به گزارش خبرنگار علمی ایرنا، «یحیی جمور» بعدازظهر سه‌شنبه در نشست تخصصی «مدیریت سیلاب و اطلاعات مكانی» سخنرانی خود را با موضوع «نقش داده‌های مكانی در مطالعات و مدیریت مخاطرات طبیعی با تأكید بر سیل‌های اخیر» ارائه كرد.
وی با اشاره به اینكه بحران سیل اخیر اولین و آخرین بحران نخواهد بود و بحران‌های دیگری داشتیم و خواهیم داشت، گفت: به‌طورمعمول، در یك مقطع زمانی كوتاه پس از بحران همه مسئولان در بخش‌های مختلف دست در دست یكدیگر می‌دهند و به لحاظ مطالعاتی و امدادرسانی، اقدامات خوبی صورت می‌گیرد و امیدوارم پس از این، چرخه مدیریت بحران مدنظر مدیران باشد و آمادگی‌های لازم برای روبه‌رو شدن با بحران وجود داشته باشد.
دانشیار آموزشكده نقشه‌برداری با تأكید بر نقش داده‌های مكانی در چرخه مدیریت بحران كشور برای مخاطرات مختلف گفت: سازمان نقشه‌برداری كشور به‌عنوان یك سازمان حاكمیتی متشكل از بخش‌هایی با تركیب نیروی انسانی و تجهیزات متخصص است و تمام فعالیت‌های نقشه‌برداری در حوزه‌های مختلف بر عهده این سازمان است.
وی در خصوص جنبه‌های كاربردی نقشه‌ها در مدیریت بحران گفت: زمین‌لرزه، فرونشست، رانش زمین و سیل از عمده بلایای طبیعی است كه در ایران وجود دارد، البته آتشفشان هم می‌توانند یك بلای بالقوه در كشور به‌حساب بیاید كه اخیراً درباره آن صحبت‌هایی ارائه‌شده است.
جمور با بیان اینكه داده‌ها و اطلاعات مكانی در هر چهار مرحله چرخه مدیریت بحران نقش بسزایی دارند، تأكید كرد: نباید صرفاً بعد از وقوع یك بحران مثل سیل و زلزله سراغ این داده‌ها برویم بلكه باید در چهار مرحله مدیریت بحران به آن‌ها اتكا كنیم.
او در خصوص كاربردهای داده‌های مكانی در مدیریت بحران نیز گفت: یكی از زمینه‌های كاربردی كه در حوزه داده و اطلاعات مكانی وجود دارد، بحث تصویربرداری و تهیه نقشه میزان تخریب، تعیین الگو، میزان جابه‌جایی سطح زمین است كه جزو فعالیت‌های جاری سازمان نقشه‌برداری به‌حساب می‌آید.
وی ادامه داد: این سازمان با اتكا به توان عكس‌برداری و در اختیارگیری تصاویر راداری و ماهواره‌ای، بعد از بلایایی مانند سیل و زلزله برای تهیه نقشه عكسی و نقشه تخریب اقدام می‌كند.
** ایستگاه‌های سازمان نقشه‌برداری به فرسودگی رسیده‌اند
معاون سازمان نقشه‌برداری تصریح كرد: نمونه دیگر از كاربردهای دیگر داده‌های مكانی در مدیریت بحران، وجود 120 ایستگاه دائم جِنسیس است كه سازمان نقشه‌برداری در اختیار دارد. اگرچه سال‌های زیادی از عمر این ایستگاه‌ها می‌گذرد و آن‌ها كمی به فرسودگی رسیده‌اند و نیاز به نوسازی و بهسازی دارند. این ایستگاه‌ها به‌صورت شبانه‌روزی فعال هستند و تغییرات لحظه‌ای را نشان می‌دهند. اكنون به انتخاب ما امكان پردازش هر 30 ثانیه یك‌بار برایشان فراهم شده است.
معاون فنی سازمان نقشه‌برداری كشور در ادامه كاربرد داده‌های مكانی در مدیریت بحران به تغییرات چگالی الكترونیك در لایه‌های بالایی جو اشاره كرد و گفت: این كاربرد محصول مطالعات داخلی است و امروزه در تمام دنیا روی این مسئله تأكید دارند كه از این امكان برای بحث‌های پیش نشان‌گری جهت پیش‌بینی زلزله استفاده كرد.
تغییرات و مطالعات در خصوص بخار آب به‌وسیله ایستگاه جنسیس مسئله دیگری است كه یحیی جمور به آن اشاره كرد و گفت: می‌توان از این ایستگاه‌ها بدون اینكه هزینه اضافی برای آن پرداخت شود در جهت ایجاد ارزش‌افزوده در بحث مدل‌های پیش‌بینی هواشناسی استفاده كرد.
** لزوم جدی گرفتن بحران فرونشست و آتشفشان
او تأكید كرد: ما نباید تمام تمركزمان را روی سیل و زلزله بگذاریم و فراموش كنیم كه پدیده طبیعی مانند آتشفشان نیز وجود دارد و ایستگاه‌های جنسیس تا حد زیادی در اطلاع‌رسانی و پیش‌آگاهی در این خصوص نقش ایفا كنند.
به گفته جمور، فرونشست نیز یكی دیگر از بحران‌ها و بحث‌های جدی در كشور است، خساراتی كه فرونشست ممكن است به بار بیاورند، بسیار فراتر از خسارات مالی و جانی سیل و زلزله است.
او خاطرنشان كرد: به دلیل اینكه فرونشست در بخش‌های وسیعی از كشور به‌صورت نرم و آهسته پیش می‌رود، توجه چندانی به آن صورت نمی‌گیرد اما فرصتی است كه بگویم موضوع فرونشست یك موضوع بسیار جدی در كشور است كه باید مسئولیت ذی‌ربط مانند سازمان مدیریت بحران، سازمان برنامه‌وبودجه برای آن فكر جدی كنند كه بیشتر از این خسارت متوجه كشور نشود.
دانشیار آموزشكده نقشه‌برداری به موضوع رانش زمین نیز اشاره كرد و گفت: سازمان نقشه‌برداری امكانات و تجهیزاتی را دارد كه امكان مطالعه و پایش تغییرات تراز دریا، ایستگاه‌های جزر و مد را فراهم می‌كند. این تجهیزات مجهزترین یگان پایش كشور را تشكیل می‌دهد كه در مدیریت آب‌نگاری و امور جز و مد در سازمان نقشه‌برداری شكل می‌گیرند و در مدیریت بحران‌های جدی كشور ایفا می‌كند. اگر خدای‌نكرده در كشور سونامی رخ دهد -كه البته این پتانسیل در جنوب كشور وجود دارد- باید به‌صورت ویژه به آن توجه ویژه كرد.
نشست تخصصی «مدیریت سیلاب و اطلاعات مكانی» با حضور متخصصان، كارشناسان و استادانی از دانشگاه‌های ایران و آلمان به میزبانی سازمان برنامه‌وبودجه در حال برگزاری است.
علمی** 9207**1055
تهران- ایرنا- معاون فنی سازمان نقشه‌برداری با تأكید بر اینكه نباید تمام تمركزمان را روی سیل و زلزله بگذاریم، فرونشست را بحران‌های جدی كشور برشمرد كه خسارات آن بسیار فراتر از خسارت‌های مالی و جانی سیل و زلزله خواهد بود.
