گوهاي صلح حضور ندارد و همين امر سبب مي شود كه عملي شدن هرگونه توافق بين آمريكا و طالبان به نوعي با احتمال روبرو شدن با درخواست متفاوت دولت به توقف كشيده شود.
بخش از جمعيت افغانستان به شيوه حكومت داري و رفتار طالبان با توجه به سابقه قبلي موافق نيستند و هرگونه معامله را بدون توافق براي گفت و گوي مستقيم با دولت را چالش ديگري مي دانند كه به تداوم بحران اين كشور كمك مي كند.
«محمد اشرف غني» رئيس جمهوري افغانستان در همين ارتباط تأكيد كرده است كه گفت و گوي آمريكا و طالبان بدون حضور دولت و كشورهاي منطقه بي نتيجه خواهد بود.
وي در شهر «داوس سويس» كه در مجمع جهاني اقتصاد شركت كرده بود، گفت كه طالبان با تمام گروه هاي تروريستي شناخته شده ارتباط داشته و با بزرگترين سازمان هاي مافيايي و جنايتكار روي زمين و پاكستان وصل است.
اشرف غني خاطر نشان ساخت كه طالبان در پاكستان پناهگاه‌هاي امن دارند و مذاكراتي كه در آن كشورهاي منطقه دخيل نباشد، نتيجه نخواهد داد.
به باور رئيس جمهوري افغانستان موضوع اين كشور ابعاد ملي، منطقه اي، اسلامي و بين المللي دارد و به گفته وي اگر به تمام اين ابعاد قضيه رسيدگي كامل نشود، حل كردن تنها يك بخش براي حل قضيه افغانستان كافي نخواهد بود.
وي تصريح كرد كه آمريكا براي تأمين امنيت افغانستان به اين كشور نيامده است بلكه براي تأمين امنيت آمريكا وارد افغانستان شده است و به عنوان كشور مستقل تصميم گيري براي خروج را دارد اما اين تصميم بايد به درستي انجام شود.
چنانچه وي در گذشته نيز تأكيد كرده بود كه افغانستان خواهان صلحي است كه منجر به تداوم جنگ و بحران ديگر نشود، اكنون رسانه هاي خارجي از نزديك شدن معامله طالبان با آمريكا در قطر خبر مي دهند، كشورهاي دخيل در اين موضوع بايد مالكيت و عضويت دولت افغانستان را در اين گفت و گوها با اهميت دانسته و متوجه باشند كه هر اشتباهي در اين راستا سال ها منطقه را در بحران ديگر غرق خواهد ساخت.
اكنون كه گفت وگوي طالبان به احتمال زياد وارد ششمين روز مي شود، بايد انتظار كشيد كه پس از پايان آن دو طرف چه مواضعي خواهند گرفت و از پيشرفت ها و چالش هاي اين گفت و گو چه چيزي را با رسانه ها در ميان مي گذارند.
به زودي روشن مي شود كه طالبان و آمريكا بر سر چه چيزي توافق كرده اند و محل منازعات چه بوده و نقش ملابرادر در حل آن تا چه ميزان اهميت داشته است اما تا آن زمان تنها مي توان گفت كه يك موضوع قطعي است و آن اين كه آمريكا قابل اعتماد نيست.
آساق*291*1104*
كابل - ايرنا - مذاكرات صلحي كه ميان گروه طالبان و طرف آمريكايي طي چند روز گذشته در قطر جريان داشت؛ با اخبار ضد و نقيض همراه شد و در اين ميان افزوده شدن «ملا عبدالغني برادر» به عنوان عضو جديد تيم طالبان به ميز مذاكره، وزن تحليل هاي اميدبخش به توافق صلح را در افغانستان بيشتر كرد.
