روسيه بر سر دوراهي بازار نفت

به گزارش روز يكشنبه خبرنگار ايرنا از مسكو، روسيه اكنون يكي از محدود توليدكنندگان و صادركنندگان نفت جهان است كه از ايران هم نفت مي خرد.
اين موضوع همواره در افكار عمومي روسيه مورد سوال بوده است كه چرا كشوري كه 15برابر ايران نفت مي فروشد و همواره ايران را رقيب سنتي خود در بازار مي دانسته، امروز از اين كشور نفت خريداري مي كند.
آخرين واكنش 'الكساندر نوواك' وزير انرژي روسيه به اين پرسش آن بوده كه «ما نفت ايران را مي خريم و به جاي آن به ايراني ها كالا مي فروشيم.»
'بيژن نامدار زنگنه' وزير نفت ايران نيز پيش تر گفته بود كه 50 درصد پول فروش از نفت به صورت نقدي تحويل گرفته مي شود و 50 درصد ديگر صرف خريد كالا و خدمات از روسيه خواهد شد؛ البته اين به معني تهاتر نيست.
وزير نفت ايران در آخرين سفر خود به روسيه نيز نمايندگان وزارت جهاد كشاورزي را به خود به روسيه آورد تا درباره محصولات مورد نياز ايران براي خريد از روسيه مذاكره كنند.
بنابراين مي توان گفت امروز روسيه به عنوان يكي از خريداران نفت ايران، عملا به واسطه اي براي فروش نفت ايران تبديل شده است و اين مساله در شرايطي كه آمريكا به دنبال به صفر رساندن صادرات نفت ايران است، راهي براي گريز از اقدامات آمريكا به حساب مي آيد.
بنابراين فروش نفت بيشتر از سوي روسيه به جهان در شرايط حاضر زمينه فروش نفت بيشتري از ايران را فراهم مي كند هر چند كه تضميني در اين زمينه وجود ندارد.

** ادعاي آمريكا و عربستان براي پر كردن جاي خالي ايران
مساله ديگر، ادعاي كشورهاي عربي از جمله عربستان براي پر كردن جاي خالي نفت ايران در بازار جهاني است.
'دونالد ترامپ' رئيس جمهوري آمريكا چند روز پيش اعلام كرد كه عربستان به آمريكا اطمينان داده كه جاي خالي كشورمان را با افزايش توليد پر خواهد كرد هر چند مدعي هستند با روس ها نيز بر سر ثبات قيمت همكاري خواهند كرد.
آمريكا هم كه با افزايش قيمت نفت بار ديگر به يكي از بزرگترين فروشندگان نفت جهان تبديل شده است تنها در شرايطي به توليد بيشتر روي خواهد آورد كه قيمت نفت به اندازه اي بالا باشد كه براي كمپاني هاي نفتي آمريكا استخراج آن صرفه اقتصادي داشته باشد.
به عبارت ديگر اگر كمبود نفت ايران در بازار باعث افزايش قيمت اين كالا شود شرايط براي توليد نفت در آمريكا بيش از پيش فراهم خواهد شد و دولت ترامپ سود بيشتري خواهد برد، موضوعي كه روس ها به شدت نگران آن هستند چرا كه آمريكا يكي از رقباي جدي روسيه در بازار نفت است.

** بحران اقتصادي در روسيه در پي نوسان قيمت
روسيه به شدت وابسته به درآمدهاي ناشي از فروش نفت و گاز است به عبارتي نوسان قيمت يكي از مشكلات ديرينه روس ها در حوزه اقتصادي بوده است و همواره مشكلاتي را بر اقتصاد اين كشور تحميل كرده است.
اگرچه افزايش قيمت نفت در روسيه بلافاصله باعث كاهش قيمت يورو و دلار مي شود و قدرت خريد مردم را بالا مي برد اما مشكلاتي همچون نقدينگي را به همراه خواهد داشت ضمن اينكه آمريكا را ترغيب به توليد بيشتر و اروپا را هم مجاب به بازگشتن به طرح هاي جايگزين براي نفت مي كند.
كاهش قيمت نفت اما مشكل بزرگتري براي روس ها به حساب مي آيد چرا كه روبل را ارزانتر، تورم را بيشتر و قدرت خريد مردم اين كشور را كمتر مي كند بنابراين بهترين حالت ممكن براي روس ها در شرايطي كه با بيش از 65 بسته تحريمي آمريكا و تحريم هاي گسترده از سوي اتحاديه اروپا مواجه هستند، ثبات قيمت در كانال فعلي است كه نفت حدود 70 دلار است.
اهميت حفظ قيمت روس ها را چندي پيش مجاب كرد كه بار ديگر به ميز مذاكره با اعضاي اوپك بازگردند و توافق اوپك پلاس را ادامه دهند.
اظهارنظرهاي مقامات نفتي روسيه نيز گوياي اين مساله است كه آنها به شدت نگران نرسيدن به توافق در نشست آتي اعضاي اوپك و غيراوپك موسوم به اوپك پلاس هستند چرا كه پيش از برداشته شدن معافيت خريداران نفت ايران از سوي آمريكا نگران بودند كه افزايش توليد نفت توسط متحدان آمريكا منجر به سقوط قيمت تا بشكه اي 40 دلار شود هرچند كه اين مساله باعث مي شود كه توليد نفت در آمريكا نيز ديگر صرفه اقتصادي نداشته باشد.
يادآور مي شود كه اعضاي اوپك پلاس تا پيش از آغاز دور تازه تحريم هاي نفتي ايران به دنبال رسيدن به توافقي براي كاهش توليد نفت بودند تا قيمت نفت كه از 50 دلار هم كمتر شده بود در مدار 70 دلاري باقي بماند و آن روزها بازنگردد.
'آنتون سيلوانف' معاون نخست وزير و وزير دارايي روسيه چندي پيش گفته بود: اعضاي غيراوپك بر سر دو راهي قرار گرفته اند كه در روابط خود با اوپك چه كار كنند چرا كه در صورت تمديد قرارداد با اوپك، يا بايد بخشي از بازار نفت را از دست دهند و سهم خود را به آمريكا بدهند يا اينكه از توافق با اوپك براي كاهش توليد نفت خارج شوند.
سيلوانف گفت: در گزينه دوم، بهاي نفت سقوط مي كند و در اين صورت سرمايه گذاري هاي جديد و توليد نفت آمريكا كاهش مي يابد زيرا هزينه توليد نفت شيل از نفت معمولي بالاتر است.
معاون نخست وزير روسيه پيش بيني كرده است كه با خروج از توافق كاهش توليد نفت، بهاي نفت در بازار جهاني كاهش مي يابد و ممكن است به 40 دلار براي هر بشكه يا حتي كمتر برسد.
وي خاطرنشان كرد كه كاهش بهاي نفت بر ارزش روبل روسيه نيز تاثير خواهد گذاشت اما روسيه براي اين وضعيت آماده است و ذخاير مالي كافي در اختيار دارد.
'الكساندر نوواك' وزير انرژي روسيه نيز اخيرا گفته است: روسيه به تدريج در حال اجراي تعهداتي است كه پيش تر با ساير توليد كنندگان نفت براي كنترل قيمت در بازار داشته است با اين حال مي دانيم كه در سه ماه سوم سال 2019 ميلادي (تابستان) بازار با افزايش تقاضا روبرو خواهد شد.
افزايش قيمت نفت علاوه بر اينكه شرايط را براي چين رقيب اقتصادي آمريكا و يكي از بزرگترين خريداران نفت جهان سخت تر مي كند، باعث مي شود كه اروپا به طرح هاي جايگزين نفت كه پيش تر صرفه اقتصادي نداشت بازگردد.
برخي نيز در روسيه معتقدند كه منع فروش نفت ايران از سوي آمريكا امروز يك هديه بزرگ براي روسيه است.
تارنماي روسي «نووستي فرونت» در اين باره نوشته است: اين تصميم آمريكا براي كشورهاي متحد آمريكا در اروپاي غربي ضربه بزرگي خواهد بود چرا كه شرايط كنوني باعث افزايش بودجه روسيه خواهد شد و رشد اقتصاد اين كشور را سرعت مي بخشد و در همين حال بار را بر دوش متحدان اروپاي غربي روسيه كه خريداران عمده نفت هستند، مي گذارد.
در مجموع مي توان گفت روسيه اكنون بر سر دوراهي قرار دارد چرا كه از يك طرف نمي خواهد جاي خالي نفت ايران را ديگر رقبا از جمله عربستان يا آمريكا پر كنند و از طرف ديگر مانده چگونه توافق كاهش توليد در اوپك پلاس را دنبال كند كه مانع سقوط قيمت نفت شده است.
شايد از اين رو بود كه ولاديمير پوتين در چين اعلام كرد كه تمديد نشدن معافيت براي خريداران نفت ايران از سوي آمريكا بازار نفت و انرژي را غيرقابل پيش بيني كرده است.
وي گفت: در حالي كه قرار است تحريم نفتي ايران از سوي آمريكا از 12 ارديبهشت آغاز شود اما قرارداد ما با اوپك براي حفظ سطح توليد نفت همچنان ادامه دارد و ما سقف توليد خود را افزايش نخواهيم داد هر چند كه آماده ايم نيازهاي نفتي شماري از كشورها از جمله چين را تامين كنيم.
اروپام ** 1346**2040