۱۸ فروردین ۱۳۹۸، ۱۶:۰۷
کد خبر: 83268230
T T
۰ نفر

ایران و عراق، رابطه ای فراتر از همسایگی

۱۸ فروردین ۱۳۹۸، ۱۶:۰۷
کد خبر: 83268230
ایران و عراق، رابطه ای فراتر از همسایگی

تهران-ایرنا- ترافیك دیدارهای دیپلماتیك مقامات ایران و عراق، نشانگر تلاش دو كشور برای بهره مندی بیشینه از ظرفیت های بی شمار همسایگی است. همسایه هایی كه در كنار منافع مشترك، تمدن و دشمنان مشترك نیز دارند و سعادت هر یك از آن ها در گرو آرامش دیگری به نفع خاورمیانه خواهد بود.

به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، به فاصله یك ماه از سفر رییس جمهوری اسلامی ایران به عراق، عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق روز گذشته میهمان همتایان ایرانی خود بود. سفر دو روزه نخست وزیر عراق به ایران در راس هیات بلندپایه اقتصادی و سیاسی به دعوت رییس جمهوری و با استقبال حجت الاسلام و المسلمین «حسن روحانی» انجام شد.
به عقیده ناظران منطقه ای سفرها و گفت و گوهای میان مقامات ایرانی و عراقی به ویژه در سه ماه گذشته تاییدی بر آغاز دوران تازه در روابط میان دو كشور است. روابطی كه برای سردی آن تلاش های بسیاری در جریان است و دشمنان بسیاری بر سر راه این روابط به كمین نشسته اند تا عراق را به این باور وهم آلود برسانند كه ایران دشمن خطرناك آن است.
از رهگذر این باور می توانند از ظرفیت عراق برای تحكیم تحریم های سیاسی و اقتصادی ایران بیشترین بهره را ببرند و از بغداد اهرم فشار ارزشمندی علیه ایران بسازند. در این سناریو ایران هراسی، نقش نخست را آمریكا برعهده دارد. تاجر كاخ سفید كه خود و كشورش را ناجی دموكراسی در عراق می داند، در تلاش است تا مقامات عراق را قانع كند تن به تحریم های اقتصادی علیه ایران دهند و بازارهای بزرگ خود را بر روی كالاهای ایرانی ببندند.
آمریكا 17 سال پیش (20 مارس 2003) به بهانه مقابله با زیاده خواهی های «صدام حسین» دیكتاتور عراق در راس ائتلافی از كشورهای غربی به این كشور حمله كرد و پس از سقوط صدام حسین و تشكیل چندین دولت قانونی و منتخب، همچنان به حضور نظامی خود در این كشور ادامه می دهد.
با وجود عدم تمایل مردم و مسوولان عراقی، آمریكا نه تنها حاضر به ترك نظامی این كشور نیست بلكه با دخالت های آشكار در امور داخلی و سیاست خارجی آن، برای مردم و مقامات این كشور خط مشی تعیین می كند. موضوعی كه در دیدار رهبر معظم انقلاب با نخست وزیر این كشور هم مورد توجه و نقد قرار گرفت.
حضرت آیت الله خامنه ای در این دیدار حضور نظامیان آمریكایی در كشورهای منطقه را به ضرر آنها و ملت های منطقه دانستند و خطاب به نخست وزیر عراق تاكید كردند: باید كاری كنید كه آمریكایی ها هرچه زودتر نظامیان خود را از عراق خارج كنند زیرا آنها در هر كشوری كه برای مدت طولانی حضور نظامی داشته‌اند، روند بیرون راندن آنها دچار مشكل شده است.

**سعادت عراق سعادت منطقه و ایران
سرنوشت سیاسی و اقتصادی دو كشور ایران و عراق حتی با وجود هشت سال جنگ میان دو كشور چنان بهم گره خورده كه می توان مدعی بود سعادت دو ملت مستلزم همكاری های مشترك و صادقانه با یكدیگر است. شواهد و سفرهای چندماه گذشته نشان می دهد هر دو كشور به ضرورت و منفعت این گره آگاهی لازم را داشته و برای استحكام آن تلاش می كنند.
اقتصاد عراق با توجه به شرایط بحرانی سال های گذشته برای تامین نیازهای مصرفی و زیربنایی این كشور قابلیت های كافی ندارد و تامین این نیازها از ایران همسایه منطقی، موجه و دارای صرفه اقتصادی است. شاید به همین دلیل باشد كه میزان حجم مبادلات ایران و عراق در سال گذشته به هشت و نیم میلیارد دلار رسیده و رییس جمهوری اسلامی ایران در دیدار با نخست وزیر عراق خواستار افزایش آن به رقم 20 میلیارد دلار در سال شده است.
عراق 30 درصد از برق مورد نیاز خود را از ایران تامین می كند و بسیاری از زیرساخت های این كشور به دست متخصصان ایرانی ساخته و تجهیز می شود. پیشینه مشترك ایران و عراق در تمدن و فرهنگ و نیز نقش برجسته ایران در دفاع از مردم عراق در برابر تروریست های داعش، نزدیكی دو ملت را به بیشترین سطح ممكن در تاریخ رابطه رسانده است.
با چنین توصیفاتی از رابطه ایران و عراق به خوبی می توان دلایل تطمیع سعودی ها و تهدید آمریكایی ها را دریافت. به نظر می رسد مقامات عراقی به اندازه ای از بلوغ دیپلماتیك رسیده اند كه تسلیم تهدید و تطمیع نشوند و استقلال خود را در برابر زیاده خواهی سعودی و آمریكایی حفظ كنند. این حفظ استقلال هرچند با توجه به حضور قیم مآبانه آمریكا در عراق و پدرخواندگی تاریخی همسایه جنوبی این كشور بر مناطق عرب نشین، دشوار به نظر می رسد اما می تواند ضامن سعادت مردم عراق و در پی آن آرامش و سامان نسبی در منطقه آشوب زده خاورمیانه باشد.

**تعریف تروریسم اسیر معیارهای عجیب آمریكا
فهرست بهانه های نظامیان آمریكا در عراق برای حضور بلندمدت پس از دروغ سلاح شیمیایی در زمان صدام حسین، تنوع یافت و كاخ سفید در تازه ترین بهانه تراشی، مبارزه با تروریسم را دلیل ماندن در عراق اعلام كرده است. اینكه اما تروریسم در قاموس آمریكایی ها چه تعریفی دارد؛ موضوعی همچنان پیچیده است.
داعش در عراق در حالی رو به اضمحلال گذاشت كه نیروهای مردمی عراق با همكاری نیروهای مستشار نظامی بیشترین نقش را در پیروزی علیه تروریست های این گروه ایفا كردند و ائتلاف آمریكایی در برهه ای كه ایران وارد مبارزه نشده بود در عمل كاری از پیش نمی برد و شواهد نشان می دهد تلاش و انگیزه ای هم برای نابودی داعش در منطقه نداشت و حتی در برهه هایی هم با بخشش تجهیزات كار آن ها را هم تسهیل می كرد.
حضور نظامیان آمریكا در عراق به بهانه آزادی و دموكراسی، هزاران كشته در این كشور به جای نهاد اما كسی آن را تروریستی ندانست در برابر تاجر كاخ سفید حضور قانونی و مستشاری نظامیان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در عراق و سوریه را تروریستی می داند و پروژه قرار دادن نام سپاه در فهرست گروه های تروریستی را كلید می زند.
تسهیل ترور در تعریف آمریكا از تروریسم، مبارزه با آن و حمایت از مردم و غیرنظامیان و مقابله با داعش از منظر آمریكا نمود بارز تروریسم است! با چنین توجیهی واشنگتن درصدد است سپاه پاسداران ایران را تروریستی اعلام كند و در برابر از گروهك منافقین، ائتلاف متجاوز سعودی، گروهك های ضداسلام و هر آنكس كه علیه ایران است، حمایت كند.
این تعریف تازه از تروریسم كه تنها به نفع ایالات متحده آمریكاست در جهان كنونی كه موازنه و نه دوقطبی قدرت در حال شكل گیری است دوام چندانی نخواهد آورد و این دوگانه هم به تاریخ تناقضات غیرانسانی در جهان خواهد پیوست.

**ایران نشانه، خاورمیانه بهانه
حمله به عراق و افغانستان، حضور در سوریه، تاسیس پایگاه های نظامی در تركیه و قطر، تجهیز زرادخانه های عربستان و حضور نظامی در آب های آزاد، طی سه دهه گذشته عمده ترین فعالیت های آمریكا در غرب آسیا بوده فعالیت هایی كه به نظر می رسد هدفی جز محدودسازی ایران در جغرافیای خود نداشته و تنها علیه ایران برنامه ریزی شده است.
آمریكا به دلایل بسیار و متنوع درگیری مستقیم با ایران را در حوزه نظامی دستور كار خود ندارد اما برای سنگ اندازی در مسیر پیشرفت ایران همسایگانش را اشغال كرده و حضور خود را در آن ها تقویت می كند. گرچه برای این حضور بهانه های عامه پسندی چون مقابله با تروریسیم و حمایت از كشورهای منطقه ارائه می دهد اما كیست كه نداند آمریكا در خاورمیانه و غرب آسیا یك نشانه دارد و باقی همه بهانه است.
گرچه بخشی از هزینه های سرسام آور این نشانه گذاری و بهانه تراشی را سعودی ها پرداخت می كنند اما بازهم اعتراضات داخلی در آمریكا برای این بلندپروازی ها وجود دارد. این اعتراضات زمانی اوج می گیرد كه ایران نه تنها محدود نشده بلكه با تمام دشواری ها از تاثیرگذاران منطقه خاورمیانه است، با تمام كاستی های داخلی و غیرقابل انكار توانسته به درجه ای از رشد و توسعه دست یابد و این بیش از همه بر دولتمردان آمریكایی و هم پیمانان منطقه ای آن ها گران آمده است.
قرار دادن نام سپاه پاسداران به عنوان یكی از بازوهای تاثیرگذاری ایران در منطقه هم در چنین منظری می تواند قابل پیش بینی باشد.
‌سیام**9402** 1336