ترامپ بازهم كنگره را دور زد

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، مدتی است كه بحث همكاری هسته ای واشنگتن و ریاض داغ تر از قبل شده است. افشای اطلاعات و گزارش برخی رسانه ها در غرب، حساسیت هایی را در این كشورها به ویژه در میان قانونگذاران آمریكایی برانگیخته است.
گفته می شود عربستان در حال تكمیل نخستین راكتور تحقیقاتی در یك شهرك پژوهشی نزدیك ریاض است. اعتقاد بر این است كه تكمیل ساخت این تاسیسات با كمك واشنگتن صورت گرفته است. همچنین 7 مجوز دیگر نیز برای انتقال فناوری هسته ای به ریاض صادر شده است.
برخی چهره ها در كنگره از هر دو حزب دموكرات و جمهوریخواه اكنون بر همكاری نزدیك كاخ سفید و نزدیكان «دونالد ترامپ» با حكام سعودی متمركز شده اند و خواستار شفاف سازی امور برای افكار عمومی و كنگره هستند.
نكته مهم آن است كه كاخ سفید معیارهای دوگانه ای را در زمینه همكاری هسته ای در پیش گرفته است. به نوشته رسانه های غربی همكاری های اتمی واشنگتن و ریاض درست در زمانی اوج گرفته است كه رئیس جمهوری آمریكا به صورت یكجانبه از برجام خارج می شود. دولت وی در همین چارچوب چند مجوز همكاری هسته ای با دربار سعودی را حتی بدون اطلاع قانونگذاران آمریكایی به صادر كرده و همین موضوع موجب نگرانی و ناراحتی نمایندگان و سناتورهای آمریكایی شده است.

**معامله هسته ای ترامپ بدون اطلاع كنگره
گفته می شود ساخت یك نیروگاه هسته ای از سوی آمریكا در عربستان به مراحل پایانی خود نزدیك شده است و به همین دلیل آینده این همكاری نگرانی هایی را به بار آورده است.
نشریه آلمانی «اشپیگل» با اشاره به اقدام مشترك از سوی برخی چهره های شناخته شده از دو حزب آمریكا آورده است یكی از موضوعاتی كه باعث اتحاد نمایندگان دوحزب در مقابل ترامپ شده است توافق های محرمانه كاخ سفید با ریاض در زمینه همكاری های هسته ای است.
براساس طرحی كه «ماركو روبیو» سناتور جمهوریخواه و «تیم كاین» دموكرات به همراه گروه دیگری از سناتورها از آن حمایت كرده اند، كاخ سفید باید همكاری هسته ای مخفیانه خود با عربستان سعودی را افشا كند.
خبرگزاری «رویترز» گزارش داد كه «ریك پری» وزیر انرژی آمریكا اعتراف كرده است تاكنون حداقل شش مجوز فروش فناوری هسته‌ ای به عربستان سعودی را به شكل مخفیانه، صادر كرده است. ارزیابی می شود این انتقال تكنولوژی برای ساخت چند راكتور صورت گرفته است.
هنوز مشخص نیست كدام بخش از نهادهای زیرمجموعه دولت یا شركت های فعال در حوزه اتمی اجازه همكاری و انتقال فناوی به ریاض را از دولت آمریكا دریافت كرده اند. به همین دلیل سناتورها تلاش دارند با كسب جزئیات این توافق ها به ماهیت فعالیت هسته ای عربستان سعودی پی ببرند. در طرف مقابل مقام های دولت آمریكا مدعی هستند مجبور شده اند تا به خواسته های ریاض تن بدهند زیرا در صورت خودداری از این اقدام، عربستان سعودی این فناوری ها را از كشورهای دیگر همچون روسیه، فرانسه یا چین با هر قیمتی به دست خواهد آورد.
ماركو روبیوی جمهوریخواه و «باب منندز» دموكرات پیش از این هم از انجام تحقیقات در مورد این معاملات مخفیانه خبر داده بودند. روبیو در توئیتر اعلام كرد كه دفتر حسابرسی از دولت هم با این موضوع موافقت كرده است.
به نوشته رسانه ها، دولت آمریكا و وزارت انرژی این كشور با استناد به قانونی به نام «بخش 810» چنین مجوزهایی را صادر كرده است. این مواد قانونی برای انتقال تجهیزات تصمیم گیری نمی كند اما می تواند مقدمات فروش تجهیزات حساس را فراهم آورد. اگرچه صدور این مجوزها در آمریكا منع قانونی ندارد اما سناتورها و برخی نمایندگان مجلس آمریكا از این جهت نگران شده اند كه چنین اقدامی بدون اطلاع آن ها صورت گرفته و در واقع كاخ سفید كنگره را دور زده است.

**نگرانی از راه اندازی مسابقه تسلیحات هسته ای
از جمله نگرانی های اصلی سیاستگذاران آمریكایی، رفتارهای متناقض ترامپ و ایجاد زمینه برای راه افتادن مسابقه تسلیحات هسته ای است. تارنمای خبری تحلیلی «میدل ایست مانیتور» در گزارشی عنوان داشت گروهی از نمایندگان هر دو حزب به علت نگرانی از انتقال اطلاعات حساس اتمی، خواستار ارائه اسامی و جزئیات توافق هسته ای ریاض با آمریكا شده اند. ممكن است به همین دلیل سنای آمریكا به دنبال بازبینی در همكاری هسته ای واشنگتن با دیگر كشورها باشد.
آن ها نسبت به 7 مجوزی كه بر اساس قانون فوق موجب اشتراك اطلاعات واشنگتن و ریاض می شود انتقاد می كنند و تاكید دارند پیش از این صدور مجوز به افكار عمومی اطلاع داده می شد اما وزارت انرژی دولت ترامپ این اقدام را انجام نداده است. این نمایندگان تصریح دارند باید مقررات ایمنی شدید در كنار شفافیت و نظارت فوق العاده در زمینه غنی سازی و بازفرآوری مواد هسته ای در عربستان صورت بگیرد تا مانع تشدید مسابقه تسلیحاتی در خاورمیانه شود.
گفته می شود علاوه بر اسامی فوق چهره های زیادی از هر دو حزب آمریكا در سنا و مجلس نمایندگان به دنبال اقدام قانونی علیه ترامپ هستند. نشریه «نیوزویك» در گزارشی همكاری هسته ای ترامپ با ریاض را عاملی خطرناك می داند كه باعث تشدید مسابقه تسلیحاتی در خاورمیانه می شود.
این گزارش نقش دولت عربستان در قتل روزنامه نگار منتقد دربار سعودی را در بی اعتمادی به ریاض و سخت گیری اعضای كنگره موثر عنوان كرد و افزود: اعضای كنگره در قبال قتل خاشقچی ضرب الاجل 120 روزه ای را برای ترامپ جهت تحریم ریاض تعیین كردند كه رئیس جمهوری آمریكا نسبت به آن بی تفاوت بود. درحالی كه نمایندگان شاهد كشتار هزاران انسان در یمن هستند اقدامات دولت ترامپ محركی خطرناك برای دستیابی ریاض به بمب هسته ای دیده می شود.
به نوشته نیوزویك، باكمال تعجب این خبرها درست است و در حالی رخ می دهد كه رئیس جمهوری آمریكا سال گذشته توافق هسته ای با ایران را كه مانع فعالیت های اتمی تهران به سمت ساخت بمب می شد «بدترین توافق موجود» نامید و از برجام خارج شد. این گزارش افزود: اكنون ترامپ در حال كمك به دشمن ایران در خلیج فارس است تا با قدم های خود از نردبان هسته ای بالا برود.
بر این اساس ترامپ با حكام ریاض كه روزنامه نگار «واشنگتن پست» را به قتل رساندند همچون یك مشتری عادی برخورد می كند. به اعتقاد نمایندگان آمریكایی، ولیعهد عربستان سال گذشته با تایید ضمنی تمایل ریاض به ساخت بمب هسته ای زنگ خطر را به صدا در آورد. سناتور دموكرات «برد شرمن» هم در انتقادی تند از این اقدام دولت آمریكا، به غیرقابل اعتماد بودن حكومت ریاض و نقش آن در قتل جمال خاشقچی اشاره كرد و عنوان داشت «وقتی نمی توان به یك رژیم در مورد نحوه استفاده از ارّه استخوان بُر اعتماد كرد نباید به آن فناوری هسته ای داد».
اكنون این نگرانی تنها مختص به دموكرات ها یا علیه محمد بن سلمان نیست. آمریكا از 9 سال گذشته از آرزوهای هسته ای ریاض مطلع بود ولی ولیعهد سعودی اكنون با صراحت از اجرای آن تا سال 2030 سخن می گوید. امر نگران كننده اما بی اطلاع نگاه داشتن كنگره از سوی كاخ سفید بیان می شود كه ممكن است موجب دور زدن مقررات انرژی هسته ای مصوب سال 1954 به ویژه بند 123 شود. این بخش از قانون تاكید می كند در تعاملات هسته ای آمریكا با دیگر كشورها باید «استانداردهای طلایی» و فوق العاده ای برای جلوگیری از تغییر مسیر فناوری های انتقال داده شده در نظر گرفت تا برنامه هسته ای كشور هدف ماهیت صلح آمیز خود را حفظ كند.
به نوشته نیوزویك، «عربستان اكنون برخلاف دوره اوباما با ترامپی معامله می كند كه با هر آهنگی كه ریاض می نوازد می رقصد. .... به همین دلیل نمایندگان هر دو حزب در كنگره رعایت استانداردهای طلایی را در مورد عربستان ضروری می دانند» زیرا در غیر اینصورت دستیابی ریاض به بمب چندان سخت نخواهد بود. این اتفاق دیگر كشورهای منطقه را نیز به طور قطع با تهدیدهای امنیتی روبرو و آن ها را وادار می سازد مسیر ساخت سلاح هسته ای را در هر صورت دنبال كنند.
به اعتقاد تحلیلگران مسائل بن المللی پس از حملاتی كه ترامپ علیه ایران و برجام به راه انداخته است، وی اكنون به صورت آشكار در حال كمك به راه اندازی یك مسابقه تسلیحات هسته ای در خاورمیانه است.
پژوهش**9130 **