فرهاد همتی روز دوشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا افزود: بخشی از این مهاجران ایرانیانی بودند که در دهه های گذشته به عراق رفته و در آنجا ساکن شده بودند اما رژیم بعث بویژه در دهه ۵۰ شمسی با اقدامات نژادپرستانه بخش زیادی از این ایرانیان را مجبور به بازگشت به کشور کرد.
او افزود: در جریان جنگ خلیج فارس حدود ۱۰۰ هزار نفر از اتباع مختلف عراقی وارد استان کرمانشاه شدند به طوری که از سال ۱۳۶۹ به بعد جمهوری اسلامی تا سه سال مشغول اسکان و میزبانی از آنان از جمله ایرانیان بازگشتی به کشور بود.
به گفته همتی، پس از حمله شیمیایی صدام به حلبچه در سال ۱۳۷۵ نیز موج بزرگی از مهاجرت کردهای عراق به استان شکل گرفت که با میزبانی شایسته استان در هفت کمپ ساکن شدند.
آمار اتباع خارجی استان
مدیرکل دفتر امور اتباع و مهاجران خارجی استانداری کرمانشاه اظهار داشت: پس از عادی شدن شرایط عراق بسیاری از اتباع این کشور به تشخیص خودشان و بر اساس حقوق بین الملل به وطن بازگشتند اما بخشی از آنها نیز به دلیل ازدواج و سایر وابستگی های اجتماعی در کرمانشاه ماندند؛ این افراد همان هزار و ۵۰۰ نفری هستند که اکنون با کارت هویت (۵۰۰ نفر) یا گذرنامه (هزار نفر) به صورت قانونی در استان اقامت دارند.
او گفت: در بحث مدیریت اتباع خارجی، دفتر امور اتباع خارجی استانداری و پلیس مهاجرت و گذرنامه (زیرمجموعه پلیس اطلاعات و امنیت ناجا) مسوولیت دارند که صدور کارت هویت با دفتر امور اتباع و صدور گذرنامه با اداره گذرنامه است.
آنچنان که همتی بیان کرد: ۱۸ نفر از اتباع خارجی مجاز در استان کرمانشاه، مهندسان و متخصصان حوزه صنعت و معدن هستند که تبعه کشورهایی غیر از عراق هستند.
۱۵۰۰ تبعه غیرمجاز
مدیرکل دفتر امور اتباع خارجی استان کرمانشاه اظهار کرد: حدود هزار و ۵۰۰ نفر تبعه غیرمجاز هم در استان وجود دارد که به دلیل نسبت های سببی، نسبی و مذهبی و عادی شدن روابط بین ایران و عراق در استان کرمانشاه اقامت دارند.
او گفت: این اتباع بیشتر در شهرهای مرزی استان ساکن هستند که توسط دستگاه‌های اطلاعاتی رصد و مطابق قانون با آنها برخورد می‌شود.
خدمات رسانی به اتباع مجاز
همتی با بیان اینکه براساس کنوانسیون سازمان ملل دولت‌ها موظف به صدور اوراق هویتی و ارایه خدمت به اتباع خارجی خود هستند، گفت: جمهوری اسلامی تاکنون ۱۵ مرحله طرح آمایش اتباع خارجی را با هدف بازنشانی، انگشت‌نگاری، تغییرات خانوار و آدرس اسکان آنها انجام داده است.
او یکی دیگر از اهداف طرح آمایش اتباع خارجی را شناسایی خانوارهای آسیب پذیر و حمایت از آنها دانست و عنوان کرد: همه اتباع خارجی که کارت هویت دارند به عنوان اقشار آسیب پذیر تلقی و از خدماتی مانند کارت بیمه سلامت و معافیت از عوارض شهرداری برخوردار شده اند.
مدیرکل دفتر امور اتباع خارجی استان کرمانشاه درباره جزییات طرح آمایش مرحله پانزدهم گفت: در این آمایش ۵۰۰ نفر جمعیت در ۲۲۵ خانوار سرشماری شدند که تاکنون ۱۸۶ خانوار با جمعیت ۳۶۷ نفر فراخوان و ثبت اطلاعات شده‌اند و فراخوان سایر افراد هم در حال انجام است.
او گفت: پس از مراجعه افراد و ثبت اطلاعات آنها، کارت هویت یک ساله برایشان صادر می‌شود.
سند افتخار جمهوری اسلامی
همتی با اشاره به ادعاهای حقوق بشری کشورهای غربی گفت: این کشورها با اتباع خارجی خود رفتار قهرآمیز و گاهی فاجعه‌بار دارند و در موارد بسیاری مهاجران در کمپ های غیراستاندارد همراه با محدودیت های فراوان نگهداری می شوند اما جمهوری اسلامی همواره با بهترین شیوه برخورد و خدمت رسانی از حدود ۱.۵ میلیون تبعه افغانی و عراقی میزبانی کرده است.
او این میزبانی شایسته را سند افتخار جمهوری اسلامی دانست و گفت: اتباع خارجی همواره از شیوه برخورد، اسکان و خدمت‌رسانی جمهوری اسلامی رضایتمندی داشته‌اند که با اجرای قانون اعطای تابعیت به فرزندان مادران ایرانی این رضایت بیشتر هم خواهد شد.
تابعیت ایرانی برای ۵۰۰ تبعه خارجی استان
مدیرکل دفتر امور اتباع و مهاجران خارجی استان کرمانشاه گفت: در راستای «قانون تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی» که با همت مجلس دهم و دولت تصویب شده است، حدود ۵۰۰ نفر از فرزندان دارای مادر ایرانی ساکن کرمانشاه امکان بهره‌مندی از تابعیت ایرانی را دارند.
او با بیان اینکه تاکنون ۳۳۰ نفر از فرزندان دارای مادر ایرانی در استان کرمانشاه در دفاتر پیشخوان دولت ثبت نام کرده اند، افزود: از این تعداد ۱۵۰ نفر فراخوان و تکمیل پرونده شده اند و استعلام آنها از طریق پنج دستگاه کشور در حال انجام است که حداکثر ۴۵ روز پس از تایید استعلام ها، شناسنامه آنها صادر می شود.
همتی ابراز امیدواری کرد که تا پایان امسال روند صدور شناسنامه برای فرزندان دارای مادر ایرانی آغاز شود.
او گفت: تلاش می‌کنیم تا پایان سال آینده همه فرزندان دارایی مادر ایرانی فاقد هویت، تعیین تکلیف شوند.
به گفته همتی، تا پیش از این، کمیسیون مربوط به اعطای تابعیت در تهران مستقر و روند کار آن بسیار زمان‌بر بود اما اکنون کمیسیون به صورت استانی فعالیت می کند و سرعت کار بسیار بالا رفته است.
مدیرکل دفتر امور اتباع و مهاجران خارجی استانداری کرمانشاه گفت: فرزندان دارای مادر ایرانی پس از دریافت شناسنامه از تمامی حقوق شهروندان ایرانی برخوردار از جمله ازدواج با شهروندان ایرانی، استخدام، آموزش و... برخوردار می‌شوند جزء چند مورد محدود مربوط به تصدی مقامات سیاسی و حکومتی.
ازدواج ۴۴۶ زن ایرانی با مردان خارجی
آنچنان که همتی بیان کرد، از سال ۱۳۶۷ تا امسال، ۴۴۶ زن ایرانی با مردان خارجی ازدواج کرده اند که همسران ۴۱۴ نفر از آنان عراقی و همسر ۳۲ نفر از اتباع ۱۲ کشور دیگر هستند.
«قانون اصلاح قانون تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی» در تاریخ ۲ مهر ماه سال ۱۳۹۸ در مجلس به تصویب رسید.
هیات وزیران اردیبهشت ۹۹ آیین نامه اجرایی نحوه اعطای تابعیت به افراد مشمول این قانون را تصویب کرد و در خرداد ماه برای اجرا به وزارتخانه‌های کشور، اطلاعات و امور خارجه و معاونت حقوقی رییس‌جمهوری سیزدهم خرداد امسال ابلاغ شد.
براساس این آیین‌نامه، هر زن ایرانی که با مرد غیرایرانی ازدواج کرده و در نتیجه این ازدواج، دارای فرزند زیر ۱۸ سال باشد و هر فردی که از مادر ایرانی و پدر غیرایرانی متولد شده و بیش از ۱۸ سال تمام داشته باشد می‌تواند متقاضی اعطای تابعیت باشد.
داشتن شناسنامه، تحصیل، استخدام و مالکیت اموال مهمترین دغدغه اتباع خارجی مجاز در کشور بوده است که به نظر می رسد با این قانون جدید مشکل بسیاری از آنان حل شود.
