اَپ‌هاي ايراني از دسترس كاربران آيفون خارج شد. درخصوص اين چالش كه دو سال است براي كاربران آيفون در ايران وجود دارد، دو نگاه وجود دارد. برخي اقدامات محدودكننده اپل را به دليل محافظت از اطلاعات كاربران عنوان مي‌كنند. از اين نگاه جايگاه متفاوت پلتفرم امنيتي اپل مانع از فعاليت اپ‌ها در قالب اكانت (اينترپرايز) است. اين گروه محدوديت‌ها را شامل ايران نمي‌داند اما گروه دومي هست كه اعتقاد دارند چون اپل به واسطه تحريم‌ها به ايرانيان خدمات نمي‌دهد، شركت‌هاي ايراني ناچار به دور زدن آن هستند. بنابراين عامل چنين محدوديت‌هايي تحريم‌ها هستند.
كاربران آيفون در دو روز گذشته نتوانستند از طريق اپليكيشن‌هاي موبايلشان، خدمات الكترونيكي اعم از درخواست تاكسي، سفارش غذا، پرداخت آنلاين و حتي امور بانكي انجام دهند. چراكه تقريبا اغلب اپليكيشن‌هاي ايراني از كار افتاده‌اند. از اپليكيشن‌هاي خدماتي مانند اسنپ، اسنپ ماركت، اسنپ فود ، ديجي‌كالا ، فيديبو، تپسي، آپ و .. گرفته تا اپليكيش بانك‌هايي چون ملت و ... تقريبا ناگهان كاربران ايراني آي او اس متوجه شدند هيچ كدام از اين اپليكيشن‌ها كار نمي‌كند. سايت سيب اپ كه بعد از موج اول تحريم اپليكيشن‌هاي ايراني توانسته بود با ايجاد مجوزهاي جديد مسير جديدي براي كار اپليكيشن‌ها روي دستگاه هاي آي او اس كاربران ايجادكند هم خودش از كار افتاد و هم با از كار افتادن مجوزهايش بقيه شركت‌هايي كه از مجوزهاي آن استفاده مي‌كردند هم عملا بي استفاده شدند.
در اين ميان، برخي از استارت‌آپ‌ها مانند اسنپ به دنبال مسدود شدن اپليكيشن‌هاي آي او اس خود از كاربران خواسته‌اند از نسخه وب اپليكيشن استفاده كنند. تپسي از كاربران خواسته با حذف از نسخه موجود در سايت براي نصب اپليكيشن آي او اس استفاده كنند. برخي ديگر فعلا راه حلي براي جايگزين كردن اپليكيشن مسدودشده ارائه نكرده‌اند. از جمله اپليكيشن شركت آسان پرداخت (آپ) در توييتي نوشته است كه مشغول بررسي اين موضوع است. همچنين بانك ملت نيز با ارسال پيامكي به مشتريانش از آنها خواسته با حذف اپليكيشن آي او اس آن را دوباره از روي سايت اين شركت نصب كنند. مديرعامل گپ نيز با انتشار توييتي از مسدود شدن اپليكيشن آي او اس گپ خبر داد. وي با انتشار متن مجوز اداره خزانه‌داري آمريكا نوشت: ما مجوز اداره خزانه‌داري آمريكا را داشتيم اما اپل ما را بست، در حال بررسي راه‌هاي ديگري هستيم.
** ادامه خط تحريم تكنولوژي
البته اين نخستين بار نيست كه شركت اپل تصميم گرفته دسترسي ايرانيان را به اپليكيشن‌هاي ايراني محدود كند به طوري كه در چند سال گذشته اين شركت به دليل موضوع تحريم، دسترسي توسعه‌دهندگان اپليكيشن را به اپ استور مسدود كرده است. اين روند با حذف اپليكيشن‌هاي پركاربر ايراني مانند اسنپ، ديجي كالا و ... در سال گذشته در رسانه‌هاي خارجي نيز بازتاب داشت و با راهاندازي كمپين‌هاي اعتراضي در فضاي مجازي با هشتگ StopRemovingIranianApps# به معني «به حذف اپليكيشن‌هاي ايراني خاتمه دهيد» همراه بود. در اين ميان نيز برخي فعالان حوزه فضاي مجازي و توسعه‌دهندگان اپليكيشن‌هاي ايراني با ارسال نامه‌اي رسمي از تيم كوك، مديرعامل اپل، درخواست كردند كه اين اقدام را متوقف كند.
در همان زمان وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات نيز به موضوع حذف اپليكيشن‌هاي ايراني واكنش نشان داده و وعده داد اين موضوع را پيگيري حقوقي كند و از طرف ديگر از طرف وزارت امور خارجه نيز اعلام شد كه موضوع در حال پيگيري است با اين حال، اپل همچنان از موضع خود براي تشديد دسترسي كاربران ايراني به اين اپليكشين‌ها و حذف آنها از اپ‌استور كوتاه نيامد تا اينكه در اقدام جديد مجددا نسخه «آي و اس» اين اپليكيشن‌ها را از كار انداخت. سختگيريها و محدوديتهاي اپل براي كابران ايراني در حالي است كه بيش از 11 درصد از گوشي‌هاي هوشمند مورد استفاده در ايران آيفون هست و اين موضوع ايران را به يكي از بزرگ‌ترين بازارهاي اپل در منطقه خاورميانه تبديل كرده است.
** ماجراي محدوديت جديد اپل
بالغ بر دو سال است كه كاربران آيفون ايراني براي دسترسي به برنامه موبايلي چالش دارند. با اين حال، كاربران ايراني از راهكارهايي براي دور زدن اين تحريم‌ها استفاده مي‌كردند. يكي از راهكارها استفاده از مجوزهاي اكانت (اينترپرايز) است. اپل در اصل اين روش را براي سازمان‌ها و شركت‌ها ارائه مي‌دهد تا بتوانند اپليكيشن‌هاي خود را با كارمندانشان به اشتراك بگذارند، بدون اينكه نياز باشد تا آن را در اپ‌استور و به شكل عمومي منتشر كنند. اين روش، يك روند خصوصي انتشار اپليكيشن است تا يك شركت، نرم‌افزار خود را در اختيار كارمندانش قرار دهد. اما نكته اينجا است كه كسب‌وكارهاي ايراني در شهريور سال 96 و پس از آنكه اپل همه اپليكيشن‌هاي ايراني را از اپ‌استور حذف كرد، سراغ همين روش آمدند. در واقع، با اكانت اينترپرايز، امكان نصب اپليكيشن را روي گوشي هاي آيفون از طريق مراجعه به سايت و تاييد نهايي مشترك روي گوشي، فراهم مي‌شود.
در اين روش كه نه تنها در ايران بلكه در ساير كشورها نيز مرسوم بوده، به توسعه‌دهندگان اپليكيشن (طراحان اپليكيشن) اين اجازه را مي دهد كه اپليكيشن مورد نظر را روي سايت قرار داده تا كاربران آيفون با مراجعه به لينك دسترسي در سايت، نرم‌افزار مورد نظر را روي گوشي خود نصب كنند. اپل در چند هفته اخير اقدام به بستن اين اكانت‌هاي اينترپرايز كرده چرا كه به گفته امير ناظمي، رئيس سازمان فناوري اطلاعات ايران، در گفت‌وگو با خبرگزاري مهر، اين موضوع تنها مختص به ايران نبوده و تغيير رويه جديد شركت اپل براي حفظ امنيت اطلاعات و رعايت حقوق مالكيت معنوي است. اپل به دليل افزايش نرم‌افزارهاي كرك شده (قفل شكسته) و كپي برداري شده و نيز عدم رعايت قانون كپي رايت كه به ضرر كاربران و توسعه‌دهندگان بوده، اين تغيير رويه را در پيش گرفته است. در واقع، اپل خواسته با مسدود كردن اين اكانت‌ها، كاربران را مجبور كند از روش قانوني اپليكيشن‌ها را تهيه كنند، اما اين در حالي است كه كاربران ايراني به دليل تحريم‌هاي تكنولوژي قادر به نصب برنامه‌ها از اپ استور (فروشگاه اپليكيشن‌هاي اپل) نيستند و به ناچار اين روش را انتخاب كردند.
** محدوديت‌ها به تحريم‌ها ارتباط دارد
با اين حال حذف اين مجوزها در واقع تنها روزنه دور زدن تحريم توسط كسب وكارهاي ايراني را بسته است. اگر در ساير نقاط جهان كسب و كارها به هر حال قادر به استفاده از مجوز رسمي خود اپل باشند در ايران به دليل تحريم اپل حاضر به ارائه خدمات به ايرانيان نيست. در اين راستا، پويا خوشبخت، مدير فني شركت سيب‌اپ به «دنياي‌اقتصاد» گفت: اپل يكي از شركت‌هاي بزرگ جهان بوده و از لحاظ اقتصادي، درآمد يا سرمايه آن همر‌ده با شانزدهمين شركت پولدار دنيا است. اين مدل شركت‌ها معمولا درباره فعاليتهاي خود پاسخگو نيستند، به‌ويژه به كاربران نهايي، مگر آنكه مورد خاصي پيش آيد و بخواهد بيانيه‌اي منتشر كند. درخصوص بسته شدن اين پروفايل يا اكانت‌ها، چند وقت پيش خبري منتشر شد كه سخنگوي اپل اعلام كرده بود يك‌سري اپ‌هاي مشكل‌دار و شرط‌بندي، از اين اكانت‌هاي اينترپرايز استفاده مي‌كنند و اقدام سريع انجام دادند كه اين مشكلات برطرف شود. اين اتفاق ادامه پيدا كرده و دامن‌گير اپليكيشن‌هاي ايراني نيز شده است. به‌خاطر آن پروفايل چند بانك و استارت‌آپ‌هاي پركاربر ايراني نيز بسته شد. به گفته وي، استارت‌آپ و بانكهاي ايراني پروفايل خاص خودشان را داشتند و در اين‌خصوص استدلال اپل براي حفظ كپي‌رايت منطقي به‌نظر نميرسد. اپل پيش از اين با استدلال تحريم‌ها، اپليكيشن‌هاي ايراني را از اپ‌استور حذف كرد.
در محدوديتهاي جديد، هر چند اپل به تحريم‌ها اشاره نكرده ولي با توجه به حذف انبوه اپليكيشن‌هاي ايراني به‌ويژه برنامه‌هاي بانكها در عرض يك روز، ميتوان حدس زد كه به تحريم‌ها ارتباط دارد. ظاهرا اپل متوجه معذوريت ايراني‌ها براي استفاده از اين اكانت‌ها شده و آنها را مسدود كرده است. در حال‌حاضر گوگل از چنين سيستمي براي اپليكيشن‌هاي بدافزاري استفاده مي‌كند و انتظار مي‌رود در آينده از آنها براي نسخه اندرويدي اپليكيشن‌هاي ايراني استفاده كند. خوشبخت با اشاره به راهكار جديد شركت سيب‌اپ براي حل اين مشكل اظهار كرد: شركت سيب‌اپ براي مقابله با اين مشكل، روش جديدي را توسعه داده كه به‌زودي منتشر مي‌كند، كاربران ديگر با اين مشكل بسته‌شدن اكانت‌هاي اينترپرايز مواجه نخواهند شد و به‌راحتي ميتوانند اپليكيشن‌ها را دانلود كنند.
در راهكار جديد، هر 100 كاربر آيفون در يك اكانت خواهند بود. در حال‌حاضر هر كاربر براي دانلود اپليكيشن، بايد وارد يك اكانت توسعه‌دهنده اپليكيشني شود، اما در راهكار جديد با توجه به قرار گرفتن 100 كاربر در يك اكانت پيگيري و رديابي آنها از سوي اپل زمانبر است. اين امكان با آپديت اپليكيشن‌ها از بين نمي‌رود و از طرفي مشكلات اكانت‌هاي اينترپرايز را ندارد و تنها كاربر براي استفاده آن بايد سالانه يك دلار هزينه بدهد. در واقع، هزينه ساليانه اين اكانت‌ها 100 دلار است كه بين 100 كاربر تقسيم مي‌شود.
منبع: روزنامه دنياي اقتصاد؛ 1397،12،11
گروه اطلاع رساني **1699**2002
تهران- ايرنا- تحريم كاربران ايراني همچنان ادامه دارد. كاربران آيفون از دو روز گذشته نمي‌توانند از اپليكيشن‌هاي ايراني گوشي‌هاي خود استفاده كنند. طوري كه با مراجعه كاربران به اين اپليكيشن‌ها با اين پيام مواجه ميشوند: كه اپل اين اپليكيشن را تاييد نمي‌كند.
