به گزارش ايرنا، تعهد، پند و اندرزهاي پروين در اشعارش از يك طرف و بازگويي مسايل و مشكلات اجتماعي از طرف ديگر وي را شاعري مردمي و منتقد معرفي مي كند كه با نبوغ شعريش سعي در اصلاح جامعه دارد.
پروين، سبك شعري مختص خود را دارد؛ او در اشعارش نسبت به مسايل پيرامون خود دغدغه دارد و به خوبي مي توان در قصايد و شعرهايش اين احساس مسئوليت و نگراني ها را حس كرد؛ در واقع ستاره تابناك سپهر شعر ايران، با اشعار و معاني عميق سروده هايش همواره به دنبال تلنگر و نهيب زدن به مسوولان وقت براي بهبود وضعيت اجتماعي است.
استاد ملك الشعراي بهار كه به شهادت تاريخ، نخستين بار موفق به كشف استعداد شعري پروين و كمك به چاپ و نشر دفتر شعر وي كرده است، درباره او مي گويد: پروين در قصايد خود پس از بيانات حكيمانه و عارفانه روح انسان را به سوي سعي و عمل، اميد، حيات، اغتنام وقت، كسب كمال، همت، اقدام نيكبختي و فضيلت سوق مي دهد.
اديب و شاعر برجسته كشورمان نيز به خبرنگار ايرنا مي گويد: سبك شعري پروين به سبك شعري ناصر خسرو قبادياني نزديك بوده و محتواي اشعارش پندآموز و ارشاد كننده است؛ با اينكه پروين يك بانوي شاعر بود، اما شعرهايش را مردانه سروده؛ گويي كه يك مرد كهنسال شعر گفته باشد.
علي نظمي با اشاره به اهميت سبك شعري اعتصامي در ادبيات فارسي تشريح مي كند: با وجود درگذشت پروين در دوران جواني، پختگي شعرهايش بالا بوده و نبوغ شعري اش قابل مقايسه با شاعران ديگر زن و مرد نيست.
پژوهشگر حوزه ادبيات نيز با اشاره به سطح ادبي بالاي اشعار پروين اعتصامي معتقد است 'از اشعار پروين اعتصامي مي توان معاني بسيار قوي در حوزه هاي اخلاق فردي و اجتماعي دريافت كرد'.
مينو امير قاسمي با بيان اشاره به اينكه پروين اعتصامي از مسايل ساده، مفاهيم عميقي استخراج كرده است، مي گويد: پروين با مفاهيم ساده، معاني بسيار خوبي را بيان مي كند كه در اين زمينه به كارگيري مثال هاي ساده در قالب مفاهيم عميق قدرت اشعار پروين را نشان مي دهد.
وي با بيان اينكه اشعار پروين ظرفيت جهاني شدن دارد، ادامه مي دهد: در اشعار پروين اعتصامي اخلاق اجتماعي و اخلاق والاي فردي به وضوح ديده مي شود و با توجه به اينكه اخلاق يك مسئله جهاني است بنابراين مي توان با ترجمه اشعار او به زبان هاي مختلف پروين را به دنيا معرفي كرد.
اين پژوهشگر حوزه ادبيات بيان مي كند: پروين صاحب شجاعت اخلاقي بود و واقعيت هاي تلخ و بي عدالتي هاي اجتماعي و سياسي زمان خود را به خوبي بيان مي كرد.
امير قاسمي به انتقاد پروين اعتصامي از اوضاع نابسامان اجتماعي و سياسي و فقدان عدالت اجتماعي اشاره مي كند و مي گويد: پروين زبان و انديشه معترض دارد و نسبت به ارزش ها و معيارهايي غيرقابل قبول اعتراض مي كند.
اين نويسنده و پژوهشگر حوزه ادبيات با اشاره به چاپ كتابي با عنوان 'ذره در چشمه خورشيد' درباره حيات ادبي پروين اعتصامي توضيح مي دهد: در نگارش اين كتاب ١٢ مورد از اشعار داستاني پروين به نثر درآمده و در قالب داستان هاي كوتاه مناسب براي نوجوانان نوشته شده است.
استاد جمشيد عليزاده، از پژوهشگران حوزه شعر و ادب، نيز در خصوص ويژگي هاي شعر پروين اعتصامي مي گويد: پروين يكي از پنج شاعر بزرگ قرن بيستم حوزه شعر كلاسيك بوده و بزرگترين شاعره زبان و ادبيات فارسي جهان است.
وي اضافه مي كند: مهمترين ويژگي شعرهاي وي در قطعه ها و مناظره هاست كه در اوايل ظهور شعر نمونه هايي از آن ديده مي شود و در زمان حاضر جاي خالي نمونه شعرهاي پروين به وضوح ديده مي شود.
عليزاده يادآوري مي كند: همچنين مسايل حاد سياسي و اجتماعي براي نخستين بار در قالب قطعه ها و مناظره هاي شعري پروين اعتصامي ديده شده است.
فعال فرهنگي و ادبي آذربايجان شرقي نيز معتقد است: پروين اعتصامي مسايل، حق و حقوق و مشكلات اجتماعي مردم را در مناظره هاي شعري اش به عموم ارايه مي كرد.
علي شهبازي اضافه مي كند: پروين، نابغه و از شاعران برجسته و انگشت شمار ايران بود كه بيش از ديگران به مسايل اجتماعي و مشكلات مردم اهميت مي داد.
وي رمز توفيق اين شاعر ارزشمند فرهنگ و ادب فارسي را علاوه بر استعداد ذاتي، معجزه تربيت و توجه پدرش به او مي داند.
دبير علمي جشنواره بين المللي پروين اعتصامي نيز معتقد است: حكمت و عرفان موجود در اشعار پروين اعتصامي در تاريخ ادبيات ايران بي نظير بوده و بانوي فرهيخته اي با اين نبوغ فكري و شعري كم نظير است.
ابوالفضل عليمحمدي با اشاره به اهميت جايگاه پروين اعتصامي در ادبيات ايران اضافه مي كند: ويژه برنامه‌هاي مختلفي در آستانه برگزاري اين جشنواره بين المللي تدارك ديده شده است.
وي با بيان اينكه بسياري از شخصيت هاي بزرگ مانند علامه دهخدا، علامه قزويني و ملك الشعراي بهار، اين شاعر را جزو سرآمدهاي ادبيات ايران دانسته اند، اظهار مي كند: با وجود شهرت و محبوبيت پروين در جامعه، هنوز برخي از اشعار وي وارد بطن جامعه نشده، به طوري كه حتي جامعه تحصيل كرده نيز آن چنان كه بايد با اشعار پروين آشنا نيستند.
دبير علمي جشنواره بين المللي پروين اعتصامي با بيان اينكه تاكنون در زادگاه اين شاعر بلند آوازه، همايش و كنگره اي در شان وي برگزار نشده است، يادآوري مي كند: در تبريز و ساير شهرها همايش ها و گردهمايي هايي برگزار شده ولي جشنواره امسال در گستره بين المللي در اين شهر برگزار مي‌شود.
عليمحمدي، نواخته شدن زنگ پروين اعتصامي در 15 اسفند همزمان در سطح مدارس استان را از جمله برنامه هاي اين جشنواره اعلام مي كند و مي گويد: تلاش مي شود با حضور در مدارس شخصيت و مجموعه اشعار پروين اعتصامي تبيين شود و نشست هاي ادبي با محوريت شناساندن آثار اين شاعر برگزار شود.
وي گلباران آرامگاه مزار پروين در شهر مقدس قم، شعرخواني در كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان، برپايي نمايشگاه هايي از آثار پروين اعتصامي در سطح كتابخانه هاي عمومي استان، توليد مجموعه صوتي از اشعار پروين و برگزاري نمايشگاه انجمن خوشنويسان را از ديگر برنامه‌هاي جنبي اين جشنواره برمي شمارد.
دبير علمي جشنواره بين المللي پروين اعتصامي اظهار مي كند: انجمن ادبي بانوان نيز با عنوان «پروين اعتصامي» به مناسب برگزاري اين جشنواره بين المللي در حوزه هنري آذربايجان شرقي تشكيل مي شود.
عليمحمدي با اشاره به اينكه قرار است گزيده اشعار پروين اعتصامي از سوي بانوان خوشنويس آذربايجان شرقي در مراسمي ويژه كتابت شود، مي گويد: همزمان با برگزاري جشنواره 6 جلد كتاب اعم از مجموعه مقالات برگزيده، كتابي براي كودكان برگرفته از اشعار پروين، ترجمه هاي اشعار پروين اعتصامي به زبان تركي آذربايجاني، سال شمار تفصيلي، گزيده كتاب شناسي پروين اعتصامي، كتاب جايگاه پروين در شعر معاصر ايران و پايان نامه هاي مرتبط با پروين منتشر مي شود.
استاد دانشگاه هاي تبريز نيز با اشاره به تسلط زياد پروين اعتصامي به زير و بم هاي زبان فارسي مي گويد: تقصير خودمان است كه تاكنون پروين به دنيا معرفي نشده است.
«سعيدالله قره بيگلو» بر اين باور است كه اشعار پروين اعتصامي در مقايسه با اشعار قديمي كاملا در اوج قرار دارد و اين آثار در حد اشعار ناصرخسرو است.
وي با اشاره به ويژگي هاي اشعار پروين اعتصامي اضافه مي كند: يكي از اصلي ترين ويژگي هاي اشعار پروين بيان رساي مطالب است؛ همچنين پروين در اشعار خود، از تركيبات و استعاره هايي كه تا دوره مشروطه وجود داشته به راحتي استفاده كرده است.
قره بيگلو اظهار مي كند: پروين اعتصامي در اشعار خود موضوعاتي مطرح مي كند كه جامعه با اين مسائل درگير است.
اين عضو هيات علمي دانشگاه مي گويد: رفتارهاي مختلف انسان ها در مناظره هاي پروين فوق العاده مورد توجه قرار گرفته است كه بايد به صورت دقيق بررسي شود.
وي با بيان اين كه پروين اعتصامي سوار بر زبان فارسي است، تاكيد مي كند: در طول تاريخ ادبيات فارسي تا زمان پروين، بانوي شاعري به قدرت پروين وجود نداشته است.
وي جايگاه پروين ميان شاعران مرد را نيز بسيار بالا مي داند و اضافه مي كند: عمده نگاه پروين به مسائل اجتماعي بوده و زبان بسيار پخته اي دارد به طوري كه به راحتي با اشعار ناصرخسرو قابل مقايسه است.
اين عضو هيات علمي دانشگاه با بيان اين كه ١٣ قصيده پروين به شيوه ناصرخسرو سروده شده است، تشريح مي كند: هر شاعري نمي تواند به سبك ناصرخسرو شعر بسرايد چرا كه اشعار ناصرخسرو از لحاظ بيان سخت است.
پژوهشگر حوزه ادبيات نيز با اشاره به اينكه پروين اعتصامي نخستين زن شاعر به معناي واقعي كلمه است، مي‌گويد: پروين اعتصامي را حكيم بانوي شعر ايران ناميده اند؛ چرا كه پروين سنت هاي ادبي را احيا كرد.
«ابراهيم اقبالي» ادامه مي دهد: تا قبل از پروين، زنان شاعر شعرهايي به صورت محدود و رباعي مي سرودند كه چندان در شعر و ادب فارسي نقشي نداشته و رد پايي از خود بر جاي نگذاشته بودند.
وي ادامه مي دهدد: مناظره يك سنت شعر ايراني است كه پروين با احياي مناظره در ادبيات فارسي جايگاه ممتازي يافته است.
اقبالي با اشاره به ترجمه شعر محبوب «مست و هوشيار» پروين، توسط مرحوم يحيي شيدا يادآوري مي كند: پروين در شعر «مست و هوشيار»، مست را به دليل راست گويي به عنوان يك قهرمان انتخاب مي كند چرا كه راست گويي را در جامعه مانند كيميا مي داند.
گر حكم شود كه مست گيرند در شهر هر آنكه هست گيرند
اين پژوهشگر حوزه ادبيات با بيان اين كع بسياري از قطعات ناب و شاهكار پروين، ترجمه قطعات فرانسوي است، تاكيد مي كند: شعر «موميايي» پروين، كه ترجمه يك قطعه فرانسوي است، در استاد شهريار تاثير عميقي داشته به طوري كه شعر موميايي شهريار كه يكي از شاهكارهاي وي محسوب مي شود تحت تاثير شعر پروين سروده شده است.
جشنواره بين المللي پروين اعتصامي به همت انجمن ادبي تبريز با حمايت اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي استان و همكاري استانداري آذربايجان شرقي، بنياد فرهنگ، هنر و ادب آذربايجان، بنياد پژوهشي شهريار، اداره كل آموزش و پرورش استان، سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري، سازمان فرهنگي، هنري شهرداري تبريز، صدا و سيماي مركز استان و دانشگاه تبريز در روزهاي ٢٤ و ٢٥ اسفند در سالن پتروشيمي تبريز برگزار مي شود.
ˈرخشنده اعتصامیˈ مشهور به ˈپروين اعتصامیˈ از شاعران نامي معاصر ايران زمين روز 25 اسفند سال 1285 شمسي در تبريز متولد شد و از ابتدا زير نظر پدر دانشمند خود كه با انتشار كتاب ˈتربيت نسوانˈ اعتقاد و آگاهي خود را به ضرورت تربيت دختران نشان داده بود رشد كرد.
پروين شب 16 فروردين سال 1320 خورشيدي با بيماري حصبه در تهران زندگي را بدرود گفت. پيكر او را به قم بردند و در جوار قبر پدر دانشمندش در مقبره خانوادگي بخاك سپردند.
3093/518
گزارش از: پيمان پاكزاد
تبريز- پروين اعتصامي، شاعره بلندآوازه كشورمان، نابغه شعر و ادب و استاد اخلاق بوده و مضامين سروده هايش بهترين معرف اين ويژگي هاي اوست؛ همين خصايص موجب شده كه پروين در سپهر ادبيات ايران زمين جايگاه والايي بيابد و بيست و پنجم اسفند در تقويم به نامش مزين شود.
