به گزارش پنجشنبه ايرنا، وال استريت ژورنال اسناد محرمانه اي را كه هفته جاري از حالت طبقه بندي خارج شده، تورق كرده و سندي رسيده است كه تبعات حمله به عراق را متذكر شده بود. سه ديپلمات كاركشته آمريكايي كه تجارب ديپلماتيك زيادي در تعامل با جهان عرب داشتند 29 ژوئيه 2002 در نامه اي به «كالين پاول» وزير وقت خارجه آمريكا نوشتند: «اگر مراقب نباشيم تلاش براي ساقط كردن رژيم عراق موجب بروز مشكل شده و ايجاد توفاني شديد عليه منافع آمريكا مي شود.»
اين نامه را «ويليام برنز» معاون اسبق و مديركل وقت اداره امور خاور نزديك در وزارت خارجه آمريكا، «ديويد پيرس» سفير اسبق در يونان و الجزاير و «رايان كراكر» سفير اسبق در كويت، لبنان، سوريه، پاكستان، عراق و افغانستان اين نامه را نوشته بودند. اما كاخ سفيد هشدار اين مقام ها را ناديده گرفت و بدون برنامه اي مفصل براي دوره پسا جنگ به عراق حمله كرد.
طبق اسناد طبقه بندي شده اي كه هفته جاري منتشر شد، اين مقام ها هشدار داده بودند كه يورش به عراق منجر به بروز هرج و مرج در داخل اين كشور، ناآرامي در خاورميانه و ايجاد تهديد عليه منافع آمريكا مي شود. پاول در اوت 2002 نگراني هاي مشاورانش را با بوش و «كاندوليزا رايس» مشاور وقت امنيت ملي كاخ سفيد مطرح كرده بود اما تا آن زمان بحث بر سر جنگ تمام شده و تصميم حمله گرفته شده بود. با اين حال، جورج دبليو بوش رئيس جمهوري اسبق آمريكا در تابستان 2002 تصميم خود را براي آغاز جنگ عليه عراق گرفته بود.
آمريكا در مارس 2003 به عراق حمله و رژيم صدام را سرنگون كرد اما به سرعت خود را گرفتار يك جنگ خونين فرقه اي در آن كشور يافت. نيروهاي رزمي آمريكايي تا سال 2011 در عراق بودند اما برخي از آنها پس از خروج در سال 2014 دوباره به عراق بازگشتند.
برنز به وال استريت ژورنال گفت كه هدف از آن نامه اين بود تا با «خوش باوري هاي» حاميان تهاجم به عراق مقابله شود. اين نامه 10 صفحه اي بسياري از ناكامي هاي آمريكا در عراق را پيش بيني كرده و هشدار داده بود كه ايجاد تغيير ساختاري و برقراري ثبات در آن كشور سال ها به طول مي انجامد. در اين سند آمده است: اين مساله (حمله به عراق) ايجاب مي كند كه براي حضور پنج ساله برنامه ريزي كنيم – اگر خوش شانس باشيم چهار سال و اگر خوش شانس نباشيم 10 سال.
هنوز نظاميان آمريكايي در عراق هستند و به نوعي از جنگ و نظامي گري فارغ نشده اند. مقام هاي دولت بوش هر چند اعتراف كرده اند اشتباهاتي در رابطه با اين جنگ مرتكب شده اند اما همچنان از تصميم بوش حمايت كرده اند. يك سخنگوي بوش در سال 2016 گفته بود: گر چه شكست هاي اطلاعاتي و اشتباهات ديگري رخ داد اما پرزيدنت بوش همچنان معتقد است كه دنيا بدون صدام به جاي بهتري تبديل شده است.
برنز، پيرس و كراكر دو موضوع ديگر را پيش بيني كرده بودند كه محقق نشد: استفاده صدام از سلاح هاي شيميايي (كه البته ثابت شد عراق چنين تسليحاتي ندارد) و حمله نظامي تركيه به مناطق كردنشين شمال عراق. اين نامه و بيش از 80 سند ديگر درباره سياست آمريكا در خاورميانه، روسيه و ساير مناطق جهان همزمان با انتشار كتاب خاطرات ويليام برنز به نام «كانال پشتي» منتشر شده است.
برنز در كتاب خود خاطرنشان كرده كه مقام هاي وزارت خارجه هرگز به صورت مستقيم با حمله به صدام مخالفت نكردند بلكه آنها نسبت به تبعات احتمالي جنگ هشدار داده و استدلال كرده بودند كه آمريكا براي آغاز حمله به صدام به حمايت حداكثري در سطح بين الملل نياز دارد.
برنز در نامه اش نوشته بود: «مساله اين نيست آيا تغيير رژيم كارساز است يا نه. مساله انتخاب ميان مسيري هوشمند و مسيري ابلهانه براي عملي كردن آن است.» برنز حالا در كتابش نوشته: «وقتي به گذشته نگاه مي كنم بزرگ ترين پشيماني دوران حرفه اي من اين است كه هر چند سعي كردم نگراني هايم را صادقانه بيان كنم آنگونه كه بايد و شايد عليه جنگ تلاش نكردم.» او در مقام ديپلمات ميل به جنگ از «مسيري هوشمندانه» بود و هرگز از آن جنگ انتقاد نكرد اما حال كه بازنشسته شده، مي خواهد قهرماني صلح جو از خود به تصوير بكشد.
سند ديگري كه به تازگي منتشر شده و تاريخ آن به 19 نوامبر 2001 برمي گردد، نشان مي دهد كه وزارت دفاع آمريكا تنها دو ماه بعد از حملات يازده سپتامبر درباره حمله به عراق بحث و استدلال مي كرد. برنز به روسايش نوشته بود: «وزارت دفاع احتمالا چنين استدلال خواهد كرد كه جنگ در افغانستان بايد به عنوان مدلي براي عراق مد نظر قرار گيرد.»
برنز كه نقشي كليدي در سياست دولت باراك اوباما در قبال برنامه هسته اي ايران داشت، مي گويد در شرايطي كه دونالد ترامپ به دنبال تقابل با ايران است تجربه عراق درس هاي زيادي براي آموختن دارد. او در دولت بوش با «جان بولتون» مشاور فعلي امنيت ملي آمريكا و «اليوت آبرامز» نماينده كنومي آمريكا در امور ونزوئلا همكاربود؛ يعني همان كساني كه تير و تبر براي تكه تكه كردن خاورميانه برداشته بودند. اينك كه برنز در مقام رياست انديشكده «كارنگي» فعاليت مي كند، اگر به راستي از جنگ پشيمان است مي تواند به كمك قلم و تحليل هاي خود و همكارانش، نه مسير هوشمندانه و ابلهانه جنگ بلكه راه صلح و مذاكره را به دولت ترامپ و رفقاي قديمي اش نشان دهد.
شبك**9423** 1708
تهران – ايرنا – در روزهايي كه با نزديك شدن سالگرد حمله آمريكا به عراق، ناظران و قضاوت گران سياسي بار ديگر براي بازخواني تبعات اين جنگ آماده مي شوند، در ميان حلقه عاملان آن تهاجم خونبار زمزمه هايي به گوش مي رسد كه حاكي از «پشيماني» و شايد تلاشي براي تطهير خود است.
