۲۰ بهمن ۱۳۹۷، ۱۰:۵۶
کد خبر: 83202989
T T
۰ نفر

نقطه ضعف امروز شعر فاطمی - نفیسه سادات موسوی*

۲۰ بهمن ۱۳۹۷، ۱۰:۵۶
کد خبر: 83202989
نقطه ضعف امروز شعر فاطمی - نفیسه سادات موسوی*

تهران- ایرناپلاس- گرچه شعر فاطمی، زیرمجموعه‌ای از شعر آیینی به شمار می‌رود، اما در طول تاریخ كمیت آن نسبت به شعر عاشورایی بسیار كمتر بوده است .حتی در بین اشعار آیینی با محوریت زنان برجسته اهل بیت هم، سهم زینب كبری سلام الله علیها به وضوح بیشتر است .

شعر فاطمی به دلیل اصالت خاص شیعی‌اش، در سده‌های گذشته بین اشعار شاعران مذهبی نمود كمتری داشته است. نقطه عطف سرایش شعر فاطمی، دوران حكومت پادشاهان شیعه بوده است؛ از صفویه آغاز شده و تا دوران قاجار هم این بالندگی ادامه داشته است. در دوران پهلوی به دلایل سیاسی با افت چشمگیری روبرو شد اما در سالهای آخر منجر به انقلاب، دوباره سیر صعودی گرفت. بی‌شك دوران پس از انقلاب، از لحاظ كمیت و كیفیت، دوران شكوفایی شعر فاطمی است.

علی ای حال، با اینكه مرثیه‌سرایی بخش عمده ای از سروده ها را در شعر آیینی به خود اختصاص می‌دهد، باید در نظر داشت كه هدف اصلی شعر در مراثی نباید اشك گرفتن از مخاطب باشد. بهتر آن است كه محتوای شعر طوری باشد كه 'نالیدن' مخاطب مقدمه‌ای باشد برای 'بالیدن' او. به عبارت رساتر هدف شعر آیینی باید بیان معارف باشد و مرثیه تنها در جایگاه مكمل این هدف آورده شود.


به طور خاص در شعر فاطمی- مراثی- ، ما با تكرار و تقلید و كلی‌گویی مواجهیم. پرتكرار ترین محورهای شعر فاطمی را مظلومیت و ماجرای شهادت ایشان تشكیل می‌دهد. بسامد بالای كلید واژه‌های در، دیوار، آتش، مسمار، بیت الاحزان، مزار پنهان و .... در اشعار فاطمی موید این سخن است.


یكی از بزرگترین نقطه ضعف های شعر فاطمی معاصر، بدون شك همین نگاه تك‌بعدی به زندگی حضرت زهرا سلام الله علیها است. باید در نظر داشت كه 'موضوع' فاطمی به تنهایی نمی‌تواند رسالت خود را در راستای ترویج سبك زندگی فاطمی به انجام برساند و شاعر باید در شعرش، 'موضع' فاطمی اتخاذ كند. پرداختن به جنبه‌های مغفول مانده زندگی حضرت زهرا باید اولویت شاعران امروز در سرودن شعر فاطمی باشد. در كنار مضامین مظلومیت و شهادت حضرت، باید نیم نگاهی هم به ترویج سبك زندگی فاطمی داشت. برای این مهم باید به مضامینی چون رویكرد سیاسی و اجتماعی ایشان در خطبه های حكیمانه و جسورانه شان، حضور شجاعانه ایشان در صحنه برای دفاع از ولایت، مدل تربیتی مادرانه ایشان، حجاب و عفاف، ساده زیستی و قناعت، دشمن‌شناسی و.... توجه ویژه نماید.



شاید علت كم‌كاری شاعران در این بخش‌ها فقر دانش دینی آنها باشد. شاعر آیینی باید بداند محبت و ارادت اگرچه لازمه ورود به دریای شعر آیینی هستند اما به تنهایی و بدون مطالعه كافی منابع معتبر، برای سرودن شعرِخوب ، ماندگار و اثرگذار كافی نیستند. امید می‌رود با توجه به بستر مناسب این ایام برای انتشار اشعار فاطمی در سطح گسترده، شاعران عزیز هم با روی آوردن به مطالعات روایی و تاریخی مستند در همین محور، روز به روز به سمت تولید آثار بدیع و بصیرت افزا در حوزه شعر فاطمی پیش روند.



*شاعر
۰ نفر