به گزارش ايرنا اين استان از ديرباز محل رويش انواع گياهان كوهي بوده و ساكنان آن همه ساله با فرا رسيدن بهار، راهي طبيعت مي شوند تا از انواع گياهاني كه با دست هاي خود آنها را مي چينند، سفره هايشان را زينت ببخشند.
زنان علاوه بر طبخ غذاهاي محلي، اين گياهان را خشك يا فريز مي كنند تا جيره اي براي طبخ در زمستان داشته باشند و برخي از مردان نيز با چيدن و فروش اين گياهان كوهي به دنبال روزي هستند.
«دوه داباني»، «غاز آياغي»، «يلميك»، «گندله»، «بولاغ اوتي»، «گلين بارماغي»، «قجي»، «ارمني قجسي»، «كنگر»، «مندي»، «اوشگون يا ريواس»، «چريش»، «داغ مرزه سسي»، «اوليك»، «بولاغ اوتي» و «كهليگ اوتي» تنها بخشي از اين گياهان كوهي است كه در اين فصل سال سفره هاي مردم استان را معطر مي كند.
علي زينالي كه اين روزها در پشت وانت خود گياه دارويي «بولاغ اوتي» را عرضه مي كند، گويا اطلاعات دقيق تري از اين گياه دارد و گفت: «بولاغ اوتي» يا علف چشمه نام هاي ديگري مانند شاهي آج، جرجيره آبي، رشاد، كرسون و آب تره خوراكي دارد و مصرف درست آن و با مشورت گرفتن از كارشناسان خواص متعددي درماني دارد.
«محمود قلي نژاد» كارشناس گياهان خوراكي و دارويي نيز معتقد است كه هركدام از اين گياهان خواص دارويي خاصي داشته و در درمان بسياري از امراض به ويژه فشارخون، تصفيه خون و كم خوني نقش موثري دارد.
وي با اشاره به برخي از خواص اين گياهان، ادامه داد: شربت «ريواس» براي دفع باكتري هاي مضر از دستگاه گوارش، «بولاغ اوتي» براي كاهش قندخون و تسكين دردهاي عصبي، «گندله» براي درمان كم خوني و «غاز آياغي» براي تصفيه خون موثر است و اين گياهان بيشتر توسط مردم مورد استفاده قرار مي گيرد.
وي اضافه كرد: استفاده از گياهان كوهي و جايگزين ساختن آن به جاي غذاهاي تكراري طول سال نقش موثري در سلامت جسمي دارد و مي تواند داروي مناسبي براي درمان برخي از امراض، زيرنظر كارشناسان باشد.
وي بيان كرد: در سال هاي اخير برداشت غيراصولي گياهان كوهي خطر انقراض آنها را نزديك تر كرده است زيرا چيدن گياهان كوهي همراه با ريشه باعث مي شود به مرور نسل آنها منقرض شود.
قلي نژاد اضافه كرد: آموزش نحوه صحيح چيدن اين گياهان شفابخش بايد توسط نهادهاي مرتبط مورد توجه قرار گيرد و تهيه ريشه و تخم اين گياهان در اين فصل و كاشت آن در محوطه هاي مناسب بايد در دستور كار باشد.
كارشناس كشاورزي نيز با تاكيد بر اينكه گياهان كوهي در مناطق مختلف استان از شمال تا جنوب پراكنده شده، گفت: فرهنگ غذايي هر منطقه در اين فصل از سال بيانگر نوع مصرف و نوع گياهان جمع آوري شده است.
«مژگان لارتي» به ذكر چند مورد از اين گياهان پرداخت و افزود: گياه «چريش» مختص مناطق شمالي استان و «بيزا» مختص مناطق جنوبي است و برخي گياهان مانند «كنگر»، «ريواس» و «پونه» در تمام استان مصرف خوراكي و دارويي دارد.
وي بيان كرد: از بوته كني برخي گياهان مثل «آويشن» و خارج كردن پياز گياهان پيازدار بايد خودداري شود و توجه ويژه به كشت انبوه گياهان كوهي كه خواص دارويي نيز دارد، ضروري است.
وي توجه كارشناسان به حفظ ذخاير ژنتيكي گياهان استان را نيز در اين ميان مهم عنوان كرد و گفت: علت انقراض برخي از اين گياهان بايد آسيب شناسي شود زيرا تنوع اين گياهان كه مصارف مختلفي اعم از خوراكي، دارويي و آرايشي دارد، بستر لازم را براي سرمايه گذاري در اين بخش فراهم كرده است.
به گزارش ايرنا تغييرات اقليمي، كاهش بارندگي هاي سالانه، برداشت هاي هدايت نشده، گسترده بودن عرصه و ناتواني در هدايت مردم در برداشت از گياهان كوهي از مهمترين مشكلاتي است كه اين گونه هاي گياهي را تهديد مي كند.
آذربايجان غربي يكي از مهمترين رويشگاه هاي گياهان دارويي در كشور بوده و از نظر تنوع گياهان دارويي رتبه نخست كشور را به خود اختصاص داده است.
آمار دقيقي از ميزان برداشت گياهان كوهي اين استان وجود ندارد اما هر ساله هزاران كيلوگرم از آنها علاوه بر بازارهاي محلي به استان هاي همجوار راه مي يابد.
برخي از گونه هاي اين گياهان از جمله پيازكوهي، كنگر، مندي، گل آقا، ريزك، تره كوهي و موسير به دليل چيدن گياهان خوراكي قبل از گل دهي توسط مردم منطقه در معرض انقراض قرار دارد.
3072/8135
اروميه - ايرنا - اين روزها با گذر از حاشيه شهرها و كوهپايه هاي آذربايجان غربي مي توان زنان، مردان و كودكاني را مشاهده كرد كه در حال چيدن گياهان كوهي هستند تا سفره هاي خود را بهاري كنند.
