تحكيم روابط تهران-اسلام آباد درسايه مشتركات جغرافيايي وتاريخي

به گزارش گروه نشريات خبري، اين نكته اي است كه حتي در پس وقايع تلخ تروريستي سال هاي اخير در مناطق مرزي، بارها از سوي سران دو كشور به طور لفظي و با خويشتن داري مورد تاكيد قرار گرفته است.
در همين راستا دكتر حسن روحاني در ديدار با نخست وزير پاكستان با بيان اينكه دو كشور كاملا مصمم هستند روابط هايشان را توسعه دهند، اظهار داشت: دو طرف بر اين نكته تاكيد دارند هيچ كشور ثالثي قادر نيست روابط دوستانه و برادرانه ايران و پاكستان را تحت تاثير قراردهد.
عمران خان كه به دعوت رسمي رئيس جمهوري كشورمان براي اولين بار به ايران سفر كرده است، پس از توقف يك روزه در شهر مقدس مشهد و زيارت امام رضا(ع)، امروز در تهران مورد استقبال دكتر حسن روحاني قرار گرفت.
رسانه هاي كشور كه از قبل از ورود نخست وزير پاكستان به كشورمان اين سفر را در كانون توجه خود قرار داده بودند، طي دو روز گذشته همچنان ابعاد، اهداف و حاشيه هاي آن را تحليل كردند.
رسانه هاي اصلاح طلب با اشاره به گمانه زني هاي صورت گرفته در خصوص علت توقف عمران خان در شهر مشهد، به طرح محورهايي زير پرداختند:
'سابقه روابط دوستانه ميان ايران و پاكستان'، 'شرايط منطقه اي و بين المللي و لزوم نزديكي و همكاري ايران و پاكستان'، 'لزوم ارتقا و گسترش روابط اقتصادي ايران و پاكستان'، 'مسائل امنيتي ميان ايران و پاكستان' و 'روابط ايران و پاكستان و نسبت آن با عربستان'
رسانه هاي اصولگرا نيز در اين باره ضمن تاكيد بر 'لزوم تحكيم و گسترش روابط ايران و پاكستان و مزاياي آن'، مسائل امنيتي را الويت اين روابط دانسته اند.

رسانه هاي اصلاح طلب
...............................
** آغاز سفر از مشهد
شرق نوشت: روز گذشته هواپيماي عمران‌خان در مشهد فرود آمد و سفر دو روزه نخست‌وزير پاكستان اين‌چنين آغاز شد. او به دعوت حسن روحاني به ايران آمده اما سفر خود را از مشهد و با زيارت امام رضا آغاز كرد؛ امري كه بعضي آن را خلاف عرف ديپلماتيك دانستند. استقبال‌كننده عمران خان در مشهد، استاندار خراسان رضوي بود. مقصد بعدي نخست‌وزير پاكستان، تهران است.

اما يك استاد دانشگاه آكسفورد در گفت‌وگو با ايلنا چنين ارزيابي كرد: مشهد يك شهر زيارتي مقدس در ايران است كه اين سفر مي تـواند نشان از احترام عمران‌خان به مذهب شيعه و شيعيان باشد و من دليل سياسي خاصي براي آن متصور نيستم.

يك روزنامه نگار پاكستاني نيز به ايلنا گفت: همان‌طوركه مشخص است عمران خان در نيمه شعبان به ايران سفر مي‌كند. اين روز، روز مقدسي براي شيعيان جهان و مردم ايران به حساب مي‌آيد، مشهد هم يك شهر زيارتي و شهري مقدس است بنابراين عمران خان سفر خود را از مشهد شروع مي‌كند چراكه مي‌خواهد احترام قلبي خود را به اين مناسبت نشان دهد و از اين كار هدف سياسي ندارد.

** سوابق روابط دوستانه ميان ايران و پاكستان
به نوشته شرق، ايران در پاكستان محبوبيت عجيبي دارد. بنا بر نتايج نظرسنجي مؤسسه افكارسنجي «پيو» (pew) در آمريكا در سال 1392 از ميان 39 كشوري كه نظرسنجي در آنجا به عمل آمده، فقط در دو كشور پاكستان و اندونزي بيش از 50 درصد افكار عمومي نظر مثبتي نسبت به ايران دارند. در پاكستان 69 درصد و در اندونزي 55 درصد مردم اعلام كرده‌اند نظر مثبتي نسبت به ايران دارند. ازاين‌رو است كه برخي از تحليلگران سفر عمران‌خان را عملي مؤثر در سياست داخلي پاكستان نيز عنوان كردند.

اعتماد نيز مي نويسد: حاكميت پاكستان در كليت آن نگاه مثبتي به رابطه با تهران و توسعه و ارتقا آن دارد. در شرايطي كه هند، پاكستان را به حمله اتمي تهديد كرده اسلام‌آباد به وجود روابط عادي و حسنه با ساير همسايگان نيازمند است. علاوه بر اين سابقه مناسباتي ايران و پاكستان نشان مي‌دهد كه دو كشور به لحاظ فرهنگي و مذهبي به يكديگر نزديك هستند.

تحليل‌گر مسائل پاكستان در گفت‌وگو با ايلنا: ايران و پاكستان از گذشته تاكنون روابط تاريخي، مذهبي و سياسي زيادي با يكديگر داشته و دارند و با توجه به تمام بالا و پايين‌هايي كه در اين مدت، دو كشور پشت سر گذاشته‌اند، مانند حوادث تروريستي اخير، روابط اين دو كشور مستحكم باقي مانده است.

محمد نيك بخش كارشناس مسائل بين الملل در يادداشتي كه ايسنا اقدام به انتشار آن كرده است، نوشت: پاكستان ايراني‌ترين همسايه جمهوري اسلامي ايران در منطقه است و از دير باز دو كشور مراودات و تعاملات گوناگوني در عرصه‌هاي مختلف داشته‌اند تا آنجا كه مرز مشترك دو كشور به طول نهصد كيلومتر به مرز دوستي شهرت يافته است.
همجواري در مرزها، اشتراكات تاريخي، فرهنگي و مذهبي، عزم راسخ دولت و مردم دو كشور براي افزايش تعاملات و همكاري با يكديگر، وجود حس اخوت و برادري ميان دو ملت، اشتراك در منافع و مصالح اقتصادي و امنيتي، در كنار ده‌ها زمينه مشترك ديگر از زمره وجوه پر اهميت بررسي روابط اين دو همسايه است. يكي از نكات حائز اهميت در روابط دو كشور اين است كه پاكستان تا كنون در هيچ ائتلافي عليه جمهوري اسلامي ايران شركت نداشته و دو كشور تا كنون هيچ‌گونه جنگ يا نزاعي را با يكديگر تجربه نكرده‌اند.
اختلافات پراكنده مرزي نيز همواره با تكيه بر عقلانيت و خويشتن داري و از طريق مسالمت آميز و با تاسي بر روحيه صيانت از پيوندهاي برادري و اخوت و اشتراكات فراوان يكديگر حل و فصل شده است.

به نوشته روزنامه مردمسالاري نيز جمهوري اسلامي ايران و پاكستان سال‌ها روابطي را پيش برده اند كه به واسطه ضرورت‌هاي انكارناپذيرِ همجواري و طيف گسترده منافع و تهديدات مشترك، از تلاش‌هاي دشمنان همكاري و دوستي تهران و اسلام آباد در امان مانده است.

** شرايط منطقه اي و بين المللي و لزوم نزديكي و همكاري ايران و پاكستان
پيرمحمد ملازهي در يادداشتي در روزنامه اعتماد نوشت: مجموعه مسائلي كه اميدواري را براي مذاكرات خوب و موفقيت‌آميز ميان ايران و پاكستان افزايش مي‌دهد، به شرايط منطقه‌اي و بين‌الملل باز مي‌گردد.پاكستان نيز مانند ايران تحت تحريم قرار گرفته و هرچند حجم اين تحريم‌ها با حجم تحريم‌هاي ايران قابل مقايسه نيست ولي اسلام‌آباد به‌شدت براي تعديل سياست‌هايش در قبال افغانستان و هند از سوي واشنگتن تحت فشارقرار دارد. از آن طرف هند هم از فضاي اختلاف ميان پاكستان و امريكا بهره‌برداري لازم را مي‌كند و همين مساله نيز به اهرم فشار مضاعفي بر پاكستان تبديل شده است...ايران در حال تحمل تحريم اقتصادي بسيار جدي است و اين نكته قابل اغماض نيست كه شركت‌هاي بزرگ بين‌المللي به سختي با ما در ارتباط هستند. در چنين شرايطي اين امكان وجود دارد كه پاكستان تبادل‌هاي تجاري با ايران را حفظ كرده و كالاهاي مورد نياز ايران را تامين كند. اگر در ايران واقع‌بينانه به مسائل نگاه شود مي‌توانيم از فضاي مساعد كنوني براي تجارت با پاكستان بهره‌برداري لازم را بكنيم.

آرمان در يادداشتي نوشت: در كشوري كه محل رقابت ايران و پاكستان بوده، اتفاقات مهمي در مسير صلح در جريان است از قبيل مذاكراتي كه جريانات مختلف با طالبان دارند. همكاري ايران و پاكستان در مسير استقرار صلح در افغانستان مي‌تواند يك كمك تاريخي به استقرار صلح در افغانستان باشد. پاكستان كه چندي پيش شاهد تجربه تلخ درگيري با هند بود به اين نتيجه رسيده كه اگر در شمال توسط افغانستان، از شرق توسط هند و از غرب هم در نتيجه تنش در روابط با ايران محصور شود، تنها راه تنفسي كه دارد دريا بوده كه مسير اقيانوس هند و درياي عمان نيز براي آنها هزينه‌بردار است. لذا پاكستان به اين نتيجه رسيده كه مي‌بايست به كشوري كه در گذشته در مناقشات هند و پاكستان در كنار اسلام‌آباد بوده مجددا رجعت كرده و اهميت آن را در سياست خارجي‌اش مورد بازنگري قرار دهد.
در بخشي ديگر از اين يادداشت مي خوانيم: هر دو كشور ايران و پاكستان در ليست آنچه كه آمريكايي‌ها مدعي آنند يعني حاميان تروريسم وزارت خارجه ايالات متحده، قرار دارند. به عبارت صحيح‌تر معني آن اين است كه يك دشمن مشترك آنها را تهديد مي‌كند. در سند استراتژي امنيت آمريكا در جنوب آسيا و افغانستان، كشور پاكستان به عنوان حامي تروريسم قلمداد مي‌شود. لذا آمريكايي‌ها ميان هند و پاكستان، هند را برگزيده و فشارهاي سياسي، اقتصادي و نظامي به پاكستان وارد خواهند كرد.

ايلنا نيز به نقل از يك تحليل‌گر حوزه مسائل هندوستان و پاكستان نوشت: ايران و پاكستان همسايگان دائمي در حال همكاري با مرزهاي بلندمدت هستند و مجبورند در صلح با يكديگر زندگي كنند، حتي اگر بيشتر شبيه يك آتش‌بس باشد. آنچه كه پاكستان از آن مي‌ترسد، دوستي طولاني‌مدت هند با ايران است، به خصوص در مورد همكاري آنها در بندر چابهار...سفر عمران خان احتمالا به معناي كاهش نفوذ هند در منطقه و يا تقويت روابط يك كشور مستقل ديگر بين ايران و پاكستان است.

همچنين اشفق احمد، روزنامه‌نگار حوزه پاكستان به ايلنا گفته است: باتوجه به شرايط حساس منطقه، تهران و اسلام‌آباد بايد تمام بحران‌ها و عوامل بحران‌ساز را شناسايي و رفع كرده و براي تقويت روابط دو كشور تلاش كنند...عمران خان بعد از مشكلات اخيري كه در روابط ايران و پاكستان رخ داده است، به دنبال احياي روابط با ايران و حل مشكلات و تقويت روابط سياسي و تجاري با ايران به‌‌عنوان يك همسايه است. اين دو كشور با توجه به روابط همسايگي خود نيازمند اين هستند كه با يكديگر در صلح باشند...ايران و پاكستان نيازمند همراهي و همكاري مشترك با يكديگر هستند تا بتوانند در كنار يكديگر با صلح، مشكلات منطقه‌اي را حل كنند.

** لزوم ارتقا و گسترش روابط اقتصادي ايران و پاكستان
به نوشته روزنامه ايران سفر نخست‌وزير پاكستان در صدر يك هيأت عاليرتبه سياسي و اقتصادي به ايران روزنه‌هايي براي تحقق اهداف تجاري دو كشور ايجاد كرده است. توسعه روابط تجاري ايران با همسايگان در زمان تحريم‌ها به‌خاطر منافع اقتصادي مشترك اهميت بالاي دارد. اين مبادلات بيشتر بصورت مرزي و تجارت پاياپاي محلي است و مشكل تبادل پولي ندارد. فعالان اقتصادي معتقدند با توجه به تقاضاي رو به گسترش بازرگانان و فعالان اقتصادي دو كشور و ظرفيت و توانمندي‌هاي دوجانبه، همچنين جذابيت و كيفيت مناسب كالاهاي ايراني براي مردم پاكستان انتظار مي‌رود در صورت برقراري كانال‌هاي مستقيم بانكي بين دوكشور، افزايش چند برابري مبادلات تجاري دو كشور را شاهد باشيم.
آنها مي‌گويند «با وجود مناسبات خوب سياسي و امنيتي ايران و پاكستان و تعلقات فرهنگي و تاريخي دو حوزه اسلامي و فرهنگ فارسي به‌عنوان ريشه اصلي مشتركات دو ملت، فضاي حاكم بر تعاملات اقتصادي ايران و پاكستان و با توجه به ظرفيت‌هاي فراوان، متناسب با اين روابط گسترش نيافته است.»

عبدالحكيم ريگي ميرجاوه، رئيس اتاق مشترك ايران و پاكستان در يادداشتي در روزنامه ايران براي گسترش روابط اقتصادي دو كشور پيشنهاد مي كند: محدوديت‌ها و ممنوعيت‌هاي تعرفه اي مانعي بر سر راه تجارت دو كشور است و به همين دليل ما صفر شدن تعرفه‌ها ميان دو كشور را پيشنهاد داده‌ايم. چشم‌انداز تجارت ايران و پاكستان 5 ميليارد دلار است كه براي دست يافتن به آن صفر شدن تعرفه‌ها نقش مهمي دارد. از سوي ديگر گسترش ترانزيت ميان ايران و پاكستان راه دسترسي ايران به بازار چين است... درخواست ما اين است كه اگر امكان صفرشدن تعرفه‌ها نيست حداقل روي تعرفه‌هاي ترجيحي تجديد نظر كنيم و با تقليل 640 كالا به 120 كالا كارايي تعرفه‌هاي ترجيحي را افزايش دهيم.

همچنين امان‌الله شهنوازي، نايب رئيس اتاق ايران و پاكستان در روزنامه ايران نوشت: مردم ايران و پاكستان در دو استان مرزي روابط تجاري بسيار نزديكي با هم دارند و اين روابط به‌صورت 100 درصد تجارت پاياپاي است. با توجه به اينكه پاكستان عضو سازمان تجارت جهاني است مهم‌ترين مشكلات مبادلاتي دو كشور بعد از تحريم مشكلات بانكي در انتقال ارز است. كشور پاكستان نمي‌تواند براي تجار ايراني ال سي بازگشايي كند. پيشنهاد ما براي حل اين مشكل افزايش مبادلات محلي و انجام مبادلات با ريال و روپيه است.

حسينعلي شهرياري، نماينده زاهدان در مجلس شوراي اسلامي در يادداشتي در روزنامه ايران ناامني در مرزها را مهمترين مانع افزايش تجارت ايران و پاكستان بويژه تجارت محلي ميان دو استان سيستان و بلوچستان و استان بلوچستان پاكستان دانسته و افزود: افزايش همكاري‌هاي اقتصادي و تجاري ايران و پاكستان در كنار ارتقاي امنيت پايدار در مرزهاي مشترك نويد بخش توسعه منطقه است.

محمود تهي‌دست، عضو هيأت رئيسه اتاق ايران و پاكستان درباره معضلات داد و ستد با پاكستان به ايلنا گفت: يكي از مشكلات ما اين است كه تجار ما از همتايان پاكستاني طلبكار هستند اما متاسفانه پاكستان توان پرداخت ارز را ندارد و بيشتر به دنبال استفاده از پول‌هاي ملي است.
وي افزود: از سوي ديگر كالاهاي پاكستاني مناسب بازار ايران نيز محدود هستند و اين مسئله بازرگانان ايراني را دچار مشكل كرده است. او افزود اگر مبادلات بين دو كشور كالا به كالا شود، بخشي از اين مشكل برطرف خواهد شد.

ايسنا به نقل از يك كارشناس مسائل بين الملل نوشت: رونق اقتصادي و تداوم تجارت پايدار در راستاي توسعه و آباداني منطقه و متعاقباً تأمين نيازهاي اوليه و ضروري و خواسته‌هاي بر حق ساكنان شريف و سخت كوش مناطق مرزي دو كشور، شاه كليد حل بسياري از معضلات و مشكلات موجود در منطقه است زيرا عدم رونق اقتصادي، فقر، توسعه نيافتگي و مشكلات معيشتي سنگ بناي بحران‌هايي است كه در صدر آن معضل تروريسم، فرقه گرايي و تجزيه طلبي قرار دارد. از اين رو توسعه پايدار و فقر زدايي در كنار افزايش زير ساخت‌هاي مدرن شهري و ايجاد منابع پايدار درآمدي جهت ارتزاق عزت مندانه مردمان شريف اين منطقه از اهميت زيادي برخوردار است.
جديت در پيگيري و اجراي پروژه‌هاي بلند مدت و بزرگ اقتصادي گامي است مهم در جهت توسعه رفاه و آباداني منطقه كه بدون پشتيباني از پروه‌هاي اقتصادي امكان پذير نيست. تحقق اين امر مي‌تواند كانون تروريسم در منطقه را به شاهراه توسعه و احياي ابتكار عمل‌هاي باستاني از جمله جاده ابريشم تبديل كند لذا لزوم سرمايه گذاري بيشتر با تاكيد بر فقر زدايي، اشتغال زايي، بهبود رفاه و اوضاع معيشت مردم منطقه بايد در صدر امور و سياست گذاري‌هاي كلان پايوران سياسي دو كشور قرار گيرد.

** مسائل امنيتي ميان ايران و پاكستان
شرق در گزارشي با تيتر 'سفر نخست‌وزير زير سايه تروريسم' نوشت: در چند روز اخير، كارشناسان درباره دستور كار ديدار نخست‌وزير پاكستان و رئيس‌جمهوري ايران بحث كرده‌اند. يكي از اين محورها، موضوع «تروريسم» و مرزهاي دو كشور است. اين موضوع با حمله تروريستي پنجشنبه در ايالت بلوچستان پاكستان به موضوع روز گره خورد... براي ايرانيان تجربه آشنايي است كه بعد از حملات تروريستي در سيستان و بلوچستان، موضع‌گيري‌هاي شديداللحني از سوي مقامات ايراني خطاب به پاكستان بشنوند. ماجرا اما اين بار برعكس است؛ وزارت امور خارجه پاكستان با ارسال نامه‌اي به سفارت كشورمان در اسلام‌آباد خواستار اقدام ايران عليه عاملان حمله تروريستي اخير در پاكستان شد. اين نامه در آستانه اولين سفر عمران‌خان به ايران چشم طيف وسيعي از رسانه‌ها را گرفت. درحالي‌كه رسانه‌هاي داخلي با عنوان «درخواست همكاري پاكستان از ايران براي مقابله با تروريست‌ها» آن را پوشش دادند، رسانه‌هاي خارجي لحن شديد آن را برجسته كردند.

اعتماد: دو حمله تروريستي 10 روز گذشته در شمال و جنوب استان بلوچستان پاكستان كه جان ده‌ها نفر را گرفت، سفر عمران‌خان به ايران و بعد از آن چين را تحت‌تاثير خود قرار داده است به ويژه حمله يك گروه تروريستي به اتوبوس‌هاي مسافري در بزرگراه ساحلي اورمارا به گوادر، كه به كشته شدن 14 نيروي نظامي پاكستان انجاميد...دولت اسلام‌آباد از فرصت حمله اومارا استفاده كرد تا انتقادهاي تهران از ناتواني دولت پاكستان در حفظ امنيت مرزهاي دو كشور را تلافي كند. هر چند وزير خارجه جمهوري اسلامي ايران و سخنگوي دستگاه ديپلماسي در بيانيه‌هايي جداگانه اين حمله را به‌شدت محكوم كرده‌بودند، اما وزارت خارجه پاكستان در نامه‌اي اعتراضي به سفارت ايران در اسلام‌آباد، از «بي‌عملي ايران در مبارزه با گروه‌هاي تروريستي در مرز دو كشور» انتقاد كرده ‌بود و منشأ اين حمله را خاك ايران معرفي كرد. دو ماه پيش، بعد از حمله انتحاري به اتوبوس حامل كاركنان سپاه پاسداران در سراوان، دولت جمهوري اسلامي ايران به‌شدت نسبت به ناتواني پاكستان در مبارزه با گروه‌هاي تروريستي در خاك خود انتقاد كرده ‌بود و منشأ اين حملات را خاك پاكستان عنوان كرد. پاييز گذشته نيز تعدادي از نيروهاي مرزباني ايران در مرز ميرجاوه توسط گروه تروريستي موسوم به جيش‌العدل ربوده شده و به خاك پاكستان منتقل شده‌بودند كه همچنان تعدادي از آنها در اسارت اين گروه تروريستي قرار دارند.

فيصل دِوجي، استاد علوم سياسي دانشگاه آكسفورد و تحليل‌گر حوزه مسائل هندوستان و پاكستان در پاسخ به اين پرسش ايلنا كه با توجه به حملات تروريستي اخير در مرزهاي ايران و پاكستان، نقش پاكستان در مقابله با اين حملات را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟ گفت: حمله تروريستي در سيستان و بلوچستان كه به يك گروه ستيزه‌جوي پاكستاني يعني جيش‌الظلم نسبت داده‌شد بود، تقريبا همزمان با حمله بسيار مشابه ديگري، توسط لشكر طايبه، استان كشمير هند رخ داد. اينكه آيا اين حملات با ارتش پاكستان و يا سازمان اطلاعاتي آن هماهنگ شده رخ داد يا خير، به نظر من اين خشونت‌ها غير‌دولتي است و ربطي به دولت پاكستان ندارد.

به گزارش ايسنا در پي انتشار خبر سفر نخست وزير پاكستان به ايران، خانواده شهداي ترور كشور، با انتشار نامه‌اي سرگشاده خطاب به « عمران احمدخان نيازي »نخست وزير اين كشور همسايه، توجه و اهتمام پاكستان به مرزهاي جنوب غربي خود براي جلوگيري از ورود تروريست‌ها به خاك جمهوري اسلامي ايران جهت انجام عمليات خرابكارانه و ترور را خواستار شدند.

** روابط ايران و پاكستان و نسبت آن با عربستان
'سرانجام در تهران' تيتر يك روزنامه اعتماد است كه در ذيل آن آمده است: سفر عمران‌خان به تهران، 8 ماه بعد از انتخاب او به مقام نخست‌وزيري انجام مي‌شود؛ هشت‌ماهي كه زير سايه سنگين مشكلات اقتصادي، سياسي و امنيتي به سختي براي عمران‌خان سپري شد. مشكلات مالي دولت پاكستان و بدهي‌هاي انباشته دولتي باعث شد تا دولت تازه به دنبال منابعي براي تامين كسري تراز مالي خود باشد. عربستان سعودي، به عنوان يكي از اصلي‌ترين شركاي اسلام‌آباد، پرداخت صدها ميليون دلار وام فوري و ميلياردها دلار سرمايه‌گذاري در حوزه انرژي در اين كشور را پذيرفت، اما به اعتقاد ناظران، ما به ازاي اين كمك‌هاي مالي، مانع‌تراشي در رابطه اسلام‌آباد با همسايه غربي، جمهوري اسلامي ايران بود. بسياري از كارشناسان معتقدند كه نياز عمران‌خان به كمك‌هاي مالي خارجي، عمده‌ترين دليل تاخير او در سفر به تهران بود.

اعتماد همچنين در سرمقاله خود نوشت: بر سر روابط تهران- اسلام‌آباد موانع فراواني وجود دارد. عربستان يكي از همين موانع به حساب مي‌آيد. در حالي كه پاكستان و عربستان سعودي از مناسبات استراتژيك برخوردار هستند، ايران و عربستان در يك رقابت منطقه‌اي قرار دارند. شايد يكي از اهداف سفر عمران‌خان به تهران سنجش فضا براي نوعي از ميانجي‌گري ميان تهران و رياض باشد. به نظر مي‌رسد كه اگر عمران‌خان فضا را مناسب ببيند بحث ميانجي‌گري ميان ايران و عربستان را مطرح كند. به احتمال زياد در مذاكراتي كه عمران‌خان چه در رياض و چه در سفر محمدبن سلمان وليعهد عربستان سعودي به اسلام‌آباد با سعودي‌ها داشته از تمايل پاكستان براي ميانجي‌گري ميان تهران و رياض به منظور كاهش تنش ميان اين دو عضو منطقه سخن گفته است.

روزنامه آرمان نيز به نقل از يك كارشناس مسائل پاكستان نوشت: زماني كه عمران‌خان به عربستان سعودي سفر كرد از ديد برخي از تحليلگران مسائل منطقه، اينگونه تفسير شد كه پاكستان بين تهران و رياض، عربستان را انتخاب كرده و ايران انتخاب دوم پاكستان است. اين موضوع با توجه به روابط درخشان ايران و پاكستان اندكي دور از ذهن به نظر مي‌رسيد. مساله از ديد تهران، مساله انتخاب ميان ايران و عربستان نبود بلكه مساله آن بود كه سعودي‌ها از توسعه مناسبات با اسلام‌آباد سوءاستفاده مي‌كنند. سعودي‌ها بر اين تصور هستند كه روابط نزديك پاكستان و عربستان الزاما به زيان ايران تمام خواهد شد. اين برداشت رياض از ماهيت روابط آنها با اسلام‌آباد و همچنين ماهيت روابط با تهران، اندكي نگراني در محافل ايراني ايجاد مي‌كرد.

فيصل دِوجي، استاد علوم سياسي دانشگاه آكسفورد و تحليل‌گر حوزه مسائل هندوستان و پاكستان در گفتگو با ايلنا: پاكستان مي‌خواهد به عنوان واسطه بين آمريكا و عربستان سعودي و ايران قرار بگيرد. پاكستان در گذشته نقش مهمي در اين زمينه داشته است به گونه‌اي كه بيشترين نقش را در پيوند ميان آمريكا و چين در دوران رياست جمهوري نيكسون ايفا مي‌كند. ديدارهاي عمران‌خان در تهران ممكن است نشانگر تلاش ديگري از سوي پاكستان باشد تا نقش واسطه‌اي خود را دوباره بازي كند.

اشفق احمد، روزنامه‌نگار و معاون سردبير گلف‌نيوز در گفت‌وگو با ايلنا يكي از اهداف نخست وزير پاكستان از اين سفر را ميانجي‌گري ميان ايران و عربستان براي حل اختلافات ميان تهران و رياض دانست.

رسانه هاي اصولگرا
..........................
** آغاز سفر نخست وزير پاكستان به ايران از مشهد
به گزارش رسالت نخست وزير پاكستان در نخستين سفر خود به ايران ديروز وارد فرودگاه بين المللي شهيد هاشمي نژاد مشهد شد و مورد استقبال رسمي استاندار و مقامات محلي خراسان رضوي قرار گرفت. عمران خان در اين سفر پس از ديدار و گفت و گو با استاندار خراسان رضوي در فرودگاه مشهد به زيارت بارگاه منور امام رضا (ع) مشرف و پس از زيارت بارگاه ملكوتي ثامن الحجج راهي تهران شد.

خبرگزاري دانشجو نيز نوشت: عمران خان، در بدو ورود به فرودگاه هاشمي نژاد مشهد در ديدار با استاندار خراسان رضوي اظهار داشت: سيلاب در سيستان و بلوچستان خسارت‌هاي زيادي به مردم ايران وارد كرد. با شما در اين زمينه همدردي مي‌كنيم.
نخست وزير پاكستان بيان كرد: اميدواريم امنيت در افغانستان برقرار شود و اگر اين مهم تحقق يابد مسير زميني از پاكستان به مشهد فراهم خواهد شد.

روزنامه كيهان نيز به نقل از مهر نوشت: حجت‌الاسلام احمد مروي، توليت آستان قدس رضوي در ديدار با نخست وزير پاكستان با بيان اينكه ارتباط دو ملت ايران و پاكستان فراتر از همسايگي و يك ارتباط برادرانه است، تصريح كرد: مهم‌ترين زمينه براي تقويت ارتباطات دو ملت، عشق و ارادت به پيشگاه مقدس حضرت علي‌بن موسي‌الرضا(عليه‌السلام) است.

** لزوم تحكيم و گسترش روابط ايران و پاكستان و مزاياي آن
به گزارش روزنامه وطن امروز يك كارشناس مسائل منطقه در گفتگو با خبرگزاري مهر با بيان اينكه سفر عمران‌خان به ايران فرصت خوبي براي 2 طرف است، گفت: بازار پاكستان مي‌تواند جهت فعال كردن تجارت محدود‌شده ايران موثر باشد كه بايد براي آن برنامه داشت.
وي افزود: در واقع پاكستان به دليل نزديكي جغرافيايي به ايران مي‌تواند در صورت وجود يكپارچگي در برنامه مراودات تجاري با اين كشور، به عنوان يكي از مسيرهاي مناسب جهت گشايش و رونق فعاليت‌هاي تجاري ايران و گام مثبتي براي تحقق شعار سال مبني بر «رونق توليد» به حساب ‌آيد.

تارنماي مشرق در يادداشتي نوشت: اگرچه برخي كارشناسان با توجه به وابستگي مالي شديد پاكستان به رژيم سعودي و برخي نهادهاي بين‌المللي تحت نفوذ آمريكا مانند صندوق بين‌المللي پول، آينده روشني براي روابط ايران و پاكستان متصور نيستند، اما نشانه‌هاي مثبتي نيز در روابط دوجانبه وجود دارد و اميد مي‌رود آقايان روحاني و ظريف كه به قدرت ديپلماسي اعتقاد و به استعداد ديپلماتيك خود اعتماد دارند، قهرمان سابق كريكت پاكستان را وارد تيم خود كنند. هرچه باشد بعد از سرنوشت شوم برجام، اصلاح و تقويت روابط با دولت جديد پاكستان مي‌تواند گام مهمي در جهت به جا ماندن «ميراث ديپلماسي» از دولت تدبير و اميد در كشور باشد.

به گزارش خبرگزاري فارس، سناتور «مشاهد حسين سيد» رئيس كميسيون روابط خارجي سناي پاكستان، افزايش و تقويت اعتماد بين تهران و اسلام‌آباد را از آثار سفر «عمران خان» به ايران دانست.
به گفته وي سفر دو روزه نخست وزير پاكستان به ايران كه از امروز آغاز مي شود، منجر به تحكيم مناسبات سياسي ميان دو كشور خواهد شد.
وي با ابراز خرسندي از سفر خان به تهران گفت: ايران همسايه نزديك و از دوستان سنتي و ديرينه پاكستان است و دو كشور داراي منافع مشترك متعدد و بلند مدت هستند.
مشاهد حسين با تاكيد بر اين كه پاكستان همواره مخالف هر نوع تبليغات منفي در ارتباط با ايران است، افزود: عمران خان در اين سفر پيام مثبت ملت، دولت و پارلمان پاكستان را به مردم و دولت ايران ابلاغ مي كند.

روزنامه سياست روز: با وجود تمام فراز و نشيب ها در روابط 70 ساله ايران و پاكستان كه بخشي از آن بنا به دلايل خاص منطقه‌اي، شرايط مرزي و تلاش ناكام برخي طرف‌هاي ثالث براي سايه افكندن بر مناسبات برادرانه دو همسايه، غيرقابل اجتناب و البته قابل اغماض است، اما در طول اين ساليان متمادي، هرگز خللي در روابط خوب همسايگي و حسن همجواري دو كشور ايجاد نشده و ملت‌ها و حكومت‌هاي دو كشور، صرف نظر از اينكه كدام شخص، حزب يا دولت در راس كار بوده، همواره بر ريل تقويت دوستي حركت كرده‌اند. بر همين اساس انتظار مي‌رود اين رويه در مراوده جديد با كاپيتان ادامه يافته و شرايط را بهبود بخشد.

به نوشته روزنامه صبح نو، دو كشور ايران و پاكستان اشتراكات فراواني به‌خصوص در زمينه فرهنگي با يكديگر دارند. يكي از اين اشتراكات كه بسيار چشمگير و البته جالب به نظر مي‌رسد، ناظر بر فارسي بودن سرود جمهوري اسلامي پاكستان است.

** مسائل امنيتي الويت در روابط ايران و پاكستان
خبرگزاري فارس در گزارشي با اشاره به سخنان «شاه‌محمودقريشي» وزير امور خارجه پاكستان مبني بر اين كه روابط خوب با كشورهاي همسايه به ويژه ايران اولويت سياست خارجي پاكستان است، نوشت: اين خبر در حالي منتشر مي‌شود كه وزير امور خارجه پاكستان دو روز قبل مدعي شده بود تروريست‌هاي جدايي‌طلب بلوچ كه به اتوبوس مسافري در كويته حمله كرده‌ بودند، از خاك ايران وارد بلوچستان مي‌شوند.

خبرگزاري تسنيم در يادداشتي نوشت: همزمان با نزديك شدن زمان سفر «عمران خان» نخست وزير پاكستان به ايران يك حادثه تروريستي برنامه ريزي شده در منطقه بلوچستان پاكستان به وقوع پيوست و 14 نيروي نظامي پاكستاني به ضرب گلوله كشته شدند. پس از اين حادثه دولت پاكستان با طرح ادعاي دست داشتن برخي گروه‌هاي بلوچ كه در خاك ايران قرار دارند عملا و احتمالا به صورت ناخواسته مشغول اجراي نقشه دشمنان روابط دو كشور شد. مطلبي كه در اين خصوص بايد در ذهن داشته باشيم اين است كه انجام هر اقدامي بايد سود و منفعتي براي حامي يا مجري داشته باشد.
سوال و ابهام اول كه در پاسخ به ادعاي برخي رسانه هاي منافق مطرح مي شود اين است كه حمايت از اين گروه هاي تروريستي آن هم در آستانه سفر «عمران خان» دقيقا چه سودي به حال ايران خواهد داشت؟
البته اين را نيز نبايد فراموش كرد در حوادث تروريستي مشابه‌اي همچون جاده خاش به زاهدان كه در ايران به وقوع مي پيوندند؛ به همين دلايل نبايد به سرعت دولت پاكستان را مقصر و عامل حملات دانست.

تسنيم: شكي نيست كه تهران به دنبال افزايش ارتباط با كشورهاي همسايه است تا با تعاملات اقتصادي شكست پروژه هاي آمريكايي را نزديكتر كند، پاكستان پر جمعيت ترين كشور همسايه جمهوري اسلامي ايران است و ظرفيت بسيار خوبي دارد كه به دلايل مختلف تاكنون دو كشور از ظرفيت عظيم يكديگر استفاده چنداني نكرده اند.
اقبال خوبي كه مردم پاكستان نسبت به ايران دارند راه را براي افزايش روابط دو كشور هموار مي سازد و از زمان روي كار آمدن «عمران خان» توقعات مردم دو كشور نيز براي گسترش همكاري ها افزايش يافته است...علي رغم تمام فشارهاي كشورهاي حاشيه خليج فارس بر پاكستان، «عمران خان» امروز وارد ايران شده و با مقامات كشورمان در زمينه هاي مختلفي ديدار و گفتگو خواهد كرد. اين اتفاق مي تواند نقطه آغاز فصل جديدي از روابط دو كشور باشد و در برهه كنوني باعث نجات تهران و اسلام آباد از شرايط اقتصادي موجودي شود كه درگير آن هستند.

سياست روز ذيل تيتر يك خود نوشت: انتظار مي‌رود ايران كه همواره حسن همجواري و تلاش حداكثري براي تامين امنيت مرزها با همه همسايگان را در فهرست سياست‌هاي اصولي خود داشته است، بار ديگر از طرف پاكستاني بخواهد تا با تلاش مضاعف و همكاري مطلوب‌تر با نهادهاي ذيربط طرف ايراني، مانع از تحقق توطئه‌هاي طرف‌هاي ثالثي شوند كه قصد دارند با برهم زدن آرامش مرزها، در مسير بي‌انتهاي دوستي دو ملت و دو كشور سنگ‌اندازي كنند.

صبح نو: قرار بود ايران، نخستين مقصد سفر خارجي عمران‌خان، نخست‌وزير جمهوري اسلامي پاكستان، بعد از جلوسش بر سرير قدرت در مرداد سال 97 باشد اما تحت فشار محافل تندروي مخالف جمهوري اسلامي، اين سفر به روز گذشته يعني اول ارديبهشت موكول شد. عمران‌خان، ديروز بعد از گذشت 9 ماه از حضورش در كسوت نخست‌وزيري پاكستان، با هدف اقامت دوروزه و ديدار و رايزني با مقامات كشورمان، وارد ايران شد.
سفر عمران‌خان به ايران از آن جهت اهميت دارد كه روابط ايران و پاكستان طي ماه‌هاي اخير و به‌خصوص پس از حمله تروريستي گروه «جيش‌الظلم» به اتوبوس حامل سربازان سپاه در جاده خاش-زاهدان در تاريخ 24 بهمن 97، وارد هاله‌اي از اما و اگرهاي بسيار شد؛ مساله‌اي كه سفر «محمد بن سلمان» وليعهد سعودي به اسلام‌آباد، فقط 4 روز پس از حمله تروريستي خاش، آن را مبهم‌تر نيز كرد. مقامات نظامي و غيرنظامي كشورمان البته بارها و به‌خصوص پس از حمله يادشده، از مسوولان پاكستاني، همكاري بيشتر با هدف مبارزه مشترك با پديده تروريسم را خواستار شده‌اند اما هر بار باوجود اعلام آمادگي لفظي، با اقدام جدي از سوي طرف پاكستاني رو‌به‌رو نشده‌اند.

** انتشار نامه خانواده شهداي ترور كشور
تارنماي راه دانا نوشت: در پي انتشار خبر سفر نخست وزير پاكستان به كشورمان، خانواده شهداي ترور كشور با انتشار نامه‌اي سرگشاده توجه و اهتمام پاكستان به مرزهاي جنوب غربي خود براي جلوگيري از ورود تروريست‌ها به خاك جمهوري اسلامي ايران جهت انجام عمليات خرابكارانه و ترور را خواستار شدند.
*گروه نشريات خبري
پژوهشم**9026**1025