به گزارش خبرنگار ایرنا، واژه گیاه خواری كه به معنای خودداری از خوردن گوشت جانواران است امروزه در تمام دنیا شناخته شده و در كشوری همچون هند ریشه ای تاریخی و مذهبی دارد.
اگر چه در میان مسلمانان خوردن گوشت برخی از حیوانات به شرط حلال بودن آن مجاز است و در جامعه اسلامی ما هم جمعیت گیاه خواران بسیار اندك است ولی نكته جالب توجه اینكه با آغاز فصل بهار غذای اصلی مردم مناطق زاگرس از جمله كردستان خوردن گیاهان بهاری اختصاص پیدا می كند و شاید بتوان گفت بهار با فصل گیاه خواری مردم این استان و دیگر استان های زاگرس نشین همراه است.
البته امسال ویژه تر از سنوات گذشته است چرا كه اگر در سال های قبل در طبخ گیاهان خوراكی از گوشت استفاده می شد امسال بدلیل گران شدن قیمت آن همه رو به استفاده و جایگزینی سویا بجای گوشت كرده و از این لحاظ فصل بهار امسال بستر گیاه واری در این منطقه بیشتر شده است.
بسان تمام وجوه زیست زاگرس نشینان كه متاثر از زایش گل، رویش گیاه جان بهاری یافته در این روزها سبد غذایی بسیاری از خانوارهای كردستانی نیز از سفره سبز بهار متبرك و متنعم است.
از دیر باز بهار و رویش سبزینه متنوع گل و گیاهان برای اهالی استان كردستان به معنای فرصتی برای چیدن و تناول گیاهان خودرو خوراكی تلقی شده كه افزون بر ارزش غذایی از نظر خواص دارویی و كاركردهای درمانی از اهمیت بیشتری نیز برخوردار هستند.
منظره حضور زنان و مردانی كه در جای جای استان از مناطق و ارتفاعات سر سبز هورامان و مریوان گرفته تا دشت های قروه، دهگلان و مناطق ییلاقی سقز و بانه در حال چیدن گل و گیاهان و بوته های خوراكی و دارویی، نشان از اهمیت و مطلوبیت این روییدنی های بهاری دربین خانوارهای این منطقه دارد.
«كنگر»، «بنا»، «شنگ»، «گیلاخه»، «كنیوال»، «پونه»، «خوژه» و «ریواس» از جمله گیاهان خود روی خوراكی هستند كه با آغاز فصل بهار از دامنه كوه ها و مراتع استان چیده و در سطح بازار به فروش می رسند.
چیدن این گیاهان خوراكی كه جنبه دارویی هم دارند از اوایل فروردین آغاز و تا اوایل خرداد به طول می انجامد البته در سال هایی كه بارندگی مطلوب باشد این زمان بیشتر هم می شود و تا پایان این فصل ادامه می یابد.
** گیاهان بهاری ارگانیك هستند
یك كارشناس تغذیه و رژیم درمانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: تمام سبزیجات دارای خواص ارزشمندی هستند و بدلیل داشتن طیف وسیعی از ویتامین ها و فیبر مصرف آن برای همه ضروری است.
مسعود امینی اضافه كرد: از آنجا كه خواستگاه رویش گیاهان بهاری در ارتفاعات و مراتع است نسبت به سبزیجاتی كه در مزارع تولید می شوند از لحاظ سلامت بدلیل مصرف نشدن كود شیمیایی و آفت كش ها در فرآیند تولید شان، بسیار سالم و به عبارتی می توان گفت ارگانیك هستند.
این كارشناس تغذیه و رژیم درمانی افزود: علاوه بر این گیاهان بهاری از آب باران و چشمه ها و آب های زیرزمینی تغذیه می كنند در حالیكه گاهی در تولید سبزیجات در حاشیه شهرها از آب فاضلاب نیز استفاده می شود.
امینی یادآور شد: وجود فیبر در این نوع از گیاهان باعث پیشگیری از سرطان كولون و كاهش فشار خون، منبع عظیم منیزیم و پتاسیم در آن هم در جلوگیری از بیماری های قلبی و عروقی موثر است.
وی با اشاره به اینكه مصرف سبزیجات باید در برنامه غذایی روزانه گنجانده شود، گفت: گیاهی همچون كنگر در درمان كبد چرب و كاهش كلسترول خون بسیار موثر است.
این كارشناس تغذیه و رژیم درمانی اظهار داشت: گیاهانی همچون شنگ و لوشه هم برای رفع بیماری های كلیوی موثر و مفید هستند.
امینی اضافه كرد: بطور كلی مصرف این گیاهان بطور خام خواص بیشتری دارد چرا كه وقتی پخته می شوند در اثر حرارت مقداری از ویتامین های آن از دست می رود.
وی به شیوه خشك كردن گیاهان خوراكی این فصل هم اشاره كرد و افزود: به هیچ وجه نباید جلوی نور آفتاب اقدام به خشك كردن این گیاهان كرد بلكه باید در مكانی مناسب و در سایه این كار را انجام داد.
این كارشناس تغذیه و رژیم درمانی تاكید كرد: فریز كردن هم شیوه خوبی برای نگهداری گیاهان بهاری و سبزیجات است ولی ماندگاری آن حداكثر تا 6 ماه است البته بسته به شیوه خشك كردن تا یك سال نیز قابل نگهداری و استفاده است.
امینی یادآور شد: توصیه می شود وقتی سبزیجات حرارت داده می شود شعله گاز بسیار كم باشد تا مواد مغذی موجود در آنها حفظ شود.
زنان كُرد با گیاهان بهاری غذاهای مختلفی می پزند به گونه ای كه خورشت كنگر و پختن چند نوع غذا از این گیاهان خوراكی از جمله قازیاخه، گوزروان، گیلاخه،په له شوانه و هه لامه در میان مردمان دیار كردستان رواج بیشتری دارد.
این گیاهان خوراكی طبیعی بسته با ذائقه خانواده ها با تخم مرغ و یا سویا و دیگر افزودنی ها تهیه و طبخ می شود البته خانواده هایی نیز هستند كه ترجیح می دهند بدون هیچ گونه مواد افزودنی آنها را پخته و میل كنند.
خواص غذایی این نوع از گیاهان بر كسی پوشیده نیست به همین دلیل از سالیان دور تاكنون بهار فصل گیاه خواری مردم این استان بوده و كارشناسان علم تغذیه هم همواره تاكید كرده اند مردم مصرف این گیاهان بر فست فودها ترجیح داده شود.
9936/9102
سنندج - ایرنا - فصل بهار با آغاز رویش گیاهان خوراكی در ارتفاعات و مراتع و مصرف این گیاهان در میان مردم همراه است با توجه به استقبال گسترده زاگرس نشین ها از این گیاهان می توان گفت در این فصل گیاه خواری در این مناطق باب می شود و سفره سبز كردستانی ها به عطر و بوی این گیاهان معطر می شود.
