اما عمر اين مخفي كاري طولاني نبود. ديروز دوشنبه زلماي خليل زاد، فرستاده دولت امريكا به مذاكرات صلح افغانستان رسماً از حصول توافق كلي بين دولت واشنگتن و طالبان خبر داد و گفت خروج كامل نيروهاي خارجي از خاك افغانستان در ازاي تضمين طالبان مبني بر اينكه هرگز خاك افغانستان پايگاه تروريست‌هاي بين‌المللي نمي‌شود، دو محور اصلي اين توافق كلي است كه البته براي تبديل شدن به يك توافق جامع نياز به ادامه يافتن مذاكرات و كار جدي دارد.
رسيدن به چارچوب كلي صلح در افغانستان اگرچه جدي‌ترين و ملموس‌ترين گام براي رسيدن به صلح در افغانستان در دست‌كم 9 سال گذشته به‌شمار مي‌رود و در نگاه اول امريكايي‌ها از آن استقبال كردند اما بسياري از تحليلگران و رسانه‌هاي امريكايي از اين اتفاق با عنوان «تن دادن امريكا به خواسته‌هاي دشمن (طالبان)» و عقب نشيني آشكار واشنگتن از طولاني‌ترين جنگ تاريخ امريكا ياد و آن را با خروج اين كشور از ويتنام در سال 1973 مقايسه كردند.
روزنامه واشنگتن پست در اين باره نوشت: در توافق مقدماتي ميان دولت ترامپ و طالبان افغانستان پيشنهاد مذاكره براي خروج امريكا از طولاني‌ترين جنگ تاريخ اين كشور مطرح شده و اكثر امريكايي‌ها از اين احتمال استقبال مي‌كنند اما متأسفانه به نظر مي‌رسد كه قرار است امريكا تا حد زيادي مطابق شرايط تعيين شده از سوي دشمن (طالبان) عمل كند. نيروهاي امريكايي افغانستان را ترك خواهند كرد اما هيچ تضميني وجود نخواهد داشت كه دولت و نظم سياسي در افغانستان كه اين نيروها 17 سال براي حفظ آن جنگيدند و هزينه‌هاي گزافي دادند، زنده بماند.
** افغانستان؛ ويتنامي ديگر براي امريكا
نيويورك پست نيز در گزارشي تحليلي، خروج 14 هزار نظامي امريكايي از خاك افغانستان را با خروج نيروهاي امريكايي از ويتنام در سال 1973 مقايسه كرد و به نقل از رايان كروكر، سفير سابق امريكا در افغانستان كه با فارين پاليسي مصاحبه كرده نوشت: اگر ما در يك بازه زماني 18 ماهه از افغانستان خارج شويم شاهد خواهيم بود كه طالبان به تكاپو مي‌افتد و كشور را بار ديگر تحت كنترل خود قرار مي‌دهد.
در اين گزارش آمده است، همان‌طور كه تكنوكرات‌ها و مقامات نظامي امريكا در دوره رياست جمهوري ليندون جانسون، سي و ششمين رئيس جمهوري امريكا نتوانستند دموكراسي را به «مكونگ دلتا»، استاني در جنوب ويتنام بياورند، نزديك به دو دهه حضور نظامي امريكا در افغانستان هم هيچ نشانه‌اي از موفقيت ندارد و افغانستان هم مانند ويتنام به يك جنگ غيرقابل پيروزي تبديل شده است. نيويورك پست گزارش خود را با اين جمله به پايان رساند كه: ممكن است تحولات افغانستان هرگز در مسير يك نتيجه پيروزمندانه براي امريكا قرار نگيرد اما خروج از اين كشور براي ترامپ يك معامله برد – برد است. اگر ترامپ بتواند به جنگ افغانستان پايان دهد و همين طور با كره شمالي به توافق صلح برسد، يكي از پردستاوردترين رؤساي جمهور جمهوريخواه امريكا در عصر مدرن نام خواهد گرفت.
** افزايش نگراني‌ها از يك خروج عجولانه
نيويورك تايمز هم در گزارشي كه حاكي از نگراني از توافق اوليه واشنگتن با طالبان بود، نوشت: مذاكرات صلح امريكا – طالبان اين سؤال را مطرح مي‌كند كه آيا خروج نيروهاي امريكايي باعث نمي‌شود افغانستان تسليم همان شبه نظامياني شود كه امريكا 17 سال پيش براي بيرون راندن آنها جنگ را آغاز كرد؟ در ادامه اين گزارش آمده است، تحليلگران مي‌گويند، خروج عجولانه امريكا از افغانستان باعث نابودي اقتدار و مشروعيت دولت افغانستان و بالا رفتن ريسك تسلط دوباره طالبان به كشور مي‌شود.
اشرف غني، رئيس جمهوري افغانستان روز دوشنبه نسبت به عجله كردن در رسيدن به توافقي كه ممكن است افغانستان را به آشوب زمان خروج نيروهاي شوروي سابق بكشد هشدار داد.
چارچوب اين توافق مقدماتي آن طور كه توسط زلماي خليل‌زاد، فرستاده ويژه امريكا توصيف شده با تعهد امريكا به خارج كردن سربازانش و تعهد طالبان به جلوگيري از استفاده از خاك افغانستان به‌عنوان پايگاهي براي صدور تروريسم بين‌المللي آغاز مي‌شود.
خليل‌زاد درباره اين توافق كه در مذاكرات چند روز پيش با طالبان به دست آمد، گفت در ادامه ممكن است كه اين توافق‌ها با موافقت طالبان با آتش‌بس و مذاكرات با دولت افغانستان تكميل شوند. با اين حال هنوز طالبان با آتش بس و مذاكره مستقيم با دولت كابل موافقت نكرده‌اند.
قرار شده كه طالبان قبل از دور بعدي مذاكرات در ماه آينده ميلادي رايزني‌هاي داخلي درباره اين شرايط انجام دهند. با اين حال خروج نيروهاي امريكايي و ناتو از افغانستان، دولت اين كشور را در معرض آسيب‌پذيري شديد قرار خواهد داد مگر اينكه اين خروج وابسته به يك توافق صلح تمام و كمال شود.
در ماه‌ها و سال‌هاي گذشته ارتش و پليس افغانستان حتي با وجود برخورداري از حمايت نيروهاي امريكايي و ناتو متحمل شكست‌هاي سنگين و تلفات زيادي در درگيري با طالبان شده است.
به‌گزارش واشنگتن پست، برخي تحليلگران معتقدند طالبان اگر قدرت را در افغانستان به دست بگيرد، ديگر تلاش نخواهد كرد رژيم بشدت بنيادگرا و سركوبگري را كه تا سال 2001 در افغانستان در اختيار داشت تكرار كند. اما با اين حال آنها همچنان به شكلي اجتناب‌ناپذير با دموكراسي خصومت خواهند داشت.
همچنين مشخص نيست كه طالبان چطور مي‌خواهد به قولش در زمينه جلوگيري از تبديل شدن افغانستان به پايگاهي براي گروه‌هاي تروريستي بين‌المللي عمل كند. بويژه اينكه در حال حاضر يك شاخه از گروه تروريستي داعش در كوهستان‌هاي شرق افغانستان پايگاه درست كرده است. نيروهاي امريكايي وافغان تاكنون نتوانسته‌اند تروريست‌ها را از بين ببرند و به سختي مي‌توان باور كرد طالبان اگر اراده مقابله با اين تروريست‌ها را داشته باشد از ظرفيت لازم براي آن برخوردار باشد.
مذاكرات با طالبان تنها راه خروج امريكا از جنگ افغانستان است. زماني كه دونالد ترامپ در 2017 تعداد نظاميان امريكايي در افغانستان را به 14 هزار نفر افزايش داد هدفش اين بود كه دشمن را وادار به چانه زني كند حالا كه اين چانه زني در جريان است رئيس جمهوري امريكا به نظر مي‌رسد مي‌خواهد به اين مأموريت خاتمه دهد.
ماه گذشته ميلادي او دستور داد كه اين نظاميان به نصف كاهش يابند. بي‌ترديد اين باعث كم شدن قدرت چانه زني خليل‌زاد شده است. ممكن است طالبان اكنون محاسبه كند كه كاخ سفيد مي‌خواهد به جاي اصرار بر يك راه حل سياسي قابل قبول صرفاً روي اطمينان دهي آنها در خصوص جلوگيري از حملات تروريستي حساب باز كند.
منبع: روزنامه ايران؛ 1397،11،10
گروه اطلاع رساني **1699**2002
تهران- ايرنا- چند روز قبل هنگامي كه برخي رسانه‌هاي بين‌المللي به نقل از منابع آگاه از امضاي توافقنامه‌اي بين طالبان و امريكا براي پايان دادن به جنگ 17 ساله خبر دادند، هم سخنگوي طالبان و هم نماينده امريكا در مذاكرات دوحه اين اخبار را تكذيب كردند و تنها به گفتن اين جمله كه مذاكرات بسيار سازنده بود، بسنده كردند.
