به گزارش ايرنا، شهرستان گرمه ديار كويرنشينان است و از ديرباز نقش زيادي در تكامل فرهنگي سرزمين خراسان داشته است. وجود محوطه هاي بزرگ از دوره هاي مس- سنگي و عصر مفرغ از قبيل منجاق تپه و تپه هاي پيش از تاريخ، پراكندگي زياد محوطه هاي باستاني مربوط به دوران اشكاني و ساساني در اين شهرستان، از شكوفايي اين خطه در دوره تاريخي با بهره گيري از موقعيت مناسب آن بر سر راه ابريشم و معادلات سياسي و تجاري آن دوران حكايت دارد.
وجود محوطه هاي وسيع و فراوان از دوره اسلامي از جمله ويرانه هاي مربوط به چندين قلعه در اطراف شهر درق از قبيل محوطه ي خواجه سنگاور، نارنج قلعه و بسياري آثار ديگر در كنار گزارش هاي مورخان و جغرافيدانان دوره اسلامي مبني بر آباداني اين دوره نشان از رونق و شكوفايي اين منطقه در سراسر دوره اسلامي دارد.
همچنين وجود چندين كاروانسرا و رباط همچون رباط عشق، رباط قره بيل و رباط دينارزاري و نيز حوض انبار و آب انبارهاي ساخته شده در مسير راه هاي اصلي و فرعي، نمودي از شكوفايي منطقه در سده هاي مياني اسلامي را به رخ مي كشد.
اين ديار، در آستانه نوروز با جاذبه هاي بسيار آماده پذيرايي از مسافران و گردشگران است.
* قلعه جلال الدين
قلعه جلال الدين، يكي از برجسته ترين قلعه هاي نظامي خراسان شمالي است كه در سده هاي 6 تا هفت هجري ساخته شده است. اين قلعه با مصالح سنگ و ساروج بر بلنداي كوهي بنا شده كه بر تمام دشت اطراف مشرف است.
پلان قلعه شش ضلعي است و در گرداگرد ديوارهاي داخلي تعداد زيادي خمره جهت ذخيره آذوقه كار گذاشته شده است.
در هر ضلع قلعه برج مدوري وجود دارد كه ارتفاع آنها در برخي نقاط به حدود 15 متر مي رسد. موقعيت ساخت بنا در بلنداي كوه، ستبري ديوارها و ارتفاع برج و باروها قلعه جلال الدين را به دژي مستحكم و نفوذ ناپذير تبديل كرده است.
* رباط عشق
رباط يا كاروانسراي عشق در روستاي رباط عشق، يكي از چند رباط تاريخي شهرستان گرمه است كه احتمالا در دوره تيموري و بر سر شاهراه ارتباطي گرگان و نيشابور بنا شده است.
پلان اين كاروانسرا مستطيلي و حياط مركزي آن يك صحن چهار ايواني است كه از هر طرف با غرفه هاي متعدد و اتاق هايي براي استراحت كاروانيان و نيز اصطبل هايي براي احشام آنها احاطه شده است.
مصالح اصلي بنا سنگ، ساروج و آجر است و طرح كلي آن تا حد زيادي به رباط قلي شباهت دارد.
* حوض انبار بيني دنباله
حوض انبار بيني دنباله در 13 كيلومتري غرب شهر درق واقع است. اين حوض انبار با لاشه سنگ و ملات گل آهك ساخته شده و از دو بخش اصلي شامل دهليز ورودي و مخزن آب تشكيل شده كه با قوس نيمدايره و گنبد كلاخودي ساده پوشش يافته است.
بناي حوض انبار كه از جمله بناهاي عام المنفعه دوره قاجار در منطقه به شمار مي رود براي نگهداري آب باران در مسير يك راه قديمي ساخته شده و مدت ها آب مورد نياز مسافران و چوپانان محلي را تأمين مي كرده است. چندين نمونه از اين حوض انبارها در مسير راه وجود دارد كه امروزه با ورود تجهيزات حمل و نقل پيشرفته به عرصه زندگي بشر و منسوخ شدن نظام ارتباطي كارواني، كاربري اصلي خود را از دست داده اند.
* آرامگاه باغ مزار گرمه
آرامگاه باغ مزار يكي از آثار منحصر به فرد قرن هفتم هجري در شهرستان گرمه است. مشخص نيست چه شخصيتي در آن دفن شده است. اين بنا با مصالح آجر و ملات گچ ساخته شده و در زمان آباداني در مركز باغي قرار داشته است.
پلان بنا از نوع چهارطاقي گنبد دار است كه از داخل مربع و از خارج هشت ضلعي است. چهار گوشۀ بنا با طاقنماهاي تزئيني متشكل از دو بازوي بلند با تاج پيش آمده نما سازي شده كه هر بازو يكي از پايه هاي طاق ايوان را شكل مي دهد.
شيوه آجر چيني خفته راسته در طاقنماها، فيلپوش ها و نما سازي گنبد در منطقه بي نظير است. شاكله كلي بنا حاكي از آن است كه اينجا مدفن شخصيت بزرگ و تاثيرگذاري در منطقه بوده است كه اميد مي رود در آينده با مطالعات تاريخي و باستان شناختي بازشناسي شود.
* رباط قره بيل
رباط قره بيل در روستاي رباط قره بيل، يكي ديگر از كاروانسراهاي تاريخي شهرستان گرمه است كه احتمالا در دوره تيموري و بر سر شاهراه گرگان ساخته شده است. اين كاروانسرا با مصالح سنگ، ساروج، گچ و آجر بنا شده و پلان چهارگوش با 2 حياط بزرگ و كوچك دارد.
در گرداگرد حياط كوچك غرفه هاي متعددي ساخته شده كه پوشش سقف آنها گنبدي است و زير سقف با كاربندي هاي زيباي گچي تزئين شده است.
* قلعه خداوردي
قلعه خداوردي در ميان كوهستان هاي غربي شهرستان گرمه واقع شده است. اين بنا بر روي قله كوهي با شيب بسيار تند واقع است.
اين منطقه از دشت هاي گرمه فاقد زمين كشاورزي است اما يكي از چراگاه هاي وسيع اين منطقه به شمار مي آيد.
اين بنا در فاصله حدود 20 كيلو متري غرب شهر درق از توابع شهرستان گرمه در بخش مركزي، دهستان مياندشت بر روي قله يكي ازكوههاي پر شيب قرار دارد.
* مسجد جامع درق
مسجد جامع درق يكي از آثار ارزشمند مذهبي-تاريخي شهرستان گرمه است كه در دوره صفوي ساخته شده است. اين مسجد كوچك با الگوي معماري سنتي و مصالح خشت و گل ساخته شده و سقف آن با مجموعه اي از قوس هاي ضربي پوشش يافته است. در وسط بنا چهار ستون درشت چهارگوش وجود دارد كه پايه هاي گنبد بزرگ مركزي بر روي آنها قرار گرفته است.
* مسجد جامع ايور
مسجد جامع ايور يكي ديگر از آثار مذهبي-تاريخي شهرستان ايور است كه بر اساس كتيبۀ داخل بنا در سال 1171 هجري ساخته شده است. مسجد با مصالح خشت و گل ساخته شده و سقف آن با گنبدهاي كوچك ضربي پوشش يافته كه پايۀ آنها بر روي هفت ستون و شش نيم ستون مدور بزرگ قرار گرفته است. در كتيبه سنگي بنا باني مسجد رحيم بك و معمار آن قنبر علي آقا خراساني ذكر شده است.
* بناي نظرگاه گرمه
در سال 1142 قمري كه ايران تحت سلطه افغان ها بود در شهر گرمه و در محل بناي فعلي، خانه اي بوده است خشتي كه پير مردي به نام شيخ عسكر كه نابيناي مادر زاد بود در آن محل زندگي مي كرد.
در يكي از شب هاي ماه صفر در عالم خواب شخصي نوراني را مي بيند كه وارد خانه شده و به او مي گويد كه چشمانش را شفا داده است و به او سفارش مي كند كه خبر پيروزي سپاهيان نادر شاه بر افغان ها را به نادر برساند و او چنين مي كند و نادر شاه نيز كه شب قبل خواب همين اتفاق را ديده بود سخنان وي را مي پذيرد و از همان روز دستور مي دهد سالي پنج خروار گندم از ديوان دولتي به شيخ عسكر بدهند، شيخ عسكر هم اين مكان را وقف اميرالمؤمنين كرد و آنجا را نظرگاه ناميد.
عمده مصالح اين ساختمان را خشت، آجر و گچ تشكيل مي دهد. قطر ديوارهاي اين بنا حدود يك متر و 120 متر مربع مساحت دارد.
* دشت لاله هاي واژگون خمبي گرمه
دشت لاله هاي واژگون خمبي يكي ديگر از جاذبه هاي گرمه است. عمر اين گياه بسيار كوتاه است. گل‌دهي آن از اوايل ارديبهشت آغاز مي‌شود و در فصل بارش پايان مي‌يابد. لاله واژگون از گياهان علفي پيازدار و چندساله است كه تا كنون 15 گونه آن در ايران شناسايي شده است. گونه زرد كم‌رنگ متمايل به ليمويي اين گل‌ها موسوم به لاله زاگرسي بين 50 تا 80 سانتي‌متر ارتفاع دارد.
وسعت دشت، سه هزار و 400 هكتار بوده و پوشش گياهي زيبا و ارزشمند لاله هاي واژگون، اشك مريم زرد و نيز نزديكي به ديگر جاذبه هاي قطب سياحتي گرمه از اين منطقه، تفرجگاه بسيار مناسبي ساخته است.
* غارهاي كفترك
غارهاي كفترك، در منطقه اي به همين نام در 20 كيلومتري غرب شهر درق قرار دارند. بزرگترين اين غارها در دامنه كوهي به نام قره ميغ واقع شده است. دهانه اين غار تنگ و باريك است بطوري كه تنها يك نفر مي تواند وارد آن شود.
رسوبات آهكي در ميليون ها سال ستونها و قنديل هاي اعجاب انگيز ايجاد كرده است كه انتهاي آن دست نيافتني به نظر مي رسد.
غارهاي منطقه كفترك از جاذبه هاي ديدني جهت حضور غارنوردان و گردشگران طبيعت در شهرستان گرمه است.
دو غار معروف ديگر شهرستان بنام هاي غار زمين تركيده و غار آرمادلو در شمال شهر گرمه واقع شده اند كه به فاصله 30 كيلومتري و 100 كيلومتري شهر در محور جاده آسيايي قرار دارند.
بر اساس اين گزارش، شهرستان گرمه در جنوب غربي استان خراسان شمالي قرار گرفته و از شمال به شهرستان مانه و سملقان، از شمال غرب به استان گلستان، از غرب به استان سمنان، از جنوب و شرق به شهرستان جاجرم متصل است. اين شهرستان با مساحت 2 هزار و 300 كيلومتر مربع داراي سه شهر، 23 روستا و 77 آبادي است.
* معرفي جاذبه هاي گردشگري گرمه در سياه چادرهاي دشت
فرماندار گرمه گفت: جاذبه ها و ظرفيت هاي اين شهرستان و استان در سياه چادرهايي برپا شده در در دوراهي دشت كه در مسير اصلي استان هاي شمالي به مشهد مقدس قرار دارد، معرفي مي شود.
عبدالله قدرتي اظهار داشت: اين سياه چادرها در تابستان هم سال 98 هم برپا خواهد شد.
وي خاطرنشان كرد: به مناسبت عيد نوروز، بازارچه نوروزي براي عرضه توليدات صنعتگران و هنرمندان و فروش ساير محصولات در دوراهي دشت داير مي شود كه برپايي دو سياه چادر براي پخت و عرضه غذاهاي محلي و فروش محصولات برنامه ريزي شده است.
وي گفت: برگزاري موسيقي محلي در اين بازارچه از ديگر برنامه هايي است كه براي نوروز تدارك ديده شده است.
قدرتي اظهار داشت: براي خدمات رساني به مسافران، 6 مدرسه در شهرهاي گرمه، ايور و درق براي اسكان مسافران تجهيز مي شود و علاوه بر آن مدارس روستاهاي مسير جاده آسيايي از جمله روستاي رباط، آرمادلو و چشمه خان براي اسكان مسافران در شرايط اضطراري تجهيز و آماده مي شود.
فرماندار شهرستان گرمه خاطرنشان كرد: چهار مجتمع خدمات رفاهي بين راهي اين شهرستان هم براي تامين آسايش و ارتقاي ايمني سفرها و ترددهاي جاده اي براي خدمات رساني به مسافران آمادگي دارند.
بر اساس اين گزارش سال گذشته، سه هزار گردشگر داخلي و حدود 80 نفر گردشگر خارجي در شهرستان گرمه حضور پيدا كردند.
7185/ 6042
بجنورد- ايرنا- شهرستان گرمه به واسطه موقعيت راهبردي و استقرار بر سر راه هاي كاروان رو همواره مورد توجه بوده و مسافران عبوري از جاده ابريشم از گذشته، با جاذبه هاي آن آشنا هستند.
