به گزارش خبرنگار ايرنا ، هر گردشگري كه پا به خاك مازندران مي گذارد تنها با برگرداندن سرش به دو سمت مسير جاده مي تواند نشاني صدها مكان مذهبي را از بقعه و آرامگاه امامزاده گرفته تا مساجد ، تكايا و سقانفارها با چشم سر ببيند و نخ دلش را راهنماي مسيرش كند.
بسياري از اين اماكن مذهبي طي چند دهه گذشته به حداقلي از امكانات رفاهي و اقامتي مجهز شده اند ، ضمن اين كه جذبه معنوي بعضي از آنها با جاذبه طبيعي و فرهنگي نيز عجين شده است ؛ مانند همه بقاي متبركه اي كه در مناطق كوهستاني واقع شده اند يا اماكن مذهبي اي كه در بافت هاي تاريخي و كهن شهرها بوي ديرينگي و نوستالژيك به خودشان گرفته اند.
مازندران بر اساس آمارهاي رسمي ، يكهزار و 22 بقعه دارد. آمار پايگاه اطلاع رساني اداره كل اوقاف و امور خيريه استان هم نشان مي دهد كه در تعطيلات نوروز گذشته يعني از 25 اسفند سال 1396 تا 15 فروردين 1397 اماكن متبركه مازندران ميزبان يك ميليون گردشگر بود.
اوقاف مازندران براي ميزباني از گردشگران در تعطيلات نوروز گذشته 900 سوئيت و زائرسرا تدارك ديده بود ، آماري كه قرار است براي تعطيلات نوروزي 98 افزايش يابد.
** امكانات حداقلي ولي ناكافي
شهريور ماه امسال بود كه مديركل اوقاف و امور خيريه مازندران از تهيه بسته جاذبه هاي گردشگري امامزاده هاي شاخص استان براي شناساندن به گردشگران خارجي خبر داده و اعلام كرده بود كه اين بسته در اختيار سفارتخانه هاي كشور هاي ديگر قرار مي گيرد.
اين در حالي است كه به اعتقاد كارشناسان هنوز از ظرفيت گردشگري مذهبي براي جذب گردشگران داخلي بهره زيادي برده نشده است و لازم است در گام نخست متوليان امور با رفع موانع و فراهم كردن امكانات لازم ، اين ظرفيت را به گردشگران و مسافران ايراني معرفي كرده و بشناسانند.
يك مدرس دانشگاه در اين باره به خبرنگار ايرنا گفت : در توسعه گردشگري مذهبي با محدوديت هايي مواجه هستيم ضمن اين كه اگر نتوانيم امكانات اوليه رفاهي و نيازهاي مخاطبان را فراهم كنيم ظرفيت گردشگري مذهبي در استان مغفول مي ماند.
مهدي باقري با بيان اين كه اماكن مذهبي، كاركردهاي چند گانه اي براي گردشگران دارند ، افزود : نخستين كاركرد اين اماكن، مسائل معنوي و توسل جستن است كه افرادي را از اين جهت، جذب مي كند، ضمن اين كه معماري اين اماكن هم دسته ديگري از گردشگران را راغب به بازديد مي كند و ممكن است برخي به خاطر تماشاي يك شاهكار معماري در سقف و ستون و يا ديگر موارد بنا، مشتاق اين اماكن باشند.
وي كاركرد ديگر اماكن مذهبي را كه بيشتر توسط جامعه روستايي مورد توجه است ، گذران يك روز تعطيل در كنار بقاع متبركه دانست و اظهار داشت : اين دسته از مردم دوست دارند در كنار زيارت اين اماكن ، از يك مگان تفريحي هم بهره ببرند و به همين خاطر امكانات رفاهي كه در برخي از امامزاده ها وجود دارد ، بيشتر مورد توجه علاقه مندان است .
اين پژوهشگر با تاكيد بر اين نكته كه براي جذب تمامي مخاطبان گردشگري مذهبي بر اساس نياز هر گروه، برنامه ريزي انجام شود، افزود : مي توان از طريق پرسشنامه ، مصاحبه و يا مشاهده نيازهاي گروههاي مختلف را احصا و براي فراهم كردن آنها اقدام كرد.
باقري توضيح داد : پس از برنامه ريزي براي جذب گردشگران مذهبي بايد نيازهاي مخاطبان اين اماكن را برآورده كرد و اين نكته را به ياد داشت كه فضا و امكانات رفاهي كه در اماكن مذهبي در اختيار گردشگران قرار مي گيرد نه تنها در جذب آنها مهم است ، بلكه مي تواند به عنوان مهم ترين ابزار تبليغات زنجيره اي عمل كند.
** ضرورت تعريف گردشگري
اين پژوهشگر داشتن تعريف مشخص از گردشگر را هم مهم ارزيابي كرد و توضيح داد : در هر تعريفي كه از گردشگر داريم بايد از سطح خرد گرفته تا مخاطبان محلي، منطقه اي و گردشگران خارجي در آن گنجانده شوند.
اين مدرس دانشگاه تعريف مشخص از گردشگري را براي ظرفيت شناسي ضروري دانست و افزود : اغلب اماكن مذهبي كه در استان داريم فضاي كافي براي پذيرايي از گردشگران ندارند و تنها در مواردي شاهد احداث مهمان پذير در كنار بقاع هستيم كه پاسخگوي نيازهاي گردشگراني از اين طيف نيست.
باقري گفت : هر اندازه بيشتر بتوانيم گردشگر را در منطقه نگه داريم و گردشگر اسكان بيشتري داشته باشد هزينه هاي افزون تري را متحمل مي شود و آثار ملموس اين گردشگري در زندگي مردم محلي نمود پيدا مي كند.
وي با اشاره به اينكه تبليغات واژه اي مغفول در حوزه گردشگري است كه بهره اي از آن نبرده ايم، اظهار داشت : در مناسبت هاي مذهبي مي توانيم با تبليغات مناسب، گردشگران اين بخش را جذب كنيم و مخاطبان در اين سفر شناخت بيشتري نسبت به منطقه پيدا مي كنند چرا كه در دوره هاي اينچنيني افراد بيشتري جذب مي شوند كه شايد در ديگر ايام سال، رغبتي به اين سفرها نداشته باشند، اينها مشتريان بالقوه هستند و به همين دليل نشان دادن ظرفيت هاي گردشگري به اين افراد بسيار مهم است.
** كاركرد اجتماعي اماكن مذهبي
اين مدرس دانشگاه با بيان اينكه كاركرد اجتماعي امامزاده ها و اماكن مذهبي از ديگر مواردي است كه بايد مورد توجه قرار گيرد ، افزود : امامزاده هاي ما در استان بويژه در روستاها، در كنار خود آرامستان را هم جاي داده اند و بسياري از روستاييان طبق سنتي كه دارند بويژه در اعياد در اين آرامستان جمع مي شوند و كاركرد اجتماعي هم از ديگر ظرفيت هاي گردشگري مذهبي به شمار مي آيد.
وي در پاسخ به اين پرسش كه چرا گردشگري مذهبي در مازندران پر رنگ نيست و نتوانستيم گردشگراني از اين دست را جذب كنيم، گفت : چون ظرفيت ها بر اساس نياز مخاطب نيست در اين زمينه استقبالي صورت نگرفته است و امكانات اوليه رفاهي در اغلب اين بقاع، فراهم نشده است.
باقري ادامه داد : اگر قرار است از اين ظرفيت براي توسعه گردشگري در استان استفاده كنيم نيازمند نگاه سيستمي به حوزه گردشگري هستيم نه نگاه جزيره اي؛ اصل موضوع، گردشگري است كه در اصل آن مشكل داريم و همين تعداد گردشگر كه به مازندران مي آيند به خاطر منابع طبيعي استان و قرار گرفتن مازندران در طريق الرضا (ع) است.
وي با بيان اينكه برنامه ريزي مناسبي براي توسعه گردشگري در استان نشده و گردشگري مذهبي هم يك شاخه از صنعت گردشگري است ، گفت : برنامه جامعي براي گردشگري در استان نداريم و هر كسي ساز خودش را مي زند . رشد متوازني در توسعه گردشگري وجود ندارد و اين آسيبي بزرگ براي حوزه گردشگري است كه بخش هاي مختلف را تحت الشعاع قرار مي دهد.
اگر چه نظر كارشناسان در باره ضعف زيرساخت هاي گردشگري مذهبي در مازندران واقعيتي انكاناپذير است ، ولي چنين ضعف هايي در تمامي بخش هاي گردشگري استان از جمله گردشگري طبيعي قابل مشاهده است .
به نظر مي رسد معرفي نشدن ظرفيت گردشگري مذهبي مازندران بيش از هر عامل ديگري بر مغفول ماندن آن اثرگذار بوده است و به همين دليل هم بسياري از گردشگران ايراني حتي با درون مايه مذهبي مازندران را به طبيعت زيبا و آب و هواي آن مي شناسند و شايد حتي يك بار هم در عمرشان واژه اي به نام ' سقانفار ' ، ' پيرمسجد ' يا ' پيرتكيه ' را به عنوان بخشي از ظرفيت هاي گردشگري اين استان نشنيده اند.
اگر شما هم كه اين گزارش را خوانده ايد نوروز 98 مهمان استان سرسبز مازندران هستيد ، با اختصاص ساعاتي از تعطيلات خود ، ظرفيت هاي گردشگري مذهبي اين استان را محك بزنيد. به هر منطقه اي كه وارد شده ايد ، چنانچه از قبل نشاني چنين اماكني را نداريد ، كافيست از بوميان محلي جويا شويد . يادتان نرود سبزي گنبد بسياري از بقاع در مازندران با سرسبزي دشت و جنگل گره خورده است .
9927/1654
ساري - ايرنا - هنوز نسلي كه شب هاي جمعه و مناسبت هاي مذهبي پا به ركاب مي شود تا غم هايش را در خلوت بقعه و بارگاه امامزاده اي بيرون بريزد ، در استان مازندران فراون ديده مي شود، ولي اين ظرفيت بي بديل گردشگري براي بسياري از مسافران و گردشگران غير بومي ناشناخته باقي مانده است.
