سد گلستان كه از آن با عنوان 'بند' نیز یاد می شود با قدمت 500 سال در هشت كیلومتری غرب مشهد و پنج كیلومتری شمال شرق شهر طرقبه بر روی رودخانه گلستان قرار دارد.
به لحاظ تقسیمات كشوری بند گلستان در محدوده شهرستان طرقبه شاندیزیا همان بینالود قرار دارد اما این سد، وقف مسجد گوهرشاد و آستان قدس رضوی شده است.
به گفته معاون فنی و عمران آستان قدس رضوی، سد گلستان از موقوفات این آستان مقدس است كه در سالهای 91 تا 93 مستحكم و سپس آبگیری شد.
خلیل اكبری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: سرریز شدن سد گلستان از نیمه اسفند ماه سال گذشته آغاز شده است و این سرریز شدن و خروجی آب از دریچه های سد در پی بارشهای اخیر كما كان ادامه دارد.
وی اضافه كرد: هم اینك حجم ذخیره آب در این سد، 1.5 میلیون مترمكعب است كه در نتیجه اجرای طرح استحكام بخشی توسط آستان قدس رضوی به این میزان رسیده است اما در صورت لایروبی كف سد، این حجم تا 2.5 میلیون مترمكعب قابل افزایش است.
بُعد دیگر این سد جنبه گردشگری آن است چون پیش از این، بند گلستان به عنوان یكی از مراكز تفریحی و گردشگری طرقبه به شمار می رفت و گردشگران در مسیر رفتن یا بازگشتن از طرقبه مدتی را در كنار این بند می گذراندند و از طبیعت زیبای اطراف آن یا قایق سواری بر روی آب لذت می بردند.
طی چند سال گذشته اما استفاده گردشگری از بند گلستان به علت عملیات مرمت و استحكام بخشی سد محدود شد و در نهایت بند گلستان از فهرست بازدیدهای توریستی و تفرجگاهی مشهد و طرقبه خارج گردید.
با این حال پس از استحكام بخشی سد و سرریز شدن آن، طرحهای مطالعاتی برای احیاء بخش تفرجگاهی این سد تدوین شده تا در صورت دریافت مجوزهای لازم، دوباره درهای این سد به روی مردم گشوده شود.
شهردار طرقبه در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: مردم خاطرات زیادی با بند گلستان و طبیعت اطراف آن دارند لذا برای احیاء این منطقه گردشگری جلساتی با مشاوران و مسئولان آستان قدس رضوی برگزار شد تا مطالعاتی پیرامون اجرای یك طرح گردشگری در حوزه این بند انجام دهند.
علیرضا خادم پیر افزود: هم اینك مطالعات برای اجرای طرح گردشگری و بازگشایی درهای بند گلستان به روی مردم در حال انجام است و در صورت تایید این طرح توسط شركت آب منطقه ای و ارجاع آن به شهرداری و سپس صدور مجوز به آن از سوی كارگروههای زیربنایی و گردشگری استان، بند گلستان به عنوان یك منطقه گردشگری بر روی گردشگران بازگشایی می شود.
وی با اشاره به میانگین ورود 17 میلیون خودرو در سال به طرقبه گفت: رودخانه ها، ییلاقات، دشت ارغوان دره، روستاهای هدف گردشگری، هتلهای مجهز و بقاع متبركه امامزادگان یاسر و ناصر از ویژگیهای برجسته گردشگری شهر طرقبه است.
شهردار طرقبه ابراز امیدواری كرد بند گلستان پس از دریافت مجوزهای گردشگری در ارتباط با سایر جاذبه های طبیعی این منطقه به عنوان یك منطقه مهم گردشگری پذیرای خیل مسافران در طول سال باشد.
خادم پیر همچنین با تاكید بر لزوم لایروبی سد گلستان گفت: دو سال قبل لایروبی سد انجام شده بود اما سیل اخیر گل و لای زیادی را بر سد تحمیل كرده است.
وی اضافه كرد: هم اینك با همكاری شهرداری، لایروبی در قسمتهایی از سد گلستان در حال انجام است با این حال برای پیشرفت كار به همكاری شركت آب منطقه ای برای اختصاص ماشین آلات لازم در این خصوص نیاز است.
مدیرعامل شركت مهندسان مشاور معماری و شهرسازی آستان قدس رضوی نیز از تكمیل طراحی مجموعه گردشگری بند گلستان توسط این شركت خبر داد.
پایگاه اطلاع رسانی آستان قدس رضوی به نقل از مسعود علویان صدر اعلام كرد: این پروژه پس از طراحی به كارفرما كه شركت سرمایه گذاری سازمان اقتصادی رضوی است تحویل داده شده است.
وی افزود: بند گلستان به عنوان یكی از سایتهای دارای ارزش طبیعی و انسان‌ساخت در منطقه مشهد از دیرباز، محلی برای گذران فراغت مردم بوده است لذا امروزه این عرصه برای تبدیل به یك مركز ویژه و منحصر به فرد تفریحی و گردشگری، مطابق با شئون اسلامی و جایگاه شهر مشهد از ظرفیت بالایی برخوردار است.
مدیرعامل شركت مهندسان مشاور معماری و شهرسازی آستان قدس رضوی درباره اهداف اساسی طرح بند گلستان گفت: این اهداف را می‌توان در سه رویكرد كلان كه به نوعی نگاه توأمان زیست محیطی، فرهنگی – مذهبی و اجتماعی به محدوده مورد مطالعه را نشان می‌دهد خلاصه كرد.
علویان افزود: این اهداف شامل حفظ و بهره برداری پایدار از محیط زیست منطقه، بازتاب دادن نماد‌های مذهبی مشهد و هویت خراسان بزرگ و همچنین پاسخ دادن به نیاز گذران اوقات فراغت خانوادگی همراه با شئون اسلامی است.
وی ادامه داد: در صورت تحقق پروژه مزبور، رسیدن به دستاوردهایی از جمله تعریف و اجرای حدود 30 تا 50 بسته سرمایه گذاری برای فعالیتهای درآمدزا و مفرح، احیاء سد و دریاچه پشت سد گلستان و ایجاد چشم اندازی زیبا دور از انتظار نیست.
مدیرعامل شركت مهندسان مشاور معماری و شهرسازی آستان قدس رضوی گفت: ایجاد فضای تفرجگاهی برای خانواده ها و پركردن اوقات فراغت جوانان و ایجاد مجموعه گردشگری با فعالیتهای سالم و درآمدزا برای مسافران می تواند از دستاوردهای دیگر تحقق این پروژه باشد.
علویان با تأكید بر لزوم توجه به موضوع گردشگری و نقش این پروژه در تحقق آن افزود: مجموعه گردشگری بند گلستان، بستر مناسب و لازم را جهت برگزاری رویداد‌های معنوی و فرهنگی برای گردشگران استان و كشور فراهم می كند.
وی ادامه داد: ایجاد مجموعه اقامتیVIP برای گردشگران تجاری - صنعتی خارجی و ایجاد مراكز اقامت موقت نظیر مُتل در راستای پیوند با طبیعت، بخشی دیگر از مزایای این پروژه است.
مدیرعامل شركت مهندسان مشاور معماری و شهرسازی آستان قدس رضوی گفت: علاوه بر این می توان بازارچه، كارگاههای صنایع دستی و حجره های فیروزه تراشی هم در اطراف این سد ایجاد كرد كه این امر برای جوانان بسیاری زمینه اشتغال ایجاد می كند.
علویان با اشاره به ضرورت جلوگیری از دستبرد به منابع آبی پشت سد در طرح بند گلستان گفت: در این صورت خاك مرغوب كشاورزی سیلابی نیز حفظ خواهد شد.
1922/7489
مشهد- ایرنا- مسئولان می گویند بازگشایی بند گلستان به عنوان یك منطقه تفریحی و تكرار خاطرات گردشگری در این بند و اطراف آن، در گروی اخذ مجوزهای لازم، گذراندن فرایندهای اداری و همچنین اقدامات زیرساختی است.