گذری برای شكستن شاخ لاكچری «ویلا»ی پایتخت

خیابان استاد نجات اللهی كه از تقاطع كریمخان شروع می شود و به سمت جنوب امتداد می یابد محل فعالیت تعداد زیادی از فروشگاه های عرضه صنایع دستی است؛ صاحبان این واحدهای صنفی و نیز مسئولان میراث فرهنگی می گویند در عمده این فروشگاه ها تولیدات صنایع دستی ایرانی عرضه می شود و به این منظور نظارت و پایش های دوره ای نیز در دستور كار است.
تولیدات صنایع دستی باكیفیت هنرِ هنرمندان ایرانی در مقایسه با آثار وارداتیِ بی كیفیت، گران تر هستند و البته مشتریان خاص خود را نیز دارند.
به گفته برخی فروشندگان این خیابان، ایرانیانی كه قصد سفر به خارج از كشور دارند یا به دنبال تهیه هدیه ارزشمند برای دوستان خارجی خود هستند، شهروندان طبقه متوسط جامعه به بالا از نظر درآمدی، گردشگران و نیز سازمان های دولتی و غیردولتی بیشترین مشتریان اینفروشگاه ها را شامل می شوند.
در حالی اینك شهروندان طبقه متوسط به پایین جامعه كمتر مشتری تولیدات صنایع دستی باكیفیت ایرانی هستند كه به گفته فروشندگان این صنف، طی چند ماه اخیر به علت افزایش قیمت مواد اولیه، قیمت های این كالاها گران تر از گذشته نیز شده است.
به همین منظور متولیان شهری تصمیم گرفته اند با ایجاد گذر صنایع دستی ضمن راه اندازی چند كارگاه زنده تولید صنایع دستی در این خیابان، برخی روزهای هفته (دو روز آخر هفته) غرفه های عرضه صنایع دستی ایرانی دایر و با تخفیف عرضه كنند تا شاید خرید این تولیدات بین تعداد بیشتری از شهروندان فراگیر شود.
درباره دلایل نامگذاری خیابان ویلا یا نجات اللهی اعلام شده كامران نجات اللهی استاد دانشگاه تهران بود كه سال 1357 همراه دانشجویان معترض به ورود گارد شاهنشاهی به محیط دانشگاه و هنگام سخنرانی در دانشگاه پلی تكنیك، توسط ماموران رژیم پهلوی به شهادت رسید و خیابان ویلا كه به علت استقرار تعداد زیادی از خانه های ویلایی در گذشته به نام ویلا شناخته می شد به استاد نجات اللهی تغییر نام یافته است.
بیش از 100 مغازه عرضه صنایع دستی در خیابان نجات اللهی اینك فعالیت دارند كه به گفته مسئولان میراث فرهنگی استان تهران، با احتساب سایر فروشگاه های محدوده این خیابان در دیگر خیابان ها مانند طالقانی، ورشو، سمیه و ... تعداد آنها به حدود 150 واحد صنفی می رسد.
این محدوده در منطقه 6 شهرداری تهران واقع شده است.

*پای صحبت فروشندگان صنایع دستی
خبرنگار ایرنا به سراغ برخی فروشندگان در این خیابان رفت و با آنان به گفت وگو نشست، بیشتر این افراد از اجرای طرح گذر صنایع دستی استقبال می كنند و می گویند كه با ارائه تخفیف هایی تا 15 درصد می توان امیدوار بود كه تعداد بیشتری از شهروندان به سمت خرید از تولیدات صنایع دستی هنرمندان ایرانی گرایش پیدا كنند.
یكی از این فروشندگان كه خود را «نوروزی» معرفی كرد گفت: در نشست مسئولان میراث با كسبه بنا شده در خصوص این گذر فرهنگی راهكارهای ویژه ای برای حمایت تولید داخلی انجام شود.
وی از جمله مشكلات پیش روی اجرای این طرح را مسائل ترافیكی و نبود مسیر جایگزین برای تردد خودروها بیان كرد و گفت: مسئولان برای حل این مشكل در حال رایزنی هستند.
این فروشنده به گرانی محصولات و مواد اولیه ای مانند مس، برنج و چوب برای استفاده هنرمندان اشاره و خاطرنشان كرد: این جهش قیمت باعث شده است ركود خاصی در بازار فروش و تولید صنایع دستی به وجود آید.
یكی دیگر از فروشندگان كه خود را «احمدی» معرفی كرد با بیان اینكه گفته شده به دلیل افزایش نرخ ارز قیمت فروش بر روی كالاهای قرار نمی گیرد ادامه داد: نبود قیمت فروش بر روی كالا، تخلف برای مشتریان محسوب می شود و اینك بر روی تمامی كالاها نسبت به پر كار بودن و متفاوت بودن آنها قیمت ها از 10هزار تا 15میلیون تومان درج شده است.
وی با بیان اینكه برای حمایت از تولید داخل هیچ كالای صنایع دستی خارجی در مغازه های خیابان ویلا به فروش نمی رسد گفت: درصددیم با این رویكرد بازار داخلی را احیا كنیم زیرا كاربردی كردن صنایع دستی بهترین روش برای رونق بازار است.
این فروشنده با بیان اینكه به مناسبت های مختلف تخفیف هایی به خریداران ارائه می شود افزود: با ایجادمسیر صنایع دستی حدود 5 تا 15 درصد تخفیف از سوی فروشندگان به خریداران ارائه می شود.
وی از مسئولان میراث فرهنگی خواست تا فروشندگان صنایع دستی را همانند تولید كنندگان از پرداخت مالیات معاف كنند.
این فروشنده همچنین از افزایش اجاره بها و نیز قیمت فروشگاه های این خیابان انتقاد و بیان كرد كه باید نگاه ویژه ای به این موضوع شود زیرا تولیدات صنایع دستی هویت یك سرزمین را نشان می دهند.

**پای صحبت متولی صنایع دستی تهران
معاون صنایع دستی اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران به ایجاد گذر صنایع دستی پایتخت اشاره كرد و گفت: مطالعات اولیه كارشناسی گذر صنایع دستی خیابان استاد نجات الهی انجام شده است و تا پایان سال راسته های فروش كالا در روزهای پنجشنبه و جمعه برای خرید عموم برپا می شود.
محمد انشایی بیان كرد: طرح ایجاد گذر صنایع دستی در گذشته توسط شورای اسلامی شهر تهران پیگیری شد تا شهروندان بتوانند با قیمتی مناسب تر كالاهای هنری و ارزشمند خود را از این محل بخرند.
وی با بیان اینكه در حاشیه ایجاد گذر صنایع دستی قرار است برخی خانه های واجد ارزش توسط شهرداری تملك شود افزود: در نظر است از طریق تملك این بناها كارگاههای زنده آموزش صنایع دستی در مسیر و محورهای خیابان ایجاد شود.
معاون صنایع دستی استان تهران اظهار امیدواری كرد كه در این طرح با یكطرفه شدن مسیر، ایجاد پیاده راه ها (اواسط خیابان)، اعمال تخفیف و برندسازی صنایع دستی تهران شهروندان بتوانند كالاهای مورد نظرشان را خریداری كنند.
انشایی با بیان اینكه در زمان حاضر بحث سرمایه گذاری برای ایجاد گذر صنایع دستی در خیابان ویلا (استاد نجات الهی) مطرح نیست خاطرنشان كرد: در فاز نخست تنها اضافه شدن نام گذر بر روی خیابان و علائم گرافیكی بر سر در مغازه ها انجام خواهد شد.
وی با بیان اینكه كسبه خیابان راغب هستند گذر صنایع دستی در روزهای آخر هفته در مسیر خیابان استاد نجات الهی ایجاد شود گفت: به علت اداری بودن این مسیر، اواخر هفته می توان تردد را در مسیر با ایجاد این گذر مدیریت كرد.
به گفته انشایی بیش از 150 فروشگاه عرضه محصولات صنایع دستی در خیابان های ویلا و نیز در تقاطع های خیابان سمیه، طالقانی ورشو در حوالی خیابان ویلا وجود دارد كه تاكنون 27 فروشگاه با معیارهای مختلف از جمله كیفیت سازی و نحوه برخورد مناسب با مشتری توانسته اند نشان مرغوبیت صنایع دستی را از میراث فرهنگی كسب كنند.
معاون صنایع دستی استان تهران افزود: شیشه سنتی، سفالگری، سراجی، زیورآلات و سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی از رشته های فعال هنرمندان این استان به شمار می رود كه می توان در این گذر آنها را برندسازی كرد.
همچنین دلاور بزرگ نیا مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران پیش از این مطرح كرده بود كه ایجاد گذر فرهنگ و هنر در قالب تولید و عرضه صنایع دستی، حیات شبانه گردشگری تهران را نیز بیشتر زنده خواهد كرد.

**حمایت مسئولان كشوری از این گذر
معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی كشور نیز با بیان اینكه تبدیل خیابان ویلا به گذر صنایع دستی در مرحله نهایی است گفت: این خیابان برای بسیاری از ساكنان پایتخت و همچنین ایرانیان خارج از كشور، جنبه نوستالژیك دارد و به همین دلیل باید مورد توجه قرار گیرد.
پویا محمودیان افزود: با توجه به اهمیت صنایع‌دستی و مجموعه طرح حمایت ترویجی از هنرمندان این عرصه، تصمیم گرفتیم برای پررنگ كردن نقش هر چه بیشتر خیابان استاد نجات‌الهی و جایگاه آن در مباحث شهری، نام «گذر صنایع‌دستی» را به خیابان استاد نجات‌الهی اضافه كنیم.
به گفته وی در جریان مذاكره مدیران میراث با شهرداری منطقه 6 تهران به موضوع كمك برای خرید و تملك خانه‌هایی متعلق به دوره پهلوی اول و دوم در محدوده این خیابان توسط شهرداری و سرمایه‌گذاران و در اختیار گذاشتن آنها به هنرمندان صنایع‌دستی استان‌ها اشاره شده است.
به گزارش ایرنا بسیاری از كارشناسان حوزه شهری و میراث فرهنگی معتقدند درصورتی كه اجرای چنین طرح هایی مثل گذر صنایع دستی اگر با حمایت همه نهادهای متولی به صورت كارشناسی شده در دستور كار قرار گیرد، نه تنها می تواند زمینه معرفی بیشتر تولیدات صنایع دستی كشورمان را فراهم كند بلكه به ایجاد محیطی بیانجامد كه به مزیت های گردشگری پایتخت بیافزاید و صرفنظر از میزان عرضه و فروش تولیدات صنایع دستی، این گذر به محلی برای تقویت گردشگری نیز تبدیل شود.
گزارش از امین كمالی فر
تهرام/7247/ 1008