یك بام و دو هوای پاكستان درخصوص طرح های ''آی پی و تاپی''

به گزارش روز سه شنبه ایرنا و به نقل از رسانه های پاكستانی، در جریان سفر «رشید مرادوف» وزیر امور خارجه تركمنستان به اسلام آباد، مقامات دو كشور قرارداد نهایی طرح انتقال گاز از تركمنستان به افغانستان، پاكستان و هند موسوم به طرح تاپی را امضا كردند.
وزیر انرژی تركمنستان كه همراه رشید مرادوف به اسلام آباد سفر كرده است، پیشنهاد این كشور برای انتقال یكهزار مگاوات برق به پاكستان را به همتای پاكستانی خود ارائه كرد.
این در حالی است كه مقامات پاكستان اردیبهشت ماه امسال به دولت جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد داده بودند كه برای ازسرگیری مذاكرات درخصوص طرح انتقال گاز از ایران موسوم به (آی - پی)، نماینده ویژه خود را به اسلام آباد اعزام كند.
با این حال، اقدامات پاكستان برای تكمیل طرح خط لوله آی پی تنها محدود به بیانیه های تكراری شد در حالی كه دولت اسلام آباد موظف بود این طرح را تا پایان دسامبر 2014 تكمیل كند.
'غلام سرور خان' وزیر نفت و منابع طبیعی پاكستان در حاشیه امضای قرارداد نھایی تاپی، این قرارداد را مهم ترین قرارداد انرژی توصیف كرد و گفت، به احتمال زیاد عملیات ساخت خط لوله گاز 'تاپی' در خاك پاكستان در سال جاری میلادی آغاز می شود.
بسیاری از كارشناسان در پاكستان معتقدند مشكلات زیادی بر سر راه اجرای طرح تاپی وجود دارد.
'اكرم زكی' قائم مقام سابق وزارت خارجه پاكستان طی مصاحبه ای با ایرنا در بهمن 95 گفته بود: شخصا معتقدم كه طرح 'تاپی' تا 50 سال دیگر هم برای پاكستان عملی نخواهد بود. مشكلات زیادی از جمله امنیت افغانستان، هزینه بالای اجرای طرح، مسیر صعب العبور خط لوله، اختلاف های سیاسی هند و پاكستان و ... پیش روی طرح تاپی قرار دارد.
به گزارش ایرنا، ایده احداث خط لوله صلح (IPI) در سال 1990 مطرح شد و قرار بود كه این خط لوله كه گاز ایران را به پاكستان و هندوستان منتقل می كرد، پیام آور صلح و دوستی در شبه قاره باشد. با توجه به اینكه توافق شده بود هند و پاكستان برای تامین امنیت این خط لوله، اختلافات خود را كاهش دهند، این خط لوله انتقال گاز به خط لوله صلح موسوم شد.
براساس توافق اولیه، قرار بود این خط لوله دو هزار و 700 كیلومتری گاز صادراتی ایران را از مسیر پاكستان به هند منتقل كند.
پیش بینی شده بود كه در صورت توافق نهایی، یكهزار و 100 كیلومتر از این خط لوله در ایران، یكهزار كیلومتر در پاكستان و 600 كیلومتر در هند احداث شود.
طبق طرح اولیه قرار شده بود كه روزانه 150 میلیون مترمكعب گاز ایران به هند و پاكستان صادر شود كه 90 میلیون مترمكعب آن برای هند و 60 میلیون مترمكعب آن برای پاكستان در نظر گرفته شده بود.
پاكستان به بهانه تحریم ها و فشارهای خارجی، تاكنون به تعهدات خود در قبال قرارداد خاتمه یافته اش با ایران برای تكمیل خط لوله آی-پی در خاك خود عمل نكرده است.
طبقه گفته مقامات رسمی پاكستان، این كشور قراردادهایی برای احداث خط لوله گاز از بندر 'گوادر'(در 70 كیلومتری مرز ایران) تا 'نوابشاه'(مقصد نهایی خط لوله آی-پی) امضا كرده و براساس آنچه مسئولان پاكستانی عنوان كرده اند، این خط لوله، در صورت احداث، در واقع قرار است بخش اصلی خط لوله آی-پی باشد.
ضرب الاجل تعیین شده در قرارداد گازی آی - پی، در پایان سال 2014 میلادی به پایان رسید و جمهوری اسلامی ایران مدت ها قبل از سررسیدن این ضرب الاجل، به تعهد خود عمل كرد و خط لوله گاز را در خاك خود از میدان های گازی جنوب تا نزدیك مرز پاكستان احداث كرد.
طبق قراردادی كه در سال 2010 میلادی میان ایران و پاكستان امضا شد و به خط لوله صلح میان دو كشور معروف شد، گاز طبیعی ایران از میدان گازی پارس جنوبی در استان بوشهر به بندر ˈنواب شاهˈ در جنوب پاكستان منتقل می شود.
پاكستان كه نیاز شدید به انرژی دارد، بارها اعلام كرده است كه طرح خط لوله آی-پی كاملا مستقل از طرح تاپی است و این كشور به اجرای هر دو طرح برای رفع بحران انرژی خود نیاز دارد.
بر اساس آخرین تحولات این خط لوله گازی، محمد فیصل سخنگوی وزارت امور خارجه پاكستان سال گذشته در اظهار نظر رسمی درباه طرح خط لوله آی-پی گفت كه طرح انتقال گاز ایران به پاكستان كنار گذاشته نشده و این طرح در جای خود باقی بوده و ادامه می یابد.
غلام سرور خان وزیر فعلی نفت پاكستان نیز اخیرا بر اجرای خط لوله گاز ایران به پاكستان به دلیل نیازهای رو به رشد انرژی در كشورش تاكید كرد.
پاكستان كشوری با جمعیت بیش از 200 میلیون نفر بازار مصرف بزرگ گاز طبیعی در منطقه محسوب می‌شود كه در حال حاضر تنها توانایی تامین دو سوم گاز مورد نیاز خود را دارد.
این در حالی است كه با توجه به افت فشار مخازن گاز این كشور، سهم تولید داخلی در تامین گاز مورد نیاز آینده پاكستان بیش از پیش كاهش خواهد یافت.
از سوی دیگر، طی سال‌های اخیر پاكستان با بحران تامین انرژی روبه رو بوده و به همین منظور، به دنبال انعقاد قراردادهای مختلف واردات گاز از جمله خط لوله صلح، خط لوله تاپی برای واردات از تركمنستان و واردات ال.ان.جی از قطر بوده است.
میزان مصرف گاز در پاكستان طی 20 سال گذشته بیش از 80 درصد افزایش داشته و جمعیت پاكستان به‌ سرعت در حال رشد است و براساس آمار سال گذشته در این كشور، تعداد انشعابات گاز از 4 میلیون به 8.4 میلیون انشعاب افزایش یافته است.
آساق*274**1663**