به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، گزارش اخیر وزارت امور خارجه آمریكا درباره وضعیت حقوق بشر در سال 2018، ضمن تكرار ادعاهای پیشین علیه دولت های ناهمسو با واشنگتن، دربردارنده نكته ای متفاوت، جالب توجه و واكنش برانگیز بود.
سال گذشته میلادی در حالی به پایان رسید كه بسیاری از تحلیلگران و رسانه ها در جمع بندی های خود از تحولات 2018، قتل «جمال خاشقچی» را به عنوان خبرساز ترین واقعه مورد توجه قرار دادند.
با این حال، گزارش وزارت امور خارجه آمریكا درباره وضعیت سالانه حقوق بشر كه چهارشنبه هفته گذشته (بیست و دوم اسفند) همزمان با كنفرانس خبری «مایك پمپئو» وزیر امور خارجه دولت «دونالد ترامپ» انتشار یافت، روایتگر سكوتی معنادار در قبال مسوول اصلی سلاخی خاشقچی در كنسولگری عربستان در استانبول بود.
به رغم اجماع دستگاه های اطلاعاتی آمریكا درباره آمریت «محمد بن سلمان» در این جنایت، گزارش وزارت امور خارجه آمریكا حتی اشاره ای به نام ولیعهد سعودی نكرد تا علاوه بر حمایت تمام قد كارگزاران ترامپ از بن سلمان، فاصله ادعاهای حقوق بشری واشنگتن و دیگر كشورهای غربی با واقعیات و دست افزار بودن مفهوم حقوق بشر در سیاست و مواضع این دولت ها بیش از پیش به نظر آید.
** دردسرهای بی پایان ماجرای خاشقچی برای سعودی ها
«رجب طیب اردوغان» در اظهاراتی تازه ضمن انتقاد از دولت های اروپایی به واسطه سكوت در برابر قتل روزنامه نگار منتقد سعودی و سایر رفتارهای دوگانه در زمینه حقوق بشر اعلام كرد كه این پرونده را پیگیری خواهد كرد و این موضوع را به دادگاه های بین المللی خواهد كشاند.
در مقابل موضع گیری رئیس جمهوری تركیه كه كشورش شاهد و عرصه این قتل جنجالی بوده، سعودی ها اعلام داشته اند كه هرگونه مداخله خارجی در تحقیقات روی پرونده قتل را تحمل نمی كنند.
«بندر بن محمد العیبان» رئیس كمیسیون حقوق بشر عربستان روز پنجشنبه در جمع اعضای شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد گفت كه كشورش عاملان قتل خاشقچی را به دست عدالت سپرده و نیز هرگونه دخالت خارجی در زمینه تحقیقات این پرونده را غیرقابل پذیرش می داند.
یه رغم تلاش های ریاض برای رهایی از زیر بار ماجرای قتل خاشقچی از جمله قربانی كردن مهرهای رده چندم در دستگاه حكومتی، تبعات این قتل برای سعودی ها پایان ناپذیر به نظر می رسد.
** همدستی ترامپ با متجاوزان به یمن
چشم پوشی دولت ترامپ از اقدامات ضدحقوقی بشری خاندان حاكم بر ریاض و به ویژه ولیعهد سعودی محدود به ماجرای خاشقچی نیست، بلكه آمریكا در مسلخ بزرگتری برای حقوق بشر، همدست سعودی ها به شمار می آید.
چهار سال از حمله ائتلاف سعودی به یمن می گذرد و همچنان یورش به این كشور و محاصره آن از سوی ریاض و همپیمانان عربستان ادامه دارد.
ائتلاف سعودی متجاوز، علاوه بر رقم زدن فاجعه انسانی و كشتار ده ها هزار یمنی با تسلیحات آمریكایی، از حمایت سیاسی و دیپلماتیك دولت آمریكا نیز بهره مند بوده است.
عمق فاجعه انسانی در یمن و افزایش هزینه های همداستانی با متجاوزان سبب شده تا قانونگذاران آمریكایی راهی را برای جداسازی راه دولت این كشور از ائتلاف جست وجو كنند.
در همین پیوند، 54 عضو دموكرات و جمهوریخواه سنای آمریكا، چهارشنبه هفته گذشته به رغم مخالف 46 عضو دیگر سنا قطعنامه ای را تصویب كردند كه خواهان پایان حمایت كاخ سفید از ائتلاف سعودی است.
این قطعنامه این هدف را دنبال می كند كه به هرگونه دخالت آمریكا در جنگ یمن بدون مجوز كنگره خاتمه دهد. با توجه به اكثریت دموكرات ها در مجلس نمایندگان انتظار می رود، قطعنامه یاد شده در این مجلس نیز تصویب شود. با این حال دولت ترامپ علنا هشدار داده در صورت تصویب نهایی، قطعنامه را وتو می كند و زیر بار خواست قانونگذاران آمریكایی برای توقف نقض آشكار حقوق بشر در یمن نخواهد رفت.
** تجاوز آشكار به حقوق بشر در عربستان
نزدیك به یك سال پیش شماری از فعالان مدنی و امور زنان در عربستان دستگیر و روانه زندان شدند. حبس این افراد بدون تفهیم اتهامی مشخص صورت گرفته و اتهام اصلی متوجه آنان اقدام علیه منافع ملی و كمك به دشمنان حكومت عنوان شده است.
اولین جلسه دادگاه این افراد كه از جمله آنان می توان به «لجین هذلول» فعال سرشناس حقوق زنان اشاره كرد روز چهارشنبه گذشته در دادگاهی كه مخصوص محاكمه تروریست ها است برگزار شد و تنها اعضای درجه یك خانواده متهمان امكان حضور در دادگاه را پیدا كردند.
بنا بر اعلام برخی منابع، انتظار می رود احكام سنگینی علیه متهمان صادر شود. موضوع مهمتری كه برخی رسانه های غربی از آن خبر می دهند این كه خانواده متهمان و برخی مجامع حقوق بشری می گویند شماری از متهمان این پرونده از جمله هذلول در جریان بازجویی مورد شكنجه و آزار جنسی قرار گرفته اند.
محاكمه این افراد در شرایطی صورت می گیرد كه سعودی ها طی یك سال اخیر كوشیده اند با اقداماتی نظیر اعطای حق رانندگی به زنان و اجازه ورود آنان به ورزشگاه ها چهره حكومت خود در سطح بین المللی را ترمیم كرده و دیگرگون جلوه دهند.
در مجموع به نظر نمی رسد اراده جدی برای پایان دادن به نقض حقوق بشری در عربستان شكل گیرد و حمایت های بی سابقه رئیس جمهوری آمریكا از خاندان حاكم بر ریاض نیز منجر به تشدید برخوردهای سخت با مخالفان و منتقدان و تجاوزگری ورای مرزهای عربستان شده است.
پژوهش**9279
تهران- ایرنا- كشمكش میان رئیس جمهوری آمریكا و كنگره بر سر حمایت از ائتلاف تجاوز به یمن، گزارش حقوق بشری دستگاه سیاست خارجی ترامپ، اظهارنظرهای تازه درباره ماجرای قتل روزنامه نگار منتقد سعودی و در نهایت محاكمه فعالان مدنی در عربستان در واپسین روزهای هفته گذشته بار دیگر نگاه ها را به سیاه چاله حقوق بشری در این كشور دوخت.
