حجت‌الاسلام والمسلمين حسن روحاني، رئيس‌جمهوري ايران دوشنبه 20 اسفند، سفري تاريخي و پراهميت به عراق انجام داد، بلند پايه ترين مقام اجرايي و دولتي ايران در حالي اين سفر مهم را انجام داد كه طي شش سال گذشته، اسحاق جهانگيري معاون اول رئيس‌جمهور عالي ترين مقام دولتي جمهوري اسلامي ايران بود كه در آبان 97 به عراق سفر كرده بود.
البته مقامات عراقي از جمله رئيس‌جمهور و رئيس پارلمان اين كشور پيشتر به ايران آمده بودند. رييس جمهوري، پيش از سفر به عراق، در فرودگاه مهرآباد تهران در اين باره گفت: امروز روابط اقتصادي ما حدود 12 ميليارد دلار در سال است كه به‌‌راحتي در سال‌هاي آينده مي‌توانيم آن به 20 ميليارد دلار برسانيم. عراق بسياري از نيازهايش را مي‌تواند از ايران تأمين كند، ايران نيز مي‌تواند نيازهايش را از عراق تأمين كند، در اين سفر توافقات مهمي حاصل شد.
*لايروبي اروندرود
در بيانيه مشترك طرفين بر عزم راسخ خود بر اجراي عهدنامه مربوط به مرز دولتي و حسن هم جواري بين ايران و عراق مورخ 13 ژوئن 1975 و پروتكل‌هاي ضميمه و موافقتنامه‌هاي تكميلي آن، با حسن نيت و با دقت، تأكيد كردند و تصميم گرفتند تا عمليات مشترك پاكسازي و لايروبي شط العرب را به‌منظور بازگرداندن كانال اصلي قابل كشتيراني (تالوگ) بر اساس عهدنامه 1975 و پروتكل مربوطه آن در اسرع وقت آغاز كنند.
*افزايش مبادلات تجاري و بازرگاني به 20ميليارد دلار
در اين سفر توافقات مهمي از جمله تعامل بر سر كيفيت استفاده از ميادين مشترك، استفاده از پول ملي دو كشور براي سهولت در مبادلات و معاملات، رايگان شدن ويزا براي اتباع طرفين، همكاري مشترك در زمينه‌هاي تجارت، سرمايه‌گذاري، ايجاد شهرك‌هاي مشترك صنعتي، بازارچه‌هاي مرزي، روابط گردشگري از جمله زائرين دو كشور و همچنين در زمينه جاده، راه آهن، انرژي، برق، گاز، بانك و در مسائلي چون محيط زيست بين دو كشور، حاصل شد.
اما دستاوردهاي سفر روحاني فقط در اين موارد محدود نمي شود، نفس سفر رييس جمهوري ايران مهم، استراتژيك و پر مفهوم بود به همين دليل هم بازتاب گسترده اي در سطح منطقه و جهان داشت. توجه بين المللي به سفر دكتر روحاني به آن دليل بود كه يكي از معدود سفرهاي يك رييس دولت بود كه در روز روشن و با اطلاع رساني قبلي به اين كشور صورت مي گرفت.
كيفيت اين سفر جنبه هاي ديگري هم داشت و طي روزهاي گذشته كارشناسان به تفصيل به آن پرداختند؛ از جمله منعكس كننده نقش سازنده ايران در امنيت، مردم سالاري و روابط به هم تنيده و همه جانبه ايران و عراق بخصوص بعد از سقوط صدام بود.
ديدار رييس جمهوري اسلامي ايران با علما، مراجع تقليد، رهبران نحله هاي سياسي و بخصوص ديدار تاريخي با آيت الله سيستاني، خود گوياي اين حقيقت است كه با هجمه، دخالت و نفوذ قدرت هاي فرامنطقه اي روابط تاريخي، ديني، فرهنگي و همه جانبه ايران و عراق قابل چشم پوشي و كتمان نيست.
* بازتاب سفر رييس جمهوري ايران در رسانه هاي خارجي
حجت‌الاسلام والمسلمين حسن روحاني، رئيس‌جمهوري اسلامي ايران روز چهارشنبه، 22 اسفند 97، به سفر سه‌روزه خود به عراق پايان داد. اين سفر رئيس‌جمهوري به يكي از مهم‌ترين همسايه‌هاي ايران، نه تنها موجب تحكيم روابط دوجانبه در حوزه‌هاي مختلفي از روابط سياسي گرفته تا مناسبات اقتصادي و از ارتباطات فرهنگي گرفته تا پيوندهاي اجتماعي شد، بلكه موجب عصبانيت بازيگران بدخواهي مانند آمريكا و رژيم اسراييل و البته تمسخر و تحقير شخص دونالد ترامپ، رئيس‌جمهور ايالات متحده شده است. آن‌چه در ادامه مي‌خوانيد خلاصه‌اي از گزارش رسانه‌هاي خبري و تحليلي بين‌المللي در بازتاب سفر اخير روحاني و هيات همراهش، از جمله محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه به عراق و ديدار با مقامات عراقي به ويژه «برهم صالح» رئيس‌جمهور، «عادل عبدالمهدي» نخست‌وزير، «محمد علي حكيم» وزير خارجه اين كشور، و همچنين «آيت‌الله‌العظمي سيستاني» مرجع عاليقدر شيعيان است.
شبكه بلومبرگ گزارشي نوشت: ايران و عراق روابط اقتصادي خود را در حالي كه آمريكا در حاشيه قرار دارد، تقويت كردند. بلومبرگ در ادامه با اشاره به اينكه عراق بايد تحت فشارهاي واشنگتن ميان ايران و آمريكا انتخاب كند، تاكيد كرد: به نظر مي‌رسد روحاني پيروز شده است. وي در جريان سفر سه روزه با همتاي عراقي خود ديدار كرد، به موضوعات اقتصادي پرداخت، به اماكن مذهبي رفت و با رهبران اقوام مختلف عراق ديدار داشت. اين در حالي است كه دونالد ترامپ رئيس جمهور آمريكا پس از 16 سال حضور نظامي در عراق، در سفر دسامبر 2018 خود به اين كشور به دليل سفري كه از پيش اعلام نشده بود خشم ديپلماتيك ايجاد كرد و تنها در يك پايگاه نظامي آمريكايي در عراق براي نيروهايش سخنراني كرد و حتي با يك مقام عراقي هم ديدار نداشت.
روزنامه آيريش تايمز نيز در گزارش خود از سفر اخير روحاني به دستاوردهاي اين سفر در حوزه روابط تجاري و اقتصادي پرداخت و نوشت: امضاي چندين قرارداد و توافق در حوزه‌هاي تجاري و انرژي نشان دهنده ارتباط نزديك ميان اين دو كشور بزرگ شيعه است. اين قراردادها نشان دهنده ارتباط نزديك ميان ايران و عراق و به چالش كشيدن دولت آمريكا است كه فشارها بر بغداد براي كاهش روابطش با ايران را افزايش داده است.
پايگاه خبري المانيتور سفر حسن روحاني به عراق را سفري 'پر هيجان' به كشور همسايه‌اش توصيف كرد و گزارش داد: يك دستور كار كه به لحاظ سياسي و اقتصادي گوناگون بوده كه براي ايران، عراق و منطقه در اين برهه زماني خاص معاني زيادي دارد، سبب شده تا اين سفر به ميزان زيادي اهميت پيدا كند. المانيتور همچنين اين سفر را نقطه همگرايي ميان جناح‌هاي سياسي رقيب در ايران توصيف كرد كه به نظر اين پايگاه در برخي موارد در سياست خارجي با يكديگر اتفاق نظر ندارند.
خبرگزاري آسوشيتدپرس نيز به ديدار رئيس جمهوري كشورمان با آيت‌الله سيستاني، مرجع عاليقدر شيعه در نجف پرداخت و گزارش داد كه اين اولين ديدار از سوي يك مقام ايراني در اين سطح است، اين ديدار روحاني اعتبار خوبي براي وي در داخل كسب مي‌كند. او به تازگي در ايران تحت فشار قرار گرفته بود و به دليل شرايط اقتصادي نيز مورد انتقادات شديد است.
شبكه بي‌بي‌سي نيز گزارش داد: رئيس جمهوري ايران كه براي سفر رسمي به عراق رفته است، امروز با آيت‌الله علي سيستاني از مراجع تقليد پرنفوذ شيعه در اين كشور كه ساكن شهر نجف است، ديدار كرد، اين اولين ديدار يك رئيس جمهوري ايران با آيت الله سيستاني در عراق است. آيت‌الله سيستاني پيش از اين با برخي مقام‌هاي جمهوري اسلامي ايران كه به عراق سفر كرده‌اند، از جمله اكبر هاشمي رفسنجاني، رييس پيشين مجمع تشخيص مصلحت نظام در نجف ديدار كرده بود.
شبكه يورو نيوز نيز ديدار حسن روحاني با آيت‌الله سيستاني را خبرساز توصيف كرد و گزارش داد كه وزير امورخارجه ايران و سفير تهران در بغداد نيز روحاني را در اين ديدار همراهي كردند.
خبرگزاري فرانسه نيز با انتشار گزارشي در اين خصوص، ديدار حسن روحاني با آيت‌الله سيستاني را نخستين ملاقات اين مرجع عالي شيعيان عراق با يك رئيس جمهوري ايران توصيف و تاكيد كرد كه اين مرجع شيعيان به ندرت با مقامات ديدار مي‌كند، در اين گزارش همچنين به نقش آيت‌الله سيستاني در اعلام فراخوان عمومي براي مبارزه مردمي با تروريست‌هاي داعش در خاك اين كشور در سال 2014 اشاره شده است كه زمينه تشكيل بسيج مردمي عراق تحت عنوان نيروهاي حشد الشعبي را فراهم كرد.
*سفر روحاني از نظر كارشناسان
سيامك كاكايي در گفت‌وگو با خبرنگار سياسي ايرنا با اشاره به سفر رييس جمهوري به عراق، گفت: سفر آقاي روحاني، رئيس جمهوري اسلامي ايران كه با يك هيات بلند پايه سياسي و اقتصادي صورت گرفت، چارچوب بندي جديدي در منطقه و عراق را مشخص كرد.
كارشناس مسايل غرب آسيا، اظهار كرد: كمك ايران به خروج عراق از شرايط سخت در يك سال گذشته، بهبود روند سياسي عراق از وضعيت و شرايط بد جنگ، نقش ايران در ثبات و امنيت عراق در مواجهه با ترور و خلاص شدن از تهديد داعش و سامان گرفتن اقتصاد و سياست داخلي عراق اهميت سفر حسن روحاني را دوچندان مي كند، بنابراين در چنين شرايطي سفر رئيس جمهوري اسلامي ايران به بغداد، اهتمام به گسترش و تقويت اين نوع همكاري ها و روابط با عراق معنا پيدا مي كند. اينكه توافق شد تجارت دو كشور از حدود 11 ميليارد دلار به حدود 20 ميليارد دلار افزايش يابد، دستاورد خوبي است.
وي خاطرنشان كرد: به همين دليل چگونگي فراهم كردن همكاري شركت ها، كمپاني ها، امنيت سرمايه گذاران ايراني ها در عراق و تجارت دو جانبه بسيار مهم است. با توجه به مذاكراتي كه در جريان سفر رئيس جمهوري اسلامي ايران به عراق انجام شد، مشخص شدن مكانيسم اجرايي توافقات، نتايج سفر رييس جمهوري را ملموس تر و اثر گذارتر مي كند.
كارشناس غرب آسيا، گفت: در زمينه سياسي ايران اراده لازم را براي كمك به عراق و تسهيل روابط سياسي داشته است. ارتباطي كه جمهوري اسلامي ايران با گروه هاي مختلف عراقي ازشيعه، كرد و اهل سنت دارد، به پذيرش هر چه بيشتر ايران در افكار عمومي عراق كمك كرد.
كاكايي اظهار كرد: قرارداد 1975 الجزاير يك موضوع تاريخي است و هنوز آن توافق بين دو كشوري وجود دارد، لذا ايران و عراق در حال حاضر ترجيح مي دهند روابط خود را گسترش دهند، زيرا پيوند ها و پيوستگي هاي تاريخي و فرهنگي بين ايران و عراق وجه مشترك و مشخصه روابط دو كشور است.
**ايران در استقرار مردم سالاري در عراق نقش مهمي ايفا كرد
عضو شوراي مركزي حزب كارگزاران سازندگي نيز گفت: ايران در استقرار يك نهاد مردم سالار و ضد استبدادي در عراق صاحب نقش بود و بر اين اساس رئيس‌جمهوري اسلامي ايران در جهت تقويت، تحكيم و ترميم مناسبات و تداوم نقش مثبت ايران به اين كشور سفر كرد.
محمد عطريانفر در پاسخ به اين پرسش خبرنگار سياسي ايرنا كه سفر رييس جمهوري اسلامي ايران به عراق را چگونه ارزيابي مي كنيد، افزود: نفس سفر آقاي روحاني بعد از 6 سال كه از رياستش بر قوه مجريه مي گذرد، به كشور عراق بسيار با اهميت تلقي شده و بايد آن را مهم بدانيم.
وي اضافه كرد: ما نمي‌توانستيم روابط در هم تنيده و به هم پيوسته ايران و عراق را كه در يك دوران تاريخي بخصوص بعد از سقوط صدام تا به امروز به صورت منسجم و ادامه دار شكل گرفته است را ناديده بگيريم، سفر رئيس جمهوري به عراق معناي بلند مدت تاريخي و استراتژيك دارد. اكنون ايران از منظر نگاه سياسي در منطقه كشوري مقتدرتر از گذشته است.
وي خاطرنشان كرد: وقتي كشورهايي مثل عراق، سوريه، يمن، افغانستان، پاكستان و كشورهاي منطقه پيراموني ما، حتي تركيه كه كشوري پايدار است، امنيت خود را در تقويت ارتباط با نظام جمهوري اسلامي جستجو مي كند، اين نشان مي دهد ايران ماموريت و تكاليف ملي خود را از مرز جغرافيايي فراتر برده و به صورت فراملي منشأ اثر است.
عطريانفر با اشاره به ديدار آقاي روحاني با آيت الله سيستاني گفت: ارتباط با حضرت آيت الله سيستاني كليدي و مهم است، زيرا نقش وي فراتر از عراق است. شخصيت مذهبي و سياسي آيت الله سيستاني در سطح جهان اسلام قابل احترام و حضورشان در عراق موجب پايداري و حفظ ارتباط قوميت‌ها، اقليت‌ها و نحله هاي مختلف سياسي است. بايد اضافه كرد وي يك شخصيت ايراني و متولد ايران است، پيوندهاي سرزميني با ما دارد و مسايل ايران را تعقيب مي‌كند. آيت الله سيستاني هر از چندگاهي خيرخواهي و مصلحت انديشي هاي خود را به مديران و مسئولان ايراني منتقل مي كند.
وي تاكيد كرد: گرچه نتايج سفررييس جمهوري در آينده بيشتر مشخص مي شود ولي آقاي روحاني دستاوردهاي خوبي داشتند و مطمئن هستم ملاقات هاي رييس جمهوري با مقامات عراقي موثر و اثربخش بوده است.
محمد حسيني وزير پيشين فرهنگ و ارشاد اسلامي، در گفت‌وگو با خبرنگار سياسي ايرنا، با اشاره به اينكه ترامپ گفته است در منطقه 7 ميليارد دلار هزينه كرده است، خاطرنشان كرد: ما بسيار كمتر هزينه كرديم و نتايج بيشتري به دست آورديم. اكنون ترامپ در منطقه خليج فارس نفوذ، اقتدار و عظمت دارد يا جمهوري اسلامي ايران؟ ترامپ با ترس و نگراني شبانه به عراق سفر مي كند و بدون اينكه با مقامات رسمي عراقي ديدار كند مخفيانه آنجا را ترك مي كند.
حسيني ادامه داد: ما در منطقه سربلند هستيم، حزب الله خودش با دشمنانش مي جنگد، حشدالشعبي نيرويي مردمي است كه در عراق عزت و افتخار آفريدند ولي تحت آموزه هاي مقام معظم رهبري، فرماندهي سردار سليماني و سياست ورزي مسئولان ما هستند، اين از دستاوردهاي انقلاب است.
* بادامچيان: سفر روحاني به عراق دستاوردهاي عظيمي داشت
اسدالله بادامچيان دبيركل حزب موتلفه اسلامي سفر اخيرحجت الاسلام والمسلمين حسن روحاني رييس جمهوري كشورمان به عراق را بسيار مهم توصيف كرد و گفت: اين سفر كه درسطح عالي سياسي - اقتصادي انجام شد و دستاوردهاي عظيمي در پي داشته است.
دبيركل حزب موتلفه اسلامي افزود: سفر روحاني به بغداد گرچه ديرهنگام بود اما دستاوردهاي بزرگي براي كشور به ارمغان داشت و بايد از هرگونه سهل انديشي ، سهل انگاري ، بي صبري و بهانه جويي در امور پيشرفت كشور پرهيز كرد.
سيام*1744*1535
تهران - ايرنا - دستاوردهاي سفر روحاني به عراق فقط سخت ابزاري و مالي نبود بلكه نفس اين سفر؛ مهم، استراتژيك و پر مفهوم بود، به همين دليل بازتاب گسترده اي داشت.
