وزارت علوم بدنبال اثربخشي دانشگاه ها است

به گزارش خبرنگار دانشگاه ايرنا، علي خاكي صديق امروز يكشنبه در نشست هم انديشي ارتقاء پنج دانشگاه و پنج واحد پژوهشي كه در وزارت علوم، تحقيقات و فناوري برگزار شد، افزود: در دهه فجر امسال، اكثر دستاوردهاي 40 ساله كشور در حوزه آموزش عالي بود. اگر در اين مدت، ارگاني كار خود را دستكم نصفه انجام داده، همين حوزه است.
به گفته رئيس دانشگاه خواجه نصيرالدين طوسي، اگر دانشگاه ها كارشان را به خوبي انجام دهند و جهت شان درست باشد، حصول به جايگاه بين المللي هم انجام مي شود. با اين حال در بحث ورود به رتبه بندي هاي بين المللي، اقدامات تئوري خوبي در كشور انجام نداديم.
خاكي صديق با بيان اينكه بايد ده ها نظام رتبه بندي موجود در دنيا را تحليل و بررسي كرد، افزود: برخي از اين نظام ها فقط روي مقالات تكيه دارند؛ در حالي كه نبايد تمام كاركرد يك دانشگاه براي چاپ مقاله باشد، مقاله يكي از محصولات جانبي است كه دانشگاه ها دارند.
رئيس دانشگاه خواجه نصيرالدين طوسي به چند فاكتور ديگر در رسيدن به ترازهاي بين المللي اشاره كرد و گفت: دقت در ورود اطلاعات به رتبه بندي هاي بين المللي مهم است. همان طور كه گفتم ملاك برخي رتبه بندي ها، صرفا مقاله است و اطلاعات دريافتي از دانشگاه ها براي آنها مهم نيست. برخي از نظام هاي رتبه بندي علاوه بر مقالات، اطلاعاتي از دانشگاه ها طلب مي كنند و بر اساس آن كار را انجام مي دهند كه دانشگاه هاي ما بايد در اين زمينه اطلاعات درست ارائه كنند؛ در غير اين صورت مشكل ساز خواهد شد.
وي در مورد پذيرش دانشجوي خارجي به عنوان معياري براي تراز بين المللي، توضيح داد: الان رقابتي به نام پذيرش دانشجوي خارجي شكل گرفته است كه البته يك آسيب هم به دنبال دارد.

** همه دانشگاه ها نمي توانند در همه رشته ها پيش قراول باشند
محمد جواد لاريجاني رئيس پژوهشگاه دانش هاي بنيادي طي سخناني در اين نشست، گفت: همه دانشگاه ها در همه رشته ها نمي توانند پيش قراول باشند، اما با ورود به يك حوزه خاص، مي توانند چيزهاي خوبي به دست بياورند. براي پيش قراولي و آوانگارد بودن در جغرافياي كشوري و منطقه اي بايد با هم قرار بگذاريم. كشورهاي ديگر هم به كارهاي آوانگاردشان افتخار مي كنند.
وي توضيح داد: ما بايد روي آوانگارد بودن، سرمايه گذاري كنيم؛ اين پيش قراولي گاهي جغرافيايي است. مثلاً موضوعي در ايران رايج نيست، اما يك مركز آموزشي آن را در حوزه تعليم و تربيت مطرح مي كند.
لاريجاني گفت: مسئله دانشگاه يا مركز تحقيقاتي در تراز جهاني با داشتن تعاملات بين الملليِ صرف، متفاوت است. وقتي با روساي اين مراكز صحبت مي كنيم، هيچ كدام دغدغه بالا رفتن در ترازهاي جهاني را ندارند.
وي افزود: آنها اتفاقاً تمايل به ارتقاء دارند، اما هدف شان اين مسئله نيست. تراز جهاني بودن را با ترازهاي علم سنجي خود بايد متفاوت بدانيم. در تراز جهاني بودن، مقصود اين نيست كه از خودمان خوشمان بيايد و به خودمان نمره بدهيم، در اين زمينه نبايد دايره بسته اي باشد، چرا كه در حقيقت علم در تاريخ بشريت، جهاني ترين موضوع بوده است.
رئيس پژوهشگاه دانش هاي بنيادي براي رسيدن به تراز جهاني چند فاكتور را بر شمرد و اظهار كرد: براي داشتن حيثيت جهاني بايد فرهنگ خاصي در مراكزمان رشد دهيم. يكي از اين فرهنگ ها، عالم محوري است و عالم بايد در مراكز پژوهشي و دانشگاه ها شأن خاصي داشته باشد.
به گفته لاريجاني، مسئله بعدي، حرفه اي گري است. در ارزيابي ها بايد حرفه اي كار كنيم و جهات ديگر را براي آن مفروض نكنيم. شايد چهره يك فرد حرفه اي در علم براي ما خوشايند نباشد، اما از نظر حرفه اي بايد او را بپذيريم؛ چرا كه فعاليتش براي ما ارزشمند است. در پژوهشگاه دانش هاي بنيادي از اين افراد وجود دارند و ما گوشمان را براي شنيدن ناسزا آماده كرده ايم، اما فرض مان اين است تا زماني كه كار علمي خوب انجام مي دهند بايد مورد حمايت قرار گيرند.
لاريجاني مسئله بعدي را سخاوت علمي دانست و افزود: سخاوت علمي در مقابل بخل علمي مهم است. در محيط علمي، كار علمي بايد حرف آخر را بزند و محيط علمي با مسائل ديگر مخدوش نشود.
وي در ادامه با بيان اينكه مقاله نويسي كمترين درجه حيات علمي است، گفت: هر كسي كه بگويد 15 سال تحقيق مي كند، اما هيچ نشري ندارد، اشتباهي رخ داده است؛ چرا كه در كار تحقيقاتي بايد چيزي حاصل شود.
لاريجاني در بخش ديگري از سخنان خود بحث مدرك گرايي را مطرح كرد و گفت: با اين كارخانه هاي مدرك سازي دانشگاه آزاد، بلايي سرما آمده است.
وي در اين باره ادامه داد: بارها در يك جلسه ديده ام كه حضرات با دكتري يا مافوق دكتري نشسته اند، اما ببينيد از كجا مدرك گرفته اند. در كشورهاي ديگر، داشتن مدرك مهم نيست، گاهي يك ليسانس از دانشگاه استنفورد معادل 10 مدرك دكتري است.
لاريجاني با بيان اينكه مدرك گرايي، تراز علمي كشور را مخدوش كرده است، گفت: اين مسئله بايد احيا شود هر چند در دانشگاه آزاد هم دانشجويان خوب انصافاً در گوشه و كنارها ديده مي شوند. مقصود، نظام آموزشي است. من حتي فردي را ديده ام كه مي گويد 9 مدرك دكتري دارد! در علوم انساني موردي را شنيده ام كه 16 مدرك دكتري گرفته است و چطور چنين چيزي امكان دارد؟
وي در مورد حمايت از دانشجويان دكتري تاكيد كرد: بايد از دانشجويان دكتري حمايت شود، وضع مالي دانشجوي دكتري بايد خوب باشد در عين حال بايد فعاليت زيادي هم داشته باشد.
9492**1584