به گزارش ایرنا، چهارشنبه سوری یكی از سنت های قدیمی ایرانیان است كه در گذشته تنها به اندازه یك آتش بازی مختصر در نقاط از پیش تعیین شده با هدف پاك سازی محیط زندگی و برطرف كردن كدورت های به وجود آمده و بین اقوام اجرا می شد تا هنگام فرا رسیدن عید نوروز با دلی پاك و به دور از هرگونه كینه توزی و خصومت شروع سال جدید را جشن بگیرند.
اما در سال های اخیر مراسم سنتی و زیبای این شب رنگ دیگری به خود گرفته و تبدیل به بازی های خطرناك با مواد منفجره و محترقه شده است.
آتش زدن بوته های خشك و پریدن از روی آتش در كوچه و خیابان ها به منفجر كردن ترقه و پرتاب آن به زیر پای رهگذران و ایجاد رعب و وحشت تبدیل شده است كه می تواند خطرات متعددی را برای شهروندان در آستانه نوروز به دنبال داشته باشد.
طبق آخرین آمار ارائه شده توسط دانشگاه علوم پزشكی همدان بیش از 60 درصد آسیب دیدگان چهارشنبه سوری در گروه سنی 10 تا 20 سال قرار دارند و 59 درصد آسیب دیدگان دانش آموزان و دانشجویان بوده اند.
بنابراین آسیب های ناشی از مواد محترقه و منفجره یا آتش افروزی چهارشنبه پایان سال تهدیدی جدی برای سلامتی افراد به ویژه كودكان و نوجوانان است و هرگونه بی توجهی به نكات ایمنی و سهل انگاری در برپایی مراسم چهارشنبه سوری می تواند زیان های جانی و مالی سنگین و غیر قابل جبرانی را در پی داشته باشد.
** آموزش را جدی بگیریم
رییس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشتی همدان به ایرنا گفت: پیشگیری از وقایع تلخی مانند حوادث چهارشنبه سوری، مستلزم ارتقای فرهنگ ایمنی است و فرهنگ ایمنی بر سه اصل آگاهی، آموزش و الزام استوار است.
دكتر راضیه السادات میرمعینی افزود: بسیاری از والدین، بدون آگاه سازی و آموزش مناسب فرزندانشان، سراغ سومین اصل (الزام) می روند و سعی می كنند با توسل به زور و اجبار، آنها را از كاری منع یا به كاری ترغیب كنند در حالیكه این شیوه در بیشتر مواقع با شكست همراه است.
وی اضافه كرد: آگاه سازی و آموزش نوجوانان و جوانان ضرورت دارد و در روند این آگاه سازی باید به شخصیت آنها احترام گذاشت و از جریحه دار كردن غرورشان پرهیز كرد.
رییس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشتی همدان ادامه داد: راه ایمنی از آموزش می گذرد و پیش شرط آموزش، آگاهی است.
میرمعینی گفت: آگاهی از خطرهای چهارشنبه سوری و شیوه مقابله با این خطرها احتمال بروز حوادث تلخ را در آخرین ماه سال كاهش می دهد.
**چهارشنبه سوری و خطر سوختگی
رییس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشتی همدان بیان كرد: شایعترین حادثه ای كه در چهارشنبه سوری رخ می دهد، سوختگی درجه یك (سطحی) است با این وجود سوختگی های درجه 2 (شدید) و درجه سه (شدیدترین نوع سوختگی) نیز در حوادث چهارشنبه سوری زیاد دیده می شود.
دكتر میر معینی اضافه كرد: درد، تورم، تاول و قرمزی پوست از مهمترین نشانه های سوختگی هستند و در این میان سوختگی دست از بقیه شایع تر است و پس از آن، سوختگی صورت و تنه قرار دارد.
وی افزود: قطع عضو و عفونت ثانویه 2 عارضه خطرناك از میان عوارض زودرس سوختگی هستند و اختلال اعصاب و روان به ویژه افسردگی یكی از عوارض دیررس سوختگی است.
رییس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشتی همدان اظهار داشت: اگر شدت سوختگی زیاد باشد گاهی مواقع ممكن است كار مصدوم به مرگ نیز بینجامد.
**هشت توصیه مهم
دكتر میرمعینی گفت: هدف از درمان سوختگی به حداقل رساندن خطر عفونت و التیام بخشیدن هرچه سریعتر زخم و كاهش ناهنجاری ها از نظر زیبایی است.
وی افزود: اگر در این ایام، با مصدومی مواجهه داشتید كه دچار سوختگی ناشی از مواد محترقه شده بود، باید مواردی را مورد توجه قرار دهید.
رییس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشتی همدان تاكید كرد: مصدوم را ابتدا باید از منبع سوختگی دور و او را آرام كرده و شرایط عمومی وی را ارزیابی كنید.
دكتر میرمعینی با بیان اینكه باید از باز بودن راه های هوایی و تنفس طبیعی مصدوم مطمئن شد، ادامه داد: فرد مصدوم را صدا زده و تكانش بدهید و از هوشیار بودن او اطمینان حاصل كنید چنانچه بیهوش است، سر او را عقب بكشید تا زبانش باعث انسداد راه های هوایی مصدوم نشود و او را گرم نگهدارید.
وی اضافه كرد: محل سوختگی را با آب سرد و تمیز، حداقل به مدت 10 دقیقه شسته و انگشتر، النگو، كمربند، ساعت، زیورآلات و وسایل تنگ و فشارنده را خارج كنید.
رییس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشتی همدان بیان كرد: اگر لباس مصدوم روی عضو سوخته را پوشانده، آن را از بدنش خارج كنید و اگر لباسش به پوست ناحیه سوخته چسبیده، دورتادور آن را تا محل چسبیده به بدن قیچی كنید.
میرمعینی افزود: تاول ها را نتركانید چراكه آنها مانند پانسمانی مناسب در محل سوختگی عمل می كنند و آن ناحیه را از آلودگی های محیطی در امان نگه می دارند.
وی اضافه كرد: تنها در صورتی باید محل سوختگی را به طور كامل پاكسازی كرد كه سوختگی شیمیایی اتفاق افتاده باشد اما این پاكسازی هم تنها باید به وسیله پزشكان و در شرایط استریل انجام شود.
رییس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشتی همدان بیان كرد: با گاز استریل یا یك پارچه تمیز بدون كُرك، محل سوختگی را آرام بپوشانید.
وی تاكید كرد: هرگز از خمیردندان، ماست، سیب زمینی رنده شده و روغن برای تسكین درد و بهبود سوختگی استفاده نكنید زیرا باعث بروز عفونت در محل می شود همچنین هرگز یخ روی محل سوختگی نگذارید.
رییس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشتی همدان ادامه داد: برای درمان و پانسمان سوختگی باید به یك مركز بهداشتی یا درمانگاه مراجعه كنید.
میرمعینی افزود: در سوختگی های سطحی می توانید با استفاده از پمادهای سوختگی و پوشاندن محل سوختگی با یك پارچه تمیز یا گاز استریل، اقدام كمكی اولیه را انجام دهید تا در زمان مناسب، مصدوم را به مركز درمانی برسانید اما در سوختگی های شدید و عمیق باید بلافاصله با اورژانس 115 تماس بگیرید.
وی بیان كرد: نواحی تناسلی، انگشتان، كف دست، صورت، مخاط ها و چشم از قسمت های بسیار مهم بدن هستند كه حتی سوختگی های كوچك آنها هم باید به وسیله پزشك معاینه و درمان شود.
رییس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشتی همدان افزود: اگر منشاء سوختگی مواد نیمه جامد یا مایع است برای پاك كردن مواد تلاش نكنید زیرا ممكن است باعث بروز آسیب بیشتر به بافت صدمه دیده شود.
**چهارشنبه سوری و خطر نابینایی
دكتر میرمعینی گفت: اصابت تركش های ناشی از انفجار مواد محترقه به چشم، باعث بروز آسیب هایی در ناحیه پلك و چشم می شود و حتی به نابینایی می انجامد.
وی افزود: مراجعه سریع به چشم پزشك، در صورت برخورد هر شیئی به این عضو، شدت ضایعه را كاهش می دهد و در موارد خفیف، با انجام مراقبت های طبی یا انجام اعمال جراحی می توان بینایی فرد را بازگرداند ولی در موارد شدید، گاهی چاره ای جز تخلیه چشم باقی نمی ماند.
**چهار توصیه برای جلوگیری از نابینایی
رییس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشتی همدان توضیح داد: چنانچه شهروندان در این ایام، با مصدومی مواجه شدند كه دچار آسیب های چشمی ناشی از حوادث چهارشنبه آخرسال شده است، باید نكات بهداشتی را رعایت كرد.
میر معینی با تاكید بر اینكه نباید چشم ها و پلك های مصدوم را مالش داد، توضیح داد: گاهی آسیب های چشمی در مراحل اولیه علایم زیادی ندارند ولی می توانند عواقب ناگواری داشته باشند.
وی افزود: چشم آسیب دیده را با یك وسیله در دسترس مانند لیوان یكبار مصرف یا مقوایی كه به شكل مخروط درآمده پوشانیده اما دستمال، پنبه یا گاز را روی چشم قرار ندهید.
رییس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشتی همدان ادامه داد: از هیچ پماد و قطره چشمی استفاده نكرده و چشم ها را نشویید زیرا این كار احتمال تشدید آسیب ها ی چشمی را افزایش می دهد.
میر معینی اضافه كرد: تا رسیدن به اورژانس چشم پزشكی از مصرف هر گونه مسكن باید خودداری شود و به مصدوم موادغذایی ندهند تا در صورت نیاز به جراحی، بتوان در اولین فرصت، این كار را انجام داد.
**چهارشنبه سوری و خطر انفجار
وی گفت: ترس ناشی از صدای انفجار، یكی از مشكلات رایج چهارشنبه پایان سال است كه گاهی می تواند با مولفه هایی همچون از حال رفتن یا احساس درد در بخشی از بدن، به ویژه قفسه سینه همراه باشد.
رییس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشتی همدان افزود: این ترس در كودكان، سالمندان و زنان باردار با عواقب جدی تری همراه است؛ همچنین افرادی كه به بیماری های قلبی مبتلا هستند، گاهی ممكن است در اثر شوك ناشی از شنیدن این قبیل صداهای غیرمنتظره، دچار حمله قلبی شوند.
میرمعینی به نقل از مسئولان مربوطه اضافه كرد: انفجار تنها 250 گرم مواد محترقه می تواند علاوه بر تخریب شدید یك ساختمان، منجر به شكستن شیشه ساختمان های مجاور تا شعاع زیادی شود.
وی ادامه داد: مواد منفجره تركیبی به قدری حساس هستند كه حتی در اثر جابجایی، حمل و نقل، وارد شدن ضربه، رسیدن حرارت اندك و حتی در اثر ارتعاشات صوتی، فعل و انفعالات شیمیایی و قرار گرفتن در محدوده یك فركانس خاص، خود به خود فعال شده و منفجر می شوند.
رییس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشتی همدان گفت: برای در امان ماندن از این قبیل عوارض در چهارشنبه پایان سال یا كمك به مصدومان احتمالی، ابتدا توصیه می شود كمتر در معرض این قبیل سر و صداها قرار گیرند یا از گوشگیرهای مناسب برای كاهش صداهای دریافتی استفاده كنند.
دكتر میر معینی با بیان اینكه افراد مبتلا به بیماری قلبی در مواردی با شنیدن صدای نارنجك یا ترقه از هوش رفته و به زمین می افتند، افزود: این گونه مصدومان را نباید زیاد حركت داد بلكه باید از اورژانس یا افراد توانمند برای بهبود وضعیت او كمك گرفت سپس مصدوم را در اولین فرصت به نزدیكترین بیمارستان یا مركز درمانی رساند.
وی ادامه داد: چنانچه بعد از شنیدن صدای ناهنجار دچار تپش قلب، كاهش شنوایی و وزوز گوش شُدید در یك فضای آرام استراحت كرد.
رییس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشتی همدان ادامه داد: تركیباتی نظیر نیترات پتاسیم، كلرات باریم، آرسنیك و پركلرات پتاسیم كه در موادمحترقه و منفجره به كار می روند، در صورت تركیب با اكسیژن یا كربن بسیار خطرناك می شوند و می توانند عوارض پوستی، تنفسی و خونی به همراه داشته باشند.
میرمعینی مثال زد: تماس با تركیبات نیتراته با عوارض پوستی همراه است و تركیبات ذوب شده نیترات پتاسیم و سدیم نیز می توانند سوختگی های شدیدی به وجود بیاورند و منجر به بروز سردرد، سرگیجه، كاهش عمق تنفس و خستگی شدید شوند.
وی ادامه داد: استنشاق تركیبات سولفوره نیز می تواند به عوارض تنفسی منجر شود همچنین اگر پوست با این قبیل تركیبات آلوده شد، باید بلافاصله آن را با آب فراوان شسته و به یك مركز درمانی مراجعه كرد.
مصاحبه از: علیرضا جهانگیری
7526/2090
همدان- ایرنا - نزدیك شدن به روزهای پایانی و چهارشنبه آخر سال دغدغه ها را نسبت به صدمه های ناشی از استفاده از موادمحترقه و آتش زا افزایش داده است، در حالی كه توجه به توصیه ها و نكات ایمنی می تواند از بروز حوادث احتمالی جلوگیری كند.
