به گزارش خبرنگار اجتماعی ایرنا، در این میان عده ای از دستفروشان نیز اخیرا قدری پای خود را فراتر گذاشته و با تصرف تعدادی از صندلی های برخی ایستگاههای مترو آن هم در مدت های طولانی بساط دستفروشی خود را پهن كرده و با فروش كالاهای معمولا بی كیفیت كسب درآمد می كنند.
برخی از این دستفروشان نیز كه در این عرصه دارای سابقه طولانی تری در مترو هستند، به عبارتی برای فعالیت خود مرز تعیین كرده اند و اجازه فعالیت به دستفروشان غریبه را نمی دهند، به تذكرات مأموران مترو توجه نمی كنند و در بسیاری از اوقات با آنها نیز تا مرز درگیری های فیزیكی پیش می روند.
بانوان دستفروش دوره گرد نیز از این قافله عقب نمانده اند و در اكثر اوقات با آرایش تند در واگن های بانوان كه در كنار واگن آقایان قرار دارد با صدای بلند به فروش لباس های خواب و لوازم آرایش زنانه اقدام می كنند و مسافران خسته مترو غافل از اینكه اكثر این كالاها بی كیفیت است و تاریخ انقضا عمده آنها با شگرد خاصی پاك شده است فقط به دلیل ارزان بودن آن اقدام به خرید می كنند.
* روزی 60 هزارتومان با فروش آدامس درآمد دارم
«علی» یكی از دستفروشان دوره گرد مستقر در مترو كه خود را متولد لرستان و 17 ساله معرفی می كند، می گوید: كار من هر روز از ساعت 9 صبح شروع و تا حدود 18 ادامه دارد و فقط آدامس خارجی می فروشم.
فروش هر بسته آدامس برای من 500 تومان سود دارد. روزانه از این بابت حدود 60 هزار تومان سود خالص برایم می ماند. خدا را شكر راضیم و گله ای هم ندارم.
* جنس مترویی
یكی دیگر از دستفروشان دوره گرد مترو تهران نیز كه دوستانش او را «مجتبی» صدا می زنند، می گوید: حدود هفت سال است كه در زمینه فروش سفره های دو ، چهار، شش نفره و بیشتر فعالیت می كنم. در این زمینه PHD دارم و می دانم از كجای كوچه پس كوچه های بازار تهران «جنس های مترویی» با نازل ترین قیمت تهیه كنم.
از وی پرسیدم جنس های مترویی چیست و چرا به آن مترویی می گویند. مجتبی با آرامشی خاص و لبخندی بر لب نشات گرفته از سالها تجربه در این عرصه، گفت: جنس های مترویی به كالاهایی گفته می شود كه اكثرا یا تاریخ انقضا آنها نزدیك است یا اینكه تاریخ آنها گذشته كه البته همه اینها یك وجه مشترك دارند و آن هم بی كیفیت بودن آنهاست و اصطلاحا این كلمه «جنس مترویی» در بین بازاریان و دستفروشان مرسوم شده است.
* خرید آپارتمان با فروش سفره
مجتبی می گفت ماهانه حدود هفت میلیون تومان درآمد كسب می كنم و خدا را شكر طی این چند سال توانسته ام با سودهای حاصل از فروش سفره آپارتمان كوچكی در شهرستان برای پدر و مادرم خریداری كنم و آنها را بعد از یك عمر نابسامانی راحت كنم و مطمئن هستم دعای خیر آنها باعث كسب درآمد و روزی من شده است.
وی كه هنگام بیان كلمات، لبخند از لب او جدا نمی شد، افزود: فقط به مسئولان مترو یك معذرت خواهی بابت اینكه با راه رفتن بیش از حد، كف واگن های قطار را صاف كرده ام بدهكارم و از آنها می خواهم صندلی های خاصی برای ما در بین واگن ها طراحی كنند تا این قدر مجبور به راه رفتن نباشیم و كفپوش قطار را صاف نكنیم.
* دستفروشان مترو روی اعصاب مسافران راه می روند
یكی از شهروندان مسافر مترو نیز با میانگین حدود 55 سال سن كه خود را « سید رضا آق بابایی» معرفی می كند، می گوید: چرا كسی به فكر جمع آوری چهره زشت دستفروشی در مترو نیست، چرا مسئولان اجازه می دهند مترو كه یك وسیله حمل و نقل عمومی است به بازار مكاره تبدیل شود و عده ای فرصت طلب برای منافع خود روزانه با داد و فریاد روی اعصاب مردم راه بروند.
وی اضافه می كند: در آستانه پایان سال قرار داریم و باید فكری به حال دستفروشان مترو كرد. پدیده زشت دستفروشی در مترو در كجای دنیا مرسوم است كه اینجا به هفت هفته بازار تبدیل شده و ساماندهی نمی شود.
* دستفروشان مترو از خلاء قانونی سوء استفاده می كنند
یكی ازكاركنان مترو نیز در پاسخ به این سوال كه چرا بساط دستفروشی یكبار برای همیشه جمع نمی شود، به خبرنگار ایرنا می گوید: مهمترین علتی كه نمی توان با دستفروشان برخورد جدی و قانونی كرد این است كه دستفروشی در قانون جرم نیست و آنها نیز از این خلاء قانونی نهایت بهره را می برند.
وی كه تمایلی به معرفی خود ندارد، تصریح می كند: تاكنون در پی چندین مورد درگیری فیزیكی مأموران مترو با دستفروشان و كشیده شدن آن به مراجع قضایی، ماموران مترو علاوه بر محكومیت مجبور به پرداخت دیه نیز به دستفروشان شده اند.
وی خاطرنشان می كند: مسئولان مترو نیز با توجه به روند موجود به مأموران مترو متذكر شده اند كه فقط در حد جلوگیری از كاسبی سهل و آسان با دستفروشان برخورد كنیم و به هیچ عنوان وارد برخوردهای جدی و درگیری های فیزیكی نشویم.
* فروش مواد مخدر در واگن های قطار
به گفته وی، حتی مأموران پلیس مستقر در مترو نیز تمایلی به برخورد جدی ومقابله با دستفروشان ندارند و فقط در مواردی از قبیل ورود دستفروشان مرد به واگن بانوان یا فروش مواد مخدر با آنها برخورد می كنند.
از وی پرسیدم مگر دستفروشان مترو مواد مخدر هم دارند. وی با قدری تحمل و نفس عمیقی می كشد و می گوید: ای بابا كجای كار هستید آقا، من با چشم های خودم بارها دیده و می بینیم كه مواد مخدر به خصوص «شیشه» توسط برخی از این دستفروشان چگونه جابجا می شود.
وی كه لباس كاركنان مترو را به تن دارد و به خاطر كنترل دوربین های داخل سكو به هنگام ورود قطار به ایستگاه تمایلی به نشستن را ندارد می افزاید: فروشندگان مواد مخدر در قالب دستفروشی كالاهای مختلف عموما در ساعات خاصی فعالیت می كنند و مشتریان خود را می شناسند. آنان هر از چند گاهی مسیر خاصی را برای فعالیت خود انتخاب می كنند و از این طریق درآمد بسیار خوبی كسب می كنند.
* آمار نداریم
حسن لطفی نماینده مجلس نیز در این مورد به خبرنگار ایرنا می گوید: براساس قوانین دستفروشی جرم نیست اما این امر موجب نمی شود كه با بهره گیری از این ضعف چهره مكان های عمومی را خراب كنیم و موجب اذیت و آزار مردم شویم.
او مهمترین مشكلات كشور را نبود آمار و اطلاعات دقیق می داند و اضافه می كند: این امر موجب شده مسئولان نتوانند مثلا برای ساماندهی دستفروشی اقدام كنند یا مشكل بیكاری را حل كنند.
وی خاطرنشان می كند: اگر جوان ما بیكار باشد و به سمت كارهای خلاف یا دستفروشی كشیده شود مقصر نیست. مقصر كسانی هستند كه نمی توانند برای این نیروی جوان برنامه ریزی و از او در جای مناسب استفاده كنند.
لطفی می گوید: باید وزارت كار، تعاون و رفاه اجتماعی وارد شود و با برنامه ریزی، شناسنامه دار كردن و دیگر اقدامات لازم موضوع دست فروشی در همه عرصه ها به خصوص مترو را ساماندهی كرده و بر آنان نظارت كند.
*دستفروشان مترو باید با لباس های فرم، مشخص شوند
مسعود زاهدیان، رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر نیروی انتظامی نیز به خبرنگار ایرنا می گوید: مسئولان دست اندركار به خصوص مترو باید در قالب یك شركت خاص اطلاعات و آمار دستفروشان را جمع آوری كند و برای آنها شناسنامه صادر و تحت نظارت و كنترل داشته باشند.
او با تاكید بر اینكه با فروشندگان هر گونه مواد مخدر برخورد قانونی صورت خواهد گرفت، می افزاید: پس از جمع آوری اطلاعات و آمار دستفروشان دوره گرد باید با هدف ساماندهی جایگاههای خاصی در مترو یا حاشیه آن برای كسب و كار فراهم شود و برای آنان لباس های فرم با یك آرم مشترك تهیه شود تا افراد متفرقه نتوانند با ورود به این عرصه دست به اقدامات خلاف قانون از جمله فروش مواد مخدر بزنند.
وی می گوید: همانند پیك موتوری و دیگر سرویس های خودرویی كه با جابجایی شهروندان یا كالا ارائه خدمت می كنند و آنها را ساماندهی كردند. در این زمینه نیز متولی اصلی باید مترو باشد.
* اجناس دستفروشان كیفیت ندارد
حسن موسوی چلك، رئیس انجمن مددكاران اجتماعی ایران نیز با بیان اینكه دستفروشان جامعه شناسان خوبی هستند و عموما كالاهایی را ارائه می كنند كه به ذائقه مردم نزدیك تر باشد. مردم نباید از دستفروشان توقع اجناس با كیفیت را داشته باشند.
او می افزاید: مردم از دستفروشان توقع جنس های با كیفیت و معتبر را نداشته باشند زیرا به دلایل خاصی آنها فقط به فكر ارزانی و فروش بیشتر هستند كه متاسفانه از طرفداران زیادی نیز برخوردارند.
موسوی چلك می افزاید: البته با توجه به اینكه در یك شرایط سخت اقتصادی قرار داریم پدیده دستفروشی چیز غریبی نیست اما باید اصولی و در چارچوب قانون باشد.
وی می افزاید: باید موضوع دستفروشی ساماندهی شود و در یك چارچوب قانونی به فعالیت بپردازند. طبیعی است در چنین شرایطی مردم برای كسب درآمد به سراغ فعالیت هایی می روند كه مشروع تر باشد و از طرفی اینكه طبق قانون نیز دستفروشی جرم محسوب نمی شود مگر در شرایطی كه باعث ایجاد مزاحمت برای مردم شود.
رئیس انجمن مددكاران اجتماعی ایران اظهار می دارد: دستفروشان به دودسته مجرب با فعالیت چند ساله با پاتوق های ثابت و دستفروشان دوره گرد و سیار تقسیم می شوند كه البته در این میان بسیاری از آنان دارای سنین زیر 15 سال هستند كه طبق قانون كار باید از فعالیت آنان جلوگیری شود.
گزارش از بهروز سلطانیان
اجتمام * 1933* 3063
تهران- ایرنا- آدامس بسته ای دو تومان، سه بسته پنج تومان هم تاریخ تولید داره هم انقضا، شیرمال تازه نرم و خوشمزه، جوراب نانو، كیف پول، كرم دست و پا، سفیداب ببرغصه نبر، اینها صداهایی است كه مسافران مترو هر روز در این قطار شهری شلوغ می شوند. صدای دستفروشانی كه در اعماق زمین بی نظارت كاسبی می كنند.
