به گزارش گروه نشریات خبری؛ بررسی امروز دوشنبه 15 بهمن ماه نشان می دهد كه رسانه های اصلاح طلب در مطالب خود از اینستكس به عنوان 'آزمون استقلال و هویت اروپایی' نام برده و آورده اند كه ایجاد یك ساز و كار قانونی كه بتواند تجارت با ایران را میسر كند، نشانه این امر است كه اروپایی‌ها دیگر نمی‌خواهند در مقابل خواسته‌های آمریكا سر خم كنند.
همچنین به عقیده این رسانه ها، اروپا با وجود فردی مانند ترامپ و خروج آمریكا از برجام فرصتی پیدا كرد كه وجهه بین‌المللی برای خود ایجاد كند كه نشان دهد همچنان پای تعهدات بین‌المللی است.
اینستكس حاكی از اراده اروپا برای حفظ برجام؛ پایانی بر سلطه دلار؛ رابطه INSTEX و FATF؛ مقایسه اینستكس با spv و هدف از تشكیل كانال مالی با ایران تسهیل تمامی تبادلات تجاری مشروع با ایران از دیگر محورهای مورد بررسی در رسانه های اصلاح طلب هستند.
اما در این میان رسانه های اصولگرا معتقدند كه 'این سازوكار با وضعیت كنونی كمكی به دولت ترامپ است تا از اتهام مختل كردن صادرات دارو و مواد غذایی به ایران رهایی یابد' این رسانه ها با اشاره به گفت و گوی تلفنی فدریكاموگرینی با پمپئو به فاصله یك روز قبل از راه‌اندازی این كانال مالی اتحادیه اروپا، احتمال داده اند كه موگرینی در این گفت‌وگو به طرف امریكایی اطمینان داده كه هدف اروپا از ایجاد كانال مالی، رودر رو شدن با امریكا نیست.
رد لایحه FATF به بهانه اینستكس؛ فاجعه خسارت‌بار؛ انتقاد از اعتماد دولتمردان به اروپا و اینستكس بهانه ای برای نگه داشتن ایران در برجام از دیگر محورهای مورد بررسی در رسانه های اصولگرا است.
رسانه های اصلاح طلب
....................................
** تلاش اروپایی ها برای مقابله با تحریم های آمریكا
روزنامه مردم سالاری در گزارشی با عنوان 'آزمون استقلال و هویت اروپایی' نوشت: روزنامه «فرانكفورتر آلگماینه» می‌نویسد كه ایده دور زدن تحریم‌های آمریكایی در تجارت با ایران، به نوبه خود جالب است، اما این كه این ایده عملی باشد یا نه باید منتظر ماند و دید. با این حال ایجاد یك ساز و كار قانونی كه بتواند تجارت با ایران را میسر كند، نشانه این امر است كه اروپایی‌ها دیگر نمی‌خواهند در مقابل خواسته‌های آمریكا سر خم كنند.
روزنامه آرمان در گزارشی با عنوان 'اینستكس «استقلال مالی اروپا» در برابر آمریكاست' به گفت و گو با 'محسن مهرعلیزاده'، عضو اتاق بازرگانی ایران و معاون رئیس‌جمهور در دولت اصلاحات، پرداخته است. به گزارش این روزنامه وی گفت: واقعیت آن است كه پس از جنگ جهانی دوم به نحوی تمام مسائل اروپا تحت تاثیر آمریكا قرار گرفت و تئوری ایجاد اتحادیه اروپا كه حدود سه دهه گذشته كلید خورد، در واقع كل اروپا در مقابل آمریكا قصد داشت تا استقلال داشته باشد و اروپا از این فرصت استفاده كرد تا به یك فرصت تاریخی دست یابد. اروپا با وجود فردی مانند ترامپ و خروج آمریكا از برجام فرصتی پیدا كرد كه وجهه بین‌المللی برای خود ایجاد كند كه همچنان پای تعهدات بین‌المللی هستم و ایستاده‌ام و می‌ایستم. با تمام محافظه‌كاری‌هایی كه اروپاییان دارند این كار با كمترین ضرر به اروپا مقدمه را ایجاد كرد تا بتواند به یك استقلال اقتصادی دست یابد. این موضوع كار عاقلانه‌ای بود كه انجام شد و امیدواریم كه فعال شود و كار خود را انجام دهد.
به گزارش روزنامه اعتماد 'لعیا جنیدی' معاون حقوقی رییس‌جمهوری با بیان اینكه اروپایی‌ها برای مقابله با تحریم‌های یكجانبه امریكا مقررات بازدارنده تحریم‌ها را به روز‌آوری كرده و طی بیانیه‌ای سازوكار ویژه مالی اتحادیه اروپا را ثبت كرده‌اند، گفت: این نهاد، یك نهاد اعتباری است كه فروشندگان و خریداران ایرانی و اروپایی از اعتبارات ایجاد شده به نحو تهاتر برای تجارت استفاده می‌كنند. بر اساس این سازوكار، اعتبار حاصل از كالاها و اجناس صادر شده ایرانی و بدهی حاصل از كالاهای خریداری شده محاسبه و تهاتر می‌شود. به گفته او، فعلا قرار است كه این نهاد برای اقلام دارویی، تجهیزات پزشكی، غذایی و كشاورزی باشد ولی همانطور كه در بیانیه تأسیس آمده هم موضوع آن می‌تواند به امور دیگر تسری یابد و كشورهای دیگرغیر از كشورهای عضو اتحادیه از جمله روسیه و چین خواهند توانست كه تجارت و مبادلات خود با ایران را از این طریق تسویه كنند. معاون حقوقی رییس‌جمهور ادامه داد: این سازوكار، یك شرط ماهوی دارد كه بر اساس آن، این سازوكار تا زمانی كار می‌كند و ادامه می‌یابد كه ایران به برجام پایبند باشد. شرط شكلی این سازوكار نیز اجرایی نمودن كامل استانداردهای مقرر اف.ای.تی.اف است.
در همین رابطه محمدجواد سلطانی استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با «ابتكار» درخصوص راه‌اندازی این كانال مالی عنوان كرد: اینستكس به عنوان یك قرارداد مبادله، قرار است خارج از سیستم مالی جهانی تحت نظارت ایالات متحده عمل كند.وی در پاسخ به این سوال كه این حجم مبادلات تجاری كم آن هم در حوزه كالاهای ضروری غیرقابل تحریم چه تاثیر مثبتی در اقتصاد ایران كه با تورم و كاهش ارزش پول ملی مواجه است، خواهد داشت؟ گفت: این ساختار بر خلاف اس‌پی‌وی كه در برگیرنده همه شركت‌های اروپایی بود و به نوعی یك مصونیت برای مقابله با تحمیل قوانین داخلی آمریكا بر شركت‌های اروپایی محسوب می‌شد، همه تعاملات تجاری اتحادیه اروپا با ایران را شامل نمی‌شود، خواسته‌ای كه ایران طبق توافق هسته‌ای از اتحادیه اروپا داشت. به نظر می‌رسد این سیستم جدای از مزیت اقتصادی آن برای ایران، یك اقدام سیاسی در برابر آمریكا و یك علامت برای حسن‌نیت اتحادیه اروپا نسبت به ایران است. اتحادیه اروپا با تهدیدهای مكرر آمریكا اس‌پی‌وی را كنار گذاشت و اینستكس را به‌عنوان سیستم جدید معرفی كرد.
به گزارش روزنامه مردم سالاری، روزنامه واشنگتن پست در گزارشی با پرداختن به كانال ویژه مالی اروپا با ایران كه در روزهای گذشته راه‌اندازی آن به‌طور رسمی اعلام شد، تاكید كرد كه تلاش اروپا برای دور زدن تحریم‌های آمریكا كم است. بنا به نوشته این روزنامه آمریكایی، كارشناسان صنعتی، تحلیل‌گران و نمایندگان شركت‌های تجاری تلاش‌های اروپا در مقایسه با اشتیاقی كه آمریكا برای فشار بر شركت‌ها دارد تا آنها را وادار به ترك ایران كند، بسیار كم است. اروپا برای حفظ تجارت با ایران باوجود تحریم‌های آمریكا یك سازوكار راه‌اندازی كرده است اما دیپلمات‌ها می‌گویند كه تنها تراكنش‌های كوچك و مربوط به كالاهای بشردوستانه می‌تواند از این طریق انجام شود. در این میان برخی تحلیل گران معتقدند كه ادامه فعالیت این كانال مالی اینستكس می‌تواند توسعه پیدا كند.
** اینستكس حاكی از اراده اروپا برای حفظ برجام
به گزارش روزنامه مردم سالاری به نقل از ایسنا 'علی مطهری' نایب رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: اینستكس از نظر استقلال اروپا در مقابل آمریكا نافع است. نایب رئیس مجلس شورای اسلامی در ارزیابی از اقدام سه كشور اروپایی در ثبت ساز و كار مالی حمایت از تبادلات جاری با كشورمان، گفت: ثبت ساز و كار مالی موسوم به ابزار حمایت از تبادلات تجاری (اینستكس) از سوی سه كشور آلمان، انگلیس و فرانسه حاكی از اراده اروپا برای حفظ برجام است و از این نظر مثبت به نظر می‌رسد اما قضاوت نهایی زمانی است كه اجرای آن را نظاره كنیم. این گام اول است و اروپا باید به همه تعهدات خود طبق بیانیه ماه می 2018 وزرای خارجه ایران و سه كشور اروپایی عمل كند.
** پایانی بر سلطه دلار
خبرآنلاین در مطلبی با عنوان 'آیا سیستم مالی جدید می‌تواند با تحریم‌های آمریكا مقابله كند؟' به تحلیل رسانه انگلیسی 'گاردین' دربارۀ اینستكس، پرداخت و نوشت: 'اسفندیار باتمانقلیچ' بنیانگذار فروم ایران و اروپا گفته است كه ساز و كار مالی جدید اروپا اگر چه محدود است اما در نهایت می تواند راه برای موارد بلندپروازانه تر هموار كند. در این میان اما با برنامه ریزی انگلستان برای خروج از اتحادیه اروپا، لندن نسبت به سیاستمداران فرانسه و آلمان كم انگیزه تر به نظر می رسد؛ انگیزه ای كه این كشور را برای ایجاد یك سیستم رغیب جهت محافظت از یورو در برابر دلار ترغیب كند. این در حالی است كه وزیر دارایی فرانسه 'برونو لو مر' مكرراً خواستار استقلال بیشتر اروپا شده و اتحادیه اروپا نیز در حال بررسی راه كاری است تا بر سلطه دلار خاتمه دهد.
** رابطه INSTEX و FATF
'محسن مهرعلیزاده'، عضو اتاق بازرگانی ایران، در گفت و گو با روزنامه آرمان مطرح كرد: درباره ارتباط INSTEX با FATF دقیق گفته نشده كه این موضوعات چگونه به یكدیگر منوط شده است، چرا كه اصولا به یكدیگر منوط نیست ولی كار كردن در فضای بین‌المللی برای هر كشوری از جمله كشور ما مستلزم آن است تا قواعد و قوانین بین‌المللی را به اندازه‌ای كه به منافع ملی كشور ضرر وارد نشود، بپذیریم. به هر حال قواعدی به صورت كلی وجود دارد و به هیچ وجه در هیچ صورتی برای كشورهایی كه مانند كشورهای ایران قصد سالم كار كردن را دارند ضرر نخواهد زد. نباید تلاش چندین ماهه تحت عنوان FATF یا INSTEX را نادیده گرفت و بر سر راهشان موانعی قرار داد.
** مقایسه اینستكس با spv
به گزارش روزنامه شرق، به نقل از لوبلاگ ، آنچه اروپایی‌ها پنج‌شنبه اعلام كردند، چیزی نبود كه سال گذشته توصیف می‌كردند، زمانی كه صحبت از شكل‌دهی به یك اس‌پی‌وی را آغاز كردند. در آن زمان، اس‌پی‌وی به عنوان سازوكار مالی بسیار بزرگ‌تری تصور می‌شد كه می‌توانست به ایران اجازه دهد با كمترین اختلال به فروش نفت و گاز به اروپا ادامه دهد؛ اما شركت‌های بزرگ اروپایی، نگران از این امكان كه گرفتار تحریم‌های آمریكا شوند، روابط خود را با ایران قطع كرده‌اند و به نظر بعید می‌رسد كه هر میزانی از تضمین از سوی اتحادیه اروپا برای آنها كافی باشد تا ریسك ازدست‌دادن دسترسی به بانك‌های آمریكا و بازار آمریكا را بپذیرند.
** هدف از تشكیل كانال مالی با ایران تسهیل تمامی تبادلات تجاری مشروع با ایران
خبرگزاری ایسنا در مطلبی به 'پاسخ بعیدی‌نژاد به شائبه‌ها درباره اینستكس' پرداخت و نوشت: حمید بعیدی‌نژاد سفیر ایران در لندن در صفحه توییتر شخصی خود در پاسخ به انتقادات برخی منتقدان كه مدعی‌اند «كاركرد اینستكس محدود به مبادلات غذا و داروست؛ مبادلاتی كه پیش از راه‌اندازی این كانال نیز جاری بوده است»، گفت: نقدهای شما محترم، اما لطفا این «غذا و دارو» را تكرار نكنید. والله وهن ملت ماست. ما غذا از خارج وارد نمی‌كنیم و جز در موارد خاص در اقلام كشاورزی دارویی خودكفاییم. كانال مالی ایجاد‌شده از سوی سه كشور اروپایی ازجمله برای خرید تجهیزات پزشكی بسیار پیشرفته و داروهای بیماری‌های خاص است كه پول آن چند میلیارد است. بعیدی‌نژاد در ادامه به اظهارات جرمی هانت، وزیر خارجه انگلیس اشاره كرد كه گفته بود: هدف تشكیل كانال مالی با ایران تسهیل تمامی تبادلات تجاری مشروع با ایران است، نه چنانكه برخی می‌گویند تبادلات اقلام انسانی و پزشكی.
رسانه های اصولگرا
...............................
** اطمینان بخشی اروپا به آمریكا
به گزارش روزنامه جوان، فدریكا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا چهارشنبه قبل به فاصله یك روز قبل از راه‌اندازی كانال مالی اتحادیه اروپا كه حالا دیگر مهر اینستكس بر آن خورده، با مایك پمپئو تلفنی گفت‌وگو كرد؛ گفت‌وگویی كه برخی منابع یك محور مهم آن را موضوع كانال مالی خوانده‌اند كه اروپاییان روز پنج شنبه آن را راه انداختند. از محتوای گفت‌وگوی تلفنی موگرینی با پمپئو چیزی به بیرون درز نكرده، ولی می‌توان حدس زد كه موگرینی در این گفت‌وگو به طرف امریكایی اطمینان داده كه هدف اروپا از ایجاد كانال مالی، رودر رو شدن با امریكا نیست.
** همسویی اینستكس با آمریكا
به گزارش وطن امروز، پایگاه خبری «المانیتور» با اشاره به اینكه سازوكار مالی اروپا در حال حاضر صرفا اقلام انسانی را پوشش میدهد، نوشته است این سازوكار با وضعیت كنونی كمكی به دولت ترامپ است تا از اتهام مختل كردن صادرات دارو و مواد غذایی به ایران رهایی یابد.
** رد لایحه FATF به بهانه اینستكس
'حسین شریعتمداری' مدیر‌مسئول روزنامه كیهان در گفت و گو با خبرگزاری آنا مطرح كرد: اینستكس تحقیر ملت و نتیجه دیپلماسی التماسی است. ....اینستكس یك سامانه فریب برای تحقیر ملت ایران است كه با هدف تامین منافع غرب تهیه شده است.... اینستكس در حقیقت دو مرحله پایین‌تر از سامانه ذلت‌بار SPV است كه اروپایی‌ها درپی تحمیل آن بودند...وی با اشاره به سمت و سوی تحقیر‌آمیز و فاجعه‌بار اینستكس و اینكه برخی از مقامات اروپایی نیز اعلام بر بی‌فایده بودن آن تاكید كرده‌اند گفت: اكنون دیگر آن عده اقلیت از اعضای محترم مجمع تشخیص مصلحت نیز باید بدون كمترین تردید FATF را رد كنند و با اتفاق آراء بر عزت و اقتدار ایران اسلامی تاكید بورزند.
كیهان در مطلب دیگری با عنوان 'توهین مدعیان اصلاحات به شعور مردم/تكرار فریب برجام با «اینستكس»' آورده است: اینستكس، چیزی جز تكرار فریب برجام و توهین به شعور مردم نیست. قریب به 6 سال ظرفیت ها و فرصت های فراوان در كشور به پای توافق با آمریكا و شركای اروپایی واشنگتن و به خیال رسیدن میوه های برجام، قربانی شد. هدف اصلی آمریكا و همپیمانان اروپایی اش، تعلیق اقتصاد ایران و تحمیل برجام‌های بعدی به كشور است. مجمع تشخیص مصلحت نظام باید با رد لوایح مرتبط با FATF و دولت نیز با خروج از برجام، این نقشه شوم را ناكام بگذارد.
مشرق نیوز در گزارشی به بازتاب گفت گوی روزنامه وطن امروز با 'حسین مظفر'، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، پرداخته است. به گزارش این تارنما وی گفت: همانطور كه مطلع هستید اروپا از كانال تجارت با ایران تحت عنوان Instex رونمایی كرده است و 3 كشور اروپایی در بیانیه خود اجرای آن را كه البته شامل فروش نفت و فعلاً كالاهای تحریمی هم نمی‌شود مشروط به اجرای تمام مفاد FATF كرده‌اند. این موضوع در نظر مجمع نسبت به پالرمو و CFT مؤثر خواهد بود؟ بله! اینها یك سری چیزها را به صورت نسیه به ما حواله داده‌اند و در مقابل می‌خواهند نقد از ما تحویل بگیرند. باید خیلی حواس‌مان جمع باشد. درباره اثرگذاری روی رأی افراد، خب! ممكن است در بعضی نظرها تأثیر بگذارد و در بعضی هم تأثیر نگذارد اما با توجه به اینكه مصلحت، دوسوم رأی را لازم دارد خیلی در رای‌گیری سرازیری نخواهد بود.
** فاجعه خسارت بار
روزنامه كیهان در ستون گفت و شنود خود نوشت: برخی از مدعیان اصلاحات و روزنامه‌های زنجیره‌ای با بی‌خیالی از كنار سامانه اینستكس گذشته و این طرح استعماری و تحقیر‌آمیز را مثبت ارزیابی كرده‌اند!... همان كاری كه با برجام كردند و حالا هم اصلا به روی خودشان نمی‌آورند كه زمینه تحمیل چه فاجعه خسارت‌باری را فراهم آورده‌اند!...هویت این قماش برای مردم آشكار شده و به ادعاهای آنان وقعی نمی‌گذارند ولی مگر از خودشان اراده و استقلالی ندارند كه هرچه به آنها دیكته می‌شود را بر زبان و قلم می‌آورند؟!
** انتقاد از اعتماد دولتمردان به اروپا
رجا نیوز در گزارشی با عنوان 'پایان یك قهرمان كاغذی/ ظریف: حیف جوهر خودكار برای توافق با آمریكایی‌ها!/ چقدر زمان می‌برد تا غرب‌گرایان حسرت جوهر خودكار هدر رفته به پای اروپا را بخورند؟' نوشت: این صحبت های وزیرخارجه در حالی است كه دولتمردان به خاطر امضای توافق هسته ای با همین كشور بدعهد و بدمعامله گر 300 سكه تمام بهار به پای ظریف ریختند، مدال قهرمانی به وی اهدا كردند و از تندیس او رونمایی كردند. این نشان میدهد قهرمانی ظریف از جنس قهرمانی كاغذی بوده است. ظریف پیش تر هم اشتباه خود در اعتماد به آمریكا گفته بود.....خوش بینی او به اروپا هم از جنس خوش خیالی قدیمی وی به آمریكایی ها در اجرای برجام است كه با وجود كارشكنی های اخیر اروپا و آمریكا ادامه دارد. این موج خوش خیالی اكنون و پس از اعلام سازوكار نمادین اروپا برای ادامه برجام با ایران دوچندان شده است. با اینكه شاهدیم اروپا در اقدامی نمادین برای اجرای سازوكار مالی SPV شركتی به نام INSTEX ثبت و آن را اعلام كرد اما وزیر، معاون و سخنگوی وزارت امور خارجه در مواضع جداگانه‌ای به استقبال این حركت نمادین اروپا رفتند و آن را گام اول اروپا برای بهره‌مندی ایران از منافع برجام دانستند.
**اینستكس؛ بهانه‌ای برای نگه‌داشتن ایران در برجام
به گزارش صراط نیوز، محمدصادق كوشكی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: ارائه‌كنندگان اینستكس گفته‌اند، ممكن است این بسته تا دو ماه دیگر آغاز به كار كند؛ به همین خاطر ارزش مبادله‌ای واقعی ندارد و بیشتر یك حركت نمادین برای باقی نگه داشتن ایران در برجام محسوب می‌شود. محمدصادق كوشكی در گفت‌وگو با میزان، با اشاره به ثبت رسمی مكانیسم مالی ایران - اروپا موسوم به «اینستكس»، گفت: (اس. پی. وی) یك بسته خیلی مبهم بود؛ چون از طرف اتحادیه اروپا به نتیجه نرسید و به آن عمل نكردند، INSTEX تنها منحصر به سه كشور آلمان، انگلیس و فرانسه شد. وی ادامه داد: در شرایط فعلی INSTEX «اینستكس» تا حدودی از ابهام خارج شده و موارد كاربرد آن مشخص شده است. كاربردش در خصوص نفت در برابر غذا است. عضو هیئت علمی دانشگاه تهران عنوان كرد: ارائه كنندگان «اینستكس» گفته اند، ممكن است این بسته تا دو ماه دیگر آغاز به كار كند؛ به همین خاطر ارزش مبادله‌ای واقعی ندارد و بیشتر یك حركت نمادین برای باقی نگه داشتن ایران در برجام محسوب می‌شود.
**گروه نشریات خبری
پژوهشم**3211**1181
تهران- ایرنا- موضوع 'اینستكس' یا همان «ابزار پشتیبان فعالیت های تجاری»، همچنان مورد توجه و بررسی رسانه های داخلی قرار دارد، برخی از رسانه های داخلی در مطالب خود از آن به عنوان مقابله اروپا در برابر آمریكا یاد كرده اما برخی دیگر به همسویی اروپا با آمریكا اشاره كرده اند.
