در اين يادداشت آمده است: فرهنگ كُردها، ميراث دار هنرها و زيبايي هايي است كه با ترويج آن، ميتوان دريچه اي ناب را به روي فرهنگ ايران اسلامي گشود.
در همه بخش هاي فرهنگ كردستان گنجينه هاي جذابي وجود دارد كه اگر براي عموم ايرانيان برجسته و نمايان شود علاوه بر جذابيت حداكثري نسبت به آن، موجبات توسعه فرهنگي كشور را در بخش فرهنگ هاي محلي به ارمغان خواهد آورد.
يكي از اين گنج هاي جذاب كه فرهنگ كردستان را زيبا نشان مي دهد پوشش مردمان كُرد و لباس كُردي است.
لباس از شاخص ترين عوامل فرهنگ بصري هر جامعه اي است و از روي پوشش افراد مي توان فرهنگ و ريشه آنها را تشخيص داد.
لباس پوشيدن، نيازي ضروري و جزيي از شئون انسان است و پديده اي است كه تقريبا به اندازه طول تاريخ بشر، سابقه و به قدر پهنه جغرافيايي امروزي زمين، گسترش دارد.
كُردها طي قرون متمادي با لباس محلي خود پيوند عاطفي و سنتي شديدي برقرار كرده اند و علاقه زيادي به حفظ و نگهداري لباس سنتي خود دارند.
نه تنها روستاييان بلكه شهرنشينان كُرد نيز تعصب خاصي به لباس محلي دارند بخصوص در شهرهاي كوچكتر غالب مردم از پوشش سنتي استفاده مي كنند.
پوشاك مردم كُرد بسيار منحصر بفرد بوده و متناسب با شيوه زندگي در زيست بوم خود شكل گرفته است.
تكامل لباس كردي كاملا مناسب وضعيت اقليمي مناطق كُردنشين بوده و شيوه نگرش آميخته با احترام مردم به پوشش خود، باعث حفظ و ماندگاري آن شده است.
** ويژگي هاي اصيل لباس و پوشش كُردي
جهان بيني هر قوم در شكل و كيفيت بسياري از جنبه هاي محسوس و ملموس زندگي آن قوم تاثير قوي دارد.
جهاني كه مردم مي سازند و در آن زندگي مي كنند تا اندازه زيادي تحت تاثير جهان بيني آنها است.
جوامع مختلف بسته به اين كه نسبت به هستي چه بينشي داشته و چه معنايي براي زندگي قايل باشند سبك و اسلوب خاصي در پوشيدن لباس خواهند داشت.
به عبارت ديگر فرهنگ يك قوم در وجوه مختلف زندگي آنان از قبيل صنعت، اقتصاد، مديريت، شهرسازي، معماري و هنر تجلي مي كند و به منزله روحي است كه در كالبد تمدن آن قوم جريان دارد و هر يك از اين جنبه ها آيينه اي است كه چون در آن نيك بنگريم، مي توانيم چهره آن روح حاكم و آن فرهنگ كلي جامعه را در آن مشاهده كنيم.
رابطه لباس و فرهنگ به اندازه اي قوي است كه وقتي يك خارجي و غريبه وارد محيطي مي شود نخستين علامتي كه او را مي شناساند همان لباس او است گويي انسان ها با لباس خود با يكديگر صحبت مي كنند و هر كس به زبان لباس خويش، خود را معرفي مي كند.
از اين منظر لباس كُردي كه به مثابه شناسنامه فرهنگ كُردها است داراي ويژگي هايي ريشه اي است كه به صورت كلي به مواردي از آن اشاره مي شود.
1- تطابق با موازين شرعي و اسلامي، به جهت رعايت عفت و حجاب، يكي از پوشش هايي كه مطابق با اصول اسلامي (مرد و زن) محسوب مي شود بدون شك لباس و پوشش كُردي است و با گذر زمان تا امروز به جهت ورود فرهنگ هاي بيگانه اين ادعا اثبات شده كه لباس كردي در قياس با ساير پوشش ها از اين موضوع ويژه بهره مند است.
2- آراستگي و زيبايي كلي، با نگاهي اجمالي به نوع پوشش مردان و زنان كرد نوعي آراستگي توام با زيبايي در لباس شان وجود دارد كه اين نوع پوشش الهام گرفته از رنگ هاي جذاب طبيعت و سرشار از همان هنري است كه فرهنگ كردستان را زبانزد همگان كرده است.
3- ريشه دار بودن، با توجه به قدمت تاريخي فرهنگ كُردها اين نوع پوشش ريشه در تمدن آنان دارد و با گذشت زمان سينه به سينه به آيندگان رسيده است و از اين منظر هم از پوشش هاي اصيل و برجسته است.
4- تناسب و همگوني با ديگر هنرهاي فرهنگ كردستان؛ يكي از امتيازات ويژه لباس كردي همگوني آن با موسيقي و رقص كردي (هه لپركي) كه از ديگر هنرهاي اصيل فرهنگ كُردهاست، مي باشد و با چنين نگاهي، اين نوع پوشش داراي ويژگي خاص است.
5- تنوع در رنگ و طراحي، لباس كُردي داراي تنوع در رنگ بندي و طراحي هاي مختلف است كه اين خود يكي از رموز ماندگاري اين نوع پوشش در ميان نسل حاضر محسوب مي شود و پاسخگوي نيازها و سليقه هاي مختلف است.
منبع: هفته نامه آوات
سنندج - ايرنا - هفته نامه آوات در شماره روز دوشنبه هشتم بهمن خود در مطلبي با عنوان لباس كُردي گنجينه اي ماندگار در فرهنگ كردستان به قلم علي حيدرآقايي به خصوصيات و تاثيرات اين لباس در فرهنگ كُردها پرداخته است.