به گزارش روز جمعه خبرنگار فرهنگی ایرنا، سی و دومین نمایشگاه بین المللی كتاب تهران كه از چهارم اردیبهشت ماه فعالیت خود را آغاز كرده و تا چهاردهم اردیبهشت ماه نیز ادامه خواهد داشت، بار دیگر اثبات كرد در هر شرایطی، مردم ایران در همراهی با یار مهربان دستی بالا را دارند. گواه این مدعا صحبت های متعدد مسئولان و دست اندركاران حوزه نشر و یار مهربان و همچنین ناشران و نویسندگان در اقبال مردم با نمایشگاه سی و دوم كتاب است. این در حالی است كه نوسانات قیمت ارز طی یك سال گذشته و گرانی قیمت كاغذ به رشد 30 درصدی قیمت كتاب منجر شده است.
اما یكی از مهمترین اتفاقات نمایشگاه سی و دوم كه در ششمین روز آن مصادف با دوشنبه نهم اردیبهشت ماه 1398 به وقوع پیوست حضور مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای در نمایشگاه كتاب و بازدید بیش از دو ساعت و نیم ایشان از غرفه های مختلف بود. در حقیقت با این حضور در سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی كتاب تهران، دفعات بازدید ایشان از بزرگترین رویداد فرهنگی كشور را به عدد 22 رساند.
كتاب و كتاب‌خوانی از جمله سرفصل‌هایی است كه در فكر و رفتار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای از دیرباز تاكنون جایگاه منحصر به فردی داشته و تاكنون روایت‌های پرشماری نیز از توصیه‌ها، دغدغه‌ها و مطالبه‌های ایشان در این حوزه توسط مسئولان فرهنگی و فعالان تخصصی حوزه كتاب، برای مردم نقل شده است.
اهتمام رهبر انقلاب به بازدید از نمایشگاه كتاب از رفتارهای ویژه ایشان در حوزه كتاب است؛ برنامه‌ای كه معمولاً ساعتها طول می‌كشد و در جریان آن اتفاقات جالبی می‌افتد و بحث‌های تخصصی فراوانی بین ناشران و غرفه‌داران با آیت‌الله خامنه‌ای شكل می‌گیرد.
** ادبیات دفاع مقدس و انقلاب ضرورت استراتژیك است
در همین ارتباط علیرضا مختارپور دبیركل نهاد كتابخانه های عمومی كشور در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا گفت: از مجموع 32 دوره برگزاری نمایشگاه بین‌المللی كتاب تهران، مقام معظم رهبری در دوره های مختلف و شرایط گوناگون كشور در 22 دوره شركت كردند.
وی ادامه داد: مقام معظم رهبری همواره در سخنرانی هایشان به اهمیت مساله مطالعه به خصوص برای نسل جوان تاكید داشتند و حضور در نمایشگاه كتاب و قرار گرفتن یار مهربان در سبد فرهنگی خانواده ها را مساله ای ملی نامیده اند.
مختارپور تصریح كرد: حضرت آیت الله خامنه ای بارها بر این نكته تاكید فرمودند، جامعه ای می تواند در تحقق اهداف خود موفق باشد كه مردم بصیر، آگاه و خبیر داشته باشد. یكی از مهمترین راه ها برای رسیدن به چنین جایگاهی از طریق مطالعه و همراهی با یار مهربان میسر می‌شود.
وی در پاسخ به این پرسش كه با وجود دامنه متعدد و متكثر مطالعاتی رهبر فرزانه انقلاب چرا اغلب آثاری كه مورد تقریظ و توجه مقام معظم رهبری قرار گرفته‌اند بیشتر در حوزه ادبیات انقلاب و دفاع مقدس قرار دارند، گفت: دامنه مطالعاتی مقام معظم رهبری بسیار گسترده است و این مساله در نشست های مختلف و گفت و گو با ناشران و نویسندگان بارها به اثبات رسیده است؛ اما توجهی كه ایشان به مساله مطالعه و مطالبه مردم در راستای ثبت و نشر خاطرات دفاع مقدس دارند نه تنها نگاهی همراه با تكریم و تجلیل است كه ایشان ادبیات دفاع مقدس و انقلاب را ضرورتی استراتژیك می دانند.
به گفته مختارپور ادبیات دفاع مقدس و انقلاب در دیدگاه مقام معظم رهبری نه تنها بازتاب دهنده بخش مهمی از تاریخ پر افتخار معاصر كشورمان است كه می تواند چراغ راهی برای نسل بعدی جوانان كشورمان باشد. جوانانی كه ما تجلی فرزندان نسل انقلاب را در قامت مدافعان حرم و سربازان ایران و سرزمین های اسلامی شاهد هستیم، با همان روحیاتی كه در سال‌های دفاع مقدس در میان رزمندگان شاهد بودیم و یا در اوج رفتار مردم انقلابی كه در تظاهرات سرنگونی رژیم شاهنشاهی حضور داشتند.
دبیركل نهاد كتابخانه های عمومی كشور با بیان آنكه به دلیل اهمیت جایگاه تربیت نسل جوان به خصوص بر مدار ایستادگی و مقاومت در برابر دشمنان ایران، رهبری همواره به معرفی كتاب‌هایی می‌پردازند كه بخش قابل توجهی از آنها به مفهوم دفاع مقدس و انقلاب اختصاص داشته است و در دیدارهای‌شان از نمایشگاه بین المللی كتاب علاوه بر غرفه ناشران عمومی، بخشی از این دیدار را به ناشران دفاع مقدس مانند انتشارات روایت فتح، سوره مهر، فاتحان، سروش و انتشاراتی هایی از این دست اختصاص می دهند.
وی افزود: خوشبختانه این اقدامات باعث ایجاد شور و شوق و گرایش هر چه بیشتر نسل جوان به همراهی با كتاب و یار مهربان شده است.
مختارپور با تاكید بر آنكه حضور شخصیت نخست كشور در رویدادی فرهنگی مانند نمایشگاه بین المللی كتاب حركتی بی نظیر در میان تمامی مقام های مسئول كشورهای دیگر است یادآور شد: این شكل از حضور و همراهی مقام معظم رهبری با رویداد بین المللی كتاب تهران و همراهی با یار مهربان نه تنها میان مسئولان كشورهای جهان و سطح منطقه كه حتی در میان مسئولان كشور خودمان نیز حركتی نمونه گون و نادر است. در حقیقت همراهی مستمر مقام معظم رهبری با نمایشگاه كتاب را نمی توان با حضور هیچكدام از مسئولان و مدیران كشور نیز نیز مقایسه كرد.
وی ادامه داد: در كنار این همراهی، نكته بینی و ظرافت نگاه مقام معظم رهبری در همراهی با كتاب و آثار منتشر شده و مطالعه و ترویج آنها خود الگوی بسیار بزرگ و مهم برای جوانان از یك سو و از سوی دیگر برای نویسندگان، ناشران و اهالی نشر به شمار می‌رود.
به گفته دبیركل نهاد كتابخانه های عمومی كشور، همراهی مقام معظم رهبری به شكل مستمر با نمایشگاه كتاب نه تنها می تواند به عنوان الگویی در جوامع مسلمان میان مسئولان و متولیان و مردم قرار گیرد كه از سوی دیگر موید این نكته است كه كتاب و استناد به كتاب میتواند مهمترین الگو برای پیشرفت جوامع به ویژه جوامع اسلامی باشد.
**57 كتاب توصیه شده مقام معظم رهبری
آنچه در ادامه از خاطر شما می گذرد معرفی و مروری است بر 57 كتابی كه در سالیان اخیر مورد توجه مقام معظم رهبری قرار گرفته است و متن و حاشیه های منقش به «دست خط عشق» ایشان بر راویان عاشقی تاریخ معاصر كشورمان.
1) « آن بیست و سه نفر» به قلم احمد یوسف‌زاده؛ 2) «پنجره‌های تشنه» اثر مهدی قزلی؛ 3) «سفر به قبله» به نگارش هدایت‌الله بهبودی؛ 4) «گلستان یازدهم» به نویسندگی بهناز ضرابی‌زاده؛ 5) «وقتی مهتاب گم شد» اثر حمید حسام؛ 6) «دختر شینا» به قلم بهناز ضرابی‌زاده؛ 7) «آب هرگز نمی‌میرد» اثر حمید حسام؛ 8) «فرنگیس» به نگارش مهناز فتاحی؛ 9) «در كمین گل سرخ» به نویسندگی محسن مومنی شریف؛ 10) «آتش به اختیار» اثر حجت ایروانی؛ 11) «اردوگاه عنبر» به نویسندگی مشترك حسین فرهنگ اصلاحی، مهدی گلابی و غلامحسین كهن؛ 12) «بابانظر» اثر سید حسین بیضایی؛ 13) «پا به پای باران» به قلم مشترك مرتضی سرهنگی و هدایت الله بهبودی؛ 14) «پایی كه جا ماند» به نگارش سید ناصر حسینی پور؛ 15) «پرواز شماره 22» به نویسندگی عصام عبدال وهاب‌الزبیدی و ترجمه محمدحسین زواركعبه؛ 16) «پیشانی شیشه‌ای» اثر محمد طیب؛ 17) «تپه‌های لاله سرخ» به قلم غلامرضا نباتی؛ 18) «تیپ 83» به نویسندگی محمدعلی دیباجی؛ 19) «جدال در زیویه» به قلم مشترك شهید محمدتقی مشكوری، عباس پاسیار، ولی صابری و حمید حسینی؛ 20) «جشن حنابندان» با نگارش محمدحسین قدمی؛ 21) «جنگ پابرهنه» به قلم رحیم مخدومی؛ 22) «جنگ خیابانی» اثر سید نظام مولاهویزه، 23) «خداحافظ كرخه» به نویسندگی داوود امیریان؛ 24) «دا» اثر سیده اعظم حسینی؛ 25) «دسته یك» به قلم اصغر كاظمی؛ 26) «دشت شقایق‌ها» به نگارش محمدرضا بایرامی؛ 27) «زنده‌باد كمیل» به نویسندگی محسن مطلق؛ 28) «سفر به شهر زیتون» اثر جواد جزینی؛ 29) «سفر به قله‌ها» به قلم هدایت‌الله بهبودی؛ 30) «شانه‌های زخمی خاكریز» با نگارش صباح پیری؛ 31) «عبور از آخرین خاكریز» به نویسندگی دكتر احمد عبدالرحمن با ترجمه محمدحسین زواركعبه؛ 32) «فرمانده من» اثر رحیم مخدومی؛ 33) «ضربت متقابل» به نویسندگی مشترك حسین بهزاد و گلعلی بابایی؛ 34) «گزارش یك بازجویی» اثر مرتضی بشیری؛ 35) «لشكر خوبان» به قلم معصومه سپهری؛ 36) «مدال و مرخصی» به نگارش هدایت الله بهبودی؛ 37) «مقتل» به نویسندگی محمد بكایی؛ 38) «نجیب» اثر محمدجواد جزینی؛ 39) «نورالدین پسر ایران» به قلم معصومه سپهری؛ 40) «نونی صفر» اثر سیدحسن شكری؛ 41) «همپای صاعقه» به نوبسدگی مشترك گلعلی بابایی و حسین بهزاد؛ 42) «هنگ سوم» به قلم مجتبی الحسینی با ترجمه محمد حسین زوار كعبه؛ 43) «یادداشت‌های خرمشهر» به نگارش شهید بهروز مرادی؛ 44) «یادداشت‌های ناتمام» به قلم علی سمندریان و 45) «یاد یاران» به نویسندگی حمید داوودآبادی می توان ااشره كرد كه تمامی این آثار توسط انتشرات «سوره مهر» به چاپ رسیده است.
اما 12 اثر دیگر لیست 57 كتاب تقریظ شده توسط مقام معظم رهبری از ناشران دیگر است كه در ادامه به معرفی آنها خواهیم پرداخت.
46) «یاور صادق» اثر حسین نیری (انتشارات فاتحان)؛ 47) «از الوند تا قراویز» به قلم مشترك حسین بهزاد و گلعلی بابایی (انتشارات بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس)؛ 48) «خاك‌های نرم كوشك» به نگارش سعید عاكف (انتشارات ملك اعظم)؛ 49) «خط فكه» به قلم شهید سیدمحمد شكری (انتشارات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی)؛ 50) «عباس دست‌طلا» اثر محبوبه معراجی پور (انتشارات فاتحان)؛ 51) «فرهنگ جبهه: شوخ طبعی‌ها» به نگارش مشترك مهدی فهیمی و محسن مهرآبادی (انتشارات سروش)؛ 52) « من زنده‌ام» اثر معصومه آباد (انتشارات بروج)؛ 53) «سرباز كوچك امام» به نویسندگی مشترك فاطمه دوست‌كامی و مهدی طحانیان (انتشارات پیام آزادگان)؛ 54) «تَن تَن و سندباد» به قلم محمد میركیانی (انتشارات قدیانی)؛ 55) «ره‌نمای طریق» اثر محمدعلی جاودان (انتشارات مطیع)؛ 56) «دختران آفتاب» به نویسندگی مشترك امیرحسین بانكی‌پور، بهزاد دانشگر و محمدرضا رضایتمند (انتشارات سروش) و 57) «حماسه هویزه» اثر نصرت‌الله محمودزاده (انتشارات شهید كاظمی).
در ادامه 10 اثر منتخب كه بیشترین جریان سازی را در حوزه ادبیات دفاع مفدس و انقلاب در بطن جریان نشر كشور با خود به همراه داشتند را به معرفی می پردازیم:
** خاك‌های نرم كوشك / سعید عاكف
متن تقریظ مقام معظم رهبری:
«الان چند سالی است كه كتاب‌هایی درباره سرداران و فرماندهان باب شده و می‌نویسند. بنده هم مشتری این كتاب ها هستم و می‌خوانم. بعضی از این‌ها را من خودم از نزدیك می‌شناختم؛ آنچه درباره‌شان نوشته شده، روایت‌های صادقانه و بسیار تكان دهنده است. این هم حالا آدم میتواند كم و بیش تشخیص بدهد كدام مبالغه آمیز است و كدام صادقانه است. آدم می‌بیند برخی از این شخصیت‌های برجسته، حتی در لباس كارگر به میدان جنگ آمده‌اند؛ این اوستا عبدالحسین برونسی، قبل از انقلاب یك بنّا بود و با بنده هم مرتبط بود. شرح حالش را نوشته‌اند. من توصیه می‌كنم و واقعا دوست می‌دارم شماها بخوانید. اسم این كتاب، خاك‌های نرم كوشك است؛ قشنگ هم نوشته شده است.»
معرفی كتاب:
خاطرات اوستا عبدالحسین برونسی به نقل از خانواده و همرزمان شهید؛ این كتاب شرح حال انسانی وارسته است كه قبل از انقلاب در روستای گلبوی كدكن از توابع تربت حیدریه به كار سخت و طاقت فرسای بنایی مشغول بود و در كنار آن به خواندن دروس حوزوی نیز روی آورده بود تا اینكه بعدها به علت شدت یافتن مبارزات او زندانی و مورد شكنجه‌های وحشیانه ساواك قرار گرفت. با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران زمینه‌های لازم برای رشد او مهیا شد و چنان لیاقتی از خود نشان داد كه زبانزد همگان شد و نامش حتی در محافل خبری استكبار جهانی نیز راه یافت. رمز رستگاری شهید برونسی عبودیت و بندگی بی قید و شرط او در مقابل حق و حقیقت بوده است.
** دا / سیده اعظم حسینی
متن تقریظ مقام معظم رهبری:
«كتاب دا كه حقا و انصافا كتاب بسیار خوب و قابل طرح در سطح جهانی است، مربوط به بخش كوچكی از وقایع جنگ تحمیلی است و این نشان می‌دهد كه هشت سال دفاع مقدس دارای ظرفیت تولید هزاران كتاب به منظور انتقال فرهنگ و ارزش‌های اسلامی و انقلابی به جامعه و جهان است ... این كتاب در گستره كشور هنوز شناخته نشده است؛ در حالی كه چند صد هزار تا حالا چاپ كردید. اگر «دا » شناخته شود، میلیون‌ها نسخه از این كتاب فروش خواهد رفت و میلیون‌ها نفر از محتوای این كتاب بهره خواهند برد... شما هزار كتاب «دا » می‌توانید تولید كنید. «دا» یك رگه‌ی ارزشمند است كه در معدن پیدا كردید، این راه را ادامه دهید.»
معرفی كتاب:
این كتاب خاطرات راوی از روزهای آغازین جنگ و روزهای حمله ارتش بعثی عراق به خرمشهر و مقاومت‌های مردمی در این شهر را روایت می‌كند. در این كتاب سیده زهرا حسینی خاطرات خود از روزهای مقاومت و روزهای پس از آن را با جزئی‌ترین موارد روایت می‌كند تا آنجا كه این گونه جزئی نگری و بیان لحظه لحظه وقایع باعث شده تا بسیاری آن را رمان بنامند ، حال آنكه این كتاب سراسر خاطرات واقعی و حقیقی سیده زهرا از آن روزها است. راوی در آن روزها تنها 17 سال داشته و اهمیت این كتاب شاید در این باشد كه وقایع جنگ ما برای اولین بار از زاویه دید یك دختر نوجوان روایت شده است.
خاطراتی كه راوی حدود 20 سال آنها را در درون سینه خود همچون یك راز حفظ كرد و حرفی از آن نزد. در این كتاب ناگفته‌هایی از جنگ بیان شده كه تا كنون كسی از آن ها حرف نزده است. این كتاب نگاه‌های مختلف از گروه‌های فكری و اقشار مختلف را به خود جلب كرده است. مسئولان و مدیران فرهنگی، هنرمندان، نویسندگان، سینماگران از جمله كسانی هستند كه این كتاب را مورد تحسین قرار داده‌اند.
این كتاب از نظر تصویری و سینمایی جنبه‌های فوق العاده‌ای دارد و اگر به كارگردانی ماهر سپرده شود میتواند بسیار تاثیرگذار باشد. تا كنون چند تن از كارگردان‌های صاحب‌نام كشور برای ساخت فیلم كتاب «دا » ابراز تمایل كرده‌اند.
** پایی كه جا ماند / سید ناصر حسینی پور
متن تقریظ مقام معظم رهبری:
«تاكنون هیچ كتابی نخوانده و هیچ سخنی نشنیده‌ام كه صحنه‌های اسارت مردان ما در چنگال نامردمانِ بعثی عراق را، آن چنان كه در این كتاب است به تصویر كشیده باشد. این یك روایتِ استثنائی از حوادث تكان‌دهنده‌ای است كه از سویی صبر و پایداری و عظمت روحی جوانمردانِ ما را، و از سویی دیگر پسَتی و خباثت و قساوت نظامیان و گماشتگان صدام را، جزء به جزء و كلمه به كلمه در برابر چشم و دل خواننده می‌گذارد و او را مبهوت می‌كند. احساس خواننده، از یك سو: شگفتی و تحسین و احساس عزت است، و از سوی دیگر: غم و خشم و نفرت.»
معرفی كتاب:
آنچه از كتاب «پایی كه جا ماند» بر می‌آید روایت صادقانه سیدناصر حسینی‌پور است كه هیچ ادعایی در نویسندگی ندارد. روزی به شوخی از سید ناصر پرسیده‌اند چرا شهید نشده است و او رندانه جواب داده بود: چون به دو چیز دل بسته بودم؛ یكی دوربین دیده‌بانیم و دیگری یادداشت‌های روزانه‌ام. این كتاب هشتصد صفحه‌ای خاطرات روزانه یك اسیر قطع عضو ایرانی است. این كتاب مقاومتِ صد و نوزده شهید را در یك محاصره و جنگ تمام‌عیار در جزیره مجنون نشان می‌دهد. این كتاب در حقیقت تصویری است از سرگذشت نامه یك نیروی اطلاعات و عملیات كه لو رفته است و گوشه ای از سرگذشت‌نامه اسرای مجروح ایرانی است در زندان‌های مخفی عراق و در بیمارستان الرشید بغداد.
در فصل‌های پایانی، كتاب زندگی اسرای مفقودالاثر ایرانی را در اردوگاه‌های تكریت به تصویر می‌كشد و شمه‌ای از مظلومیت اسرای مفقودالاثر را نشان می‌دهد.
** آن بیست و سه نفر / احمد یوسف‌زاده
متن تقریظ مقام معظم رهبری:
«در روزهای پایانی 93 و آغازین 94 با شیرینی این نوشته‌ی شیوا و جذاب و هنرمندانه، شیرین‌كام شدم و لحظه‌ها را با این مردان كم سال و پرهمت گذراندم. به این نویسنده‌ی خوش ذوق و به آن بیست و سه نفر و به دست قدرت و حكمتی كه همه‌ی این زیبائی‌ها، پرداخته‌ی سرپنجه‌ی معجزه‌گر اوست درود می‌فرستم و جبهه‌ی سپاس بر خاك می‌سایم.
یك بار دیگر كرمان را از دریچه‌ی این كتاب، آنچنان كه از دیرباز دیده و شناخته‌ام، دیدم و منشور هفت رنگ زیبا و درخشان آن را تحسین كردم».
معرفی كتاب:
كتاب آن بیست و سه نفر اثر احمد یوسف زاده حاوی خاطرات بیست و سه نوجوان است كه توسط ارتش بعث، در عملیات بیت المقدس به اسارت درآمدند و دیكتاتور عراق سعی داشت از این نوجوانان برای ایجاد جنگ روانی علیه ایران استفاده كند.
نگارش این كتاب از روی دست‌‌نوشته‌‌های سال 1370 احمد یوسف زاده و متن فیلم مستند آقای مهدی جعفری صورت گرفته كه حاوی ساعتها مصاحبه‌ی دكتر محمد شهبا با افراد گروه بیست‌وسه است. از این رو، خواننده میتواند مطمئن باشد آنچه در این كتاب می‌‌خواند تخیل و قصه‌‌پردازی نیست؛ بلكه روایتی است از آنچه این 23 نفر دیده و از سر گذرانده‌‌اند.
** نورالدین پسر ایران / معصومه سپهری
متن تقریظ مقام معظم رهبری:
«بسم الله الرحمن الرحیم، این نیز یكی از زیباترین نقاشی‌های صفحه پُركار و اعجازگونه‌ی هشت سال دفاع مقدس است. هم راوی و هم نویسنده حقاً در هنرمندی، سنگ تمام گذاشته‌اند. آمیختگی این خاطرات به طنز و شیرین‌زبانی كه از قریحه ذاتی راوی برخاسته و با هنرمندی و نازك‌اندیشیِ نویسنده، به خوبی و پختگی در متن جا گرفته است، و نیز صراحت و جرئت راوی در بیان گوشه‌هایی كه عادتاً در بیان خاطره‌ها نگفته می‌ماند، از ویژگی‌های برجسته این كتاب است. تنها نقصی كه به نظر رسید نپرداختن به نقش فداكارانه‌ی همسری است كه تلخی‌ها و دشواری‌های زندگی با رزمنده‌ای یك‌دنده و مجروح و شلوغ را به جان خریده و داوطلبانه همراهی دشوار و البته پر اَجر با او را پذیرفته است. ساعات خوش و با صفایی را در مقاطع پیش از خواب با این كتاب گذراندم. والحمد لله.»
معرفی كتاب:
«نورالدین پسر ایران» كتاب خاطرات كسی است كه بی‌تعارف و بدون تردید، هشت سال در متن جنگ زندگی كرده و امروز برای ماندگاری آن لحظه‌های بی‌نظیر از خاطراتش گفته است.
روایت خاطرات سید نورالدین، سخت شیرین و خواندنی است. تلاش نویسنده برای حفظ ملاحت و طنز مستتر در لاكم نورالدین نیز قابل توجه و شایان تحسین است.
كتاب «نورالدین پسر ایران » اگرچه به خاطرات یك نوجوان خطه آذربایجان پرداخته است، اما در جای جای كتاب ویژگی‌های «فرزند ایران بودن » نورالدین كاملاً پیدا است؛ ویژگی‌هایی چون صفا و صمیمیت، صداقت و صراحت، سادگی و بی‌تكلفی، سر نترس داشتن و شهادت‌طلبی كه به خوبی هم تصویر شده است. این‌ها خُلقیات و صفات تمام فرزندان ایران بود كه در جبهه‌های نبرد حاضر بودند. برای ورود به كتاب، حتی بد نیست كه از مرور عكس‌های آخر كتاب شروع كنیم. عكس‌های نورالدین و همرزمانش كه به ترتیب زمان و تاریخ عكس‌ها پشت سر هم چیده شده‌اند، همه ماجرای نورالدین را از آغاز تا كنون مانند یك سرآغاز و یك روایت بصری بازگو می‌كنند. پس از آن باید سراغ متن كتاب رفت كه بسیار روان و شیوا و متعهد به استناد و حتی لحن صاحب خاطرات، روایت شده است.
** تَن تَن و سندباد / محمد میركیانی
متن تقریظ مقام معظم رهبری:
«بسم الله الرّحمن الرّحیم. من هم همین قصّه را همیشه تعریف می‌كردم! حیف كه خیلی‌ها آن را باور نداشتند. حالا خوب شد، شاهد از غیب رسید! راوی این حكایت كه خود همه چیز را به چشم خود دیده، حكایت تن‌تن و سندباد را چاپ كرده است. حالا دیگر كار من آسان شد! همین بس است كه نسخه‌ی این كتاب را به همه بچه‌ها بدهم«...
معرفی كتاب:
«تن‌تن و سندباد» نوشته محمد میركیانی از معدود آثار قابل دفاع در حوزه كودكان و نوجوانان است كه بیش از بیست‌وپنج سال پیش به رشته تحریر درآمد.
داستان این كتاب از آنجا آغاز می‌شود كه گروهی از قهرمان‌های داستان‌های غربی به رهبری تن‌تن- چهره معروف قصه‌های غربی كه داستان‌های آن از اول برای باشكوه جلوه دادن استعمار اروپاییان به‌ویژه انگلیس منتشر شد- راهی سرزمین‌های مشرق زمین می‌شوند تا بتوانند با آنها بجنگند و شكست‌شان بدهند. در این‌سوی ماجرا قهرمان‌های مشرق زمین به رهبری سندباد به مقابله با آنها می‌روند و درنهایت سندباد ویارانش موفق می‌شوند كه می‌توانند آنها را شكست دهند.
** فرهنگ جبهه: شوخ طبعی‌ها / مهدی فهیمی، محسن مهرآبادی
متن تقریظ مقام معظم رهبری:
«وقتی كه جلد اول كتاب شما، فرهنگ جبهه، در آمد، طبعا،ً به طور عادی، مثل بقیه منشوراتی كه پیش من می‌آورند، نشستم آن را خواندم. این كتاب از بس من را جذب كرد، تا آخرش خواندم. بعد دیدم این كافی نیست، به خانه بردم و گفتم همه بنشینید این كتاب را بخوانید! در جمع خانواده، جاهایی از كتاب را خود بازكردم و خواندم. گفتم كه این كتاب اصلاً باید در فضای خانه‌ها باشد و همه باید آن را همیشه داشته باشند. شما اصطلاحات كتاب فرهنگ جبهه را جمع كردید؛ این اصطلاحات خیلی ارزش دارد. مجموعه آن به صورت یك ماده‌ی خام تاریخی و به صورت یك سند تاریخی، الان در اختیار ماست. براساس سند تاریخی، كارهای گزارشی فراوانی ممكن است انجام بگیرد. چقدر خوب است ك آن كسانی كه فیلم می‌سازند، یا قصه می‌نویسند، یا شعر می‌گویند، یا نمایشنامه می‌نویسند، از این نوشته‌ها و این اسناد استفاده كنند. آن وقت كارآیی این نوشته‌های شما به حد نهایت می‌رسد كه در ادبیات و در هنر رایج مربوط به جنگ بیاید و به خورد آنها برود؛ همچنان كه آن اسم‌ها و لقب‌هایی كه به آنها اشاره كردید، مثل حسن بی‌ریا، خودش موضوع یك داستان است. این باید بیاید و مثل نگینی كه انسان در جای مهمی آن را می‌نشاند، در جای مهمی قرار بگیرد.»
معرفی كتاب:
شاید در كنار هم قرار دادن شوخ طبعی و جبهه، كمی غیر منتظره باشد؛ اما ناب‌ترین شوخی‌ها را به شكل ساده و صمیمی در همین فرهنگ جبهه می‌بینیم كه چندان به آن پرداخته نشده است. این شوخی‌ها در چهار قلمرو عبادی، جنگ و شهادت، خوردن و آشامیدن و روابط اجتماعی جای می‌گیرند و رزمندگان، بدون آشنایی نظری با سازوكار ساخت طنز، هر سه نوع طنز، یعنی كلامی، تصویری و محتوایی را به كار برده‌اند.
زبان خوش، سبز، با طراوت، معطر، مهذب و لطیف داشتن، به نظر اهل جهاد و شهادت، كمترین باقیات الصالحات دوره دفاع مقدس و رزمندگان آن است. وقتی زمین و زمان در آتش التهاب و جنون دنیای دیوانه امروز زیر و زبر شدند، از حق نگذشتن و از مدار عدالت خارج نشدن و به جای سردادن آواز مشئوم در خرابه‌ها و ویرانه‌ها، آواز یاد مستان سر دادن و مرگ را نیز ملعبه و بازیچه خود ساختن، این همه و بیشتر را می‌توان در سطر سطر موضوعات فرهنگ جبهه خصوصا شوخ طبعی‌ها پی جست.
** خداحافظ كرخه / نویسنده: داوود امیریان
متن تقریظ مقام معظم رهبری:
«بسم الله الرحمن الرحیم، این كتاب شیرین و ساده، زندگی و احساس و جهت‌گیری‌های بسیجی را بخوبی تشریح می‌كند. نویسنده كه خود یك بسیجی با همه‌ی بار فرهنگی این كلمه است، با بیان بعضی از جزئیات بظاهر كم اهمیتّ، آن امر مهم را تصویر و ترسیم كرده است. با اینكه جوانی كم سن و سال است، بسی پخته‌تر از عمر خود می‌نویسد و می‌اندیشد. گاه در نقل حوادث، تسلسل طبیعی و منطقی رعایت نشده است. باری، این یكی از كتابهای خیلی خوب در مجموعه خاطره‌ها است».
معرفی كتاب:
داوود امیریان نگارش كتاب «خداحافظ كرخه» را در سنین جوانی یا شاید بتوان گفت نوجوانی شروع كرده است. وی بیشتر از آنكه در پی معرفی نام و اعتبار افراد در جبهه‌های جنگ باشد، به بیان خصوصیات رفتاری و اخلاقی آنها پرداخته است. شخصیت‌هایی كه او در این كتاب از آنها نام می‌برد، ناشناسند.
اكثر آنها بسیجیان گمنامی هستند كه یا به شهادت رسیدند، یا جانباز شدند و یا در گوشه‌ای از این كشور زندگی می‌كنند. اما آنچه این كتاب را خواندنی می‌كند صمیمیت و سادگی نویسنده در بیان حال و هوای رزمندگان هنگام عملیات، قبل و بعد از آن، پشت جبهه و فضای كلی جبهه‌ها است.
امیریان كتاب «خداحافظ كرخه » را در چهار بخش تنظیم كرده كه هر بخش آن چند فصل كوتاه دارد. از اولین لحظات اعزام به جبهه و استقرار در اردوگاه‌ها تا شوخی‌های رزمندگان در حال و هوای جنگ و روحیه بالای آنها هنگام عملیات، توسلات و مناجات‌های بسیجیان قبل از شهادت و توصیف لحظه شهادت آنها، در این كتاب به خوبی تصویر شده‌اند. نكته دیگر اینكه چون روایتگر این خاطرات خود در همه‌جا حضور داشته و از زبان خودش خاطرات را نقل می‌كند، بر اثرگذاری و باورپذیری آن افزوده است.
** آب هرگز نمی‌میرد / حمید حسام
متن تقریظ مقام معظم رهبری:
«بسم‌الله‌الرّحمن‌الرّحیم. سلام بر یاران حسین (علیه‌السّلام) و سلام بر لشكر انصارالحسین همدان؛ و سلام بر شهیدان، دلاوران، فدائیان، شیران روز و عابدان شب؛ و سلام بر شهید زنده میرزا محمد سُلگی و بر همسر باایمان و صبور او؛ و سلام بر حمید حسام كه دردانه‌هایی چون سُلگی و خوش‌لفظ را به ما شناساند. ساعتهای خوش و باصفائی را با این كتاب گذراندم و بارها با دریغ و حسرت گفتم:
درنگی كرده بودم كاش در بزم جنون من هم / لبی تر كرده زان صهبای جام پرفسون من هم
هزاران كام در راه است و دل مشتاق و من حیران / كه ره چون می‌توانم یافتن سوی درون من هم ...
در میان كتابهای خاطرات جنگ، این، یكی از بهترین‌ها است. نگارش درست و قوی، ذوق سرشار، سلیقه و حوصله، همّت بلند، همه با هم دست به كار تولید این اثر شده‌اند. كتاب خانم ضرّابی در شرح حال شهید عالی‌مقام علی چیت‌سازیان نیز دارای همین برجستگی‌ها است. این دو نفر از ستارگان اقبال همدانند.»
معرفی كتاب:
«آب هرگز نمی میرد» اسلوبی تازه و طرحی نو در تاریخ شفاهی است كه با محوریت خاطرات سردار میرزا محمد سلگی و روایت جمعی از رزمندگان گردان حضرت ابوالفضل و چهار فرمانده لشكر انصار الحسین(ع) به سامان رسیده است كه این روش برای جامعیت روایت با توجه به اینكه راوی روایت خاطرات خود را حدیث نفس می دانست انجام شد. استشمام عطر علقمه را از خاطرات علمدار گردان حضرت ابوالفضل(ع) در این كتاب می‌توان دریافت.
فصل اول كتاب به معرفی راوی و نحوه بزرگ شدن او در خانواده ای مذهبی در روستا و ارادت مردم لر زبان این خطه به حضرت ابوالفضل(ع) و شخصیت‌های عاشورایی می پردازد. در بخشی از فصل دوم راوی از روستا برای كار نقاشی ساختمان به همراه برادرش به تهران سفر می كند در بخش هایی از این قسمت به دوران انقلاب و فرهنگ حاكم در پوشش زنان و دختران و فرهنگ غربی نیز اشاره می شود كه در شهر فرنگ، تهران آن زمان حاكم بود و راوی در سال 54 عازم خدمت سربازی می شود و در سایر فصول نیز به فعالیت ها و مصاحبه های انجام شده و عملیات های آن دوران پرداخته می شود.
** فرنگیس / مهناز فتاحی
متن تقریظ مقام معظم رهبری:
«بخش ناگفته و بااهمّیّتی از حوادث دوران دفاع را به مناسبت شرح حال این بانوی شجاع و فداكار، در این كتاب می‌توان دید. بانو فرنگیس دلاور با همان روحیّه‌ی استوار و پُرقدرت، و با زبان صادق و صمیمی یك روستایی، و با عواطف و احساسات رقیق و لطیف یك زن، با ما سخن گفته و منطقه‌ی ناشناخته و مهمّی از جغرافیای جنگ تحمیلی را با جزئیّاتش به ما نشان داده است. ما از روستاهای مرزی در دوران جنگ و مصائب فراوان آنان و آوارگی‌ها و گرسنگی‌ها و خسارتهای مادّی و ویرانی‌ها و داغ عزیزان آنها، هرگز به این وضوح و تفصیلی كه در این روایت صادقانه آمده است، خبر نداشتیم؛ و نیز از فداكاری جوانان آنان كه در شمار اوّلین شتابندگان به مقابله با دشمن مهاجم بودند. ماجرای قتل و اسارت دشمن به دست این بانوی دلاور هم كه خود یك داستان مستقل و استثنائی است كه نظیر آن فقط در سوسنگرد، در همان اوان، اتّفاق افتاده بود. بانو فرنگیس را باید بزرگ داشت و از نویسنده‌ی كتاب -خانم فتّاحی- به‌خاطر قلم روان و شیوا و هنر مصاحبه‌گیری و خاطره‌نویسی، باید بسیار تشكّر كرد.»
معرفی كتاب:
خاطرات فرنگیس حیدرپور اثر برگزیده جایزه كتاب سال دفاع مقدس به قلم مهناز فتاحی است كه به روایت خاطرات زنی شجاع كه در مقام دفاع توانست سرباز دشمن را اسیر كند و نیروی دشمن را به خاك و خون بكشاند، می‌پردازد. رهبر انقلاب در سفرشان به كرمانشاه به این بانوی بزرگ اشاره كرده بودند و بر ثبت خاطراتش تاكید داشتند.
این زن كرمانشاهی در روستایی نزدیك گیلان غرب زندگی می‌كند، رفتارش پر ابهت‌تر از تندیس تبر به دستش در كرمانشاه است و دلی مهربان دارد. فرنگیس برای سالیان سال خسته و كلافه از دوربین و مصاحبه زیر بار تعریف خاطراتش نمی‌رفت تا اینكه بالاخره در این كتاب حاضر به روایت بخشی از حوادثی شد كه در طی سالیان جنگ بر وی گذشته است.
در سال 1359 پس از حمله عراق به روستای اوازین، مردم به دره‌های اطراف فرار می‌كنند. فرنگیس كه در آن زمان 18 سال داشت شب هنگام همراه برادر و پدرش برای تهیه غذا به روستا باز می‌گردند. اما در طول راه پدر و برادر فرنگیس ضمن درگیری با عوامل عراقی كشته می‌شوند و فرنگیس در پی برخورد با دو سرباز عراقی بدون داشتن سلاح گرم، با تبر پدرش با سربازان درگیر شده، یكی را كشته و دیگری را با تمام تجهیزات جنگی اسیر می‌كند و به مقر فرماندهی ارتش ایران تحویل می‌دهد.
كتاب فرنگیس در 12 فصل تنظیم شده كه فصل اول به دوران كودكی راوی می‌پردازد كه در آن از جنگ و پیامدهای آن خبری نیست اما سایه فقر و محرومیت در جایی كه فرنگیس و خانواده‌اش زندگی می‌كنند به خوبی مشهود است. او در این فصل ماجرایی را تعریف می‌كند كه قرار بوده به رغم مخالف خود به عقد یك مرد عراقی در شهر خانقین درآید كه با دخالت گرگین‌خان، از بزرگان فامیل از اتفاق ناخواسته پیشگیری می‌شود.
در فصل دوم، خواستگاری از روستای مجاور، گورسفید، برای فرنگیس می‌آید كه این بار ازدواج صورت می‌گیرد و او با مردی به نام علیمردان زندگی مشتركی را شروع می‌كند. فصل بعدی نشان می‌دهد این زن و شوهر جوان زندگی نسبتا خوشی را آغاز می‌كنند اما در ادامه كه شرح آن در فصل چهارم آمده، اول زندگی مشترك این زوج جوان با آغاز جنگ تحمیلی حكومت بعثی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران هم‌زمان شده و نیروهای متجاوز عراقی خیلی زود از مرزها گذشته و به روستای آنها نزدیك می‌شوند.
گروهی از مردهای روستا برای مقابله با دشمن به خط مقدم می‌روند و گروهی دیگر كه برای سراغ گرفتن از آنها راهی می‌شوند همگی به شهادت می‌رسند. زنان و مردان باقی مانده در روستا به كوه‌های اطراف پناه می‌برند و به این صورت صحنه‌های دهشتناك جنگ و مقاومت و حماسه آفرینی زنان و مردان غیور مناطق مرزی از جمله خطه گیلان‌غرب به ویژه فرنگیس و خانواده‌اش یكی پس از دیگری خود را نشان می‌دهد. فرنگیس در یكی از این صحنه‌ها و هنگامی كه از پناهگاهی در كوه‌های اطراف روستا به خانه برگشته تا آذوقه بردارد، در بازگشت با 2 سرباز عراقی مواجه می‌شود كه یكی از آنها را با تبر می‌كشد و دیگری را اسیر می‌كند.
در فصل‌های بعدی كتاب، دوران آوارگی فرنگیس و خانواده‌اش و دیگر ساكنان روستاهای مناطق مرزی روایت می‌شود كه چندین بار محل اسكان خود را تغییر می‌دهند. بارها به روستا باز می‌گردند اما هر بار با بمباران‌های بی‌وقفه دشمن مواجه شده و تعدادی شهید و مجروح می‌شوند. تعدادی از اعضای خانواده فرنگیس هم در این وقایع شهید و مجروح می‌شوند.
علاوه بر بمباران‌های دشمن، برخورد كودكان و نوجوانان و اهالی روستاها با مین هم بارها حادثه‌ساز می‌شود. با توجه به موقعیت جغرافیایی محل سكونت فرنگیس و خانواده‌اش، او صحنه‌هایی از دوران دفاع مقدس را روایت می‌كند كه جزو وقایع اصلی جنگ در آن دوران محسوب می‌شدند. از جمله بمباران‌های بی‌وقفه روستاهای اطراف گیلان غرب، حمله منافقین به اسلام آباد و عملیات مرصاد و دیگر وقایعی كه جزو حوادث فراموش نشدنی آن دوران هستند؛ همچون سفر مقام معظم رهبری به استان كرمانشاه كه در آن سفر مقام معظم رهبری به شهر گیلان غرب هم می‌روند و فرنگیس موفق می‌شود با رهبر معظم انقلاب دیدار كند.
گزارش از امین خرمی
فراهنگ**9266** 9053
تهران - ایرنا - حضور مقام معظم رهبری در سی و دومین نمایشگاه بین المللی كتاب تهران كه بیست و دومین دیدار ایشان از این رویداد فرهنگی را رقم زد، بهانه ای شد تا مروری بر آثاری داشته باشیم كه طی چهار دهه اخیر مورد توجه و تقریظ ایشان قرار گرفته است.
