نوروز، نماد زایش است نه مرگ جانداران در تنگ بلور

گذری در خیابان ها و بازار عید نشان می دهد كه لاك پشت بركه‌ای، ساعتی، لاك نرم چینی و یا گوش قرمز، مار آبی، سمندر لرستانی و گونه‌های گیاهی نظیر جلبك آزولا در كنار ماهی گلی سفره هفت سین در آستانه نوروز به فروش می رسد و حتی بازیچه دست كودكان نیز شده اند.
این نوع جانوران در خیابان های معالی آباد،پاسارگاد، ستارخان، چهارراه مشیر و شهرك والفجر همراه با تزیینات سفره هفت سین و ماهی گلی به فروش می رسد.
همچنین در غرفه های فروش ماهی گلی سطح شهر شیراز انواع لاك پشت های بركه ای و مار آبی از 40 هزار تومان تا 150 هزارتومان معامله شد و سمندر لرستانی نیز قیمتی از 100 هزار تومان تا 300 هزار تومان داشت.
این وضعیت در حالی است كه مسئولان اداره كل حفاظت محیط زیست فارس اعلام كرده اند كه یگان‌های حفاظت از محیط زیست این اداره كل در سراسر استان فارس و شهر شیراز از دو هفته پیش فعال شده اند تا از فروش و عرضه این گونه‌های حیات وحش كه خرید و فروش آن ها ممنوع هم هست، جلوگیری كنند.
خرید و فروش حیات وحش و گونه‌های در حال انقراض در سراسر دنیا اقدامی غیر انسانی و غیرقانونی محسوب می‌شود كه به تخریب طبیعت و انقراض گونه‌های نادر منجر می شود اما در كشور ما بسیاری از این گونه ها دستاویز بازی های كودكانه و هوس‌های زودگذر می شوند كه از جمله آن می توان به سمندر لرستانی اشاره كرد كه اكنون به یكی از گونه های در خطر انقراض طبیعت ایران تبدیل شده است.
سمندر لرستانی كه از زیبایی بی نظیری برخوردار است و در دامنه زاگرس زندگی می كند در لیست قرمز سازمان بین المللی حفاظت جهانی (IUCN) قرار گرفته و در مرحله نابودی كامل قرار دارد.

**پوشش گیاهی و درختی در مسیر نابودی
رئیس شبكه زیست محیطی ایران در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: با سر رسیدن زمستان، طبیعت به جشن می نشیند و دامان خود را با رویش سبز گیاهان و گل های خودروی زیبای بهاری آذین می بندد اما صد حیف كه انسانهای بی ملاحظه با بوته كنی، فرصت و اجازه رشد كامل را به این موهبت های خدادادی نمی دهد چه بسا قبل از به بذر نشستن، آنها را از چرخه حیات حذف می كنند و اجازه زادآوری را به آنها نمی دهند.
محمدرضا گل همیشه بهار افزود: بهره برداران كه در برخی موارد نیز مهاجرانی هستند كه از مناطق و مراتع ایران و استان فارس آمده‌اند، بدون توجه به اینكه این گیاهان بی پایان نیستند و چنانچه اجازه چرخه زادآوری به این گیاهان را ندهند قطعاً پس از بهره‌برداری مكرر و طی چندین سال متوالی دچار انقراض خواهند شد و اثری از آنها بر جای نخواهد ماند، اقدام به بركندن گیاهان می كنند.
او با اشاره به اینكه نباید فراموش كرد كه تغییر اقلیم و كاهش بارندگی خود فشار مضاعفی بر مراتع به عنوان بستر رشد گونه های گیاهی آورده است، اظهار داشت: چنانچه بهره ‌برداران بدون ضابطه و تنها با نظر كاسبكارانه بخواهند به این منابع محدود خدادادی بنگرند یقیناً نام و نشان این گیاهان را تنها بر اوراق چاپ شده خواهیم یافت.
از جمله گیاهان خودروی طبیعی و وحشی كه خوراكی و در معرض انقراض هستند، می توان به كرفس كوهی، انغوزه، ریواس، پیاز وحشی، بن سرخ، كتیرا، گل گاو زبان، جاشیر، كنگر، پونه كوهی، بومادران، موسیر و چندین گونه دیگر نیز اشاره كرد.

**لاله واژگون نخرید
رئیس انجمن دوستداران محیط زیست فارس ادامه داد: آنچه در این روزهای پایان سال و شب عید و حتی در اوایل سال جدید با آن روبرو می شویم فروشِ لاله واژگون یا همان اشك مریم یا تاج قیصر است كه برخی آن را گل اشك نیز می‌نامند و مردم برای سفره آرایی هفت سین عید نیز آنها را می خرند در حالی كه این گونه گیاهی در وضعیت خطر جدی قرار داشته و در حال انقراض است.
او با بیان این مطلب كه قطع ساقه این گیاه را از بین می برد و تنها سه روز می توان آن را نگه داشت، گفت: امید است مردم با نخریدن و استقبال نكردن از این گونه عرضه ها موجب جلوگیری از تكرار چنین رفتارهایی از سوی بهره برداران ناآگاه شوند.
گل همیشه بهار ادامه داد: همچنین لازم است دستگاه های مسئول و متولیان عرصه طبیعی و كشاورزی ضمن آموزش و آگاهی رسانی مردم درصدد كشت این گونه گیاهان در وسعت گسترده برآیند تا ضمن ایجاد شغل، موجبات حفظ این گونه ها نیزفراهم شود.

**گونه‌های در معرض انقراض به جای ماهی گلی
وی درباره گونه های جانوری نیز گفت: در سال های اخیر به وفور مشاهده شده هموطنان به جای ماهی قرمز برای سفره هفت سین به جانوران آبزی از قبیل سمندر لرستانی كه به سمندر خالدار قیصری نیز معروف است و یا مار آبی و لاك پشت روی آورده‌اند، بدون توجه به این نكته كه این گونه‌ها بدلیل تعلق داشتن به طبیعت و عدم سازگاری در اسارت، از بین خواهند رفت.
رئیس انجمن دوستداران محیط زیست فارس با تاكید بر اینكه آگاه سازی تنها راه جلوگیری از این گونه اقدامات مخرب نسبت به محیط زیست است، افزود: تشكیل نهادهای مردمی دوستدار محیط زیست می تواند نقش عمده ای در ارتقا دانش و درك محیط زیست ایفا كند.
او اضافه كرد: انجمن دوستداران محیط زیست فارس در ابعاد مختلف آموزش، آگاه سازی و اطلاع رسانی در زمینه‌های تنوع زیستی، كاهش مصرف كیسه های پلاستیكی، عدم رها سازی زباله در طبیعت، استفاده از حمل و نقل عمومی و دوچرخه برای تردد شهری،رعایت حق زندگی برای همه جانداران در عرصه حیات اقدام كرده است.

**نوروز باستانی در تضاد با دشنه به قلب حیات
رئیس شبكه زیست محیطی ایران عنوان كرد: خرید و فروش گونه‌های جانوری در آستانه سال جدید پدیده شوم سال های اخیر است و جداسازی این جانوران از زیستگاه طبیعی علاوه بر انقراض نسل این جانوران باعث ایجاد اختلال در تعادل اكوسیستم كل منطقه و زیستگاه طبیعی محل زندگی این جانوران می شود كه به تمام چرخه طبیعت كه انسان نیز جز آن است آسیب غیرقابل جبران وارد می كند.

**سفره هفت سین یا میدان قتل حیات وحش
گل همیشه بهار بیان كرد: ذات نوروز با بهار، طبیعت و دوستی با محیط زیست معنا پیدا می كند كه خرید و فروش جانوران وحشی به مناسبت سال نو با این آیین باستانی تضادی فاحش دارد و نگهداری آنها در تنگ و یا آكواریوم خانگی میسر نیست و در نتیجه این كار قطعا بعد چند از روز این جانوران می میرند، پس بهتر است از خرید و فروش این جانوران خودداری و سفره هفت سین را به میدان مرگ این جانداران ارزشمند تبدیل نكنیم.

**قانون اجرا شود
آتنا علوی وكیل پایه یك دادگستری نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: قانون در زمینه زیان رساندن به محیط زیست مواردی را پیش بینی كرده كه لازم است از سوی دستگاه های مجری بهتر دیده و اجرایی شود.
علوی افزود: حمل ، عرضه، فروش جانوران وحشی زنده یا كشته و اجزای آن ها براساس ماده هفت و 10 قانون شكار و صید بدون كسب پروانه یا مجوز از سازمان حفاظت از محیط زیست ممنوع و جرم است و برای مرتكبین جزای نقدی و حبس از یك تا شش ماه را در پی دارد.
این وكیل پایه یك دادگستری افزود: جزای نقدی و جبران ضرر و زیان بابت هر سمندر لرستانی ، مار آبی و لاك پشت بر اساس مصوبه سال 1394 شورای عالی حفاظت محیط زیست سه میلیون ریال تعیین شده است.

** بخشنامه‌های ابلاغ شده
معاون فنی اداره كل حفاظت محیط زیست فارس در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: فروش انواع لاك پشت آبی و سمندر جرم است و قطعا با متخلفین برخورد خواهد شد.
نبی الله مرادی افزود: دو هفته پیش بخشنامه ‌ای مبنی بر جلوگیری از فروش گونه های حفاظت شده محیط زیست به یگان های حفاظت این اداره كل در استان فارس ابلاغ شده است.
وی ادامه داد: بسیاری از این گونه ها غیربومی و برای تنوع زیستی ایران و استان فارس خطرناك هستند.

**رهاشدگان مهاجم
مرادی گفت: بعضی افراد در آستانه سال نو اقدام به خرید بعضی از این گونه ها می كنند و بعد از گذشت مدتی این جانوران و آبزیان را در طبیعت و رودخانه‌ها رها می كنند كه این گونه ها به مهاجم تبدیل می شوند بعنوان مثال می توان به ماهی تیلاپیا و یا جلبك آزولا در شمال اشاره كرد كه دریای انزلی را نابود كرد.
معاون فنی اداره كل حفاظت محیط زیست فارس ادامه داد: لاك پشت نیز در انواع مختلفی نظیر لاك نرم و گوش قرمز در آستانه نوروز فروخته می شود كه این گونه‌ نیز غیربومی و برای اكوسیستم طبیعی كشور ما بسیار خطرناك است.
وی ادامه داد: بعضی از این انواع لاك پشت‌ها كه بیشتر نیز از نوع لاك نرم هستند از كشورهایی نظیر چین وارد ایران می شوند.

** به رودخانه نسپارید به ماموران بسپارید
مرادی با اشاره به فعالیت 30 تیم یگان حفاظت محیط زیست در آستانه نوروز در سراسر استان فارس گفت: در آستانه نوروز گونه هایی نظیر لاك پشت و مار آبی، سمندر لرستانی و گاه ماهی های زینتی به فروش می رسد كه بازگشت این جانوران خصوصا انواع غیربومی و ماهی های زینتی به طبیعت ممنوع است.
وی خطاب به شهروندان گفت: شهروندان توجه داشته باشند كه ماهی‌های زینتی كه برای سفره هفت سین خریداری می كنند را بعد از ایام سال نو در طبیعت،چشمه و رودخانه‌ها رها نكنند و اگر قصد خارج كردن این آبزیان از منزل دارند حتما آنها را به كاركنان شهرداری تحویل دهند تا در حوضچه های داخل شهر رها كنند.
معاون فنی اداره كل حفاظت محیط زیست فارس بیان كرد: بعضا دیده شده كه در آستانه نوروز گونه‌های گیاهی غیربومی نیز در سطح شهر به فروش می رسد كه این گیاهان اگر در طبیعت رها شوند قطعا صدمات غیرقابل جبرانی وارد خواهند آورد.
وی با بیان این مطلب كه نوروز نباید دستاویزی برای صدمه زدن به تنوع زیستی و محیط زیست باشد،گفت: گونه مهاجم غیر بومی، خارجی، بیگانه و یا معرفی شده می تواند موجب برهم خوردن و یا تغییر یك زیستگاه شود و در پی آن به اقتصاد و یا سلامت انسان ها آسیب برساند.
9873 /1876
گزارش از محمدامین افشارپور