به گزارش خبرنگار ايرنا، سريال طنز نوروزي نون خ به كارگرداني سعيد آقاخاني از سريال هاي نوروزي سال 98 بود كه از شبكه اول سيما پخش شد، اين سريال داستان نورالدين خانزاده اهل يكي از روستاهاي كردستان بود كه طي يك سوء تفاهم به اختلاس متهم مي شود.
بعد از انتشار خبرهايي مبني بر توليد سريالي با محوريت مردم كُرد براي پخش در شبكه اول سيما در ايام تعطيلات نوروز، شور و نشاطي ناشي از توجه به مردم اين خطه از ايران اسلامي در مناطق كُردنشين ايجاد و همگان بي صبرانه در انتظار پخش اين سريال بودند.
نخستين قسمت از اين سريال 29 اسفند سال 97 به روي آنتن رفت و جمعه شب هفدهم فروردين نيز آخرين قسمت اين سريال 16 قسمتي پخش شد كه طرفداران زيادي هم داشت.
در طول پخش اين سريال نظرات متفاوتي در فضاهاي مختلف بويژه فضاي مجازي از سوي مخاطبان و تماشاگران اين مجموعه تلويزيوني منتشر شد و بسياري از مخاطبان و كارشناسان حوزه فيلم و سينما، بازيگري را نقطه قوت اين سريال دانستند.
البته بسياري از كاربران شبكه هاي اجتماعي بويژه توئيتر از شيوه صحبت كردن بازيگران در اين سريال ايراد گرفته و جلوه دادن زبان كُردي به عنوان يك لهجه را از اشتباهات و نقاط ضعف سريال دانسته اند.
تعدادي از كاربران هم در پاسخ به ايراد وارد شده نظر دادند كه چون اين سريال در شبكه ملي پخش مي شود بايد به زبان قابل فهم براي همه تماشاگران باشد فقط مي بايست قبل از پخش هر قسمت اين نكته يادآوري مي شد كه زبان كُردي لهجه نيست و بازيگران اين سريال براي فهم مخاطبان به اين شيوه ديالوگ ها را بيان مي كنند.
ولي كم توجهي به همين مساله موجب شد در بسياري از كامنت ها و پست هاي موجود در شبكه هاي اجتماعي از زبان كُردي به عنوان لهجه نام برده شود اين در حاليست كه مقام معظم رهبري در سفر سال 88 به كردستان بيان فرمودند زبان كُردي سرمايه ملي است، لذا همه بايد در راستاي حفظ اين سرمايه و عمل به فرمايش معظم له تلاش كنند كه انتظار مي رفت در اين سريال اين مهم مورد توجه بيشتري قرار مي گرفت.
به منظور تحليل و بررسي كارشناسي سريال «نون خ» با صمد وطن خواه از فيلمسازان كُرد و جلال نصيري هانيس دانش آموخته دكتراي پژوهش هنر و كارشناس ارشد كارگرداني سينما گفتگو كرديم كه شرح آن در ادامه آمده است.
** سريال نون خ روي بازيگران ملي مي چرخد
صمد وطن خواه اظهار داشت: اين سريال توانست در كل كشور بويژه مناطق كُردنشين مخاطبان زيادي را با خود همراه كند.
وي اضافه كرد: موافق برخي ايرادات اين سريال كه توسط عده اي گرفته مي شود نيستم البته جاي سوال است كه منتقدان سريال چه ميزان با كُرد و فرهنگ كُردها آشنايي دارند و آيا خود اين افراد و خانواده هايشان به زبان كُردي صحبت مي كنند و پوشش آنها لباس كُردي است كه اينگونه اظهار نظر مي كنند.
اين فيلمساز كُرد با بيان اينكه اينگونه نقدها مغرضانه است، افزود: پخش اين سريال از شبكه يك سيما و حضور بازيگران و هنرمندان استان هاي كرمانشاه، آذربايجان غربي و كردستان در آن، نقطه قوتي است و از اين بابت از كارگردان و تهيه كننده اين سريال بايد تقدير كرد.
وطن خواه گفت: اين سريال نقطه عطفي در توليد و پخش سريال هاي تلويزيوني كشور است كه در آن از پتانسيل هنري استان هاي كُردنشين استفاده شده است.
وي يادآور شد: هر سريالي نقاط قوت و ضعف هايي دارد و نون خ هم از اين امر مستثني نيست و به عنوان نمونه ايراداتي به يكي از سكانس هاي قسمت نهم اين سريال كه بازيگر كُرد در ميان افغان ها قرار مي گيرد، وارد است.
اين فيلمساز كُرد اظهار داشت: افرادي كه به نحوه صحبت كردن بازيگران در اين سريال ايراد گرفتند به برنامه سازي و توليد محتوا در تلويزيون آشنايي ندارند و اين اشخاص بيشتر كار سينمايي كرده اند.
وطن خواه اضافه كرد: تلويزيون مخاطب عام دارد و سينما مخاطب خاص، امكان توليد و اكران فيلم سينمايي با زيرنويس وجود دارد ولي در تلويزيون مخاطبان هيچگاه حوصله خواندن زيرنويس را ندارند و علاوه بر آن بخشي از جامعه مخاطب تلويزيون را هم ميانسالان و بزرگسالاني تشكيل داده اند كه از نعمت سواد بي بهره هستند.
وي افزود: سريال نون خ روي بازيگران ملي مي چرخد و از بازيگران كُرد بيشتر براي پوشش داستان استفاده شده و ديالوگ هاي آنها هم بسيار كوتاه است كه اين از ديگر ايرادات وارده به اين سريال است.
** تاييد و بازتوليد يكي از گفتمان هاي حاكم و رايج كشور در سريال نون خ
جلال نصيري هانيس اظهار داشت: با توجه به اينكه بيشتر قسمت هاي سريال را نديدم، نقد و تحليل جامع سريال مذكور ممكن نيست اما مي توان چند نكته در ارتباط با فيلمنامه و اجراي سريال مطرح كرد.
وي با اشاره به اينكه كليد ورود به فيلمنامه عنوان فيلم است، افزود: عنوان اين سريال يعني «نون، خ» بر گرفته از قاعده نام اختصاري اختلاس گران چند سال گذشته اقتصاد ايران است با اين تفاوت كه نون خ شخصيت اصلي سريال، انساني دلسوز، بي گناه و علاقه مند به همشهريان خود است كه قرباني شايعه سازي هاي ديگران شده است.
اين دكتراي پژوهش هنر اضافه كرد: اگر با رويكرد تحليل انتقادي گفتمان به اين سريال نگاه كنيم به نظر مي رسد اين داستان تلاش مي كند ماجراي انواع نام هاي اختصاري اختلاس هاي اخير كشور را شبيه به داستان نون خ بازنمايي كرده و اصولا اين ماجراها را داستان هايي بزرگنمايي شده معرفي كند، با اين رويكرد مي توان گفت اين سريال در تاييد و باز توليد يكي از گفتمان هاي حاكم و رايج در مورد اين ماجراها است.
وي از ديگر نكات مربوط به فيلمنامه را مكان اتفاق افتادن داستان دانست و گفت: ماجرا در كردستان اتفاق مي افتد، براي نخستين بار به صورتي جدي، امكان شنيده شدن يك داستان از كُردها به عنوان يكي از صداهاي حاشيه كشور در شبكه ملي بوجود آمده و اين اتفاق مباركي است.
** معرفي لباس، فرهنگ و آداب و رسوم كردستان
اين دكتري پژوهش هنر يادآور شد: ذكر چند نكته در اين مورد حائز اهميت است چرا كه بسياري از هموطنان، قطعا كردستان را از طريق سريال هايي اين چنيني خواهند شناخت و مورد قضاوت قرار مي دهند.
نصيري هانيس افزود: معرفي لباس، فرهنگ و آداب و رسوم كردستان به ساير هموطنان كشور عزيزمان ايران مي تواند از نكات مثبت سريال باشد اما با وجود اين نگاه مثبت باز مي توان انتقاداتي به سريال وارد دانست از جمله اينكه در اين سريال كردستان به يك روستا تقليل يافته و بازنمايي مي شود.
وي اضافه كرد: شغل اصلي مردم كردستان توليدات كشاورزي معرفي شده و طوري به نظر مي رسد كه به اندازه كافي درآمد براي گذران زندگي همه از طريق كشاورزي وجود دارد در حاليكه به روايت آمار رسمي كشور، بيكاري اين استان از ميانگين كشوري بالاتر است.
اين دكتراي پژوهش هنر اظهار داشت: مردم كردستان به صورت روستاييان ساده اي بازنمايي مي شوند كه تحت تاثير شايعات قرار گرفته و به راحتي دچار اشتباه مي شوند.
**بازنمايي زبان كُردي به عنوان يكي از لهجه هاي زبان فارسي اشتباهي تاريخي است
نصيري هانيس بازنمايي زبان كُردي به عنوان لهجه را يكي از ايرادات اصلي اين سريال اعلام كرد و گفت: زبان كُردي از لحاظ تاريخي زير شاخه زبان هاي هند و اروپايي و زباني مستقل از زبان فارسي است و بازنمايي آن به عنوان يكي از لهجه هاي زبان فارسي اشتباهي تاريخي است.
وي تاكيد كرد: اگر چه علت اين امر از سوي عوامل توليد فيلم بكارگيري زبان فارسي براي پخش سريال در سطح ملي است اما بايد به نحوي به تفاوت زبان كُردي و فارسي اشاره مي شد تا مخاطبان ناآگاه و عوام دچار اشتباه نشده و زبان كُردي را لهجه اي از زبان فارسي تلقي نكنند.
نصيري هانيس افزود: براي پرهيز از اين همسان پنداري و حل اين معضل، كارگردان مي توانست با يك كپشن در هنگام شروع هر قسمت از سريال بيان كند كه زبان مردم استان كردستان كُردي است و دليل صحبت كردن شخصيت هاي داستان با زبان رايج و رسمي كشور بخاطر امكان فهم همگاني و حداكثري مخاطبان است.
** اشاره به پديده آقازاده ها در اين سريال
اين دكتراي پژوهش هنر اضافه كرد: نام خانوادگي شخصيت اصلي داستان يعني خانزاده هم معنادار است، اين نام از يك سو تداعي گر مساله اجتماعي دو قطبي ارباب و رعيتي است و از سوي ديگر به پديده نوظهور آقازاده ها در سطح جامعه اشاره دارد.
وي افزود: از اين منظر سريال در تلاش است چهره متفاوت از ديد همگاني نسبت به اين دسته از افراد جامعه ارائه دهد با اين توضيح كه نورالدين و پسر عمويش را به عنوان دو قطب متفاوت از اين طيف معرفي كند و با محكوم كردن ضمني نماينده تعدادي از آنها (خليل با بازي حميدرضا آذرنگ) بقيه را سالم، دلسوز و با انصاف معرفي كند كه ناخواسته دچار بحراني مالي شده اند.
** كارگرداني و استفاده از بازيگران استان هاي كُرد زبان نقطه قوت سريال نون خ
اين دكتراي پژوهش هنر با اشاره به اينكه سعيد آقاخاني يكي از كارگردان هاي شاخص سريال هاي مناسبتي طنز در سطح كشور است، گفت: آقاخاني سابقه كارگرداني آثار پر مخاطبي چون زن بابا و خروس را در كارنامه دارد و از نقاط قوت سريال نون خ هم كارگرداني است.
نصيري هانيس اضافه كرد: آقاخاني كه خود كُرد زبان و از بازيگران شاخص سينماي ايران است، در اين اثر سنگ تمام گذاشته و اجراي كم نقصي را در زمينه كارگرداني ارائه داده است.
وي يادآور شد: شباهت تقريبا زياد اجراي سريال نون خ به سريال پايتخت نيز مي تواند تحت تاثير مشاوره تنابنده يكي از دست اندركاران اصلي سريال باشد.
** نقش ماندگار سعيدآقاخاني در سريال نون خ
اين دكتراي پژوهش هنر اظهار داشت: از لحاظ بازيگري، آقاخاني به خوبي از عهده ايفاي نقش خويش برآمده و بازي او نقش نورالدين را به عنوان يكي از نقش هاي شاخص تلويزيون براي هميشه ماندگار كرد.
نصيري هانيس گفت: بازي آقاخاني، اين شخصيت كُرد را بسيار دوست داشتني جلوه داده كه اين يكي از نقاط شاخص سريال است و بازي ساير بازيگران حرفه اي مطرح و شناخته شده كشور نيز شاخص بوده و همراه و هم داستان با كليت سريال است.
وي انتخاب بسياري از بازيگران استان هاي كُرد زبان را از ديگر نقاط قوت اين سريال اعلام كرد و افزود: حضور بازيگران توانمند عرصه طنز كردستان و كرمانشاه در تلويزيون ملي فرصت مغتنم و ارزشمندي است، بازي هاي قابل تامل و گاهي درخشان تعدادي از آنها مي تواند مسير را براي بازي در ساير توليدات تلويزيون و سينما مهيا كند كه اين نيز از نقاط قوت كار كارگردان و تهيه كننده اثر است.
اين دكتراي پژوهش هنر ضمن تقدير از فراهم كردن امكان شنيده شدن صداهاي اقوام مختلف ايران در اين سريال پيشنهاد كرد مديران رسانه ملي در صورت تصميم به ساختن برنامه هايي با محوريت اقوام، با كارشناسان شاخص زبان، فرهنگ و آداب و رسوم هر قوم مشورت كنند تا بتوان از فرصت اين چنيني در راستاي وحدت و انسجام ملي كشور با رعايت احترام به تفاوت ها نهايت بهره را برد.
9936/9102
سنندج - ايرنا - تعدادي از مخاطبان و كارشناسان، بهره مندي از ظرفيت هنري استان هاي كُردنشين و بازي خوب و تاثيرگذار بازيگران را از نقاط قوت سريال «نون خ» به كارگرداني سعيد آقاخاني كه ايام نوروز از شبكه يك سيما پخش شد اعلام و آن را نقطه عطفي در توليد سريال هاي مناسبتي دانستند.
