به گزارش ايرنا، اين محروميت به حدي بود كه بندرلنگه و برخي شهرهاي اين استان به محل تبعيد انقلابيون ومخالفان رژيم تبديل شده بود و رژيم پهلوي با وجود تبليغات گسترده اي كه در زمينه پيشرفت ايران انجام مي داد كشور را در چنان وضعيتي قرار داده بود كه برخي مناطق مانند بندرعباس در بدترين شرايط ممكن از نظر اقتصادي و اجتماعي قرار داشتند.
اسناد موجود نشان مي دهند كه به تدريج از اوايل دهه چهل، نيروهاي مذهبي متاثر از انديشه هاي حضرت امام خميني(ره) نسبت به اوضاع واقعي كشور آگاه شده و عليه رژيم پهلوي به مبارزه برخاسته اند.
از آغاز نهضت حضرت امام خميني (ره) تا پايان نيمه اول سال 56 بايد به فضاي امنيتي حاكم بر استان و نبود انسجام و سازماندهي نيروهاي مذهبي و فعاليت هاي فردي با محوريت مساجد و كتابخانه ها اشاره كرد و از نيمه دوم سال 56 تا پيروزي انقلاب اسلامي در بهمن 57 مردم هرمزگان هماهنگ با ساير مردم كشور به انقلاب اسلامي پيوسته و با برگزاري تظاهرات و تقديم چندين شهيد و جانباز، رسالت ملي و ديني خود را به انجام رساندند.
مردمي شدن قيام، پيشگامي روحانيت و پيوستن اقشار مختلف به انقلاب از ويژگي هاي اين دوره به شمار مي رود.
خبرگزاري جمهوري اسلامي به مناسبت چهلمين سالگرد پيروزي انقلاب اسلامي، ميزگردي با عنوان «ياران انقلاب» را با حضور 8 تن از فعالان برجسته انقلابي هرمزگان برگزار كرد.
به اعتقاد حاضران در ميزگرد ايرنا، برگزاري آموزش هاي ديني و تفسيرقرآن قبل از انقلاب درمسجدها با شركت نوجوانان هرمزگاني، آغاز فعاليت هاي انقلابي در استان است.
** چگونگي آغاز فعاليت هاي انقلابي در هرمزگان
محمد رزم يكي از فعالان انقلابي در هرمزگان و از بازنشستگان شوراي نگهبان نقش خود را به عنوان يك نيروي فعال در ارتباط با فعاليت هاي فرهنگي به عنوان مسوول كتابخانه اسلامي كه واقع درمسجد امام (ره) فعلي است، عنوان كرد.
وي درخصوص چگونگي آغاز فعاليت ها در دوران قبل از انقلاب گفت: از سال هاي 47 با شخصي به نام تربت آشنا شدم و به همراه وي و چند نفر از دوستان ديگر در نماز جماعت مسجد يزدي هاي بندرعباس شركت مي كردم.
اين مبارز انقلابي هرمزگاني ادامه داد: در همان سالها نيز من و دوستانم جزو نخستين گروه هاي انقلابي جوان در استان بوديم كه در نشست هاي شبانه ي منزل مرحوم مظفري شركت و فعاليت مي كرديم.
وي بيان داشت: مرحوم مظفري تلاش هاي زيادي در راستاي ترويج فرهنگ و تفكر انقلابي با دعوت از استادان ديني مانند آيت الله مكارم شيرازي و ديگرمراجع تقليد در بندرعباس انجام مي داد.
رزم كه در اين گفت و گو همچنان برخوردار از روحيه ي دوران جواني بود معتقد است: به دليل اينكه در آن دوران نمي توانستيم به اسم امام (ره) مراسمي برگزار كنيم، درسال 56 به مناسبت چهلمين روز درگذشت سيد مصطفي خميني(ره) فعاليت هاي اصلي را به همراه شعارها و راهپيمايي هاي آرام از جلوي مسجد فاطميه بندرعباس آغاز كرديم.
اين فعال انقلابي افزود: هركدام از من و دوستانم در اين راهپيمايي ها مسووليت هايي داشتيم به عنوان مثال پخش و نصب اعلاميه هاي امام راحل، نصب تراكت هاي دست نويس ضد شاه بر روي ديوارهاي مناطق مشخص شده، اطلاع رساني به مردم در خصوص ساعت و مكان هاي راهپيمايي مسووليت هايي بود كه بين افراد تقسيم مي شد.
وي كه دراواخرمهرماه 57 توسط ساواك دستگيرشد، گفت: ساواك براي فاش كردن اسامي دوستانم بارها من را با عنوان هاي مختلف مورد بازجويي قرار دادند اما چون موفق نشدند و مدركي از فعاليت هايم نداشتند، آزادم كردند.
رزم در خصوص شور انقلابي مردم بندرعباس و شهرستانها ابراز داشت: مردم ديگر بدون هيچ ترسي به خيابان ها آمدند و همراه با سراسركشور، شعارهاي مرگ بر شاه و درود بر خميني(ره) سرمي دادند البته فراموش نكنيم كه افراد زيادي جانشان را از دست دادند تا انقلاب اسلامي به پيروزي رسيد.
اين فعال سياسي هرمزگان، پاسداري از آرمان هاي انقلاب اسلامي و امام راحل را وظيفه انقلابي مردم دانست وي ياد آور شد: همه به خصوص جوانان وظيفه داريم از فرمان هاي امام راحل و رهبر معظم انقلاب در حفظ و نگهداري اين انقلاب و خون شهدا مقابل دشمنان نظام پيروي و ايستادگي كنيم.
**«اعوذ بالله مِن شر شاه» شعار كليدي حجت الاسلام عباسي بود
اعضاي فعال انقلابي دعوت شده به اين ميزگرد به طور متحد معتقد بودند شجاعت وصف ناپذير مرحوم حجت الاسلام عباسي در دوران قبل از انقلاب قابل توصيف نيست به گونه اي كه ايشان بالاي منبر رفت و براي نخستين بارسخنانش را با شعار « اعوذ بالله مِن شر شاه» و «بسم رب روح الله» آغاز كرد كه تعجب همه را برانگيخت.
محمد رزم در اين باره گفت: سخنراني هاي حجت الاسلام عباسي، نقطه عطفي در مبارزات مردم بندرعباس و استان شد و ترس و دلهره از دل جوانان رخت بر بست.
وي عنوان كرد: اگر چه تا آن زمان فعاليت ها به صورت پنهاني انجام مي گرفت اما بعد از اين جوانان به صورت علني به مبارزات عليه شاه ادامه دادند.
محمد عبدلي زاده ديگر فعال انقلابي در هرمزگان نيز معتقد است: تا قبل از آن كسي جرات اين گونه حرف زدن را نداشت اما پس از آن حساسيت هاي ساواك براي دستگيري حجت الاسلام عباسي باعث شد گاهي براي حفظ جانش در راهپيمايي ها از وي مراقبت كنيم.
**خدمت دوران سربازي انگيزه اي براي ورود به فعاليت هاي انقلابي
وي در ادامه به نحوه آشنايي خود با مبارزات حضرت امام خميني (ره) از دوران سربازي اشاره كرد و افزود: در دوران خدمت سربازي منشي گروهان بودم و نامه هاي محرمانه در جريان حوادث دستگيري و اعدامي هاي چريك ها در سال 39 را مطالعه مي كردم ، تا قبل از آن زمان كتاب هاي متنوع و تاريخي مطالعه مي كردم.
اين فعال انقلابي بيان داشت: با مطالعه اين نامه ها و حركت هاي سركوبگرانه رژيم پهلوي، ضمن اين كه آگاهي ام از اتفاق هاي دوران انقلاب بيشتر شد، باعث مطالعه و آشنايي مخفيانه بيشتر من با كتاب هاي سياسي شد.
وي اظهار داشت: با همكاري دوستانم از جمله آقايان فرج زاده، سردار دانشمند، گرجي زاده و شهيد كيوان اعلاميه هاي امام راحل را در لابه لاي كتاب هاي ممنوعه فرهنگي قرار داده و توزيع مي كرديم و اين حركت ها سرآغاز فعاليت هاي فرهنگي و اعتقادي مردم به خصوص جوانان هرمزگاني شد و با همكاري مصيب برزگري و شهيد ذاكري در شركت پچوك اعلاميه هاي حضرت امام و برنامه ريزي براي راهپيمايي انجام مي داديم.
عبدلي زاده ابراز داشت: با حجت الاسلام متين كه آشنايي قبلي داشتم ارتباط برقرار كردم و ايشان بنده را در جريان سخنراني ها در مسجدهاي شهر قرار مي دادند و به تدريج در نشست هاي خصوصي نيز شركت كردم و يكي از محورهاي آن ارتباط شهيد كيوان و حاج آقا حسين دشوارگر بود كه نقش بسزايي در تحول فكري عقيدتي و مبارزاتي من داشتند.
وي بيان داشت: اين روند ادامه داشت تا اينكه شهادت آيت الله سيد مصطفي خميني در نجف اتفاق افتاد و جامعه روحانيت در بندرعباس تصميم گرفت كه نشستي براي بزرگداشت فرزند امام برگزار كنند.
اين مبارز انقلابي در ادامه صحبت هايش به سخنراني ماندگار و شجاعانه حجت الاسلام عباسي اشاره كرد و گفت: جمله معروف اعوذ بالله من شر شاه وحشت عجيبي دربين عوامل رژيم شاه ايجاد كرد كه باعث محاصره مسجد فاطميه گرديد و مبارزات مردمي با شعار مرگ برشاه در شهر بندرعباس طنين انداز شد.
اين فعال مبارز در پيروزي انقلاب اسلامي افزود: رژيم شاه مي خواست هرمزگان شهر بي هويت و بي دين باشد و به همين دليل در اين شهر 30 مركز فروش مشروبات الكلي ايجاد شده بود كه با حركات انقلابي توسط شهيدان ناصر گرجي زاده و معتضد كيوان تخريب شد.
وي كه مديريت كتابفروشي ساحل در قبل از انقلاب در ميدان برق بندرعباس را برعهده داشت ابراز كرد: اين كتابفروشي به مكاني براي فعاليت هاي فرهنگي، سياسي، انقلابي و توزيع كتاب هاي ممنوعه در آن زمان بين جوانان انقلابي تبديل شده بود.
اين مبارز انقلابي در جمع هم رزمان خود خاطرنشان كرد: روزي كه از دستگيري دوستان انقلابي ام مطلع شدم كه براي حمايت از آنان بلندگوهايي را در بالاي پشت بام مسجد فاطميه بندرعباس نصب كرديم تا صداي حمايت ازافراد سياسي انقلابي به گوش برسد و سرانجام با تحصن دانش آموزان و آموزگاران بعد از سه ماه زندانيان انقلابي آزاد شدند.
وي در بيان خاطرات خود و اوج دستگيري ها توسط ساواك از حميد اسلام زاده به عنوان فعال انقلابي نام برد و ادامه داد: زماني كه توسط ساواك و نيروهاي امنيتي تحت تعقيب بودم به منزل ايشان مراجعه كردم كه گفت به صلاح شما نيست در اينجا بمانيد و من در بالاي كتابفروشي ساحل كتاب مخفي شدم.
عبدلي زاده همچنين از جمله نشست هاي تاثيرگذار دوران انقلابي به سخنراني حجت الاسلام حقاني در درمانگاه مهديه بندرعباس در حوزه مسائل بنيادي سياسي ماركسيست و كمونيست ها اشاره كرد و افزود: اين سخنراني ها اعتقاد و باورهاي من را درمقابل تفكرات اسلامي محكم تر كرد.
** اتحاد و همدلي جوانان رمز پيروزي انقلاب اسلامي
حميد اسلام زاده ديگر فعال دوران انقلاب اسلامي نيز در جمع دوستان قديمي به مرور خاطرات خود پرداخت و افزود: دوران دبستان به همراه پدر و برادرم به مسجد مي رفتم و ازهمان دوران با شركت در مراسم هاي مذهبي (دعاي ندبه و قرآن) با شهيد حقاني ارتباط برقراركردم.
وي ادامه داد: در مقطع راهنمايي و دبيرستان نيز در نشست هاي متعدد با آقايان رزم و جعفري و دانشمند در خصوص مسائل عقيدتي در منزل دوستان شركت مي كردم و درهمان زمان با تفكرات انقلابي امام راحل بيشتر اشنا شدم و مقلد ايشان قرار گرفتم.
اين عضو فعال سياسي ابراز داشت: شب ها به همراه دوستانم به منزل شهيد تردست كه دانشجوي رشته برق دركرمان و از كاركنان اداره برق بندرعباس بود مي رفتيم و براي آشنايي بيشتر با حركت هاي انقلابي امام خميني(ره) سخنراني هاي دكتر شريعتي را از طريق نوارهاي صوتي گوش مي كرديم.
وي اضافه كرد: شهيد ' تردست' شب ها تا صبح اعلاميه ها را با دستگاه پلي كپي چاپ مي كرد و به همراه محمد رزم وظيفه پخش اعلاميه ها را به طور شبانه در خانه هاي شهر بندرعباس قبل سال هاي 54 برعهده داشتم.
اسلام زاده خاطرنشان كرد: درسالهاي 56 تا 57 براي انجام مبارزات انقلابي آمادگي لازم را پيدا كرده بوديم و به طور مثال به همراه ساير دوستان انقلابي مان با موتورسيكلت ياماها مقداري باروت جمع آوري و انبار مشروب فروشي را به آتش كشيديم.
وي همچنين به چگونگي دستگيري خود در اواخر مهرماه 57 اشاره كرد و گفت: يك روز كه در منزل در اتاق شخصي ام در حال استراحت بودم درب خانه به صدا درآمد فورا از اتاقم خارج شدم و درب حياط را كه باز كردم پاسبان ها وارد حياط شدند زماني كه شروع به بازرسي از اتاق ها كردند من در يك فرصتي كوتاه اسامي دوستان انقلابي را كه در اتاق داشتم سريع پنهان كردم و چون مدركي پيدا نشد مشكوك و دستگيرم كردند.
اين فعال انقلابي رمز پيروزي انقلاب اسلامي را، اتحاد و همدلي جوانان هرمزگاني همراه با جوانان كشور دانست.
**مسووليت قطع برق مسجد را برعهده داشتم
محمد جعفري كه اهل و ساكن بندرعباس و بازنشسته فرهنگي است، گفت: فعاليت هاي اصلي انقلابي را با پخش اعلاميه هاي امام (ره) در پايان نماز بين نمازگزاران آغاز كردم.
وي بيان داشت: زماني كه در كرمان معلم بودم فعاليت هاي انقلابي اندكي داشتم اما وقتي كه به شهر بندرعباس برگشتم به همراه ديگر دوستانم آقايان زائري و مظفري و روحاني هايي كه كار روشنگري جامعه را برعهده داشتند به مسجد مي رفتم و به پخش اعلاميه هاي امام (ره) مشغول بودم.
اين فعال انقلابي در بيان خاطرات انقلابي خود به ذكر خاطره اي جالب در زمان پخش اعلاميه ها بين نماز گزاران اشاره كرد و بيان داشت: چون پخش اعلاميه هاي امام راحل بايد به طور مخفيانه انجام مي شد و دوستانم بايد اقدام به توزيع اعلاميه ها در بين نمازگزاران مسجد فاطميه بندرعباس مي كردند من مسووليت قطع برق مسجد به طور نامحسوس را برعهده داشتم، به همين دليل زماني كه مردم در حال برگزاري نماز جماعت بودند دو رشته سيم برق را قلاب كرده و در پريز فرو كردم و به اين شكل برق مسجد قطع مي شد.
** به مطالعه كتاب هاي انقلابي علاقه داشتم
مصيب برزگري كه اكنون بازنشسته سازمان جهاد كشاورزي است، مي گويد: در دوران انقلاب مانند ديگر دوستانش از مقطع تحصيلي دبيرستان با همراهي آن ها در نشست ها و فعاليت هاي هاي مذهبي و فرهنگي در مسجد حاضر و كتاب هاي اجتماعي مطالعه مي كردم.
اين مبارز انقلابي عنوان كرد: 17 ساله بودم كه با يكي از دوستانم آشنا شدم و همسرايشان خانمي اهل مطالعه و فرهيخته بود كه كتابي در ارتباط با انقلاب روسيه امانت گرفته و مطالعه كردم.
وي كه داراي تحصيلات دانشگاهي در رشته تكنسين دامپزشكي است، گفت: در دانشگاه اعلاميه هاي امام خميني(ره) را مي ديدم و فعاليت هاي انقلابي ام در بندرعباس از سال 56 زماني كه وارد سيستم اداري شدم از طريق آشنايي با شهيد ذاكري آغاز شد.
**كتابخانه اي كه ميعادگاه انقلابي شد
سردار علي دانشمند جانشين سابق سپاه امام سجاد(ع) و مشاور كنوني در امور بازنشستگان صنايع غرب هرمزگان نيز گفت: با همكلاسي هايم از محيط درس مقطع دبيرستان به سوي محيط هاي معنوي روي آوردم كه در مسجد يزدي هاي بندرعباس با جواناني با اخلاق، مهربان و فضايي صميمانه آشنا شدم.
وي افزود: براي آشنايي با فعاليت هاي انقلابي و نشست هاي فعالان در خصوص مسائل روز آن زمان، هر دفعه در منزل يكي از اين فعالان به صورت مخفي دور هم جمع مي شديم.
دانشمند ادامه داد: به همراه دوستان انقلابي از جمله شهيد گرجي زاده و مرحوم فرج زاده در كتابخانه اسلامي كه فراتر از يك كتابخانه بود دور هم جمع مي شديم به طوري كه آن جا به ميعادگاه انقلابي تبديل شده بود.
اين پاسدار انقلابي اضافه كرد: به تدريج با حاج آقا مظفري و شهيد حقاني آشنا شدم و نشست پرسش و پاسخ با حضور اين اساتيد در درمانگاه قديمي مهديه بندرعباس برپا مي شد كه در ساعت مقرر و با رعايت نظم حضور پيدا مي كرديم.
**براي تشويق مردم به شعار دادن تا 10 دقيقه شعار مرگ بر شاه داديم
حسن رزم برادر محمد رزم و مبارز انقلابي در هرمزگان گفت: اكنون در آستانه چهلمين سالگرد پيروزي شكوهمند اسلامي قرار داريم و چه بسا در اين سال ها با گذشت خاطرات تلخ و شيرين انقلاب، هنوز دوستان انقلابي در كنار يكديگر براي پايداري نظام تلاش مي كنند.
وي افزود: آشنايي من با فعاليت هاي انقلابي ازمقطع راهنمايي تحصيلي شكل گرفت كه با اساتيدي همچون زائري و مرحوم نحوي و ديگر دوستان انقلابي آشنا شدم.
رزم با اشاره به آموزش هاي نظامي براي آمادگي دفاعي بيان داشت: قبل از پيروزي انقلاب در كنار فعاليت هاي انقلابي در قالب گروه هاي 40 نفري استفاده از اسلحه هاي ژ3، يوزي و كلت را آموزش ديديم.
وي مسووليت هاي اصلي خود در دوران قبل از انقلاب را پخش اعلاميه در محله هاي كوي ملت، ششصد دستگاه و اميرآباد و نوشتن شعار بر روي ديوارهاي شهربه دستور شهيد يوسف دقت عنوان كرد.
وي بيان داشت: اعلاميه ها توسط شهيد دقت به بنده داده مي شد كه با همراهي شهيد حمايتي اين اعلاميه ها را به آقاي حيدرزاده كه در آن زمان رابط انقلابي در شهر بندرلنگه بود تحويل مي داديم.
اين عضو سياسي و انقلابي هرمزگان در ادامه خاطرنشان كرد: قبل از پيروزي انقلاب اسلامي با پيشنهاد شهيد يوسف دقت و شهيد وجداني تعدادي از خيابان هاي شهر بندرعباس شامل خيابان رضا شاه و شاه حسيني و ديگر خيابان ها را به نام هاي خيابان جمهوري اسلامي، شهيد نظري، دكتر شريعتي و امام خميني (ره) نامگذاري و با رنگ هاي فشاري ديوارنويسي كرديم كه اكنون اين خيابان ها با همين نام هستند.
اين عضو فعال سياسي هرمزگان ادامه داد: براي تشويق مردم به شعار دادن، در يك روز مشخص به همراه حدود 40 نفر از دوستان انقلابي در فلكه بلوكي جمع شديم و به مدت 10 دقيقه شعار مرگ بر شاه را سرداديم.
وي ابراز داشت: وظيفه بعدي اين جانب، تهيه مواد آتش زا براي آتش سوزي مراكز فساد و مشروب فروشي ها بود.
رزم افزود: درسال 57 كه تعدادي از دوستان دستگير شده بودند، تظاهرات 5 هزار نفري از مسجد فاطميه تا فلكه بلوكي كه منجر به آتش سوزي بانك شد و مردم هرمزگان هم صدا با سراسر كشور شعارهاي انقلابي سر دادند.
**تعهد داديم كه در خيابان ها ضد شاه شعار ندهيم!
احمد فرج زاده ديگر فعال انقلابي نيز در اين ميزگرد، آغاز فعاليت هاي خود را شركت در كلاس هاي تفسير قرآن به همراه برادرش حاج حسين فرج زاده در مسجد يزدي هاي بندرعباس به امامت آيت الله انواري و آشنايي با اسلام زاده، حاج آقا رضواني و شهيدان حقاني و دقت عنوان كرد.
وي بيان داشت: آغاز فعاليت هاي انقلابي آشكار ما در چهلمين روز درگذشت سيد مصطفي خميني(ره) با سخنراني تاريخي مرحوم حجت الاسلام عباسي، راهپيمايي از مسجد كوفه بندرعباس آغاز شد و در همين روز در جلوي مسجد دستگيرشديم.
فرج زاده افزود: پس از دستگيري مبلغي جريمه تعيين شد و به دادگاه كرمان منتقل شديم كه پس از محاكمه از من و تعدادي از دوستانم تعهد گرفتند كه ديگر درخيابان ها ضد شاه شعار ندهيم اما پس از آن با جديت بيشتري در راهپيمايي ها شركت كرديم كه سرانجام انقلاب به پيروزي رسيد.
9944 /6048
بندرعباس- ايرنا- به دليل ماهيت استعماري و استبدادي نظام هاي سياسي ايران در دوره قاجاريه و پهلوي، هرمزگان مانند ديگر بخش هاي كشور از حداقل امكانات رفاهي و مادي محروم بوده و چندان مورد توجه حكومت ها قرار نداشته است.
